Öskjuhlíðin, Perla Reykjavíkur Birgir Dýrfjörð skrifar 8. september 2023 18:00 Ég á góða minningu um sólríkan dag í Öskjuhlíðinni. Það var svokallaður Flugdagur. Ég var með börnum mínum, og við komum okkur fyrir norðanvert í Öskjuhlíðinni. Þar eru stök björg lábarin (sæsorfin) og ávöl eins og björgin umhverfis Kársneskirkju. Gróðurinn þar var gras, lyng, blóm og mosi, og mikið af skjólsælum lautum og bollum. Við höfðum með okkur teppiog nesti og komum okkur fyrir ásamt fjölda annarra áhorfanda. Okkur leið vel í þessu einstaklega fagra og mikið notað útivistarsvæði Reykvíkinga. Það voru þó víðar í Öskjuhlíðinni aðgengileg fögur og merkileg svæði en í norðurhluta hennar. Á stóru skilti til hliðar við aðalbílastæðið við Perluna voru upplýsingar fyrir almenning. Þar var fólki bent á að skoða sæsorfin (lábarin) björg sem sýna hvar fjörumörk voru áður en landið reis frá því að vera eyja og í núverandi hæð.Þar var líka bent á, að skoða rispur í björgum eftir ísaldarjökulinn. Þar mátti líka finna fagra kletta, sem voru æfingarsvæði fyrir klettaklifur. Mjög algengt var meðan eitthvað var hægt að sjá, að fólk keyrði upp á Öskjuhlíðina til að horfa á sólsetrið og stórkostlegan roðagylltan fjallahringinn. Nú er sú mikla fegurð bara minning ein. Öllu þessu til viðbótar var í boði að skoða merkilegar menningarminjar í Öskjuhlíð. Ókeypis lífsgæði Í Öskjuhlíðinni var gerður goshver sem gaus með náttúrulegum hætti. - Engar rafmagnsdælur. Goshverinn heitir Strókur. Hann var þekktur í bæklingum ferðafyrirtækja vítt um heim. Alþjóðleg fyrirtæki komu oft til Íslands til að hafa hverinn sem sviðsmynd í auglýsingum. Á góðviðrisdögum var mikið um að fólk lá og sat í hallanum ofan við hverinn. Þaðan gat það horft og séð Fossvoginn, Kópavoginn, Álftanesið, Suðurnesin, Keili, Lönguhlíðar, Bláfjöll, Vífilfell, Hengil, Úlfarsfell, Helgafell, Mosfell, og Skálafell. Að eiga völ á slíkri upplifun með sjónrænni tengingu við náttúruna eru lífsgæði, sem Reykvíkingum og gestum þeirra stóðu til boða. Ókeypis. Af mannavöldum hafa þeir nú verið sviptir þessum lífsgæðum. Fólk sem í dag stendur í þessum sama halla ofan við hverinn sér ekki þessa dásemd. Framandi boðflennur í formlausum vegg af grenitrjám byrgja því alla sýn. Himnesk fegurð Það var algengt þegar kvöldsól skein, að borgarbúar óku upp á Öskjuhlíðina að horfa á sólarlagið. Þá blasti við í himinroða ægifagur Snæfellsjökull fljótandi á rauðskyggndum hyl Faxaflóans. Það fer vel að lýsa þeirri sýn með orðum og upplifun Stefáns Vagnssonar, Skagfirðings. Hnöttur sólar rennur rjóður. / Ránar yfir skyggndan hyl. Hvílík fegurð! Guð minn góður! / Gaman er að vera til. Ef horft var af Öskjuhlíð í tæru lofti til hægri frá Snæfellsjökli, blasa við eggjum krýndar Helgrindur, Ljósufjöll og Tröllatindar, Akrafjall, Skarðsheiði og Skessuhorn. Þvert á hægri hönd er svo Esjan með sínum marglitu skriðum, giljum og hryggjum. Og innst skarta þar litum prýddir Móskarðshnúkar. Af mannavöldum hefur nú þessi sálarbætandi sýn verið kyrfilega hulin og frá okkur tekin. Er frekja að óska eftir, að þau sem sköpuðu þann skaðvald fjarlægi hann? Er það frekja? Algjörlega einstök náttúruperla Perlan er byggingardjásn og borgarprýði og rómuð sem einkenni höfuðborgarinnar. Hún er nú óðum af mannavöldum, að hverfa bak við trjátoppa. Öskjuhlíðin hefur allt til að bera sem útsýnis og útivistarsvæði fyrir höfuðborgina og gesti hennar. Þessi fyrrum yndisreitur fyrir almenning hefur þó nánast verið gjöreyðilagður sem slíkur. Fyrir þeirri eyðileggingu hefur farið fyrirhyggjulítið hugsjónafólk, sem réttlætir yfirgang sinn og áráttu (blæti) þannig, að því beri að greiða landinu fyrir lífsbjörg forfeðranna, og það verði best gert með því að smita náttúruna með ágengum framandi útlendum trjátegundum sem engu eira og kaffæra og kæfa og drepa allan lággróður, grös, blóm, lyng og mosa. Skógarbotninn er víða orðinn ördeyða sem sólargeislar ná ekki að skína á. Þrengsli milli trjástofna og greina eru slík, að þau rífa og rispa bæði flíkur og fólk. Nú fer enginn ótilneyddur milli trjánna í Öskjuhlíð, þessari fyrrverandi útivistarparadís. Nú ættu Reykvíkingar að slá skjaldborg um Öskjuhlíðina og gæta hennar sem sameignar. Þeir eiga að gera hana að sjónarhæð með fræðandi náttúru og menningarminjum umvöfðum gróðri úr flóru Íslands og stórkostlegum sjóndeildarhring, sem allir hafi aðgang að án endurgjalds. Aldrei má gerast, að Öskjuhlíð verði gróðastía fyrir afþreyingariðnað. Reykvíkingar mega aldrei afsala sér yfirráðarétti yfir Öskjuhlíðinni, ekki frekar en Arnarhóli og Reykjavíkurtjörn. Höfundur er rafvirki. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birgir Dýrfjörð Reykjavík Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Sjá meira
Ég á góða minningu um sólríkan dag í Öskjuhlíðinni. Það var svokallaður Flugdagur. Ég var með börnum mínum, og við komum okkur fyrir norðanvert í Öskjuhlíðinni. Þar eru stök björg lábarin (sæsorfin) og ávöl eins og björgin umhverfis Kársneskirkju. Gróðurinn þar var gras, lyng, blóm og mosi, og mikið af skjólsælum lautum og bollum. Við höfðum með okkur teppiog nesti og komum okkur fyrir ásamt fjölda annarra áhorfanda. Okkur leið vel í þessu einstaklega fagra og mikið notað útivistarsvæði Reykvíkinga. Það voru þó víðar í Öskjuhlíðinni aðgengileg fögur og merkileg svæði en í norðurhluta hennar. Á stóru skilti til hliðar við aðalbílastæðið við Perluna voru upplýsingar fyrir almenning. Þar var fólki bent á að skoða sæsorfin (lábarin) björg sem sýna hvar fjörumörk voru áður en landið reis frá því að vera eyja og í núverandi hæð.Þar var líka bent á, að skoða rispur í björgum eftir ísaldarjökulinn. Þar mátti líka finna fagra kletta, sem voru æfingarsvæði fyrir klettaklifur. Mjög algengt var meðan eitthvað var hægt að sjá, að fólk keyrði upp á Öskjuhlíðina til að horfa á sólsetrið og stórkostlegan roðagylltan fjallahringinn. Nú er sú mikla fegurð bara minning ein. Öllu þessu til viðbótar var í boði að skoða merkilegar menningarminjar í Öskjuhlíð. Ókeypis lífsgæði Í Öskjuhlíðinni var gerður goshver sem gaus með náttúrulegum hætti. - Engar rafmagnsdælur. Goshverinn heitir Strókur. Hann var þekktur í bæklingum ferðafyrirtækja vítt um heim. Alþjóðleg fyrirtæki komu oft til Íslands til að hafa hverinn sem sviðsmynd í auglýsingum. Á góðviðrisdögum var mikið um að fólk lá og sat í hallanum ofan við hverinn. Þaðan gat það horft og séð Fossvoginn, Kópavoginn, Álftanesið, Suðurnesin, Keili, Lönguhlíðar, Bláfjöll, Vífilfell, Hengil, Úlfarsfell, Helgafell, Mosfell, og Skálafell. Að eiga völ á slíkri upplifun með sjónrænni tengingu við náttúruna eru lífsgæði, sem Reykvíkingum og gestum þeirra stóðu til boða. Ókeypis. Af mannavöldum hafa þeir nú verið sviptir þessum lífsgæðum. Fólk sem í dag stendur í þessum sama halla ofan við hverinn sér ekki þessa dásemd. Framandi boðflennur í formlausum vegg af grenitrjám byrgja því alla sýn. Himnesk fegurð Það var algengt þegar kvöldsól skein, að borgarbúar óku upp á Öskjuhlíðina að horfa á sólarlagið. Þá blasti við í himinroða ægifagur Snæfellsjökull fljótandi á rauðskyggndum hyl Faxaflóans. Það fer vel að lýsa þeirri sýn með orðum og upplifun Stefáns Vagnssonar, Skagfirðings. Hnöttur sólar rennur rjóður. / Ránar yfir skyggndan hyl. Hvílík fegurð! Guð minn góður! / Gaman er að vera til. Ef horft var af Öskjuhlíð í tæru lofti til hægri frá Snæfellsjökli, blasa við eggjum krýndar Helgrindur, Ljósufjöll og Tröllatindar, Akrafjall, Skarðsheiði og Skessuhorn. Þvert á hægri hönd er svo Esjan með sínum marglitu skriðum, giljum og hryggjum. Og innst skarta þar litum prýddir Móskarðshnúkar. Af mannavöldum hefur nú þessi sálarbætandi sýn verið kyrfilega hulin og frá okkur tekin. Er frekja að óska eftir, að þau sem sköpuðu þann skaðvald fjarlægi hann? Er það frekja? Algjörlega einstök náttúruperla Perlan er byggingardjásn og borgarprýði og rómuð sem einkenni höfuðborgarinnar. Hún er nú óðum af mannavöldum, að hverfa bak við trjátoppa. Öskjuhlíðin hefur allt til að bera sem útsýnis og útivistarsvæði fyrir höfuðborgina og gesti hennar. Þessi fyrrum yndisreitur fyrir almenning hefur þó nánast verið gjöreyðilagður sem slíkur. Fyrir þeirri eyðileggingu hefur farið fyrirhyggjulítið hugsjónafólk, sem réttlætir yfirgang sinn og áráttu (blæti) þannig, að því beri að greiða landinu fyrir lífsbjörg forfeðranna, og það verði best gert með því að smita náttúruna með ágengum framandi útlendum trjátegundum sem engu eira og kaffæra og kæfa og drepa allan lággróður, grös, blóm, lyng og mosa. Skógarbotninn er víða orðinn ördeyða sem sólargeislar ná ekki að skína á. Þrengsli milli trjástofna og greina eru slík, að þau rífa og rispa bæði flíkur og fólk. Nú fer enginn ótilneyddur milli trjánna í Öskjuhlíð, þessari fyrrverandi útivistarparadís. Nú ættu Reykvíkingar að slá skjaldborg um Öskjuhlíðina og gæta hennar sem sameignar. Þeir eiga að gera hana að sjónarhæð með fræðandi náttúru og menningarminjum umvöfðum gróðri úr flóru Íslands og stórkostlegum sjóndeildarhring, sem allir hafi aðgang að án endurgjalds. Aldrei má gerast, að Öskjuhlíð verði gróðastía fyrir afþreyingariðnað. Reykvíkingar mega aldrei afsala sér yfirráðarétti yfir Öskjuhlíðinni, ekki frekar en Arnarhóli og Reykjavíkurtjörn. Höfundur er rafvirki.