Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir og Þóra Rut Jónsdóttir skrifa 18. janúar 2023 17:31 Hefur þú velt fyrir þér hvernig stafrænu lausnirnar sem þú notar daglega virka á bakvið tjöldin? Á heimsvísu hefur fjöldinn af þeim sem nota netið tvöfaldast og netumferð aukist tuttugufalt síðan árið 2010. Á bakvið allar stafrænar lausnir eru gagnaver sem hýsa gögnin og kerfin sem við notum. Öryggis, umhverfisins og kostnaðarins vegna skiptir máli að vita hjá hverjum gögnin og kerfin sem þitt fyrirtæki er að nota eru hýst. Orkuþörf vegna stafrænnar þróunar er sífellt að aukast. Samkvæmt Stockholm Resilience Center hafa stafrænar lausnir möguleika að hjálpa eða hindra skiptunum yfir í endurnýjanlega orku á heimsvísu og draga úr um 30% þeirri heimslosun gróðurhúsalofttegunda sem þarf fyrir 2030. Líklegt er að þitt fyrirtæki sé með rekstur í mörgum skýjum. Ef fyrirtækið er meðvitað um sín umhverfisáhrif eða er á sjálfbærnivegferð gæti verið tilefni til að skoða hvernig hýsingarumhverfið lítur út. Raforkuverð í heiminum hefur hækkað töluvert undanfarið sem er íþyngjandi fyrir einstaklinga og fyrirtæki. Fyrirtæki eru einnig í auknum mæli byrjuð að átta sig á umhverfisáhrifum sínum og þá sérstaklega að beina sjónum á að nýta endurnýjanlega orku til að draga úr losun vegna starfseminnar. Úr gagnaveri atNorth á Reykjanesi. Í almennu tali eru innviðir og gögn sem eru aðgengileg hvenær sem er í gegnum upplýsingatæknikerfi kölluð skýjalausnir (e. Cloud computing). Flest fyrirtæki blanda í dag saman ólíkum tegundum af þjónustum s.s. eigin hýsingu, hýsingu á vegum innlendra þjónustuaðila og gjarnan þjónustulausnum frá erlendum aðilum á borð við Microsoft og AWS. Ef skýjarekstur er rekinn í gegnum marga aðila getur kostnaður orðið umtalsverður, umhverfisáhrif neikvæð og utanumhald flókið sérstaklega m.t.t. öryggismála. Samhýsing í almennum skýjaþjónustum gerir fyrirtækjum kleift að hámarka orkunýtingu með því að skala rekstur eftir þörfum. Sem dæmi má nefna að oft er hægt að slökkva tímabundið á þjónustum sem ekki þarf að nálgast t.d. á næturnar og einfalt er að skala niður umhverfi þegar þjónustuþörf dregst saman. Með þessu má draga úr offjárfestingu í vélbúnaði og orkunotkun, sem hefur jákvæðar afleiðingar fyrir umhverfið. Það skiptir einnig máli hvernig orkunýting er hjá þeim gagnaverum sem átt er í viðskiptum við og hver uppruni orkunnar er. Tegund orkunnar sem gagnaverin nýta fer oft eftir því hvar þau eru staðsett í heiminum. Á Íslandi erum við í sérstöðu þar sem raforkuframleiðsla er af endurnýjanlegum uppruna og sú staðreynd gerir það að verkum að fyrirtæki sem eru með skýið sitt í hýsingu í gagnaverum á Íslandi spara verulega útblástur gróðurhúsalofttegunda vegna þess. Gagnaver atNorth á Reykjanesi. Í sumar var hitamet slegið í röðum um alla Evrópu, einnig á þeim stöðum sem gagnaver eru staðsett. Þetta leiddi til þess að mörg gagnaver í Evrópu þurftu að brúa bilið á milli hitans úti og hitastigs sem er ákjósanlegt fyrir öruggan rekstur á hýsingarbúnaði. Til þess að brúa þetta hitastigsbil þarf að nota búnað og tækni sem er í langflestum tilfellum orkufrekt og í sumum tilfellum þarf að nota vatn til kælingar, jafnvel á þeim stöðum þar sem vatn er af skornum skammti. Búnaðurinn í gagnaverum hitnar verulega við notkun og því þarf að kæla rýmin þar sem tölvubúnaðurinn er staðsettur. Kæling er bæði veigamikill og órjúfanlegur hluti af starfsemi gagnavera og er sumstaðar allt að 45% af heildarorkunotkun gagnavera sem bæði eykur orkuþörf, kostnað og umhverfisáhrif vegna starfseminnar. Á Íslandi ríkir kaldtemprað úthafsloftslag sem nýtist vel til kælingar á gagnaverum, allt árið um kring. Nýting á útilofti til kælingar er ein af ástæðunum hvers vegna hýsing á gögnum á Íslandi er umhverfisvænni en að hýsa gögn hjá gagnaverum sem staðsett eru í löndum með heitara loftslag. Samkvæmt greiningum atNorth losar hýsing á Íslandi upp að 98% minna af gróðurhúsalofttegundum heldur en meðal gagnaver í Evrópu sem nota allt að 50% meiri orku en gagnaver á Íslandi. Margar stofnanir og fyrirtæki leggja kapp á að minnka umfang losunar á gróðurhúsalofttegundum frá starfsemi sinni. Ein leið til þess að kanna hvar hægt er að draga úr losun er til dæmis að athuga hvar gögnin eru hýst og hvort ráð sé að koma þeim í umhverfisvænni hýsingu. Hvað getur þú gert til þess að komast að því hvar þín gögn eru hýst og hvernig orka er nýtt? Athugaðu eftirfarandi: Hjá hverjum og hvar er verið að reka kerfin/afrita- og geyma gögnin þín? Eru gagnaverin sem þú ert í viðskiptum við að nýta endurnýjanlega orku? Er möguleiki á að færa hýsinguna í gagnaver sem nýtir einungis endurnýjanleg orku? Höfundar eru starfsfólk Advania. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tækni Mest lesið „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Halldór 24.05.2025 Halldór Skoðun Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson skrifar Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Hefur þú velt fyrir þér hvernig stafrænu lausnirnar sem þú notar daglega virka á bakvið tjöldin? Á heimsvísu hefur fjöldinn af þeim sem nota netið tvöfaldast og netumferð aukist tuttugufalt síðan árið 2010. Á bakvið allar stafrænar lausnir eru gagnaver sem hýsa gögnin og kerfin sem við notum. Öryggis, umhverfisins og kostnaðarins vegna skiptir máli að vita hjá hverjum gögnin og kerfin sem þitt fyrirtæki er að nota eru hýst. Orkuþörf vegna stafrænnar þróunar er sífellt að aukast. Samkvæmt Stockholm Resilience Center hafa stafrænar lausnir möguleika að hjálpa eða hindra skiptunum yfir í endurnýjanlega orku á heimsvísu og draga úr um 30% þeirri heimslosun gróðurhúsalofttegunda sem þarf fyrir 2030. Líklegt er að þitt fyrirtæki sé með rekstur í mörgum skýjum. Ef fyrirtækið er meðvitað um sín umhverfisáhrif eða er á sjálfbærnivegferð gæti verið tilefni til að skoða hvernig hýsingarumhverfið lítur út. Raforkuverð í heiminum hefur hækkað töluvert undanfarið sem er íþyngjandi fyrir einstaklinga og fyrirtæki. Fyrirtæki eru einnig í auknum mæli byrjuð að átta sig á umhverfisáhrifum sínum og þá sérstaklega að beina sjónum á að nýta endurnýjanlega orku til að draga úr losun vegna starfseminnar. Úr gagnaveri atNorth á Reykjanesi. Í almennu tali eru innviðir og gögn sem eru aðgengileg hvenær sem er í gegnum upplýsingatæknikerfi kölluð skýjalausnir (e. Cloud computing). Flest fyrirtæki blanda í dag saman ólíkum tegundum af þjónustum s.s. eigin hýsingu, hýsingu á vegum innlendra þjónustuaðila og gjarnan þjónustulausnum frá erlendum aðilum á borð við Microsoft og AWS. Ef skýjarekstur er rekinn í gegnum marga aðila getur kostnaður orðið umtalsverður, umhverfisáhrif neikvæð og utanumhald flókið sérstaklega m.t.t. öryggismála. Samhýsing í almennum skýjaþjónustum gerir fyrirtækjum kleift að hámarka orkunýtingu með því að skala rekstur eftir þörfum. Sem dæmi má nefna að oft er hægt að slökkva tímabundið á þjónustum sem ekki þarf að nálgast t.d. á næturnar og einfalt er að skala niður umhverfi þegar þjónustuþörf dregst saman. Með þessu má draga úr offjárfestingu í vélbúnaði og orkunotkun, sem hefur jákvæðar afleiðingar fyrir umhverfið. Það skiptir einnig máli hvernig orkunýting er hjá þeim gagnaverum sem átt er í viðskiptum við og hver uppruni orkunnar er. Tegund orkunnar sem gagnaverin nýta fer oft eftir því hvar þau eru staðsett í heiminum. Á Íslandi erum við í sérstöðu þar sem raforkuframleiðsla er af endurnýjanlegum uppruna og sú staðreynd gerir það að verkum að fyrirtæki sem eru með skýið sitt í hýsingu í gagnaverum á Íslandi spara verulega útblástur gróðurhúsalofttegunda vegna þess. Gagnaver atNorth á Reykjanesi. Í sumar var hitamet slegið í röðum um alla Evrópu, einnig á þeim stöðum sem gagnaver eru staðsett. Þetta leiddi til þess að mörg gagnaver í Evrópu þurftu að brúa bilið á milli hitans úti og hitastigs sem er ákjósanlegt fyrir öruggan rekstur á hýsingarbúnaði. Til þess að brúa þetta hitastigsbil þarf að nota búnað og tækni sem er í langflestum tilfellum orkufrekt og í sumum tilfellum þarf að nota vatn til kælingar, jafnvel á þeim stöðum þar sem vatn er af skornum skammti. Búnaðurinn í gagnaverum hitnar verulega við notkun og því þarf að kæla rýmin þar sem tölvubúnaðurinn er staðsettur. Kæling er bæði veigamikill og órjúfanlegur hluti af starfsemi gagnavera og er sumstaðar allt að 45% af heildarorkunotkun gagnavera sem bæði eykur orkuþörf, kostnað og umhverfisáhrif vegna starfseminnar. Á Íslandi ríkir kaldtemprað úthafsloftslag sem nýtist vel til kælingar á gagnaverum, allt árið um kring. Nýting á útilofti til kælingar er ein af ástæðunum hvers vegna hýsing á gögnum á Íslandi er umhverfisvænni en að hýsa gögn hjá gagnaverum sem staðsett eru í löndum með heitara loftslag. Samkvæmt greiningum atNorth losar hýsing á Íslandi upp að 98% minna af gróðurhúsalofttegundum heldur en meðal gagnaver í Evrópu sem nota allt að 50% meiri orku en gagnaver á Íslandi. Margar stofnanir og fyrirtæki leggja kapp á að minnka umfang losunar á gróðurhúsalofttegundum frá starfsemi sinni. Ein leið til þess að kanna hvar hægt er að draga úr losun er til dæmis að athuga hvar gögnin eru hýst og hvort ráð sé að koma þeim í umhverfisvænni hýsingu. Hvað getur þú gert til þess að komast að því hvar þín gögn eru hýst og hvernig orka er nýtt? Athugaðu eftirfarandi: Hjá hverjum og hvar er verið að reka kerfin/afrita- og geyma gögnin þín? Eru gagnaverin sem þú ert í viðskiptum við að nýta endurnýjanlega orku? Er möguleiki á að færa hýsinguna í gagnaver sem nýtir einungis endurnýjanleg orku? Höfundar eru starfsfólk Advania.
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun
Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun