Framfærsluáhyggjur og ótti draga úr nýsköpun Rakel Sveinsdóttir skrifar 11. desember 2020 07:01 Huld Magnúsdóttir framkvæmdastjóri Nýsköpunarsjóðs atvinnulífsins. Vísir/Vilhelm Að sögn Huld Magnúsdóttur framkvæmdastjóra Nýsköpunarsjóðs Atvinnulífsins er það samdóma álit flestra sem koma að nýsköpunarmálum að fjöldi og dýpt fyrirspurna um fjárfestingu verður meiri og öflugri fljótlega eftir kreppur. En fólk hefur fjárhagsáhyggjur. „Ég held að almenn framfærsla sé helsta áhyggjuefni margra. Við sjáum að mörg sprotafyrirtæki verða til hjá ungu fólki sem enn er í námi, hefur litlar fjárhagslegar skuldbindingar og býr jafnvel í foreldrahúsum. Eldra fólk sem missir vinnuna og fer að huga nýsköpun er oft nauðbeygt að taka fyrsta tilboð sem býðst um starf, til þess að geta mætt sínum fjárhagslegu skuldbindingum. Fjárhagslegt óöryggi er þannig einn stærsti þáttur í því að fólk leggur ekki í að taka slaginn,“ segir Huld. Framfærslan hefur líka áhrif á þenslutímum því þegar atvinnuleysi er lítið hefur það sýnt sig að þá dregur úr fyrirspurnum um fjárfestingar í nýsköpun. „Annað sem hefur áhrif í þessu ferli er óttinn við að mistakast eða gera mistök. Það er mjög eðlileg tilfinning og sú hugsun sækir líklega að öllum sem hefja fyrirtækjarekstur. Það fylgir því alltaf áhætta og óvissa að stofna fyrirtæki. Ávinningurinn getur þó verið mikill en það sem er enn mikilvægara er reynslan sem skapast. Mistök þurfa þannig ekki að þýða endalok verkefnisins heldur á að nýta þau sem lærdóm og þekkingu fyrir það sem maður gerir síðar meir,“ segir Huld og bætir við: „Allir þeir sem hafa náð árangri hafa gert einhvers mistök á leiðinni en nýtt þau mistök sem dýrmæta lexíu.“ Huld hvetur fólk þó til að láta ekki deigan síga með góðar hugmyndir. Stuðningskerfið á Íslandi sé gott fyrir nýsköpunarverkefni og margt í boði. Þar má nefna nýsköpunarhraðla hjá t.d. Icelandic Startups, ráðgjöf sem Nýsköpunarmiðstöð hefur veitt, styrkir Tækniþróunarsjóðs og Rannís, endurgreiðslur á þróunarkostnaði o.fl. Þá segir Huld fjölbreytta flóru til staðar af fjárfestingarsjóðum, sjálfstæðum fjárfestum og bönkum sem vilja fjárfesta í áhugaverðum nýsköpunarverkum. Lífeyrissjóðirnir séu einnig mikilvægur hlekkur í þessari keðju. Það er vissulega jákvætt að sjá að þeir sem ýmist lenda í atvinnuleysi eða finna fyrir samdrætti látu ekki deigan síga heldur reyni að skapa eitthvað nýtt, finni ný viðskiptatækifæri eða láti loks gamlan draum rætast um að fara í þau verkefni sem viðkomandi hefur dreymt um.“ Að þessu sögðu, segir Huld þó mikilvægt að muna að framgangur eftir kreppu tekur tíma. „Fyrirtæki sem eru stofnuð eftir t.d. bankahrun þurfa tíma til að ná fótfestu og fjármögnun. Það getur líka tekið tíma að mynda viðskiptasambönd og koma vöru eða þjónustulausn á framfæri þannig að hún skapi tekjur. Þess vegna er mikilvægt að fjárfesta þolinmóðu fjármagni í nýsköpunarverkefnum en að sama skapi þarf að búa til aðra hvata fyrir fólk til að ráðast í þannig verkefni,“ segir Huld. Fjárfestingar í nýsköpun þurfa því að felast í þolinmóðu fjármagni því nýsköpun er langhlaup. Fólk veigrar sér við nýsköpun m.a. vegna þess að óttinn við mistök er svo mikill. Huld bendir hins vegar á að allir sem hafa náð miklum árangri, gerðu mörg mistök á leiðinni. Stóra málið er læra af mistökunum.Vísir/Vilhelm Mikil verðmætasköpun Í því árferði sem nú er hefur umræðan um sköpun nýrra starfa aukist. Sem dæmi um ávinning nýsköpunar í þessu má nefna þau störf sem Nýsköpunarsjóður getur talið af sínum fjárfestingum. Sjóðurinn hefur fjárfest í um 160 fyrirtækjum frá stofnun. Tekjur þeirra félaga sem nú eru í eignasafni sjóðsins eru tæpir fimm milljarðar króna og um 75% af þeim eru útflutningstekjur. „Um 400 manns starfa hjá þessum fyrirtækjum. Þetta eru aðeins fyrirtæki sem eru að hluta til í eigu Nýsköpunarsjóðs atvinnulífsins og þá eru ótalin fyrirtæki eigu annarra, s.s. Frumtaks, Eyris og Brunns – en allt eru það sjóðir sem hafa fjárfest myndarlega í nýsköpunarfyrirtækjum,“ segir Huld. Þá segir hún góðar vísbendingar um verðmætasköpun nýsköpunar í ákveðnum greinum. T.d. birtu Samtök iðnaðarins nýlega greiningu á hugverkaiðnaði á Íslandi. Hann skapaði um 13 milljarða króna í gjaldeyristekjur í fyrra eða 10% af gjaldeyristekjum þjóðarbúsins. „Það er gert ráð fyrir því að greinin skapi um 140 milljarða í gjaldeyristekjur á þessu ári eða tæp 15% af gjaldeyristekjum þjóðarinnar,“ segir Huld. Huld segir ástæðu til að taka hugverkaiðnaðinn sérstaklega út því flest verkefni byrja þannig. „Það sem er ekki síður áhugavert er að hugverkaiðnaðurinn skapar hálaunastörf og ef fer sem horfir mun þeim störfum fjölga enn frekar,“ segir Huld. Þá bendir Huld á að það eru ekki aðeins lítil sprotafyrirtæki sem starfa í nýsköpun. Það eru stór nýsköpunarfyrirtæki á Íslandi sem leggja stóran hluta tekna í þróun og einnig hefur sjávarútvegurinn á Íslandi staðið sig mjög vel í nýsköpun. Við sjáum til dæmis mikla nýsköpun eiga sér stað meðal stórfyrirtækja í sjávarútvegi, til dæmis hjá Marel og Samherja þó það séu gjörólík fyrirtæki. Nýsköpun Góðu ráðin Vinnumarkaður Tengdar fréttir „Maður þarf að vera undirbúinn fyrir ansi mörg Nei” Í síðustu viku hófst sala í Bandaríkjunum á íslenskum snjallfatnaði fyrir íþróttafólk. Snjallfatnaðurinn er íþróttabolurinn Tyme Wear sem er með innbyggðum nemum. Þessir nemar mæla öndunarrýmd og hreyfingu. 7. desember 2020 07:00 „Ekki bara sitja og hugsa heldur standa upp og fara að gera“ Tengslanetið og fjármögnun eru erfiðasti hjallinn fyrir konur í nýsköpun segja þær Fida Abu Libdeh og Sandra Mjöll Jónsdóttir, en þær eru meðal leiðbeinanda AWE viðskiptahraðalsins sem nú stendur til boða á Íslandi. 19. nóvember 2020 07:00 Vélrænt nám mun hafa áhrif á öll fyrirtæki Vélrænt nám mun hafa áhrif á öll fyrirtæki, stór sem smá og það er ekki eftir neinu að bíða með að nýta sér þessa tækni. Sem dæmi má nefna hvernig vélrænt nám getur dregið úr brottfalli viðskiptavina. 18. nóvember 2020 07:01 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Kakóverð aldrei hærra og verðhækkanir á súkkulaði rétt að byrja Neytendur Hvað er opið um páskana? Neytendur Páskaeggin frá Nóa Síríus vinsælust Neytendur Tuttugu milljóna hámark sett á einstaklinga Viðskipti innlent Stjörnugrís sektaður fyrir íslenskan fána Neytendur Rússar flytja inn eldsneyti eftir drónaárásir Viðskipti erlent Trump græddi milljarða dala í dag Viðskipti erlent Forstjóri Boeing lætur af störfum fyrir árslok Viðskipti erlent Súkkulaði frá Nóa hækkar mest á meðan Freyja lækkar Neytendur Íslendingar duglegastir í heimi að kaupa Samsonite-ferðatöskur Samstarf Fleiri fréttir Öfund í vinnu og afbrýðisamir vinnufélagar Gæðasamtöl við dótturina, mömmu eða vinkonu á leið í vinnu Sex einkenni um að þú sért í miðaldrakrísu í vinnunni Plankavinir, kaka fyrir vinnufélaga, leika sér með börnum og hafa gaman Spennuþrungin sigling Mottumarssokkana til Íslands dæmi um hvað margt getur komið upp „What do you mean by shit-mix, are you mixing the shit?“ Sofnar í leikhúsi, á tónleikum, í kirkjum og fleiri stöðum Deilur og leiðindi við vinnufélaga og góð ráð Fögnum fjölbreytileikanum: Pólverjar flestir, síðan Litháar, síðan Íslendingar Eiga ekki bara að vera Íslendingar í betur launuðu störfunum „Menn trúðu því um tíma að hægt væri að semja við skrattann“ Nú er hægt að kúra og slappa af á morgnana „Karlarnir segja konur of reynslulausar“ Eðlilegt að starfsmenn og stjórnendur skipti um vinnu reglulega „Stjórnendur átta sig ekki alltaf á því að starfslýsing er ekki nóg“ „Þau vildu ræða við kempurnar þrjár: Katrínu Jak, Elízu Reid og mig!“ „Það er fátt skemmtilegra en að taka einn Tene dag“ Leiðtogaþjálfun: „Þetta er eins og taka til í geymslunni“ Sýnileikadagur FKA: Erfiðast að rukka! Sýnileikadagur FKA: „Mikið er hún góð þessi!“ Selja í milljónavís: „Leit vel út en var eins og leðja, dísæt og beisk“ Tímabilið þegar allir fóru í tíu ljósatíma fyrir fermingu Tilfinningin „að langa ekki til að fara í vinnuna“ Besti vinnustaðurinn '23: Enginn er yfirmaður eða undirmaður Besti vinnustaðurinn fyrir konur '24: Viljum upphefja ræstingastarfið Góð ráð: Í atvinnuleit eftir fimmtugt „Fyrst langar mig til að rota mig, taka inn eitur eða bara eitthvað“ Undirbúningur fyrir ræðuhöld eða kynningu Forstjóri Isavia: „Ein af mínum glímum er forðunarhegðun“ „Þar eru leiðtogar sem virðast hafa eitthvað extra“ Sjá meira
„Ég held að almenn framfærsla sé helsta áhyggjuefni margra. Við sjáum að mörg sprotafyrirtæki verða til hjá ungu fólki sem enn er í námi, hefur litlar fjárhagslegar skuldbindingar og býr jafnvel í foreldrahúsum. Eldra fólk sem missir vinnuna og fer að huga nýsköpun er oft nauðbeygt að taka fyrsta tilboð sem býðst um starf, til þess að geta mætt sínum fjárhagslegu skuldbindingum. Fjárhagslegt óöryggi er þannig einn stærsti þáttur í því að fólk leggur ekki í að taka slaginn,“ segir Huld. Framfærslan hefur líka áhrif á þenslutímum því þegar atvinnuleysi er lítið hefur það sýnt sig að þá dregur úr fyrirspurnum um fjárfestingar í nýsköpun. „Annað sem hefur áhrif í þessu ferli er óttinn við að mistakast eða gera mistök. Það er mjög eðlileg tilfinning og sú hugsun sækir líklega að öllum sem hefja fyrirtækjarekstur. Það fylgir því alltaf áhætta og óvissa að stofna fyrirtæki. Ávinningurinn getur þó verið mikill en það sem er enn mikilvægara er reynslan sem skapast. Mistök þurfa þannig ekki að þýða endalok verkefnisins heldur á að nýta þau sem lærdóm og þekkingu fyrir það sem maður gerir síðar meir,“ segir Huld og bætir við: „Allir þeir sem hafa náð árangri hafa gert einhvers mistök á leiðinni en nýtt þau mistök sem dýrmæta lexíu.“ Huld hvetur fólk þó til að láta ekki deigan síga með góðar hugmyndir. Stuðningskerfið á Íslandi sé gott fyrir nýsköpunarverkefni og margt í boði. Þar má nefna nýsköpunarhraðla hjá t.d. Icelandic Startups, ráðgjöf sem Nýsköpunarmiðstöð hefur veitt, styrkir Tækniþróunarsjóðs og Rannís, endurgreiðslur á þróunarkostnaði o.fl. Þá segir Huld fjölbreytta flóru til staðar af fjárfestingarsjóðum, sjálfstæðum fjárfestum og bönkum sem vilja fjárfesta í áhugaverðum nýsköpunarverkum. Lífeyrissjóðirnir séu einnig mikilvægur hlekkur í þessari keðju. Það er vissulega jákvætt að sjá að þeir sem ýmist lenda í atvinnuleysi eða finna fyrir samdrætti látu ekki deigan síga heldur reyni að skapa eitthvað nýtt, finni ný viðskiptatækifæri eða láti loks gamlan draum rætast um að fara í þau verkefni sem viðkomandi hefur dreymt um.“ Að þessu sögðu, segir Huld þó mikilvægt að muna að framgangur eftir kreppu tekur tíma. „Fyrirtæki sem eru stofnuð eftir t.d. bankahrun þurfa tíma til að ná fótfestu og fjármögnun. Það getur líka tekið tíma að mynda viðskiptasambönd og koma vöru eða þjónustulausn á framfæri þannig að hún skapi tekjur. Þess vegna er mikilvægt að fjárfesta þolinmóðu fjármagni í nýsköpunarverkefnum en að sama skapi þarf að búa til aðra hvata fyrir fólk til að ráðast í þannig verkefni,“ segir Huld. Fjárfestingar í nýsköpun þurfa því að felast í þolinmóðu fjármagni því nýsköpun er langhlaup. Fólk veigrar sér við nýsköpun m.a. vegna þess að óttinn við mistök er svo mikill. Huld bendir hins vegar á að allir sem hafa náð miklum árangri, gerðu mörg mistök á leiðinni. Stóra málið er læra af mistökunum.Vísir/Vilhelm Mikil verðmætasköpun Í því árferði sem nú er hefur umræðan um sköpun nýrra starfa aukist. Sem dæmi um ávinning nýsköpunar í þessu má nefna þau störf sem Nýsköpunarsjóður getur talið af sínum fjárfestingum. Sjóðurinn hefur fjárfest í um 160 fyrirtækjum frá stofnun. Tekjur þeirra félaga sem nú eru í eignasafni sjóðsins eru tæpir fimm milljarðar króna og um 75% af þeim eru útflutningstekjur. „Um 400 manns starfa hjá þessum fyrirtækjum. Þetta eru aðeins fyrirtæki sem eru að hluta til í eigu Nýsköpunarsjóðs atvinnulífsins og þá eru ótalin fyrirtæki eigu annarra, s.s. Frumtaks, Eyris og Brunns – en allt eru það sjóðir sem hafa fjárfest myndarlega í nýsköpunarfyrirtækjum,“ segir Huld. Þá segir hún góðar vísbendingar um verðmætasköpun nýsköpunar í ákveðnum greinum. T.d. birtu Samtök iðnaðarins nýlega greiningu á hugverkaiðnaði á Íslandi. Hann skapaði um 13 milljarða króna í gjaldeyristekjur í fyrra eða 10% af gjaldeyristekjum þjóðarbúsins. „Það er gert ráð fyrir því að greinin skapi um 140 milljarða í gjaldeyristekjur á þessu ári eða tæp 15% af gjaldeyristekjum þjóðarinnar,“ segir Huld. Huld segir ástæðu til að taka hugverkaiðnaðinn sérstaklega út því flest verkefni byrja þannig. „Það sem er ekki síður áhugavert er að hugverkaiðnaðurinn skapar hálaunastörf og ef fer sem horfir mun þeim störfum fjölga enn frekar,“ segir Huld. Þá bendir Huld á að það eru ekki aðeins lítil sprotafyrirtæki sem starfa í nýsköpun. Það eru stór nýsköpunarfyrirtæki á Íslandi sem leggja stóran hluta tekna í þróun og einnig hefur sjávarútvegurinn á Íslandi staðið sig mjög vel í nýsköpun. Við sjáum til dæmis mikla nýsköpun eiga sér stað meðal stórfyrirtækja í sjávarútvegi, til dæmis hjá Marel og Samherja þó það séu gjörólík fyrirtæki.
Nýsköpun Góðu ráðin Vinnumarkaður Tengdar fréttir „Maður þarf að vera undirbúinn fyrir ansi mörg Nei” Í síðustu viku hófst sala í Bandaríkjunum á íslenskum snjallfatnaði fyrir íþróttafólk. Snjallfatnaðurinn er íþróttabolurinn Tyme Wear sem er með innbyggðum nemum. Þessir nemar mæla öndunarrýmd og hreyfingu. 7. desember 2020 07:00 „Ekki bara sitja og hugsa heldur standa upp og fara að gera“ Tengslanetið og fjármögnun eru erfiðasti hjallinn fyrir konur í nýsköpun segja þær Fida Abu Libdeh og Sandra Mjöll Jónsdóttir, en þær eru meðal leiðbeinanda AWE viðskiptahraðalsins sem nú stendur til boða á Íslandi. 19. nóvember 2020 07:00 Vélrænt nám mun hafa áhrif á öll fyrirtæki Vélrænt nám mun hafa áhrif á öll fyrirtæki, stór sem smá og það er ekki eftir neinu að bíða með að nýta sér þessa tækni. Sem dæmi má nefna hvernig vélrænt nám getur dregið úr brottfalli viðskiptavina. 18. nóvember 2020 07:01 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Kakóverð aldrei hærra og verðhækkanir á súkkulaði rétt að byrja Neytendur Hvað er opið um páskana? Neytendur Páskaeggin frá Nóa Síríus vinsælust Neytendur Tuttugu milljóna hámark sett á einstaklinga Viðskipti innlent Stjörnugrís sektaður fyrir íslenskan fána Neytendur Rússar flytja inn eldsneyti eftir drónaárásir Viðskipti erlent Trump græddi milljarða dala í dag Viðskipti erlent Forstjóri Boeing lætur af störfum fyrir árslok Viðskipti erlent Súkkulaði frá Nóa hækkar mest á meðan Freyja lækkar Neytendur Íslendingar duglegastir í heimi að kaupa Samsonite-ferðatöskur Samstarf Fleiri fréttir Öfund í vinnu og afbrýðisamir vinnufélagar Gæðasamtöl við dótturina, mömmu eða vinkonu á leið í vinnu Sex einkenni um að þú sért í miðaldrakrísu í vinnunni Plankavinir, kaka fyrir vinnufélaga, leika sér með börnum og hafa gaman Spennuþrungin sigling Mottumarssokkana til Íslands dæmi um hvað margt getur komið upp „What do you mean by shit-mix, are you mixing the shit?“ Sofnar í leikhúsi, á tónleikum, í kirkjum og fleiri stöðum Deilur og leiðindi við vinnufélaga og góð ráð Fögnum fjölbreytileikanum: Pólverjar flestir, síðan Litháar, síðan Íslendingar Eiga ekki bara að vera Íslendingar í betur launuðu störfunum „Menn trúðu því um tíma að hægt væri að semja við skrattann“ Nú er hægt að kúra og slappa af á morgnana „Karlarnir segja konur of reynslulausar“ Eðlilegt að starfsmenn og stjórnendur skipti um vinnu reglulega „Stjórnendur átta sig ekki alltaf á því að starfslýsing er ekki nóg“ „Þau vildu ræða við kempurnar þrjár: Katrínu Jak, Elízu Reid og mig!“ „Það er fátt skemmtilegra en að taka einn Tene dag“ Leiðtogaþjálfun: „Þetta er eins og taka til í geymslunni“ Sýnileikadagur FKA: Erfiðast að rukka! Sýnileikadagur FKA: „Mikið er hún góð þessi!“ Selja í milljónavís: „Leit vel út en var eins og leðja, dísæt og beisk“ Tímabilið þegar allir fóru í tíu ljósatíma fyrir fermingu Tilfinningin „að langa ekki til að fara í vinnuna“ Besti vinnustaðurinn '23: Enginn er yfirmaður eða undirmaður Besti vinnustaðurinn fyrir konur '24: Viljum upphefja ræstingastarfið Góð ráð: Í atvinnuleit eftir fimmtugt „Fyrst langar mig til að rota mig, taka inn eitur eða bara eitthvað“ Undirbúningur fyrir ræðuhöld eða kynningu Forstjóri Isavia: „Ein af mínum glímum er forðunarhegðun“ „Þar eru leiðtogar sem virðast hafa eitthvað extra“ Sjá meira
„Maður þarf að vera undirbúinn fyrir ansi mörg Nei” Í síðustu viku hófst sala í Bandaríkjunum á íslenskum snjallfatnaði fyrir íþróttafólk. Snjallfatnaðurinn er íþróttabolurinn Tyme Wear sem er með innbyggðum nemum. Þessir nemar mæla öndunarrýmd og hreyfingu. 7. desember 2020 07:00
„Ekki bara sitja og hugsa heldur standa upp og fara að gera“ Tengslanetið og fjármögnun eru erfiðasti hjallinn fyrir konur í nýsköpun segja þær Fida Abu Libdeh og Sandra Mjöll Jónsdóttir, en þær eru meðal leiðbeinanda AWE viðskiptahraðalsins sem nú stendur til boða á Íslandi. 19. nóvember 2020 07:00
Vélrænt nám mun hafa áhrif á öll fyrirtæki Vélrænt nám mun hafa áhrif á öll fyrirtæki, stór sem smá og það er ekki eftir neinu að bíða með að nýta sér þessa tækni. Sem dæmi má nefna hvernig vélrænt nám getur dregið úr brottfalli viðskiptavina. 18. nóvember 2020 07:01