Það er til mjög sérstök tilfinning... Bergþór H. Þórðarson skrifar 30. október 2019 16:39 ...Tilfinning sem er erfitt að útskýra, erfitt að koma í orð, eiginlega ómögulegt. Allavega þannig að önnur en þau sem sjálf hafa upplifað þessa sömu sérstök tilfinning skilji. Þessi tilfinning er einhver blanda af eftirvæntingu og eftirsjá, tilhlökkun og samviskubiti, gleði og sorg. Allt á sama tíma. Þetta er tilfinningin sem fylgir því að láta undan lönguninni í skyndibita þegar manneskja er búin að vera skammta sér matarbirgðir á heimilinu í einhvern tíma í þeirri litlu von um að peningurinn sem eftir er endist út mánuðinn. Þegar það að láta undan lönguninni kostar stóran hluta af þeim litla afgang sem er eftir í veskinu. Verri útgáfa af þessari tilfinningu er þegar undanlátssemin tæmir veskið alveg. Verst er ef enginn er afgangurinn og tekið er einhvers konar lán, oft smálán, til að láta undan lönguninni. Hér munu mörg stoppa við lesturinn og hvá. „Hvað meinar maðurinn? Engin heilvita manneskja fær sér skyndibita fyrir síðustu krónurnar í veskinu, hvað þá taka smálán fyrir því. Það væri hægt að fá mikið meira fyrir peninginn í næstu matvörubúð.” Sum eiga jafnvel eftir að hætta að lestri pistilsins á þessum stað. Vonandi halda flest samt áfram lestrinum.Hér verður ekki eytt púðri í að réttlæta slíka undanlátssemi. Látum nægja að segja að stundum þegar það er mjög lítið eftir í veskinu skapast sérstakt hugarástand, hvað þá eftir að hafa neitað sér um almennilega næringu í einhvern tíma. Uppgjöf og hugsun sem má líklega best lýsa sem “fokk it, peningurinn mun hvort sem er ekki duga út mánuðinn og því er alveg eins gott að leyfa sér smá munað áður en hann klárast alveg”. Hugarástand sem, líkt og tilfinningin sem um ræðir, er erfitt að útskýra þannig að önnur en þau sem hafa upplifað skilji.Eftirköstin eru önnur sérstök tilfinning Eftir að hafa borðað skyndibitann sem kostaði síðustu krónurnar í veskinu kemur önnur sérstök tilfinning. Eins og áður þá er erfitt eða ómögulegt að koma þessari tilfinningu í orð. Hún er þó um margt frábrugðin þeirri fyrri. Í þetta skiptið er tilfinningin blanda af seddu, vissulega, en líka sterkari eftirsjá og samviskubiti en áður. Vonbrigði vegna skorts á sjálfsstjórn kemur sterk inn í tilfinningablönduna. Á ensku er oft talað um “buyers remorse” sem tilfinningu eftir hvatvís kaup eða þar sem varan eða þjónustan sem keypt var stóðst ekki væntingar. Það mætti líklega þýða þetta hugtak sem “eftirkaupseftirsjá” eða “neyslusamviskubit”. Það er tilfinning sem margt fólk kannast við. Sú tilfinning kemst nærri þeim eftirköstum sem hér er lýst en nær þó einhvern veginn ekki að fanga það alveg.Afleiðing pólitískra ákvarðanna Þetta eru tilfinningar sem Bjarni Ben, Sigmundur Davíð, og líklega flestir aðrir þingmenn og ráðherrar hafa aldrei upplifað og munu líklega aldrei upplifa. Þó er það fólkið sem með ákvörðunum sínum í gegnum tíðina, pólitískum ákvörðunum, eiga einn stærsta þáttinn í að aðstæðurnar sem þurfa til að þessar sérstöku tilfinningar komi upp skapist. Til að gæta allrar sanngirni eru vafalaust einhverjir þingmenn sem kannast við þessa tilfinningu og sum þeirra eiga mögulega eftir að upplifa hana seinna meir. Ég óska þess þó engum. Fólk í fátækt lendir nefnilega oft í aðstæðum sem opna á möguleikann á þessum tilfinningum. Það er ekki þar með sagt að allt fólk í fátækt upplifi þessa tilfinningu í lok hvers mánaðar. Reynslan og skynsemin sem henni fylgir hefur kennt fólki að láta ekki undan lönguninni því bæði eru þær tilfinningar sem reynt er að lýsa hér að ofan óþægilegar og við vitum hverjar afleiðingarnar eru. Það kemur samt fyrir að látið er undan, sérstaklega ef fólk hefur ekki reynsluna eða það er langt um liðið síðan þessar aðstæður sköpuðust síðast. Við erum jú bara mannleg með öllum þeim breyskleikum sem því fylgja. Eftir situr að fátækt er mannanna verk og er afleiðing pólitískra ákvarðanna. Stjórnvöld biðja fólk í fátækt endalaust að bíða eftir réttlætinu þrátt fyrir að sitjandi forsætisráðherra telji þá bón ekki boðlega. Ég veit ekki með ykkur en ég er þreyttur á biðinni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Félagsmál Kjaramál Tengdar fréttir „Lánið fer ekkert þótt hún sé farin“ Á meðal þeirra 70 þúsund umsókna um leiðréttingu verðtryggðra lána eru handhafar lána á fasteignum sem eru nú dánarbú. Dæmi eru um að eigandi íbúðar hafi sótt um leiðréttingu en fallið svo frá og þar með rétturinn til að leiðrétta lánið.. 7. september 2014 19:11 Mest lesið Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Halldór 27.04.2024 Halldór Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Sjá meira
...Tilfinning sem er erfitt að útskýra, erfitt að koma í orð, eiginlega ómögulegt. Allavega þannig að önnur en þau sem sjálf hafa upplifað þessa sömu sérstök tilfinning skilji. Þessi tilfinning er einhver blanda af eftirvæntingu og eftirsjá, tilhlökkun og samviskubiti, gleði og sorg. Allt á sama tíma. Þetta er tilfinningin sem fylgir því að láta undan lönguninni í skyndibita þegar manneskja er búin að vera skammta sér matarbirgðir á heimilinu í einhvern tíma í þeirri litlu von um að peningurinn sem eftir er endist út mánuðinn. Þegar það að láta undan lönguninni kostar stóran hluta af þeim litla afgang sem er eftir í veskinu. Verri útgáfa af þessari tilfinningu er þegar undanlátssemin tæmir veskið alveg. Verst er ef enginn er afgangurinn og tekið er einhvers konar lán, oft smálán, til að láta undan lönguninni. Hér munu mörg stoppa við lesturinn og hvá. „Hvað meinar maðurinn? Engin heilvita manneskja fær sér skyndibita fyrir síðustu krónurnar í veskinu, hvað þá taka smálán fyrir því. Það væri hægt að fá mikið meira fyrir peninginn í næstu matvörubúð.” Sum eiga jafnvel eftir að hætta að lestri pistilsins á þessum stað. Vonandi halda flest samt áfram lestrinum.Hér verður ekki eytt púðri í að réttlæta slíka undanlátssemi. Látum nægja að segja að stundum þegar það er mjög lítið eftir í veskinu skapast sérstakt hugarástand, hvað þá eftir að hafa neitað sér um almennilega næringu í einhvern tíma. Uppgjöf og hugsun sem má líklega best lýsa sem “fokk it, peningurinn mun hvort sem er ekki duga út mánuðinn og því er alveg eins gott að leyfa sér smá munað áður en hann klárast alveg”. Hugarástand sem, líkt og tilfinningin sem um ræðir, er erfitt að útskýra þannig að önnur en þau sem hafa upplifað skilji.Eftirköstin eru önnur sérstök tilfinning Eftir að hafa borðað skyndibitann sem kostaði síðustu krónurnar í veskinu kemur önnur sérstök tilfinning. Eins og áður þá er erfitt eða ómögulegt að koma þessari tilfinningu í orð. Hún er þó um margt frábrugðin þeirri fyrri. Í þetta skiptið er tilfinningin blanda af seddu, vissulega, en líka sterkari eftirsjá og samviskubiti en áður. Vonbrigði vegna skorts á sjálfsstjórn kemur sterk inn í tilfinningablönduna. Á ensku er oft talað um “buyers remorse” sem tilfinningu eftir hvatvís kaup eða þar sem varan eða þjónustan sem keypt var stóðst ekki væntingar. Það mætti líklega þýða þetta hugtak sem “eftirkaupseftirsjá” eða “neyslusamviskubit”. Það er tilfinning sem margt fólk kannast við. Sú tilfinning kemst nærri þeim eftirköstum sem hér er lýst en nær þó einhvern veginn ekki að fanga það alveg.Afleiðing pólitískra ákvarðanna Þetta eru tilfinningar sem Bjarni Ben, Sigmundur Davíð, og líklega flestir aðrir þingmenn og ráðherrar hafa aldrei upplifað og munu líklega aldrei upplifa. Þó er það fólkið sem með ákvörðunum sínum í gegnum tíðina, pólitískum ákvörðunum, eiga einn stærsta þáttinn í að aðstæðurnar sem þurfa til að þessar sérstöku tilfinningar komi upp skapist. Til að gæta allrar sanngirni eru vafalaust einhverjir þingmenn sem kannast við þessa tilfinningu og sum þeirra eiga mögulega eftir að upplifa hana seinna meir. Ég óska þess þó engum. Fólk í fátækt lendir nefnilega oft í aðstæðum sem opna á möguleikann á þessum tilfinningum. Það er ekki þar með sagt að allt fólk í fátækt upplifi þessa tilfinningu í lok hvers mánaðar. Reynslan og skynsemin sem henni fylgir hefur kennt fólki að láta ekki undan lönguninni því bæði eru þær tilfinningar sem reynt er að lýsa hér að ofan óþægilegar og við vitum hverjar afleiðingarnar eru. Það kemur samt fyrir að látið er undan, sérstaklega ef fólk hefur ekki reynsluna eða það er langt um liðið síðan þessar aðstæður sköpuðust síðast. Við erum jú bara mannleg með öllum þeim breyskleikum sem því fylgja. Eftir situr að fátækt er mannanna verk og er afleiðing pólitískra ákvarðanna. Stjórnvöld biðja fólk í fátækt endalaust að bíða eftir réttlætinu þrátt fyrir að sitjandi forsætisráðherra telji þá bón ekki boðlega. Ég veit ekki með ykkur en ég er þreyttur á biðinni.
„Lánið fer ekkert þótt hún sé farin“ Á meðal þeirra 70 þúsund umsókna um leiðréttingu verðtryggðra lána eru handhafar lána á fasteignum sem eru nú dánarbú. Dæmi eru um að eigandi íbúðar hafi sótt um leiðréttingu en fallið svo frá og þar með rétturinn til að leiðrétta lánið.. 7. september 2014 19:11
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar