Ofbeldismenning Uber Daníel Einarsson skrifar 25. júlí 2022 14:09 Síðustu daga hefur í öllum helstu miðlum heimsins mátt lesa ófagrar lýsingar á starfsemi alþjóðlega stórfyrirtækisins Uber, byggðar á gögnum sem Washington Post og fjörutíu aðrir fréttamiðlar höfðu komist yfir. Þar kemur meðal annars fram að stjórnendur fyrirtækisins vildu að bílstjórar Uber lentu í átökum við mótmælendur og forstjórinn, Travis Kalanick, sagði beinlínis: „Ofbeldi tryggir árangur.“ Þá kemur fram í gögnunum að stjórnendur Uber vissu vel að þeir voru víðs vegar um heiminn að brjóta lög og beittu fyrir sig fjölmiðlamönnum og villtu um fyrir stjórnmálamönnum, svo leigubifreiðaakstur yrði afregluvæddur. Þá kemur fram í gögnunum að Uber niðurgreiddi þjónustu sína þegar ráðist var inn á nýjan markað til að grafa undan starfsemi leigubifreiðastjóra sem fyrir voru á markaðnum. Í gögnunum kemur líka fram hvernig ólögmæt starfsemi Uber var falin fyrir stjórnvöldum en tæknimönnum fyrirtækisins voru gefin fyrirmæli um að loka á aðgang að gagnasöfnum þess til að koma í veg fyrir að lögregla kæmist yfir sönnunargögn. Svo er að sjá af gögnunum sem ýmsir af æðstu ráðamönnum í Evrópuríkjum hafi beinlínis étið úr lófa stjórnenda Uber og gert allt sem í þeirra valdi stóð til að greiða götu þessa ameríska stórfyrirtækis. Sem betur fer eru þó líka til stjórnmálamenn sem vilja fremur þjóna samborgurum sínum en alþjóðlegum risafyrirtækjum. Olaf Scholz, þáverandi borgarstjóri Hamborgar og núverandi kanslari Þýskalands, var ekki í náðinni hjá Uber-mönnum, enda barðist hann fyrir því að þeir sem ækju fyrir þetta ört stækkandi fyrirtæki, fengju að minnsta kosti greidd lágmarkslaun. Allt sem heitir félagslegt réttlæti er eitur í beinum þessara risafyrirtækja sem vita sem er að leiðin til meiri auðs er að fá að stunda félagsleg undirboð. Afregluvæðing heimtuð hér Málið er okkur Íslendingum heldur betur skylt því nú um nokkra hríð hefur samgönguráðherra og formaður Framsóknarflokksins barist fyrir því að þetta alþjóðlega stórfyrirtæki fái að stunda þessa starfsemi líka á Íslandi. Ýmsir fleiri hafa beitt sér fyrir afregluvæðingu leigubifreiðaaksturs og samhliða ráðist harkalega að stétt leigubifreiðastjóra með ítrekuðum atvinnurógi. Í ljósi gagnalekans væri fróðlegt að vita hvort og þá hvaða íslensku stjórnmálamenn, embættismenn og almannatenglar hafa verið á mála hjá Uber. Undanfarin misseri hefur reglulega verið sett á svið leikrit þar sem Eftirlitsstofnun EFTA sendir álit um það að nú þurfi að afregluvæða íslenskan leigubifreiðamarkað og embættismenn í ráðuneytinu með ráðherrann í broddi fylkingar, heimta í kjölfarið að ganga verði að kröfum stofnunarinnar. Þeir háu herrar láta sig það engu skipta þótt með þessu verði gert út af við stétt leigubifreiðastjóra, þeir sviptir lífsviðurværi sínu, atvinnu- og eignarréttindum. Ætli bréfunum frá ESA fari kannski fækkandi núna þegar spillingin í kringum Uber er orðin lýðum ljós? Frumvarp innviðaráðherra um afregluvæðingu leigubifreiðaaksturs dagaði blessunarlega uppi á nýliðnu þingi. Bregður þá svo við nú í miðjum sumarleyfum að nýtt og breytt frumvarp er sett í samráðsgáttina en ekkert samráð hefur verið haft við okkur leigubifreiðastjóra. Þá hefur í engu verið tekið tillit til margháttaðra athugasemda okkar við áður framlögð frumvörp um okkar atvinnugrein. Athugasemdir okkar leigubifreiðastjóra, beinast fyrst og fremst að öryggi almennings og að hægt verði að tryggja áfram góða þjónustu við neytendur. Afleiðingarnar afregluvæðingar í nágrannalöndunum hafa meðal annars verið versnandi þjónusta og hærra verðlag þvert á gefin fyrirheit um annað. Þetta nýja frumvarp gengur nú enn lengra í afregluvæðingunni en hið fyrra. Nú á ekki lengur að binda leyfi til aksturs við eina bifreið á hvern leyfishafa, heldur á að veita fyrirtækjum heimild til leiguaksturs með ótakmörkuðum fjölda bifreiða. Þetta er ekkert annað en þjónkun við hinn alþjóðlega auðhring Uber sem gerst hefur sekur um þau alvarlegu afbrot sem að framan var getið. Hugsjónalausir stjórnmálamenn? Eðlilega kvikna áleitnar spurningar um heilindi þeirra sem reka málið áfram af miklum krafti. Alltént blasir við að hjarta þeirra slær ekki með íslenskum starfstéttindum, heldur miklu frekar í takti við hagsmuni erlendra auðhringja. Þetta er í boði formanns Framsóknarflokksins, flokks sem eitt sinn kenndi sig við félagshyggju og jöfnuð. Að sama skapi undrumst við leigubifreiðastjórar afstöðu Sjálfstæðisflokksins í þessu efni – flokksins sem eitt sinn gumaði sig af því að vera flokkur hins sjálfstæða atvinnurekanda og vildi að atvinnutækifærin væru sem mest í höndum borgaranna sjálfra. Nú vill þessi sami flokkur samþjöppun auðs og helst undir formerkjum útlendra stórfyrirtækja. Það er eins og allar hugsjónir í pólitík séu farnar lönd og leið. Eða hvar eru íslenskir jafnaðarmenn? Þeir mættu taka forystumann systurflokks þeirra í Þýskalandi til fyrirmyndar. Hann stóð á móti félagslegum undirboðum þegar Uber ætlaði að leggja undir sig Hamborg. Það vekur upp áleitnar spurningar að kjörnir fulltrúar þjóðarinnar skuli taka málstað erlends stórfyrirtækis sem starfar í skattaskjóli, grefur undan eðlilegum réttindum starfstétta og svo mætti áfram telja. Þrátt fyrir uppljóstranir af Uber nú eru þetta alls ekkert nýjar fréttir fyrir okkur sem fylgst höfum með ömurlegri þróun þessara mála í ýmsum nágrannalandanna. Reglulega hefur verið greint frá hneykslismálum tengdum Uber í fjölmiðlum, allt frá misgóðri reynslu viðskiptavina af þjónustunni yfir í ofbeldi, þjófnaði, mannshvörf og morð. Þá blasti við að fyrirtækið stundaði undirboð á markaði til að ryðja úr vegi keppinautum og hækkaði verðið þegar ætlunarverkinu var lokið. Það hefði í sjálfu sér átt að nægja til að vekja íslenska ráðamenn til vitundar um að starfsemi af þessu tagi ætti ekkert erindi hingað. Við sem höfum bent á þetta árum saman höfum verið sakaðir um hræðsluáróður. Ítrekað hafa borist fregnir af bílstjórum Uber sem kvarta sáran undan lélegum kjörum og réttindaleysi. Þeir sem hafa reynt að sækja rétt sinn gagnvart þessum alþjóðlega auðhring hefur ekkert orðið ágengt. Norskir starfsbræður okkar hafa síðustu misseri fengið að kenna á afregluvæðingu greinarinnar þar í landi og bent á að of lítið sé að hafa upp úr akstri fyrir Uber til að hægt sé að lifa af honum mannsæmandi lífi. Félagsleg undirboð eru því beinlínis forsenda starfseminnar. Auk þess fer stór hluti ágóðans úr landi í sjóði alþjóðlegs stórfyrirtækis. Allt skattaeftirlit verður til muna dýrara og flóknara, þjónusta við neytendur verður miklu lakari og þegar á hólminn er kominn dýrari. Fyrirhuguð afregluvæðing leigubifreiðaaksturs vekur upp grundvallarspurningar um framtíð okkar þjóðfélagsgerðar. Við þurfum að gera það upp við okkur hvernig samfélagi við viljum við lifa í. Er það virkilega vilji íslenskra ráðamanna að svipta heilli starfsstétt lífsviðurværi sínu og skapa umhverfi þar sem útlent stórfyrirtæki sem gerst hefur bert að alvarlegum afbrotum taki við í krafti félagslegra undirboða? Svari hver fyrir sig. Höfundur er formaður BÍLS - Bandalags íslenskra leigubifreiðastjóra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leigubílar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo Skoðun Nærandi ferðaþjónusta Hildur Guðbjörg Kristjánsdóttir Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Síðustu daga hefur í öllum helstu miðlum heimsins mátt lesa ófagrar lýsingar á starfsemi alþjóðlega stórfyrirtækisins Uber, byggðar á gögnum sem Washington Post og fjörutíu aðrir fréttamiðlar höfðu komist yfir. Þar kemur meðal annars fram að stjórnendur fyrirtækisins vildu að bílstjórar Uber lentu í átökum við mótmælendur og forstjórinn, Travis Kalanick, sagði beinlínis: „Ofbeldi tryggir árangur.“ Þá kemur fram í gögnunum að stjórnendur Uber vissu vel að þeir voru víðs vegar um heiminn að brjóta lög og beittu fyrir sig fjölmiðlamönnum og villtu um fyrir stjórnmálamönnum, svo leigubifreiðaakstur yrði afregluvæddur. Þá kemur fram í gögnunum að Uber niðurgreiddi þjónustu sína þegar ráðist var inn á nýjan markað til að grafa undan starfsemi leigubifreiðastjóra sem fyrir voru á markaðnum. Í gögnunum kemur líka fram hvernig ólögmæt starfsemi Uber var falin fyrir stjórnvöldum en tæknimönnum fyrirtækisins voru gefin fyrirmæli um að loka á aðgang að gagnasöfnum þess til að koma í veg fyrir að lögregla kæmist yfir sönnunargögn. Svo er að sjá af gögnunum sem ýmsir af æðstu ráðamönnum í Evrópuríkjum hafi beinlínis étið úr lófa stjórnenda Uber og gert allt sem í þeirra valdi stóð til að greiða götu þessa ameríska stórfyrirtækis. Sem betur fer eru þó líka til stjórnmálamenn sem vilja fremur þjóna samborgurum sínum en alþjóðlegum risafyrirtækjum. Olaf Scholz, þáverandi borgarstjóri Hamborgar og núverandi kanslari Þýskalands, var ekki í náðinni hjá Uber-mönnum, enda barðist hann fyrir því að þeir sem ækju fyrir þetta ört stækkandi fyrirtæki, fengju að minnsta kosti greidd lágmarkslaun. Allt sem heitir félagslegt réttlæti er eitur í beinum þessara risafyrirtækja sem vita sem er að leiðin til meiri auðs er að fá að stunda félagsleg undirboð. Afregluvæðing heimtuð hér Málið er okkur Íslendingum heldur betur skylt því nú um nokkra hríð hefur samgönguráðherra og formaður Framsóknarflokksins barist fyrir því að þetta alþjóðlega stórfyrirtæki fái að stunda þessa starfsemi líka á Íslandi. Ýmsir fleiri hafa beitt sér fyrir afregluvæðingu leigubifreiðaaksturs og samhliða ráðist harkalega að stétt leigubifreiðastjóra með ítrekuðum atvinnurógi. Í ljósi gagnalekans væri fróðlegt að vita hvort og þá hvaða íslensku stjórnmálamenn, embættismenn og almannatenglar hafa verið á mála hjá Uber. Undanfarin misseri hefur reglulega verið sett á svið leikrit þar sem Eftirlitsstofnun EFTA sendir álit um það að nú þurfi að afregluvæða íslenskan leigubifreiðamarkað og embættismenn í ráðuneytinu með ráðherrann í broddi fylkingar, heimta í kjölfarið að ganga verði að kröfum stofnunarinnar. Þeir háu herrar láta sig það engu skipta þótt með þessu verði gert út af við stétt leigubifreiðastjóra, þeir sviptir lífsviðurværi sínu, atvinnu- og eignarréttindum. Ætli bréfunum frá ESA fari kannski fækkandi núna þegar spillingin í kringum Uber er orðin lýðum ljós? Frumvarp innviðaráðherra um afregluvæðingu leigubifreiðaaksturs dagaði blessunarlega uppi á nýliðnu þingi. Bregður þá svo við nú í miðjum sumarleyfum að nýtt og breytt frumvarp er sett í samráðsgáttina en ekkert samráð hefur verið haft við okkur leigubifreiðastjóra. Þá hefur í engu verið tekið tillit til margháttaðra athugasemda okkar við áður framlögð frumvörp um okkar atvinnugrein. Athugasemdir okkar leigubifreiðastjóra, beinast fyrst og fremst að öryggi almennings og að hægt verði að tryggja áfram góða þjónustu við neytendur. Afleiðingarnar afregluvæðingar í nágrannalöndunum hafa meðal annars verið versnandi þjónusta og hærra verðlag þvert á gefin fyrirheit um annað. Þetta nýja frumvarp gengur nú enn lengra í afregluvæðingunni en hið fyrra. Nú á ekki lengur að binda leyfi til aksturs við eina bifreið á hvern leyfishafa, heldur á að veita fyrirtækjum heimild til leiguaksturs með ótakmörkuðum fjölda bifreiða. Þetta er ekkert annað en þjónkun við hinn alþjóðlega auðhring Uber sem gerst hefur sekur um þau alvarlegu afbrot sem að framan var getið. Hugsjónalausir stjórnmálamenn? Eðlilega kvikna áleitnar spurningar um heilindi þeirra sem reka málið áfram af miklum krafti. Alltént blasir við að hjarta þeirra slær ekki með íslenskum starfstéttindum, heldur miklu frekar í takti við hagsmuni erlendra auðhringja. Þetta er í boði formanns Framsóknarflokksins, flokks sem eitt sinn kenndi sig við félagshyggju og jöfnuð. Að sama skapi undrumst við leigubifreiðastjórar afstöðu Sjálfstæðisflokksins í þessu efni – flokksins sem eitt sinn gumaði sig af því að vera flokkur hins sjálfstæða atvinnurekanda og vildi að atvinnutækifærin væru sem mest í höndum borgaranna sjálfra. Nú vill þessi sami flokkur samþjöppun auðs og helst undir formerkjum útlendra stórfyrirtækja. Það er eins og allar hugsjónir í pólitík séu farnar lönd og leið. Eða hvar eru íslenskir jafnaðarmenn? Þeir mættu taka forystumann systurflokks þeirra í Þýskalandi til fyrirmyndar. Hann stóð á móti félagslegum undirboðum þegar Uber ætlaði að leggja undir sig Hamborg. Það vekur upp áleitnar spurningar að kjörnir fulltrúar þjóðarinnar skuli taka málstað erlends stórfyrirtækis sem starfar í skattaskjóli, grefur undan eðlilegum réttindum starfstétta og svo mætti áfram telja. Þrátt fyrir uppljóstranir af Uber nú eru þetta alls ekkert nýjar fréttir fyrir okkur sem fylgst höfum með ömurlegri þróun þessara mála í ýmsum nágrannalandanna. Reglulega hefur verið greint frá hneykslismálum tengdum Uber í fjölmiðlum, allt frá misgóðri reynslu viðskiptavina af þjónustunni yfir í ofbeldi, þjófnaði, mannshvörf og morð. Þá blasti við að fyrirtækið stundaði undirboð á markaði til að ryðja úr vegi keppinautum og hækkaði verðið þegar ætlunarverkinu var lokið. Það hefði í sjálfu sér átt að nægja til að vekja íslenska ráðamenn til vitundar um að starfsemi af þessu tagi ætti ekkert erindi hingað. Við sem höfum bent á þetta árum saman höfum verið sakaðir um hræðsluáróður. Ítrekað hafa borist fregnir af bílstjórum Uber sem kvarta sáran undan lélegum kjörum og réttindaleysi. Þeir sem hafa reynt að sækja rétt sinn gagnvart þessum alþjóðlega auðhring hefur ekkert orðið ágengt. Norskir starfsbræður okkar hafa síðustu misseri fengið að kenna á afregluvæðingu greinarinnar þar í landi og bent á að of lítið sé að hafa upp úr akstri fyrir Uber til að hægt sé að lifa af honum mannsæmandi lífi. Félagsleg undirboð eru því beinlínis forsenda starfseminnar. Auk þess fer stór hluti ágóðans úr landi í sjóði alþjóðlegs stórfyrirtækis. Allt skattaeftirlit verður til muna dýrara og flóknara, þjónusta við neytendur verður miklu lakari og þegar á hólminn er kominn dýrari. Fyrirhuguð afregluvæðing leigubifreiðaaksturs vekur upp grundvallarspurningar um framtíð okkar þjóðfélagsgerðar. Við þurfum að gera það upp við okkur hvernig samfélagi við viljum við lifa í. Er það virkilega vilji íslenskra ráðamanna að svipta heilli starfsstétt lífsviðurværi sínu og skapa umhverfi þar sem útlent stórfyrirtæki sem gerst hefur bert að alvarlegum afbrotum taki við í krafti félagslegra undirboða? Svari hver fyrir sig. Höfundur er formaður BÍLS - Bandalags íslenskra leigubifreiðastjóra.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar