Taktu þetta með á koddann þinn í kvöld Hans Steinar Bjarnason skrifar 20. nóvember 2019 08:00 Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna er 30 ára í dag, 20. nóvember. Þennan dag árið 1989 var þessi samningur um réttindi barna samþykktur á allsherjarþingi SÞ, þremur árum síðar var hann fullgiltur fyrir hönd Íslands og lögfestur á Alþingi árið 2013. Þetta er sá mannréttindasamningur sem hefur verið staðfestur af flestum þjóðum, 194 talsins. Lífskjör barna hafa stórbatnað í heiminum á þessum tíma og það á að hvetja okkur til dáða. En ég fæ stundum á tilfinninguna að aðild Íslands að Barnasáttmálanum sé til skrauts, þá sérstaklega þegar kemur að framkomu gagnvart flóttafjölskyldum. Í samningnum felst alþjóðleg viðurkenning á að börn „þarfnist sérstakrar verndar umfram þá fullorðnu og að þess skuli alltaf gætt að allar ákvarðanir yfirvalda sem varða börn skuli byggðar á því sem er börnunum fyrir bestu.“ Reglulega eru okkur sagðar fréttir af flóttafjölskyldum með ung börn sem eru sendar úr landi þrátt fyrir að þær hafi skotið hér niður rótum. Börnin eru komin í skóla og farin að eignast vini þegar þær er skyndilega rifnar upp með rótum og vísað á brott út í óvissuna. Af því að kerfið segir það. Það er eins og það vanti skynsemiákvæði (common sense) í reglugerðir og fyrir vikið verða aðfarir yfirvalda oft klaufalegar. Yfirleitt er vísað í Dyflinnarreglugerðina. Er hún óvinur Barnasáttmálans?Börn í áfalli Í Barnasáttmálanum segir m.a. „Börn sem eru skilgreind sem flóttamenn eiga skilið vernd og stuðning..“ og „Börn eiga rétt á að búa við aðstæður sem stuðla að líkamlegum, andlegum og félagslegum þroska...“. Við sem störfum fyrir SOS Barnaþorpin þekkjum því miður mörg dæmi um börn í andlegu ójafnvægi. Um 74 þúsund börn búa í 559 SOS barnaþorpum í 126 löndum, þangað sem þau koma eftir að hafa misst foreldraumsjón. Sum barnanna eru umkomulaus eftir að hafa lent í hremmingum og koma í miklu áfalli í barnaþorpin. Þar fá þau faglega aðstoð, fjölskyldu, heimili, menntun og öllum grunnþörfum sínum mætt. Börn eru brothætt og við verðum að gera allt sem í okkar valdi stendur til að stuðla að heilbrigðri andlegri líðan þeirra.Vilji Íslendinga er að hjálpa Ég trúi því að það sé einlægur vilji ráðafólks að viðhafa hér mannúðlegt kerfi og að yfirvöld telji sig vera að gera sitt besta. Ég skil líka að þetta er erfiður og viðkvæmur málaflokkur en ég vil þó hvetja yfirvöld á þessum 30 ára afmælisdegi Barnasáttmálans að gera betur. Sú staða ætti ekki að geta komið upp að barnafjölskyldur séu reknar á brott eftir að hafa náð að skjóta hér rótum. Það verður í það minnsta að bæta úrvinnsluhraða mála þeirra. Ég hef skilning á því að það eru takmörk fyrir því hvað lítið land eins og Ísland getur tekið á móti mörgu flóttafólki en við getum alla vega gert miklu betur í framkomu okkar gagnvart því. Við Íslendingar viljum hjálpa þeim sem minna mega sín og við höfum sem betur fer nokkrar leiðir til þess. Það bera t.d. 29 þúsund Íslendingar vott um í formi framlaga til SOS Barnaþorpanna. Þannig hefur okkur ekki bara tekist að koma umkomulausum börnum til bjargar heldur einnig að hjálpa sárafátækum barnafjölskyldum að standa á eigin fótum og koma þannig í veg fyrir aðskilnað barna við foreldra sína. SOS Barnaþorpin fagna 70 ára afmæli á þessu ári og á þeim tíma hefur líka áunnist mikil reynsla og þekking á sviði neyðarhjálpar sem fjölmargt flóttafólk nýtur, m.a. með fjárstuðningi SOS á Íslandi.Eitt af hverjum tíu barna án foreldraumsjár Árlega leggja Sameinuðu þjóðirnar sérstaka áherslu á atriði úr Barnasáttmálanum og í vikunni var gefið út formlegt áhersluatriði þessa árs, réttindi foreldralausra barna (Children without parental care). Þetta eru stórtíðindi fyrir SOS Barnaþorpin sem sérhæfa sig einmitt í að hjálpa þessum börnum. Innleiðsla þessarar ályktunar SÞ þýðir á mannamáli að aðildarríki Barnasáttmálans, Ísland þar á meðal, skuldbinda sig til að hjálpa þessum berskjaldaða þjóðfélagshópi sem umkomulaus börn eru. Það er langt frá því að vera sjálfgefið að börn eigi foreldra. Áætlað er að um 220 milljónir barna alist upp ein, hafi misst foreldra sína eða eigi á hættu að missa þá. Þetta er eitt af hverjum tíu börnum í heiminum. Tökum það með okkur á koddann á upphituðum heimilum okkar í kvöld.Höfundur er upplýsingafulltrúi SOS Barnaþorpanna á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Börn og uppeldi Sameinuðu þjóðirnar Mest lesið Halldór 26.05.2024 Halldór Ég styð Baldur sem næsta forseta! Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Þjóðarmorðið á Gasa í tölum og hlutverk Íslands Ingólfur Shahin Skoðun Jákvæðni á Bessastöðum Þorsteinn Magnússon Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar Skoðun Sjókvíafúskið mikla Rán Flygenring Skoðun Til óákveðinna kjósenda Eygló Halldórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Jákvæðni á Bessastöðum Þorsteinn Magnússon skrifar Skoðun Ég styð Baldur sem næsta forseta! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðarmorðið á Gasa í tölum og hlutverk Íslands Ingólfur Shahin skrifar Skoðun Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Pólítísk aflúsun Ólafur Þór Ólafsson skrifar Skoðun Að vaxa inn í framtíðina Viðar Hreinsson skrifar Skoðun A Letter of Encouragement for Voters of Foreign Origin. Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Sameiningaraflið Katrín Jakobsdóttir Kári Bjarnason skrifar Skoðun Snúningshurðin í ráðuneytinu Jón Kaldal skrifar Skoðun Til óákveðinna kjósenda Eygló Halldórsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til forsetaframbjóðenda Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Ómetanleg leiðsögn Magnús Ingi Óskarsson skrifar Skoðun Vegið að æru embættismanna Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hverjum treystum við fyrir fjöreggjunum okkar? skrifar Skoðun Stöndum í lappirnar! Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Gjöf sem gefur Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vegna hvers kýs ég Katrínu Jón Kristjánsson skrifar Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Alþingi slátrar jafnræðisreglunni Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Málfarslöggan verk sín vann Ari Páll Kristinsson skrifar Skoðun Verðmæti Döff kjósenda Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Nýja hægrið Davíð Bergmann skrifar Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega skrifar Skoðun Heldur þann besta en þann næstbesta! Vilhjálmur B. Bragason skrifar Skoðun Vel gert! Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund; vörður auðlinda og nýsköpunar Valdimar Össurarson skrifar Skoðun Forsetabaráttan: Hin fimm fræknu og leiðtogafræðin Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Sýnileiki og styrkur þjóðar Ásdís Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Velferð fólks framar markaðsvæddri netsölu áfengis Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson skrifar Sjá meira
Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna er 30 ára í dag, 20. nóvember. Þennan dag árið 1989 var þessi samningur um réttindi barna samþykktur á allsherjarþingi SÞ, þremur árum síðar var hann fullgiltur fyrir hönd Íslands og lögfestur á Alþingi árið 2013. Þetta er sá mannréttindasamningur sem hefur verið staðfestur af flestum þjóðum, 194 talsins. Lífskjör barna hafa stórbatnað í heiminum á þessum tíma og það á að hvetja okkur til dáða. En ég fæ stundum á tilfinninguna að aðild Íslands að Barnasáttmálanum sé til skrauts, þá sérstaklega þegar kemur að framkomu gagnvart flóttafjölskyldum. Í samningnum felst alþjóðleg viðurkenning á að börn „þarfnist sérstakrar verndar umfram þá fullorðnu og að þess skuli alltaf gætt að allar ákvarðanir yfirvalda sem varða börn skuli byggðar á því sem er börnunum fyrir bestu.“ Reglulega eru okkur sagðar fréttir af flóttafjölskyldum með ung börn sem eru sendar úr landi þrátt fyrir að þær hafi skotið hér niður rótum. Börnin eru komin í skóla og farin að eignast vini þegar þær er skyndilega rifnar upp með rótum og vísað á brott út í óvissuna. Af því að kerfið segir það. Það er eins og það vanti skynsemiákvæði (common sense) í reglugerðir og fyrir vikið verða aðfarir yfirvalda oft klaufalegar. Yfirleitt er vísað í Dyflinnarreglugerðina. Er hún óvinur Barnasáttmálans?Börn í áfalli Í Barnasáttmálanum segir m.a. „Börn sem eru skilgreind sem flóttamenn eiga skilið vernd og stuðning..“ og „Börn eiga rétt á að búa við aðstæður sem stuðla að líkamlegum, andlegum og félagslegum þroska...“. Við sem störfum fyrir SOS Barnaþorpin þekkjum því miður mörg dæmi um börn í andlegu ójafnvægi. Um 74 þúsund börn búa í 559 SOS barnaþorpum í 126 löndum, þangað sem þau koma eftir að hafa misst foreldraumsjón. Sum barnanna eru umkomulaus eftir að hafa lent í hremmingum og koma í miklu áfalli í barnaþorpin. Þar fá þau faglega aðstoð, fjölskyldu, heimili, menntun og öllum grunnþörfum sínum mætt. Börn eru brothætt og við verðum að gera allt sem í okkar valdi stendur til að stuðla að heilbrigðri andlegri líðan þeirra.Vilji Íslendinga er að hjálpa Ég trúi því að það sé einlægur vilji ráðafólks að viðhafa hér mannúðlegt kerfi og að yfirvöld telji sig vera að gera sitt besta. Ég skil líka að þetta er erfiður og viðkvæmur málaflokkur en ég vil þó hvetja yfirvöld á þessum 30 ára afmælisdegi Barnasáttmálans að gera betur. Sú staða ætti ekki að geta komið upp að barnafjölskyldur séu reknar á brott eftir að hafa náð að skjóta hér rótum. Það verður í það minnsta að bæta úrvinnsluhraða mála þeirra. Ég hef skilning á því að það eru takmörk fyrir því hvað lítið land eins og Ísland getur tekið á móti mörgu flóttafólki en við getum alla vega gert miklu betur í framkomu okkar gagnvart því. Við Íslendingar viljum hjálpa þeim sem minna mega sín og við höfum sem betur fer nokkrar leiðir til þess. Það bera t.d. 29 þúsund Íslendingar vott um í formi framlaga til SOS Barnaþorpanna. Þannig hefur okkur ekki bara tekist að koma umkomulausum börnum til bjargar heldur einnig að hjálpa sárafátækum barnafjölskyldum að standa á eigin fótum og koma þannig í veg fyrir aðskilnað barna við foreldra sína. SOS Barnaþorpin fagna 70 ára afmæli á þessu ári og á þeim tíma hefur líka áunnist mikil reynsla og þekking á sviði neyðarhjálpar sem fjölmargt flóttafólk nýtur, m.a. með fjárstuðningi SOS á Íslandi.Eitt af hverjum tíu barna án foreldraumsjár Árlega leggja Sameinuðu þjóðirnar sérstaka áherslu á atriði úr Barnasáttmálanum og í vikunni var gefið út formlegt áhersluatriði þessa árs, réttindi foreldralausra barna (Children without parental care). Þetta eru stórtíðindi fyrir SOS Barnaþorpin sem sérhæfa sig einmitt í að hjálpa þessum börnum. Innleiðsla þessarar ályktunar SÞ þýðir á mannamáli að aðildarríki Barnasáttmálans, Ísland þar á meðal, skuldbinda sig til að hjálpa þessum berskjaldaða þjóðfélagshópi sem umkomulaus börn eru. Það er langt frá því að vera sjálfgefið að börn eigi foreldra. Áætlað er að um 220 milljónir barna alist upp ein, hafi misst foreldra sína eða eigi á hættu að missa þá. Þetta er eitt af hverjum tíu börnum í heiminum. Tökum það með okkur á koddann á upphituðum heimilum okkar í kvöld.Höfundur er upplýsingafulltrúi SOS Barnaþorpanna á Íslandi.
Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Rýnum í rót lestrarvandans. Hvað ert þú að gera til að styðja við barn í þínu nærumhverfi ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun