Beitir þú ofbeldi? Arnrún María Magnúsdóttir skrifar 23. desember 2022 11:01 Fyrir mörgum árum ég eyddi kvöldstundum í spjalli með einstakling sem ég trúði að væri sammála mér, spjallið fór oft út í þá sálma hvað fólk sem beitti ofbeldi væri hræðilegt, þessi einstaklingur hafði stór orð um það hvað þau ættu skilið svartholið. Líklega átti það ekki við hann þegar „stóri dómurinn“ féll og Litla Hraun varð vistarveran í nokkur ár eftir hrottalegt og gróft ofbeldi á fjölskyldumeðlim. Jólin, hátíð barnanna er á morgun, með mikilli eftirvæntingu bíða þau, hver klukkustund er lengi að líða, spenna og kvíði einkennir líðan þeirra. Því miður eru það börn sem hugsa með sér hvernig skyldu jólin verða í ár, skyldi einhver brjóta húsgögn, meiða mig eða verða svo drukkin og allt verði brjálað. Við fullorðna fólkið skiptum miklu máli ekki síst á þessum stundum, okkar viðmót, viðhorf og skilningur að leggja til hliðar eigið egó og setja sig í spor barnanna á heimilinu. Streita fullorðinna að hafa allt fínt og flott á jólunum, samkvæmt hefðinni, útlitinu út á við, skömmin að eiga ekki „nógu flott“ vera eftirtektarverð á samfélagsmiðlum, fá sem flestu LIKE og deilingar. Streitan fer í taugakerfið og við missum stjórn á eigin orðum og gjörðum, gagnvart þeim sem síst skildu, börnunum! Öskrum, rífumst, kennum þeim um að hafa gert eitthvað sem orsakar að við stóðumst ekki samkeppnina, að við stóðumst ekki væntingar annarra, með öðrum orðum þá bitnar streitan á börnunum. Álag sem við mörg hver setjum á okkur sjálf, með vinnu, ræktinni, verslun, skapar þreytu og fjárhagsáhyggjur, allir gera kröfu um eitthvað fallegt, ekki bara kerti og spil, við sprengjum okkur í þenslunni, glímum síðan við stóran kvíðahnút að ná endum saman. Mig langar að biðja þig um að hugleiða hvað skiptir máli. Hugsaðu um það í enda dagsins er það brotin jólakúla, mjólkurpollur á gólfinu, óhreinn þvottur, ruslið enn í forstofunni ástæða þess að verða reið, ill og skammast. Er það þess virði að missa stjórn á skapi sínu, láta það bitna á börnum, með því að leggja hendur á heimilisfólk, öskra, láta orð sem særa inn í hjartað og grær seint, jafnvel orsakar að þau flýja heimilið á aðfangadagskvöld? Er þetta þess virði að vera stjórnlaus, vegna þess að þannig hefur það alltaf verið, þannig var það heima hjá þér þegar þú varst yngri, þau eiga þetta svo skilið, það ert bara þú sem átt bágt! Höfum það hugfast að sum börn geta ekki flúið þessar aðstæður og búa jafnvel við þær í mörg ár. Enginn gerir neitt, þó svo það heyrist milli veggja. Mig langar að biðja þig að leiða hugann að því að börn sem búa við ofbeldi sama af hvaða meiði það er og þau hljóta alvarlegan skaða fyrir lífstíð. Því fyrr sem við grípum inn í aðstæður þeirra og styrkjum þau í þessari flóknu og ósanngjörnu stöðu því bærilegra getum við gert líf þeirra. Hér á Íslandi eru það fjölmörg börn sem búa ekki við öryggi heima hjá sér og það á jólunum sjálfum. Þessi börn eru jafnvel nágrannar þínir, í vinahópnum eða í fjölskyldunni. Þau þurfa að flýja heimilið til að hljóta ekki meiri skaða en nú er orðin. Börn sem búa við ofbeldi verða alltaf fyrir því sama hvernig á það er litið. Þau heyra, þau sjá, þau skynja og eru fljót að verða meðvirk, einnig þeim sem beita ofbeldi. Sú staðreynd er að börnum þykir vænt um gerendur þar sem þau eru nátengd þeim og telja sig skyldug að haga sér „svona“ og „hinsegin“ til að allt gangi best á heimilinu. Bara til þess eins að gerandinn verði ekki reiður, missi stjórn á skapi sínu og allt verði vont aftur! Augnablikið þar sem allt er í lagi heima og það lítur út fyrir að allir séu bestu vinir getur breyst við eitt hóst eða orð. Síðan skellur þetta á aftur og aftur og aftur… Gleymum því ekki að afleiðingar eftir ofbeldi sést sjaldan og ofbeldi er ekki bara líkamleg högg, marblettir og sár, ofbeldi er einnig dulið það andlega, fjárhagslega, geta sært svo alvarlega að líf liggur við. Á Íslandi eru lög, þar sem almenningi er skylt að tilkynna hafi þeir ástæðu til að ætla að barn búi við óviðunandi uppeldisaðstæður, verði fyrir ofbeldi, annarri vanvirðandi háttsemi ofl. Ég vil að lokum minna á heimasíðu 112.is þar sem hægt er að leita frekari upplýsinga og fræðast um ofbeldi. Úlfur í sauðagæru leynist víða, ef þú beitir ofbeldi, þá hvet ég þig til að leita þér aðstoðar! Börn bera aldrei ábyrgð á ofbeldi og það er aldrei þeim að kenna! Ég trúi á börn, vil gera allt sem ég get gert fyrir þau að bæta lífið þeirra, ég trúi börnum! Höfundur er kennari í leikskóla og frumkvöðull í forvörnum og fræðslu til barna frá leikskólaaldri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leikskólar Börn og uppeldi Mest lesið Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Fyrir mörgum árum ég eyddi kvöldstundum í spjalli með einstakling sem ég trúði að væri sammála mér, spjallið fór oft út í þá sálma hvað fólk sem beitti ofbeldi væri hræðilegt, þessi einstaklingur hafði stór orð um það hvað þau ættu skilið svartholið. Líklega átti það ekki við hann þegar „stóri dómurinn“ féll og Litla Hraun varð vistarveran í nokkur ár eftir hrottalegt og gróft ofbeldi á fjölskyldumeðlim. Jólin, hátíð barnanna er á morgun, með mikilli eftirvæntingu bíða þau, hver klukkustund er lengi að líða, spenna og kvíði einkennir líðan þeirra. Því miður eru það börn sem hugsa með sér hvernig skyldu jólin verða í ár, skyldi einhver brjóta húsgögn, meiða mig eða verða svo drukkin og allt verði brjálað. Við fullorðna fólkið skiptum miklu máli ekki síst á þessum stundum, okkar viðmót, viðhorf og skilningur að leggja til hliðar eigið egó og setja sig í spor barnanna á heimilinu. Streita fullorðinna að hafa allt fínt og flott á jólunum, samkvæmt hefðinni, útlitinu út á við, skömmin að eiga ekki „nógu flott“ vera eftirtektarverð á samfélagsmiðlum, fá sem flestu LIKE og deilingar. Streitan fer í taugakerfið og við missum stjórn á eigin orðum og gjörðum, gagnvart þeim sem síst skildu, börnunum! Öskrum, rífumst, kennum þeim um að hafa gert eitthvað sem orsakar að við stóðumst ekki samkeppnina, að við stóðumst ekki væntingar annarra, með öðrum orðum þá bitnar streitan á börnunum. Álag sem við mörg hver setjum á okkur sjálf, með vinnu, ræktinni, verslun, skapar þreytu og fjárhagsáhyggjur, allir gera kröfu um eitthvað fallegt, ekki bara kerti og spil, við sprengjum okkur í þenslunni, glímum síðan við stóran kvíðahnút að ná endum saman. Mig langar að biðja þig um að hugleiða hvað skiptir máli. Hugsaðu um það í enda dagsins er það brotin jólakúla, mjólkurpollur á gólfinu, óhreinn þvottur, ruslið enn í forstofunni ástæða þess að verða reið, ill og skammast. Er það þess virði að missa stjórn á skapi sínu, láta það bitna á börnum, með því að leggja hendur á heimilisfólk, öskra, láta orð sem særa inn í hjartað og grær seint, jafnvel orsakar að þau flýja heimilið á aðfangadagskvöld? Er þetta þess virði að vera stjórnlaus, vegna þess að þannig hefur það alltaf verið, þannig var það heima hjá þér þegar þú varst yngri, þau eiga þetta svo skilið, það ert bara þú sem átt bágt! Höfum það hugfast að sum börn geta ekki flúið þessar aðstæður og búa jafnvel við þær í mörg ár. Enginn gerir neitt, þó svo það heyrist milli veggja. Mig langar að biðja þig að leiða hugann að því að börn sem búa við ofbeldi sama af hvaða meiði það er og þau hljóta alvarlegan skaða fyrir lífstíð. Því fyrr sem við grípum inn í aðstæður þeirra og styrkjum þau í þessari flóknu og ósanngjörnu stöðu því bærilegra getum við gert líf þeirra. Hér á Íslandi eru það fjölmörg börn sem búa ekki við öryggi heima hjá sér og það á jólunum sjálfum. Þessi börn eru jafnvel nágrannar þínir, í vinahópnum eða í fjölskyldunni. Þau þurfa að flýja heimilið til að hljóta ekki meiri skaða en nú er orðin. Börn sem búa við ofbeldi verða alltaf fyrir því sama hvernig á það er litið. Þau heyra, þau sjá, þau skynja og eru fljót að verða meðvirk, einnig þeim sem beita ofbeldi. Sú staðreynd er að börnum þykir vænt um gerendur þar sem þau eru nátengd þeim og telja sig skyldug að haga sér „svona“ og „hinsegin“ til að allt gangi best á heimilinu. Bara til þess eins að gerandinn verði ekki reiður, missi stjórn á skapi sínu og allt verði vont aftur! Augnablikið þar sem allt er í lagi heima og það lítur út fyrir að allir séu bestu vinir getur breyst við eitt hóst eða orð. Síðan skellur þetta á aftur og aftur og aftur… Gleymum því ekki að afleiðingar eftir ofbeldi sést sjaldan og ofbeldi er ekki bara líkamleg högg, marblettir og sár, ofbeldi er einnig dulið það andlega, fjárhagslega, geta sært svo alvarlega að líf liggur við. Á Íslandi eru lög, þar sem almenningi er skylt að tilkynna hafi þeir ástæðu til að ætla að barn búi við óviðunandi uppeldisaðstæður, verði fyrir ofbeldi, annarri vanvirðandi háttsemi ofl. Ég vil að lokum minna á heimasíðu 112.is þar sem hægt er að leita frekari upplýsinga og fræðast um ofbeldi. Úlfur í sauðagæru leynist víða, ef þú beitir ofbeldi, þá hvet ég þig til að leita þér aðstoðar! Börn bera aldrei ábyrgð á ofbeldi og það er aldrei þeim að kenna! Ég trúi á börn, vil gera allt sem ég get gert fyrir þau að bæta lífið þeirra, ég trúi börnum! Höfundur er kennari í leikskóla og frumkvöðull í forvörnum og fræðslu til barna frá leikskólaaldri.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun