Skuggahliðin á skattkerfinu útskýrð Björgvin Guðmundsson skrifar 27. febrúar 2008 06:00 Tryggvi Þór Herbertsson, Ragnar Árnason og Pétur Blöndal ræddu nýútkomna bók, sem RSE gefur út, á fundi í Iðnó í fyrradag. Niðurstaðan var að tekjuskattar, sérstaklega stigvaxandi tekjuskattar, drægju úr vinnuframlagi, sem hefði áhrif á lífskjör allra. „Við vonumst auðvitað til þess, því við höfum trú á bókinni, að sem mest af því sem þarna kemur fram náist í gegn,“ sagði Ragnar Árnason hagfræðiprófessor þegar hann kynnti nýútkomna bók, Skattalækkanir til kjarabóta, fyrir Pétri Blöndal, alþingismanni og formanni efnahags- og skattanefndar Alþingis, í fyrradag. Það er Rannsóknamiðstöð um samfélags- og efnahagsmál sem gefur bókina út, sem er í ritstjórn Hannesar Hólmsteins Gissurarsonar prófessors og Tryggva Þórs Herbertssonar, forstjóra Aska Capital. „Þetta er gagnmerkt rit um þann ábata sem þjóðfélög geta fengið af því að lækka skatta,“ sagði Tryggvi Þór. Tvær greinar eru fræðilegs eðlis, önnur eftir nóbelsverðlaunahafann Edward C. Prescott og aðstoðarkonu hans og hin eftir Ragnar Árnason. Tryggvi segir aðrar greinar lýsa raunverulegum aðstæðum. Ragnar segir að allir höfundar séu doktorar í sinni fræðigrein, fimm prófessorar og þrír forstöðumenn alþjóðlegra rannsóknarstofnana. „Allir þessir menn vekja athygli á því að frá þeirra sjónarhorni eru tekjuskattar, sérstaklega stigvaxandi tekjuskattar, stór áhrifavaldur um það vinnuframlag sem fólk kýs að inna af hendi yfir ævina. Þar með dregur úr vinnuframlaginu og um leið þjóðarframleiðslunni. Þar með er minna til skiptanna. Þetta er skuggahliðin á skattakerfinu sem má aldrei gleymast, jafnvel þótt við ímyndum okkur að skatturinn sé notaður í góðum tilgangi,“ útskýrir Ragnar. „Þessi bók er örugglega gott innlegg í þá umræðu sem við eigum alla daga í efnahags- og skattanefnd. Þar leggjum við að sjálfsögðu þann ramma sem atvinnulífið og einstaklingar búa við, aðalrammann sem er skattheimtan. Ég kalla það aðalrammann því skattheimtan er afar mikilvægt tæki í samskiptum borgaranna. Til dæmis er skattheimta fyrirtækja veigamesti þátturinn í ákvörðun um staðsetningu,“ sagði Pétur Blöndal þegar hann tók við fyrsta eintaki bókarinnar. „Menn þurfa að vera meðvitaðir um það að skattstofninn er eins og klár. Ef við klyfjum klárinn of mikið með grjóti eða heyi eða hverju sem er, verður hann meira og meira hægfara. Þegar hann er kominn með mörg tonn á bakið þá stoppar hann,“ sagði Pétur. „Það er svipað með atvinnulífið. Þegar byrðarnar eru léttar er klárinn galvaskur og hleypur um allt og dregur allt þjóðfélagið með sér. Ef hlaðið er of mikið á hann kiknar hann undan byrðinni. Það að efla atvinnulífið er um leið lífskjarabót fyrir launþegana, sem geta þá fengið hærri laun og þar af leiðandi borgað hærri skatta og þurfa ekki eins mikið af bótum. Allt hangir þetta saman. Það er mjög mikilvægt að menn átti sig á því hvar hámarkið á Laffer-kúrfunni sé og passi sig að vera fyrir neðan það.“ „Ég vek athygli á því að það eru athuganir í gangi til að meta þessa svokölluðu Laffer-kúrfu betur hér á Íslandi. Það litla sem við höfum séð af niðurstöðum úr því er það að við séum yfir hámarki varðandi tekjuskatt í það minnsta einstaklinga og sennilega fyrirtækja líka. Enda hefur verið ákveðið að lækka skatt á fyrirtæki og tekjuskattar einstaklinga hafa lækkað,“ sagði Ragnar. „Punkturinn er kannski ekki bara sá hvar þetta hámark er heldur að við viljum aldrei nokkru sinni fara yfir hámarkið. Ekki einu sinni nálgast það. Það er ekki þar með sagt, þótt við höfum ekki hámarkað skatttekjur ríkissjóðs, að við séum ekki með rétta skattheimtu. Alls ekki. Allir skattar, alveg frá núlli og upp úr, hafa áhrif á vilja og fúsleika fólks til að vinna og þar með á það sem framleitt er í landinu,“ bætti hann við. Ragnar vakti líka athygli á því í þessu samhengi að hámarkið á Laffer-kúrfunni hefði örugglega lækkað vegna heimsvæðingarinnar. „Allir skattstofnar í dag eru orðnir kvikari en þeir voru. Ekki bara fyrirtæki heldur jafnvel einstaklingar færa búsetu, skattfang, milli landa með tilliti til skatta. Þetta hefur færst í aukana og eykst örugglega í framtíðinni. Þetta tengist skattasamkeppni sem tvær greinar fjalla um í bókinni, sem annars vegar segja að lönd verði að taka þátt í skattasamkeppninni og hins vegar að skattasamkeppnin sé góð vegna þess að hún veiti ríkisstjórnum aðhald. Alveg eins og samkeppni milli fyrirtækja á markaði er góð. Æ fleiri greiða atkvæði með fótunum núorðið,“ sagði Ragnar. Birtist í Fréttablaðinu Héðan og þaðan Mest lesið „Starfsfólkið sem eftir er vegnar oft verr andlega heldur en fólkinu sem hættir“ Atvinnulíf Boðar skatt á innlendar og erlendar streymisveitur Viðskipti innlent Herða hreðjatakið á birgðakeðjum Vesturlanda Viðskipti erlent Aukin gjöld geti leitt til taps frekar en boðaðs stórgróða Viðskipti innlent Engar reglur um merkingar á bílastæðum sem rukkað er fyrir Neytendur Rafmagnað fyrsta stefnumót við Nissan Ariya Samstarf Frá Reitum til Atlas verktaka Viðskipti innlent Segir lægri álagningu á húsnæði en í öðrum greinum Viðskipti innlent Krabbamein á vinnustöðum: „Ekki segja; þú veist að ég er til staðar“ Atvinnulíf Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Viðskipti innlent Fleiri fréttir Boðar skatt á innlendar og erlendar streymisveitur Aukin gjöld geti leitt til taps frekar en boðaðs stórgróða Frá Reitum til Atlas verktaka Segir lægri álagningu á húsnæði en í öðrum greinum Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Höggið á ríkissjóð allt að fimm milljarðar Ballið bráðum búið á Brewdog Allt bendir til kólnunar og nefndin mun mildari Færa Jarðböðin í nýtt hús og nýjan búning Kaupmáttur jókst í fyrra Bein útsending: Rökstyðja vaxtaákvörðunina Eðalfiskur í Borgarnesi skiptir um nafn Heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ísland undanþegið stórauknum verndartollum ESB Vill laga „hringekju verðtryggingar og hárra vaxta“ Gamalt ráðuneyti verður hótel Á ég að hætta í núverandi sparnaði? Óljóst hvort veðhafar fái nokkuð Risagjalddagi vegna losunarheimilda daginn eftir gjaldþrot Einar hættir af persónulegum ástæðum „Væntanlega farnir að hefja næturvaktir hjá Samkeppniseftirlitinu“ Birna Ósk nýr forstjóri Húsasmiðjunnar Jón Skafti nýr forstöðumaður hjá Póstinum Gengi Skaga rýkur upp Ráðin framkvæmdastjórar hjá Björgun-Sement Fimm prósenta aukning í september Íslandsbanki og Skagi í formlegar samrunaviðræður Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Sjá meira
„Við vonumst auðvitað til þess, því við höfum trú á bókinni, að sem mest af því sem þarna kemur fram náist í gegn,“ sagði Ragnar Árnason hagfræðiprófessor þegar hann kynnti nýútkomna bók, Skattalækkanir til kjarabóta, fyrir Pétri Blöndal, alþingismanni og formanni efnahags- og skattanefndar Alþingis, í fyrradag. Það er Rannsóknamiðstöð um samfélags- og efnahagsmál sem gefur bókina út, sem er í ritstjórn Hannesar Hólmsteins Gissurarsonar prófessors og Tryggva Þórs Herbertssonar, forstjóra Aska Capital. „Þetta er gagnmerkt rit um þann ábata sem þjóðfélög geta fengið af því að lækka skatta,“ sagði Tryggvi Þór. Tvær greinar eru fræðilegs eðlis, önnur eftir nóbelsverðlaunahafann Edward C. Prescott og aðstoðarkonu hans og hin eftir Ragnar Árnason. Tryggvi segir aðrar greinar lýsa raunverulegum aðstæðum. Ragnar segir að allir höfundar séu doktorar í sinni fræðigrein, fimm prófessorar og þrír forstöðumenn alþjóðlegra rannsóknarstofnana. „Allir þessir menn vekja athygli á því að frá þeirra sjónarhorni eru tekjuskattar, sérstaklega stigvaxandi tekjuskattar, stór áhrifavaldur um það vinnuframlag sem fólk kýs að inna af hendi yfir ævina. Þar með dregur úr vinnuframlaginu og um leið þjóðarframleiðslunni. Þar með er minna til skiptanna. Þetta er skuggahliðin á skattakerfinu sem má aldrei gleymast, jafnvel þótt við ímyndum okkur að skatturinn sé notaður í góðum tilgangi,“ útskýrir Ragnar. „Þessi bók er örugglega gott innlegg í þá umræðu sem við eigum alla daga í efnahags- og skattanefnd. Þar leggjum við að sjálfsögðu þann ramma sem atvinnulífið og einstaklingar búa við, aðalrammann sem er skattheimtan. Ég kalla það aðalrammann því skattheimtan er afar mikilvægt tæki í samskiptum borgaranna. Til dæmis er skattheimta fyrirtækja veigamesti þátturinn í ákvörðun um staðsetningu,“ sagði Pétur Blöndal þegar hann tók við fyrsta eintaki bókarinnar. „Menn þurfa að vera meðvitaðir um það að skattstofninn er eins og klár. Ef við klyfjum klárinn of mikið með grjóti eða heyi eða hverju sem er, verður hann meira og meira hægfara. Þegar hann er kominn með mörg tonn á bakið þá stoppar hann,“ sagði Pétur. „Það er svipað með atvinnulífið. Þegar byrðarnar eru léttar er klárinn galvaskur og hleypur um allt og dregur allt þjóðfélagið með sér. Ef hlaðið er of mikið á hann kiknar hann undan byrðinni. Það að efla atvinnulífið er um leið lífskjarabót fyrir launþegana, sem geta þá fengið hærri laun og þar af leiðandi borgað hærri skatta og þurfa ekki eins mikið af bótum. Allt hangir þetta saman. Það er mjög mikilvægt að menn átti sig á því hvar hámarkið á Laffer-kúrfunni sé og passi sig að vera fyrir neðan það.“ „Ég vek athygli á því að það eru athuganir í gangi til að meta þessa svokölluðu Laffer-kúrfu betur hér á Íslandi. Það litla sem við höfum séð af niðurstöðum úr því er það að við séum yfir hámarki varðandi tekjuskatt í það minnsta einstaklinga og sennilega fyrirtækja líka. Enda hefur verið ákveðið að lækka skatt á fyrirtæki og tekjuskattar einstaklinga hafa lækkað,“ sagði Ragnar. „Punkturinn er kannski ekki bara sá hvar þetta hámark er heldur að við viljum aldrei nokkru sinni fara yfir hámarkið. Ekki einu sinni nálgast það. Það er ekki þar með sagt, þótt við höfum ekki hámarkað skatttekjur ríkissjóðs, að við séum ekki með rétta skattheimtu. Alls ekki. Allir skattar, alveg frá núlli og upp úr, hafa áhrif á vilja og fúsleika fólks til að vinna og þar með á það sem framleitt er í landinu,“ bætti hann við. Ragnar vakti líka athygli á því í þessu samhengi að hámarkið á Laffer-kúrfunni hefði örugglega lækkað vegna heimsvæðingarinnar. „Allir skattstofnar í dag eru orðnir kvikari en þeir voru. Ekki bara fyrirtæki heldur jafnvel einstaklingar færa búsetu, skattfang, milli landa með tilliti til skatta. Þetta hefur færst í aukana og eykst örugglega í framtíðinni. Þetta tengist skattasamkeppni sem tvær greinar fjalla um í bókinni, sem annars vegar segja að lönd verði að taka þátt í skattasamkeppninni og hins vegar að skattasamkeppnin sé góð vegna þess að hún veiti ríkisstjórnum aðhald. Alveg eins og samkeppni milli fyrirtækja á markaði er góð. Æ fleiri greiða atkvæði með fótunum núorðið,“ sagði Ragnar.
Birtist í Fréttablaðinu Héðan og þaðan Mest lesið „Starfsfólkið sem eftir er vegnar oft verr andlega heldur en fólkinu sem hættir“ Atvinnulíf Boðar skatt á innlendar og erlendar streymisveitur Viðskipti innlent Herða hreðjatakið á birgðakeðjum Vesturlanda Viðskipti erlent Aukin gjöld geti leitt til taps frekar en boðaðs stórgróða Viðskipti innlent Engar reglur um merkingar á bílastæðum sem rukkað er fyrir Neytendur Rafmagnað fyrsta stefnumót við Nissan Ariya Samstarf Frá Reitum til Atlas verktaka Viðskipti innlent Segir lægri álagningu á húsnæði en í öðrum greinum Viðskipti innlent Krabbamein á vinnustöðum: „Ekki segja; þú veist að ég er til staðar“ Atvinnulíf Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Viðskipti innlent Fleiri fréttir Boðar skatt á innlendar og erlendar streymisveitur Aukin gjöld geti leitt til taps frekar en boðaðs stórgróða Frá Reitum til Atlas verktaka Segir lægri álagningu á húsnæði en í öðrum greinum Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Höggið á ríkissjóð allt að fimm milljarðar Ballið bráðum búið á Brewdog Allt bendir til kólnunar og nefndin mun mildari Færa Jarðböðin í nýtt hús og nýjan búning Kaupmáttur jókst í fyrra Bein útsending: Rökstyðja vaxtaákvörðunina Eðalfiskur í Borgarnesi skiptir um nafn Heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ísland undanþegið stórauknum verndartollum ESB Vill laga „hringekju verðtryggingar og hárra vaxta“ Gamalt ráðuneyti verður hótel Á ég að hætta í núverandi sparnaði? Óljóst hvort veðhafar fái nokkuð Risagjalddagi vegna losunarheimilda daginn eftir gjaldþrot Einar hættir af persónulegum ástæðum „Væntanlega farnir að hefja næturvaktir hjá Samkeppniseftirlitinu“ Birna Ósk nýr forstjóri Húsasmiðjunnar Jón Skafti nýr forstöðumaður hjá Póstinum Gengi Skaga rýkur upp Ráðin framkvæmdastjórar hjá Björgun-Sement Fimm prósenta aukning í september Íslandsbanki og Skagi í formlegar samrunaviðræður Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Sjá meira