Hvað er félagsfælni? Eymundur Eymundsson skrifar 22. febrúar 2020 09:00 Gott að geta fjallað aðeins um kvíðaröskun sem heitir félagsfælni. Félagsfælni byrjar oftast frá 10 til 15 ára aldri og er mikið myrkur ef ekkert er að gert. Góð umfjöllun og fræðsla með að virða og viðurkenna félagsfælni skilar sér í aukinni þekkingu og von fyrir ungmenni framtíðar og hjálpar þeim sem þurfa hjálp. Þannig vinnum við á fordómum og gefum framtíðini það sem fortíðin fékk ekki vegna vanþekkingar. Það er margt í dag sem við vissum ekki áður og mikil verðmæti sem skapast með að hjálpa ungmennum strax í æsku í stað þess að taka á afleiðingum. Félagsfælni er þriðja algengasta geðröskunin á eftir þunglyndi og alkóhólisma. Félagsfælni lýsir sér í ótta við flestallar félagaslegar aðstæður og er mikil einangrun með neikvæðar hugsanir um sjálfan sig. Félagsfælni hefur mikil áhrif á taugakerfið og manneskjan finnur t.d fyrir örum hjartslætti, roðnar, svitnar og getur klökknað þegar það á í samskiptum við annað fólk. Félagsfælni er viðvarandi og hamlandi ótti við að verða sér til skammar, niðurlægingar og minnkunar innan um annað fólk. Fólk með félagsfælni óttast það versta muni gerast og félagsfælni getur komið mjög niður á skólagöngu og velgengni í skóla. Barnið eða unglingurinn getur farið að forðast að fara í skólann, t.d. af ótta við að þurfa að lesa eða tala fyrir framan bekkinn. Þegar barn eða unglingur vill ekki fara í skólann eða á mannamót er mikilvægt að átta sig á því hvers kyns er. Þau sem glíma við félagsfælni geta átt erfitt með að segja aðstandendum frá vanlíðan vegna hræðslu við höfnun. Ósjaldan leitar fólk með félagsfælni í vímuefni til að deyfa eða drekka í sig kjark til að vera innan um aðra. Þá er þunglyndi og sjálfsvígshætta fylgifiskur félagsfælni svo fólk ætti að átta sig á að félagsfælni er dauðans alvara. Þótt að margt sé betra í dag en áður er ekki þar með sagt að sé ekki hægt að gera betur með að vinna saman að meiri umfjöllun um félagsfælni. Að lifa með félagsfælni Árið 2005 og ég er 38 ára gamall var ég á verkjasviði á Kristnesi þegar ég fékk fræðslu um kvíða, félagsfælni og þunglyndi. Það var mikil uppgvötun og mörg tár sem féllu þegar á sá hvað hafði stjórnað mínu lífi frá 12 ára aldri. Að sjá að það voru reunverulegar ástæður fyrir mínum feluleik gaf mér von. Von sem ég ætlaði að vinna með til að geta verið þáttakandi í lífinu í stað þess að stjórnast af félagsfælni. Að það hafi þurft tvær mjaðmaliðaskiptingar sömu megin en eru orðnar þrjár í dag og glíma við króníska verki er það besta sem hefur gerst fyrir mig. Ég sem kveið hverjum degi með mínar sjálfsvígshugsanir frá 12 ára aldri. Ég hef hinsvegar þurft að fylgja nokkrum til grafar þar sem félagsfælni réð för sem hefðu þurft hjálp í æsku. Ég var heppinn að lifa af myrkrið og einangrun sem umlykur félagsfælni ef ekkert er að gert. Félagsfælni útskýrði afhverju ég skammaðist mín og hélt að allir aðrir skömmuðust sín fyrir mig hvort sem það var fjölskylda, vinir eða félagar. Ég reyndi sem mest að taka ekki þátt í félagslegum viðburðum nema þegar ég stundaði íþróttir annars þurfti ég að vera undir áhrifum vímuefna. Það á ekki að þurfa að skammast sín fyrir að vera með félagsfælni frekar en þunglyndi, geðhvörf eða alkóhólisma. Í 15 ár hef ég fengið mikla hjálp frá fagfólki og stofnunum en of langt er að telja þær stofnanir upp núna. Eins hef ég fengið góða hjálp frá fólki í félagasamtökun þar sem fólk með geðröskun og fagaðilar vinna saman á jafningjargrunni. Ég hef verið opinn fyrir hjálpini og náð að byggja upp mitt líf með að vinna með mína styrkleika. Styrkleika sem voru alltaf til staðar sem félagsfælni hélt niðri og lífsreynsla hvers og eins eru verðmæti fyrir samfélagið. Stíga inn í óttann og takast á við sjálfan sig og sínar hugsanir, hegðun og tilfinningar er hægt byggja upp sjálfstraust og sjálfsmyndina fyrir framtíðina. Ég er þakklátur að gea deilt minni reynslu af félagsfælni til góðs í dag. Ungmenni og fullorðnir sem ég hef verið að fræða síðustu 10 ár virðast ekki vita hvað félagsfælni er fyrr en að fyrirlestri loknum. Ungmenni sem fullorðnir eru þakklát fyrir að sjá einstakling sem hefur pesrónulega reynslu af félagsfælni og sjá hvað hægt er að gera með að takast á við sjálfan sig. Það er sagt að fullorðnir eigi að vera fyrirmyndir barna sem fæðast fordómalaus en fullorðnir skapa oftast fordómana. Það þarf að bæta inn í skólakerfið og fjölga fagmenntuðu fólki á þessum sviðum. Ég vonast eftir því að umfjöllun um félagsfælni verði meira áberandi og auka þannig þekkingu, viðurkenningu og virðingu. Sköpum meiri verðmæti með að vinna saman til að hjálpa ungmennum sem fullorðnun. Vinna saman að því að auka þekkingu á geðröskun samfélaginu til heilla. Manneskjan á það sameiginlegt að vera með tilfinningar og fæddumst fordómalaus. Vonandi verður framtíð barna okkar á þá leið að sjálfsagt sé að fá hjálp við því sálræna eins og við því líkamlega. Að það þurfi ekki að skammast sín fyrir að fá hjálp til að takast á við lífið. Hjálp sem hjálpar um leið aðstandendum og minnkar afleiðingar sem skapar verðmæti samfélaginu til heilla. Vona að þið séuð nær um félagsfælni og mikilvægi þess að fá hjálp strax í æsku. Félagsfælni er dauðans alvara og ekkert til að leika sér með. Höfundur er ráðgjafi og félagsliði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilsa Tengdar fréttir Mikilvægt að fela ekki vanlíðanina Eymundur Lúter Eymundsson hefur glímt við félagfælni frá barnæsku. Það var ekki fyrr en hann þurfti að fara í Verkjaskólann á Kristnesi eftir mjaðmaskiptaaðgerð 38 ára gamall að hann fékk sína fyrstu fræðslu um kvíða. 24. júní 2019 10:00 Kvíðinn heltók Eymund sem talaði fyrst við son sinn þegar hann var 14 ára Kvíðinn og óttinn við annað fólk var svo mikill að hann gat ekki hugsað sér að umgangast aðra. Hann hefur aldrei verið í föstu sambandi og myndaði ekki tengsl við son sinn fyrr en strákurinn var orðinn fjórtán ára. 22. janúar 2019 13:30 Mest lesið Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen Skoðun Skoðun Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr skrifar Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Sjá meira
Gott að geta fjallað aðeins um kvíðaröskun sem heitir félagsfælni. Félagsfælni byrjar oftast frá 10 til 15 ára aldri og er mikið myrkur ef ekkert er að gert. Góð umfjöllun og fræðsla með að virða og viðurkenna félagsfælni skilar sér í aukinni þekkingu og von fyrir ungmenni framtíðar og hjálpar þeim sem þurfa hjálp. Þannig vinnum við á fordómum og gefum framtíðini það sem fortíðin fékk ekki vegna vanþekkingar. Það er margt í dag sem við vissum ekki áður og mikil verðmæti sem skapast með að hjálpa ungmennum strax í æsku í stað þess að taka á afleiðingum. Félagsfælni er þriðja algengasta geðröskunin á eftir þunglyndi og alkóhólisma. Félagsfælni lýsir sér í ótta við flestallar félagaslegar aðstæður og er mikil einangrun með neikvæðar hugsanir um sjálfan sig. Félagsfælni hefur mikil áhrif á taugakerfið og manneskjan finnur t.d fyrir örum hjartslætti, roðnar, svitnar og getur klökknað þegar það á í samskiptum við annað fólk. Félagsfælni er viðvarandi og hamlandi ótti við að verða sér til skammar, niðurlægingar og minnkunar innan um annað fólk. Fólk með félagsfælni óttast það versta muni gerast og félagsfælni getur komið mjög niður á skólagöngu og velgengni í skóla. Barnið eða unglingurinn getur farið að forðast að fara í skólann, t.d. af ótta við að þurfa að lesa eða tala fyrir framan bekkinn. Þegar barn eða unglingur vill ekki fara í skólann eða á mannamót er mikilvægt að átta sig á því hvers kyns er. Þau sem glíma við félagsfælni geta átt erfitt með að segja aðstandendum frá vanlíðan vegna hræðslu við höfnun. Ósjaldan leitar fólk með félagsfælni í vímuefni til að deyfa eða drekka í sig kjark til að vera innan um aðra. Þá er þunglyndi og sjálfsvígshætta fylgifiskur félagsfælni svo fólk ætti að átta sig á að félagsfælni er dauðans alvara. Þótt að margt sé betra í dag en áður er ekki þar með sagt að sé ekki hægt að gera betur með að vinna saman að meiri umfjöllun um félagsfælni. Að lifa með félagsfælni Árið 2005 og ég er 38 ára gamall var ég á verkjasviði á Kristnesi þegar ég fékk fræðslu um kvíða, félagsfælni og þunglyndi. Það var mikil uppgvötun og mörg tár sem féllu þegar á sá hvað hafði stjórnað mínu lífi frá 12 ára aldri. Að sjá að það voru reunverulegar ástæður fyrir mínum feluleik gaf mér von. Von sem ég ætlaði að vinna með til að geta verið þáttakandi í lífinu í stað þess að stjórnast af félagsfælni. Að það hafi þurft tvær mjaðmaliðaskiptingar sömu megin en eru orðnar þrjár í dag og glíma við króníska verki er það besta sem hefur gerst fyrir mig. Ég sem kveið hverjum degi með mínar sjálfsvígshugsanir frá 12 ára aldri. Ég hef hinsvegar þurft að fylgja nokkrum til grafar þar sem félagsfælni réð för sem hefðu þurft hjálp í æsku. Ég var heppinn að lifa af myrkrið og einangrun sem umlykur félagsfælni ef ekkert er að gert. Félagsfælni útskýrði afhverju ég skammaðist mín og hélt að allir aðrir skömmuðust sín fyrir mig hvort sem það var fjölskylda, vinir eða félagar. Ég reyndi sem mest að taka ekki þátt í félagslegum viðburðum nema þegar ég stundaði íþróttir annars þurfti ég að vera undir áhrifum vímuefna. Það á ekki að þurfa að skammast sín fyrir að vera með félagsfælni frekar en þunglyndi, geðhvörf eða alkóhólisma. Í 15 ár hef ég fengið mikla hjálp frá fagfólki og stofnunum en of langt er að telja þær stofnanir upp núna. Eins hef ég fengið góða hjálp frá fólki í félagasamtökun þar sem fólk með geðröskun og fagaðilar vinna saman á jafningjargrunni. Ég hef verið opinn fyrir hjálpini og náð að byggja upp mitt líf með að vinna með mína styrkleika. Styrkleika sem voru alltaf til staðar sem félagsfælni hélt niðri og lífsreynsla hvers og eins eru verðmæti fyrir samfélagið. Stíga inn í óttann og takast á við sjálfan sig og sínar hugsanir, hegðun og tilfinningar er hægt byggja upp sjálfstraust og sjálfsmyndina fyrir framtíðina. Ég er þakklátur að gea deilt minni reynslu af félagsfælni til góðs í dag. Ungmenni og fullorðnir sem ég hef verið að fræða síðustu 10 ár virðast ekki vita hvað félagsfælni er fyrr en að fyrirlestri loknum. Ungmenni sem fullorðnir eru þakklát fyrir að sjá einstakling sem hefur pesrónulega reynslu af félagsfælni og sjá hvað hægt er að gera með að takast á við sjálfan sig. Það er sagt að fullorðnir eigi að vera fyrirmyndir barna sem fæðast fordómalaus en fullorðnir skapa oftast fordómana. Það þarf að bæta inn í skólakerfið og fjölga fagmenntuðu fólki á þessum sviðum. Ég vonast eftir því að umfjöllun um félagsfælni verði meira áberandi og auka þannig þekkingu, viðurkenningu og virðingu. Sköpum meiri verðmæti með að vinna saman til að hjálpa ungmennum sem fullorðnun. Vinna saman að því að auka þekkingu á geðröskun samfélaginu til heilla. Manneskjan á það sameiginlegt að vera með tilfinningar og fæddumst fordómalaus. Vonandi verður framtíð barna okkar á þá leið að sjálfsagt sé að fá hjálp við því sálræna eins og við því líkamlega. Að það þurfi ekki að skammast sín fyrir að fá hjálp til að takast á við lífið. Hjálp sem hjálpar um leið aðstandendum og minnkar afleiðingar sem skapar verðmæti samfélaginu til heilla. Vona að þið séuð nær um félagsfælni og mikilvægi þess að fá hjálp strax í æsku. Félagsfælni er dauðans alvara og ekkert til að leika sér með. Höfundur er ráðgjafi og félagsliði.
Mikilvægt að fela ekki vanlíðanina Eymundur Lúter Eymundsson hefur glímt við félagfælni frá barnæsku. Það var ekki fyrr en hann þurfti að fara í Verkjaskólann á Kristnesi eftir mjaðmaskiptaaðgerð 38 ára gamall að hann fékk sína fyrstu fræðslu um kvíða. 24. júní 2019 10:00
Kvíðinn heltók Eymund sem talaði fyrst við son sinn þegar hann var 14 ára Kvíðinn og óttinn við annað fólk var svo mikill að hann gat ekki hugsað sér að umgangast aðra. Hann hefur aldrei verið í föstu sambandi og myndaði ekki tengsl við son sinn fyrr en strákurinn var orðinn fjórtán ára. 22. janúar 2019 13:30
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun
Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar
Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun
Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun