Viðskipti innlent

Virðið aukist um 70 milljarða

Þorsteinn Friðrik Halldórsson skrifar
Bankar munu þurfa að greiða í skilasjóð þegar búið er að innleiða tilskipunina BRRD.
Bankar munu þurfa að greiða í skilasjóð þegar búið er að innleiða tilskipunina BRRD. Fréttablaðið/Anton Brink
Afnám sérstaks bankaskatts, sem lagður er á íslensku bankana, myndi hækka söluvirðið sem ríkissjóður getur búist við að fá fyrir Landsbankann og Íslandsbanka um rúmlega 70 milljarða króna. Lækkun skatthlutfallsins niður í 0,145 prósent, eins og frumvarp fjármála- og efnahagsráðherra kveður á um, mun hækka söluvirðið um 44 milljarða króna. Þetta kemur fram í greiningu Bankasýslu ríkisins sem kynnt var á fundi efnahags- og viðskiptanefndar í síðustu viku.

Fjármála- og efnahagsráðherra hefur lagt fram frumvarp sem festir í lög þær fyrirætlanir stjórnvalda að bankaskattur lækki í fjórum jöfnum áföngum, úr 0,376 prósentum í 0,145 prósent, á árunum 2021 til 2024. Upphaflega var lagt upp með að fyrsta skref lækkunarinnar yrði tekið á næsta ári en með breytingu á fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar í sumar var lækkunarferlinu frestað um eitt ár.

Greining Bankasýslunnar sýnir að í fyrsta áfanganum, þ.e. þegar skatturinn lækkar í 0,318 prósent, muni tekjur ríkissjóðs lækka um 1,1 milljarð en virði eignarhluta ríkissjóðs í Íslandsbanka og Landsbankanum aukast um 11 milljarða. Sömu áhrifa gætir í næstu þremur áföngum. Eftir fjórða áfanga, þ.e.a.s. þegar búið er að lækka bankaskattinn niður í 0,145 prósent nema tekjur ríkissjóðs 2,8 milljörðum króna og hafa því lækkað um 4,3 milljarða króna. Á sama tímabili hefur virði eignarhluta ríkissjóðs í bönkunum tveimur aukist um 43,9 milljarða króna. Virðisaukningin myndi sem áður sagði nema 71 milljarði króna ef skatturinn yrði afnuminn.

Greiningin nær aðeins yfir tilfærsluna sem verður milli skatttekna ríkissjóðs og þess verðs sem ríkissjóður getur búist við að fá fyrir bankana. Bankasýslan bendir á að lækkun bankaskattsins hafi víðtækari áhrif. Þannig geti lækkun skattsins stuðlað að lækkun útlánsvaxta og útlánaaukningu sem vega upp á móti tekjutapi ríkisins. Bankaskattur vegna ársins 2018 nam um 9 milljörðum króna á síðasta ári.

„Það þarf hvort tveggja að meta áhrif skattsins á ríkissjóð og raunhagkerfið,“ segir Jón Gunnar Jónsson, forstjóri Bankasýslunnar, í samtali við Markaðinn. Bankasýsla ríkisins studdi á sínum tíma frumvarp til laga fyrir árið 2014 sem hækkaði skatthlutfallið og felldi úr gildi undanþágu aðila í slitameðferð. Nú styður stofnunin áformaða lækkun á skatthlutfallinu.

„Við höfum bent á mikilvægi þess að fram fari heildstæð endurskoðun á opinberum gjöldum fjármálafyrirtækja, í samræmi við ábendingar starfshóps um Hvítbók um framtíðarsýn fyrir fjármálakerfið,“ segir Jón Gunnar en í ýtarlegri samanburðargreiningu Bankasýslunnar fyrir starfshópinn kom fram að íslenskir bankar greiða einhver hæstu opinberu gjöld banka á Vesturlöndum.

Á Íslandi greiða bankar sérstakan skatt, þar sem skatthlutfallið er 0,376 prósent á skuldir umfram 50 milljarða króna. Bankasýslan varpar ljósi á að skatthlutfallið sé töluvert hærra en í Bretlandi þar sem bankar greiða sérstakan 0,160 prósent af skammtímaskuldum í skatt og 0,080 prósent af langtímaskuldum og eigin fé umfram 20 milljarða punda. Þá greiða hollenskir bankar sérstakan skatt þar sem skatthlutfallið er 0,044 prósent fyrir skammtímaskuldir og 0,022 prósent fyrir langtímaskuldir umfram 20,9 milljarða evra.

Munurinn á skattheimtu í Bretland og Hollandi annars vegar og á Íslandi hins vegar er sá að í Bretlandi og Hollandi kemur hluti skattsins til frádráttar við útreikning á tekjuskatti en ekki á Íslandi. Sérstakur skattur á íslenska banka er 7,3 prósent af rekstrartekjum þeirra en hjá stórum bönkum í Bretlandi og Hollandi nemur hlutfallið rúmlega einu prósenti. Auk þess nema opinber gjöld samtals 10,8 prósentum af rekstrartekjum íslensku bankanna samanborið við 4,6 prósent hjá stórum hollenskum bönkum.

Þá vekur Bankasýslan athygli á því að til standi að innleiða Evróputilskipunina BRRD sem gerir ráð fyrir að stofnaður sé sérstakur skilasjóður, sambærilegur við Tryggingarsjóð innstæðueigenda og fjárfesta, sem er ætlað að standa straum af kostnaði vegna skilameðferðar fjármálafyrirtækja og starfsemi skilavaldsins. Gert er ráð fyrir að skilasjóður verði fjármagnaður af fjármálafyrirtækjum. Í því samhengi er nefnt að greiðslur hollenska bankans ABN AMRO til skilasjóðs hafi á árinu 2018 numið tæplega 35 prósentum af þeim opinberu gjöldum sem bankinn þurfti að greiða en sérstakur skattur tæplega 29 prósentum. Til samanburðar nam bankaskatturinn 68 prósentum af opinberum gjöldum Landsbankans.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×