Snemma á síðustu öld var Winston Churchill spurður hvers vegna hann hefði skipt um stjórnmálaflokk. Svar hans var á þá leið að sumir skiptu um flokk vegna gildanna sinna, á meðan aðrir skiptu um gildi vegna flokksins síns. Þessi fleyga setning lýsir vel því hversu mikilvæg gildi eru í stjórnmálum. Annað hvort er fólk tilbúið til þess að fórna öllu fyrir frama, völd og flokkinn sinn eða að það stendur með sjálfu sér og hugsjónum sínum.
Ég var svo heppinn að fá að kynnast vel báðum öfum mínum, en þeir voru stjórnmálamenn á sitthvorum enda hins pólitíska litrófs, Axel Jónsson og Einar Olgeirsson. Axel var gallharður Sjálfstæðismaður og Einar einn af helstu forkólfum sósíalista. Mörg af þeim gildum sem ég hef byggt mitt líf á get ég rakið til þeirra. Gildin um að vinna þvert á fylkingar og fá fólk til þess að vinna saman að mikilvægum markmiðum er nokkuð sem Axel afi kenndi mér. Gildin um jöfnuð og spillingu valdsins er nokkuð sem Einar afi kenndi mér.
Einar og völdin
Þrátt fyrir að hafa verið leiðtogi kommúnista og síðar sósíalista á síðustu öld, þá sóttist Einar ekki eftir persónulegum völdum. Sem annar helstu höfunda nýsköpunarstjórnarinnar í kjölfar seinni heimsstyrjaldar kom það mörgum á óvart að hann sóttist ekki eftir ráðherrasæti. Í spjalli mínu við hann á síðustu árum ævi hans, sagði hann mér ástæðuna. Hann talaði um hvernig hinir ýmsu leiðtogar kommúnista og síðar sósíalista gleymdu hugsjónunum um betri heim um leið og þeir fengu völd og titla. Eins og hann orðaði það „í Sovétríkjunum og flestum löndum Austur-Evrópu hefur ekki verið kommúnismi eða sósíalismi í áratugi, þau urðu öll valdagráðugum einræðisherrum að bráð.“
Það er nefnilega ótrúlegt hversu auðvelt það virðist vera fyrir stjórnmálafólk að gleyma gildunum sínum. Eitt nýlegasta dæmið er hvernig Vinstri-Græn hafa sveigt gildi sín, einungis til þess að endurnýja ríkisstjórnarsamstarfið og fá forsætisráðherrastólinn aftur. Slagorð flokksins í ár sýnir vel hvað völdin skipta VG miklu máli: Það skiptir máli hver stjórnar. Sjálfstæðisflokkurinn er lítið skárri og hljómar nú eins og jafnaðarmannaflokkur í aðdraganda kosninga. Framsókn segist nú allt í einu ætla að fjárfesta í fólki, þegar efnahagslegu viðbrögð flokksins við faraldrinum segja allt aðra sögu. Við erum þegar farin að sjá hvernig flokkar eru að afmá sterk gildi sín í leit að atkvæðum - ýmist til að fegra sig eða búa til sérstöðu sem er ekki til staðar - til þess eins að allt falli í sama farið aftur eftir kosningar.
Gildin skipta máli
Sem kjósandi er erfitt að átta sig á því hvaða stjórnmálafólki og stjórnmálaflokkum er hægt að treysta til þess að standa við gildi sín nú á næstu vikum. Eru gildi eins og mannúð, jöfnuður, borgararéttindi og einstaklingsfrelsi eitthvað sem þú leggur áherslu á? Eru nýsköpun, loftslagsmál, ný stjórnarskrá og bætt útlendingastefna mál sem brenna á þér? Viltu að við sköpum tækifæri fyrir ungt fólk og drögum úr skerðingum til aldraðra og öryrkja? Viltu gjaldfrjálst, öflugt heilbrigðiskerfi og menntakerfi sem stenst kröfur framtíðarinnar?
Allt eru þetta atriði sem flokkar hafa mismunandi skoðanir og lausnir á. Mér er ljúft og skylt að benda á að Píratar eru fylgjandi öllu í ofantaldri upptalningu. En mikilvægast er, hvort að stjórnmálafólkið sem skipar þá flokka eru með gildi sem samræmast þessum skoðunum og eru tilbúin að berjast fyrir þeim, óháð því hvort þau séu við völd eða ekki. Kjóstu fólk sem þú treystir til þess að standa fyrir sín gildi, í stað þess að selja þau í skiptum fyrir völd.
Ef þú vilt kynna þér grunngildi Pírata, sem við hvikum ekki frá, þá má nálgast þau hér. Að sama skapi má finna kosningastefnuna okkar, sem hvílir á sömu grunngildum, með því að smella hérna.
Höfundur skipar 2. sæti framboðslista Pírata í Suðvesturkjördæmi.
