Þjösnaskapur Útlendingastofnunar Guðbrandur Einarsson skrifar 19. janúar 2021 12:00 Árið 2018 og 2019 gerði Nordregio sem er norræn rannsóknarstofnun, rannsókn á samfélögum á Norðurlöndum sem hafa hátt hlutfall íbúa af erlendum uppruna og valdi til þess eitt sveitarfélag í hverju landi. Reykjanesbær varð fyrir valinu vegna hás hlutfalls íbúa af erlendu bergi, en eins vegna Ásbrúar sem er nýr bæjarhluti í Reykjanesbæ (gamla varnarsvæðið). Það þótti áhugavert að skoða Reykjanesbæ til að fylgjast með sveitarfélagi innleiða hverfi eins og Ásbrú inn í sína samfélagslegu heild. Þriðja ástæðan var sú að sveitarfélagið hafði ráðið til sín sérfræðing sem verkefnastjóra fjölmenningarmála. Í áliti Nordregio kom m.a. eftirfarandi fram: „Búsetuúrræði Útlendingastofnunar fyrir umsækjendur um alþjóðlega vernd á Ásbrú er slæmurkostur fyrir þá sem þar búa sem og fyrir Ásbrú, í þeirri mynd sem búsetuúrræðið er. Stór búsetueiningmeð mörgum íbúðum fyrir karlmenn sem allir eru líklegir til þess að fá neitun um alþjóðlega vernd áÍslandi. Útlendingastofnun hefur gert nokkurra ára leigusamning og því er ljóst að úrræðið verður tilstaðar á Ásbrú næstu árin.Útlendingastofnun er ekki þjónustustofnun heldur stjórnsýslustofnunumsókna um dvalarleyfi á Íslandi. Rekstur stofnunarinnar á búsetuúrræði á Ásbrú er ekki í samræmi við velferðarþjónustu á Íslandi þar sem of margir íbúar í viðkvæmri stöðu búa í sama húsnæðinu oghafa mjög takmarkað ferðafrelsi. Reykjanesbær hefur ekki vitneskju um starfsemiÚtlendingastofnunar þar sem íbúar búsetuúrræðisins hafa ekki lögheimili í sveitarfélaginu.“ Aðeins þrjú sveitarfélög veita þjónustu Einungis hafa náðst samningar milli Útlendingastofnunar og þriggja sveitarfélaga á Íslandi um þjónustu við umsækjendur um alþjóðlega vernd, en þau eru Reykjavík, Hafnarfjörður og Reykjanesbær. Það er miður, því hægt er að líta á þetta sem samfélagslega skyldu og verkefnið væri í raun einfalt ef öll sveitarfélög á Íslandi tækju hlufallslegan þátt í því. Hér í Reykjanesbæ hefur verið litið þannig á að það gæti alveg gengið að þjónusta 3-4 umsækjendur um alþjóðlega vernd á hverja þúsund íbúa og því væri sá þjónustusamningur sem Reykjanesbær er með fyrir 70 einstaklinga, ásættanlegur og viðráðanlegur. Húsnæði tekið í notkun í óþökk sveitarfélagsins Þörfin fyrir þessa þjónustu er hins vegar talsvert meiri en felst í þeim samningum sem Útlendingastofnun hefur við þessi þrjú sveitarfélög og til þess að mæta þessari miklu þörf tók stofnunin húsnæði á leigu á Ásbrú án samráðs við sveitarfélagið og í óþökk þess. Útlendingastofnun fer síðan fram á að sveitarfélagið taki að sér að þjónusta þá sem þar eru og munu verða í framtíðinni. Það gæti látið nærri að þar geti verið vistaðir um 100 einstaklingar. Þessari beiðni hafnaði Velferðarráð Reykjanesbæjar á fundi þann 13. janúar sl. en Útlendingastofnun hefur í þrígang sent erindi þess efnis til sveitarfélagsins. Það skortir ekki á vilja sveitarfélagsins til þess að gera vel í þessum málaflokki, en alls ekki á þeim forsendum sem Útlendingastofnun leggur til. Umsækjendum hrúgað saman í blokk Reykjanesbær hefur allt frá árinu 2006 unnið að því að gera gamla varnarsvæðið að einum bæjarhluta Reykjanesbæjar og hefur sú vinna á köflum gengið ágætlega. Hins vegar hafa áskoranirnar verið margar og ímynd Ásbrúar sem samfélags er því miður ekki sterk. Ríkið stofnaði á sínum tíma sérstakt félag um þær eignir sem herinn skildi eftir, sem síðan hafa verið seldar fyrir vel á annan tug milljarða. Í stað þess að nýta þá fjármuni til uppbyggingar svæðisins voru þeir sogaðir inn í ríkissjóð og nýttir í önnur verkefni. Þeir aðilar sem keyptu þessar eignir, hafa síðan reynt að koma þeim í notkun með misjöfnum árangri og þar er talsvert til af auðu húsnæði, bæði íbúðarhúsnæði, gistirými og húsnæði undir ýmis konar starfsemi. Þessa stöðu er Útlendingastofnun nú að nýta sér, með því að taka ónotað húsnæði til leigu og hrúga þar inn fólki, sem margt hvert er að koma úr erfiðum aðstæðum og þarf því á sérstakri aðhlynningu að halda. Reykjanesbær hefur margsinnis lýst yfir vilja til að koma til móts við Útlendingastofnun með stækkun á fyrirliggjandi þjónustusamningi en þá gegn því að Útlendingastofnun lýsi því yfir að ekki verði um frekari aukningu á Ásbrú að ræða. Því hefur Útlendingastofnun hafnað. Staðan er því miður sú, að á meðan það er til laust húsnæði á Ásbrú og á meðan önnur sveitarfélög eru ekki tilbúin til samstarfs um þetta mikilvæga samfélagslega verkefni, mun stofnunin nýta sér stöðuna á Ásbrú og taka þar á leigu húsnæði undir þessa starfsemi í óþökk Reykjanesbæjar. Reykjanesbær er fjölmenningabær Íbúar með erlent ríkisfang eru fjölmargir í Reykjanesbæ og sveitarfélagið hefur lagt sig fram um að sinna þeim eins og kostur er. Einn þáttur í því var að ráða til sveitarfélagsins verkefnastjóra fjölmenningar. Sveitarfélagið hefur einnig lagt sig fram um að sinna þeim umsækjendum um alþjóðlega vernd sem það hefur tekið að sér að þjónusta, en nauðsynlegt er að forðast það sem bent er á í áliti Nordregio, þ.e. að setja í sama húsnæði hóp fólks í viðkvæmri stöðu, með ólíkan félagslegan bakgrunn. Ríkið ber ábyrgð Málefni umsækjenda um alþjóðlega vernd eiga heima hjá ríkinu eða nánar tiltekið á borði dómsmálaráðherra. Þessi staða sem nú er uppi afhjúpar í raun þá staðreynd að ekki hefur verið tekið á þessum málum af hálfu ráðuneytisins. Mín skoðun er sú að vinna þurfi að því setja á fót lagskipta móttökustöð fyrir umsækjendur um alþjóðlega vernd í nálægð við alþjóðaflugvöllinn í sátt og samstarfi við sveitarfélögin sem þar eru. Það þarf að kosta miklu meira til í þennan málaflokk vegna þeirrar viðkvæmu stöðu sem margir umsækjenda eru í og láta af þessum þjösnaskap sem Útlendingastofnun, sem ríkisstofnun, virðist ætla að beita í samskiptum sínum við Reykjanesbæ. Höfundur er forseti bæjarstjórnar Reykjanesbæjar og oddviti Beinnar leiðar Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðbrandur Einarsson Reykjanesbær Félagsmál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Eldri borgarar fá lítið út úr kjarasamningunum Kári Jónasson Skoðun Austurgata 10 - blm. í góðri trú blekktir? - Ærumeiðandi dylgjur leigjanda Árni Stefán Árnason Skoðun Hvítþvottur á fótboltavellinum – leikur Íslands við Ísrael í undankeppni EM 2024 Hrönn G. Guðmundsdóttir Skoðun „Við áttum aldrei möguleika“ Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ráðherra sem fer þvert á vilja Alþingis Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Eyjólfur Ármannsson,Guðmundur Ingi Kristinsson,Inga Sæland,Jakob Frímann Magnússon,Tómas A. Tómasson Skoðun Opið bréf til Heru Bjarkar Anna Tómasdóttir,Margrét Manda Jónsdóttir,Marta Jóns Hjördísardóttir Skoðun Þreytandi grænþvottur Birgitta Stefánsdóttir Skoðun Af hverju eru næringarsnauð matvæli í forgrunni við íþróttaiðkun barna okkar? Berglind Lilja Guðlaugsdóttir Skoðun Að skoða meira inn í sumar ástæður misnotkunar Matthildur Björnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju eru næringarsnauð matvæli í forgrunni við íþróttaiðkun barna okkar? Berglind Lilja Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Að skoða meira inn í sumar ástæður misnotkunar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Fundur NAMMCO í vikunni Micah Garen skrifar Skoðun Hvítþvottur á fótboltavellinum – leikur Íslands við Ísrael í undankeppni EM 2024 Hrönn G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Leiðin að bílprófinu Þuríður B. Ægisdóttir skrifar Skoðun Draumalandið Luxemburg og íslenskir jafnaðarmenn - þriðji hluti Ólafur Sveinsson skrifar Skoðun Austurgata 10 - blm. í góðri trú blekktir? - Ærumeiðandi dylgjur leigjanda Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun V. Sköpunarsaga þjóðsögu –Guðmundarmálið skyndilega skellt á borð Hafþór S. Ciesielski skrifar Skoðun Forsendur krafna um íslenskukunnáttu Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Eldri borgarar fá lítið út úr kjarasamningunum Kári Jónasson skrifar Skoðun Hræðsla er hjálplegur þjónn, en hræðilegt yfirvald Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun „Kvótasetning grásleppu snýst um að tryggja arðsemi“? Örn Pálsson skrifar Skoðun Hvað tökum við með okkur? Magnús Bergmann skrifar Skoðun Þreytandi grænþvottur Birgitta Stefánsdóttir skrifar Skoðun Ráðherra sem fer þvert á vilja Alþingis Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Eyjólfur Ármannsson,Guðmundur Ingi Kristinsson,Inga Sæland,Jakob Frímann Magnússon,Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Hvað á ég að gera? Rannveig Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Íslenskur matur Bjarni Jónsson skrifar Skoðun „Við áttum aldrei möguleika“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lán úr óláni Ísleifur Arnórsson skrifar Skoðun Síðasta kynslóðin! Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Að læra íslensku til að finnast þú vera hluti af samfélaginu Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Virði lýðræðis Sigríður Hrund Pétursdóttir skrifar Skoðun Ójöfnuður - andhverfa lýðræðis Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Mars er mánuður árvekni um ristilkrabbamein Agnes Smáradóttir,Sigurdís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Norræna módelið og framtíð lýðræðis Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Frelsi og fjárhagslegt öryggi ungbarnafjölskyldna Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Sigurbogi Dagbjört Ósk Steindórsdóttir skrifar Skoðun Er hækkun húsnæðisbóta á óregluvæddum leigumarkaði heimska eða meðvitaður stuðningur við eignafólk? Guðmundur Hrafn Arngrímsson skrifar Skoðun Af hverju er útspil SA um verkbann alvarlegt fyrir þig? Sunna Arnardóttir skrifar Sjá meira
Árið 2018 og 2019 gerði Nordregio sem er norræn rannsóknarstofnun, rannsókn á samfélögum á Norðurlöndum sem hafa hátt hlutfall íbúa af erlendum uppruna og valdi til þess eitt sveitarfélag í hverju landi. Reykjanesbær varð fyrir valinu vegna hás hlutfalls íbúa af erlendu bergi, en eins vegna Ásbrúar sem er nýr bæjarhluti í Reykjanesbæ (gamla varnarsvæðið). Það þótti áhugavert að skoða Reykjanesbæ til að fylgjast með sveitarfélagi innleiða hverfi eins og Ásbrú inn í sína samfélagslegu heild. Þriðja ástæðan var sú að sveitarfélagið hafði ráðið til sín sérfræðing sem verkefnastjóra fjölmenningarmála. Í áliti Nordregio kom m.a. eftirfarandi fram: „Búsetuúrræði Útlendingastofnunar fyrir umsækjendur um alþjóðlega vernd á Ásbrú er slæmurkostur fyrir þá sem þar búa sem og fyrir Ásbrú, í þeirri mynd sem búsetuúrræðið er. Stór búsetueiningmeð mörgum íbúðum fyrir karlmenn sem allir eru líklegir til þess að fá neitun um alþjóðlega vernd áÍslandi. Útlendingastofnun hefur gert nokkurra ára leigusamning og því er ljóst að úrræðið verður tilstaðar á Ásbrú næstu árin.Útlendingastofnun er ekki þjónustustofnun heldur stjórnsýslustofnunumsókna um dvalarleyfi á Íslandi. Rekstur stofnunarinnar á búsetuúrræði á Ásbrú er ekki í samræmi við velferðarþjónustu á Íslandi þar sem of margir íbúar í viðkvæmri stöðu búa í sama húsnæðinu oghafa mjög takmarkað ferðafrelsi. Reykjanesbær hefur ekki vitneskju um starfsemiÚtlendingastofnunar þar sem íbúar búsetuúrræðisins hafa ekki lögheimili í sveitarfélaginu.“ Aðeins þrjú sveitarfélög veita þjónustu Einungis hafa náðst samningar milli Útlendingastofnunar og þriggja sveitarfélaga á Íslandi um þjónustu við umsækjendur um alþjóðlega vernd, en þau eru Reykjavík, Hafnarfjörður og Reykjanesbær. Það er miður, því hægt er að líta á þetta sem samfélagslega skyldu og verkefnið væri í raun einfalt ef öll sveitarfélög á Íslandi tækju hlufallslegan þátt í því. Hér í Reykjanesbæ hefur verið litið þannig á að það gæti alveg gengið að þjónusta 3-4 umsækjendur um alþjóðlega vernd á hverja þúsund íbúa og því væri sá þjónustusamningur sem Reykjanesbær er með fyrir 70 einstaklinga, ásættanlegur og viðráðanlegur. Húsnæði tekið í notkun í óþökk sveitarfélagsins Þörfin fyrir þessa þjónustu er hins vegar talsvert meiri en felst í þeim samningum sem Útlendingastofnun hefur við þessi þrjú sveitarfélög og til þess að mæta þessari miklu þörf tók stofnunin húsnæði á leigu á Ásbrú án samráðs við sveitarfélagið og í óþökk þess. Útlendingastofnun fer síðan fram á að sveitarfélagið taki að sér að þjónusta þá sem þar eru og munu verða í framtíðinni. Það gæti látið nærri að þar geti verið vistaðir um 100 einstaklingar. Þessari beiðni hafnaði Velferðarráð Reykjanesbæjar á fundi þann 13. janúar sl. en Útlendingastofnun hefur í þrígang sent erindi þess efnis til sveitarfélagsins. Það skortir ekki á vilja sveitarfélagsins til þess að gera vel í þessum málaflokki, en alls ekki á þeim forsendum sem Útlendingastofnun leggur til. Umsækjendum hrúgað saman í blokk Reykjanesbær hefur allt frá árinu 2006 unnið að því að gera gamla varnarsvæðið að einum bæjarhluta Reykjanesbæjar og hefur sú vinna á köflum gengið ágætlega. Hins vegar hafa áskoranirnar verið margar og ímynd Ásbrúar sem samfélags er því miður ekki sterk. Ríkið stofnaði á sínum tíma sérstakt félag um þær eignir sem herinn skildi eftir, sem síðan hafa verið seldar fyrir vel á annan tug milljarða. Í stað þess að nýta þá fjármuni til uppbyggingar svæðisins voru þeir sogaðir inn í ríkissjóð og nýttir í önnur verkefni. Þeir aðilar sem keyptu þessar eignir, hafa síðan reynt að koma þeim í notkun með misjöfnum árangri og þar er talsvert til af auðu húsnæði, bæði íbúðarhúsnæði, gistirými og húsnæði undir ýmis konar starfsemi. Þessa stöðu er Útlendingastofnun nú að nýta sér, með því að taka ónotað húsnæði til leigu og hrúga þar inn fólki, sem margt hvert er að koma úr erfiðum aðstæðum og þarf því á sérstakri aðhlynningu að halda. Reykjanesbær hefur margsinnis lýst yfir vilja til að koma til móts við Útlendingastofnun með stækkun á fyrirliggjandi þjónustusamningi en þá gegn því að Útlendingastofnun lýsi því yfir að ekki verði um frekari aukningu á Ásbrú að ræða. Því hefur Útlendingastofnun hafnað. Staðan er því miður sú, að á meðan það er til laust húsnæði á Ásbrú og á meðan önnur sveitarfélög eru ekki tilbúin til samstarfs um þetta mikilvæga samfélagslega verkefni, mun stofnunin nýta sér stöðuna á Ásbrú og taka þar á leigu húsnæði undir þessa starfsemi í óþökk Reykjanesbæjar. Reykjanesbær er fjölmenningabær Íbúar með erlent ríkisfang eru fjölmargir í Reykjanesbæ og sveitarfélagið hefur lagt sig fram um að sinna þeim eins og kostur er. Einn þáttur í því var að ráða til sveitarfélagsins verkefnastjóra fjölmenningar. Sveitarfélagið hefur einnig lagt sig fram um að sinna þeim umsækjendum um alþjóðlega vernd sem það hefur tekið að sér að þjónusta, en nauðsynlegt er að forðast það sem bent er á í áliti Nordregio, þ.e. að setja í sama húsnæði hóp fólks í viðkvæmri stöðu, með ólíkan félagslegan bakgrunn. Ríkið ber ábyrgð Málefni umsækjenda um alþjóðlega vernd eiga heima hjá ríkinu eða nánar tiltekið á borði dómsmálaráðherra. Þessi staða sem nú er uppi afhjúpar í raun þá staðreynd að ekki hefur verið tekið á þessum málum af hálfu ráðuneytisins. Mín skoðun er sú að vinna þurfi að því setja á fót lagskipta móttökustöð fyrir umsækjendur um alþjóðlega vernd í nálægð við alþjóðaflugvöllinn í sátt og samstarfi við sveitarfélögin sem þar eru. Það þarf að kosta miklu meira til í þennan málaflokk vegna þeirrar viðkvæmu stöðu sem margir umsækjenda eru í og láta af þessum þjösnaskap sem Útlendingastofnun, sem ríkisstofnun, virðist ætla að beita í samskiptum sínum við Reykjanesbæ. Höfundur er forseti bæjarstjórnar Reykjanesbæjar og oddviti Beinnar leiðar
Austurgata 10 - blm. í góðri trú blekktir? - Ærumeiðandi dylgjur leigjanda Árni Stefán Árnason Skoðun
Hvítþvottur á fótboltavellinum – leikur Íslands við Ísrael í undankeppni EM 2024 Hrönn G. Guðmundsdóttir Skoðun
Ráðherra sem fer þvert á vilja Alþingis Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Eyjólfur Ármannsson,Guðmundur Ingi Kristinsson,Inga Sæland,Jakob Frímann Magnússon,Tómas A. Tómasson Skoðun
Opið bréf til Heru Bjarkar Anna Tómasdóttir,Margrét Manda Jónsdóttir,Marta Jóns Hjördísardóttir Skoðun
Af hverju eru næringarsnauð matvæli í forgrunni við íþróttaiðkun barna okkar? Berglind Lilja Guðlaugsdóttir Skoðun
Skoðun Af hverju eru næringarsnauð matvæli í forgrunni við íþróttaiðkun barna okkar? Berglind Lilja Guðlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hvítþvottur á fótboltavellinum – leikur Íslands við Ísrael í undankeppni EM 2024 Hrönn G. Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Austurgata 10 - blm. í góðri trú blekktir? - Ærumeiðandi dylgjur leigjanda Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun V. Sköpunarsaga þjóðsögu –Guðmundarmálið skyndilega skellt á borð Hafþór S. Ciesielski skrifar
Skoðun Ráðherra sem fer þvert á vilja Alþingis Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Eyjólfur Ármannsson,Guðmundur Ingi Kristinsson,Inga Sæland,Jakob Frímann Magnússon,Tómas A. Tómasson skrifar
Skoðun Er hækkun húsnæðisbóta á óregluvæddum leigumarkaði heimska eða meðvitaður stuðningur við eignafólk? Guðmundur Hrafn Arngrímsson skrifar
Austurgata 10 - blm. í góðri trú blekktir? - Ærumeiðandi dylgjur leigjanda Árni Stefán Árnason Skoðun
Hvítþvottur á fótboltavellinum – leikur Íslands við Ísrael í undankeppni EM 2024 Hrönn G. Guðmundsdóttir Skoðun
Ráðherra sem fer þvert á vilja Alþingis Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Eyjólfur Ármannsson,Guðmundur Ingi Kristinsson,Inga Sæland,Jakob Frímann Magnússon,Tómas A. Tómasson Skoðun
Opið bréf til Heru Bjarkar Anna Tómasdóttir,Margrét Manda Jónsdóttir,Marta Jóns Hjördísardóttir Skoðun
Af hverju eru næringarsnauð matvæli í forgrunni við íþróttaiðkun barna okkar? Berglind Lilja Guðlaugsdóttir Skoðun