Halló, má ég vera memm? Áslaug Ýr Hjartardóttir skrifar 27. febrúar 2016 16:30 Það er húsfundur hjá íbúum blokkar einnar í Vesturbænum. Allir eru boðaðir og umræðan á m.a. að snúast um það hvaða lit eigi að mála húsið, þar sem gamla málningin er orðin vel flögnuð og ljót. Á fundinum er mikið rætt og rifist, en eftir að hafa loks komist að þeirri niðurstöðu að mála húsið hvítt er ákveðið að panta pizzu. Það er þó einn íbúi sem situr í horninu og lætur lítið til sín taka. Hann hefur lítið sagt, oft ekki svarað þegar orðum er beint til hans og skilaði kjörseðlinum auðum. Hann fær sér ekki heldur pizzu, heldur situr áfram hljóður í horninu og lætur lítið fyrir sér fara. Eftir að allir hafa snætt víkur einn íbúanna sér að íbúanum í horninu og segir: „Þetta var góð pizza, af hverju fékkstu þér ekki sneið?“ Hinn íbúinn hváir, og eftir að hafa endurtekið spurninguna rennur upp fyrir honum ljós og hann spyr: „Er pizza hérna?“ Of seint, pizzan er búin. Sagan hér að ofan hljómar ótrúlega, en er í raun ekkert svo ótrúleg. Íbúinn sem um ræðir er nefnilega bæði sjónskertur og heyrnarskertur. Hann veit vel að það er eitthvað að, en málið er að hann veit ekki hvernig hann á að bregðast við. Aðrir sem þekkja hann vel, telja hann vera mikinn hugsuð og alltaf utan við sig, enda orðinn sjötugur maðurinn. Stöldrum nú aðeins við og snúum okkur að skerðingunum tveimur. Sjón- og heyrnarskerðing er mjög lúmsk fötlun, það eru til mörg dæmi um að fólk hafi fengið greiningu á annaðhvort sjón- eða heyrnarskerðingu, eða einfaldlega ekki fengið neina greiningu. Rannsóknir hafa m.a. sýnt fram á að það eru margir eldri borgarar á hjúkrunarheimilum með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu, en stór hluti þess hóps hefur engan viðeigandi hjálpartækjabúnað. Þetta kemur öðru daufblindu fólki í raun ekkert á óvart, þar sem algengt er að eldri borgarar missi sjón og heyrn sökum aldurshnignunar, en slíkt kallast samþætta aldurstengd sjón- og heyrnarskerðing (SASH). Snúum okkur aftur að íbúanum í blokkinni í Vesturbænum. Hvað er hægt að gera til þess að hann gæti orðið virkari og sjálfstæðari í félagslífinu og lífinu almennt? • Hann þarf að fara til eyrnalæknis og fá greiningu. • Hann þarf að fara til augnlæknis og fá greiningu. • Hann þarf ráðgjöf um það hvaða möguleika hann á. Möguleikarnir gætu verið: a. Fá heyrnartæki og annan heyrnarhjálparbúnað með viðeigandi kennslu á tækin. b. Fá túlkaþjónustu og greiningu á hvernig samskiptaleiðir henta honum best. c. Fá hvítan staf/leiðsöguhund og viðeigandi umferliskennslu. d. Læra á punktaletur og fá hjálpartækjabúnað eins og stækkunartæki. e. Fá viðeigandi félagsþjónustu, s.s. liðveislu eða aðstoðarmann. Allt þetta er á víð og dreif út um allt, í raun mætti tala um kerfið sem eitt stórt völundarhús. Þetta er m.a. þess vegna sem til er hagsmunafélag fólks með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu sem heitir Fjóla. Félagið berst fyrir réttindum daufblindra einstaklinga, gætir hagsmuna þeirra og veitir þeim ráðgjöf og aðstoð við að fóta sig í kerfinu. Það er nefnilega það að daufblindir einstaklingar fá oft ekki að sitja við sama borð og annað fólk, með eða án greiningar. Því kerfið er ekki aðeins eitt stórt völundarhús, heldur eru þar margir dauðir endar. Þess vegna stendur félagið nú fyrir söfnun til að geta gert heimildarmynd um fólk með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu á Íslandi. Myndin ber heitið ,,Manneskja eins og þú“ og eru miklar vonir bundnar við þetta verkefni. Markmiðið er að vekja fólk til vitundar um þessa tvöföldu en lúmsku skerðingu auk þess að varpa ljósi á stöðu daufblindra einstaklinga á Íslandi. Söfnunin er enn í gangi og hægt er að kynna sér málið nánar hér og jafnvel leggja einhverja aura í hana ef kostur er á því. Það er húsfundur hjá íbúum blokkar einnar í Vesturbænum. Allir íbúarnir eru boðaðir og umræðan á m.a. að vera um það í hvaða lít eigi að mála húsið þar sem gamla málningin er orðin vel flögnuð og ljót. Allir eru í góðu skapi, það er rætt og rifist og eftir að hafa ákveðið að mála blokkina appelsínugula, stingur einhver upp á því að panta pizzu. Það er tekið vel í það og enda allir kátir. Pizzan kemur og er étin til agna. Það er einn daufblindur íbúi á fundinum með túlka, aðstoðarmann og hvítan staf. Sá hefur verið mjög virkur í umræðunni, og staðið fast við það að best væri að mála blokkina appelsínugula til að auka fjölbreytileikann og litagleðina í hverfinu. Einhver spyr daufblinda íbúann hvað honum fyndist um nýja litinn, hvort hann væri ekki sáttur með niðurstöðuna? Íbúinn hlær og þurrkar sér um munninn áður en hann svarar: „Þetta er einmitt það sem ég barðist fyrir, svo ég get ekki kvartað!“ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Mest lesið Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Kjósum sameiningu, ekki sundrungu Helgi Ingólfsson Skoðun Riðið á Bessastöðum? Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun Söngvakeppni og stríðsglæpir Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun Leikskólakennara á eftirlaunum er ofboðið Ásdís Ólafsdóttir Skoðun Frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Kjósum sameiningu, ekki sundrungu Helgi Ingólfsson skrifar Skoðun Forseti allra Ragnhildur Björt Björnsdóttir skrifar Skoðun Ný nálgun í afreksíþróttum – Nýsköpun Erlingur Jóhannsson skrifar Skoðun Prófsteinninn Katrín Harðardóttir skrifar Skoðun Innrás á Rafah stríðir gegn allri mannúð Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Börnin okkar Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Vextir geta og þurfa að lækka Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Söngvakeppni og stríðsglæpir Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Leikskólakennara á eftirlaunum er ofboðið Ásdís Ólafsdóttir skrifar Skoðun Óttasleginn mömmuher og Eurovision Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Já, Katrín Hjálmar Sveinsson skrifar Skoðun Frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Riðið á Bessastöðum? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Að lifa í skugga heilsubrests Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Umræðan um dánaraðstoð Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað skrifar Skoðun Opið bréf til samgönguráðherra og vegamálastjóra Hópur ferðaþjóna í Dölunum skrifar Skoðun Hugleiðingar ellilífeyrisþega um landsmálin og orkumálin Ingimundur Andrésson skrifar Skoðun Að tilheyra - Fjölmenningarþing Reykjavíkur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Katrínu sem forseta Stefán Friðrik Stefánsson skrifar Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaðan ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þekking á naloxone nefúða getur bjargað lífi Hildur Vattnes Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við breytt fortíðinni? Ásgeir Jónsson skrifar Skoðun Á að banna TikTok? Óttar Birgisson skrifar Skoðun Gerum góðan dal enn betri Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Ný norræn stjórnarskrá Hrannar Björn Arnarsson,Ragnheiður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við verið hamingjusöm í vinnunni? Héðinn Sveinbjörnsson skrifar Sjá meira
Það er húsfundur hjá íbúum blokkar einnar í Vesturbænum. Allir eru boðaðir og umræðan á m.a. að snúast um það hvaða lit eigi að mála húsið, þar sem gamla málningin er orðin vel flögnuð og ljót. Á fundinum er mikið rætt og rifist, en eftir að hafa loks komist að þeirri niðurstöðu að mála húsið hvítt er ákveðið að panta pizzu. Það er þó einn íbúi sem situr í horninu og lætur lítið til sín taka. Hann hefur lítið sagt, oft ekki svarað þegar orðum er beint til hans og skilaði kjörseðlinum auðum. Hann fær sér ekki heldur pizzu, heldur situr áfram hljóður í horninu og lætur lítið fyrir sér fara. Eftir að allir hafa snætt víkur einn íbúanna sér að íbúanum í horninu og segir: „Þetta var góð pizza, af hverju fékkstu þér ekki sneið?“ Hinn íbúinn hváir, og eftir að hafa endurtekið spurninguna rennur upp fyrir honum ljós og hann spyr: „Er pizza hérna?“ Of seint, pizzan er búin. Sagan hér að ofan hljómar ótrúlega, en er í raun ekkert svo ótrúleg. Íbúinn sem um ræðir er nefnilega bæði sjónskertur og heyrnarskertur. Hann veit vel að það er eitthvað að, en málið er að hann veit ekki hvernig hann á að bregðast við. Aðrir sem þekkja hann vel, telja hann vera mikinn hugsuð og alltaf utan við sig, enda orðinn sjötugur maðurinn. Stöldrum nú aðeins við og snúum okkur að skerðingunum tveimur. Sjón- og heyrnarskerðing er mjög lúmsk fötlun, það eru til mörg dæmi um að fólk hafi fengið greiningu á annaðhvort sjón- eða heyrnarskerðingu, eða einfaldlega ekki fengið neina greiningu. Rannsóknir hafa m.a. sýnt fram á að það eru margir eldri borgarar á hjúkrunarheimilum með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu, en stór hluti þess hóps hefur engan viðeigandi hjálpartækjabúnað. Þetta kemur öðru daufblindu fólki í raun ekkert á óvart, þar sem algengt er að eldri borgarar missi sjón og heyrn sökum aldurshnignunar, en slíkt kallast samþætta aldurstengd sjón- og heyrnarskerðing (SASH). Snúum okkur aftur að íbúanum í blokkinni í Vesturbænum. Hvað er hægt að gera til þess að hann gæti orðið virkari og sjálfstæðari í félagslífinu og lífinu almennt? • Hann þarf að fara til eyrnalæknis og fá greiningu. • Hann þarf að fara til augnlæknis og fá greiningu. • Hann þarf ráðgjöf um það hvaða möguleika hann á. Möguleikarnir gætu verið: a. Fá heyrnartæki og annan heyrnarhjálparbúnað með viðeigandi kennslu á tækin. b. Fá túlkaþjónustu og greiningu á hvernig samskiptaleiðir henta honum best. c. Fá hvítan staf/leiðsöguhund og viðeigandi umferliskennslu. d. Læra á punktaletur og fá hjálpartækjabúnað eins og stækkunartæki. e. Fá viðeigandi félagsþjónustu, s.s. liðveislu eða aðstoðarmann. Allt þetta er á víð og dreif út um allt, í raun mætti tala um kerfið sem eitt stórt völundarhús. Þetta er m.a. þess vegna sem til er hagsmunafélag fólks með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu sem heitir Fjóla. Félagið berst fyrir réttindum daufblindra einstaklinga, gætir hagsmuna þeirra og veitir þeim ráðgjöf og aðstoð við að fóta sig í kerfinu. Það er nefnilega það að daufblindir einstaklingar fá oft ekki að sitja við sama borð og annað fólk, með eða án greiningar. Því kerfið er ekki aðeins eitt stórt völundarhús, heldur eru þar margir dauðir endar. Þess vegna stendur félagið nú fyrir söfnun til að geta gert heimildarmynd um fólk með samþætta sjón- og heyrnarskerðingu á Íslandi. Myndin ber heitið ,,Manneskja eins og þú“ og eru miklar vonir bundnar við þetta verkefni. Markmiðið er að vekja fólk til vitundar um þessa tvöföldu en lúmsku skerðingu auk þess að varpa ljósi á stöðu daufblindra einstaklinga á Íslandi. Söfnunin er enn í gangi og hægt er að kynna sér málið nánar hér og jafnvel leggja einhverja aura í hana ef kostur er á því. Það er húsfundur hjá íbúum blokkar einnar í Vesturbænum. Allir íbúarnir eru boðaðir og umræðan á m.a. að vera um það í hvaða lít eigi að mála húsið þar sem gamla málningin er orðin vel flögnuð og ljót. Allir eru í góðu skapi, það er rætt og rifist og eftir að hafa ákveðið að mála blokkina appelsínugula, stingur einhver upp á því að panta pizzu. Það er tekið vel í það og enda allir kátir. Pizzan kemur og er étin til agna. Það er einn daufblindur íbúi á fundinum með túlka, aðstoðarmann og hvítan staf. Sá hefur verið mjög virkur í umræðunni, og staðið fast við það að best væri að mála blokkina appelsínugula til að auka fjölbreytileikann og litagleðina í hverfinu. Einhver spyr daufblinda íbúann hvað honum fyndist um nýja litinn, hvort hann væri ekki sáttur með niðurstöðuna? Íbúinn hlær og þurrkar sér um munninn áður en hann svarar: „Þetta er einmitt það sem ég barðist fyrir, svo ég get ekki kvartað!“
Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaðan ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar