Enn ein skýrslan!!! Vantar okkur virkilega enn eina skýrsluna? Þórir Garðarsson skrifar 2. júlí 2019 10:10 Er nokkur furða þó maður spyrji. Í stjórnkerfinu er endalaust verið að skila skýrslum um allt milli himins jarðar. Margar enda í skúffunni. Þetta á ekkert síður við um ferðaþjónustuna en önnur svið þjóðfélagsins. Núna er enn ein skýrslan að koma út sem snertir ferðaþjónustuna og er til kynningar í samráðsgátt stjórnvalda á netinu. Hún ber nafnið Jafnvægisás ferðamála, skýrsla um álagsmat gagnvart fjölda ferðamanna á Íslandi. Svo ánægjulega vill til að þetta er líklega ein gagnlegasta skýrslan um ferðaþjónustuna síðan Vegvísir í ferðaþjónustu var kynnt árið 2015.Skýrslan sem vantaði Jafnvægisás ferðamála er semsagt skýrsla sem virkilega vantaði. Oft heyrist fullyrt að ferðamenn hér á landi séu orðnir of margir. Innviðir, náttúran og heimamenn þoli ekki meira. En hvað þolir landið í raun og veru mikið álag af völdum ferðamanna? Hvar er álagið of mikið, hvar er allt í góðu lagi? Veit það einhver? Sú vitneskja liggur semsagt loksins fyrir í þessari skýrslu um mat á þolmörkum rúmlega 70 svokallaðra sjálfbærnivísa sem snúa að ferðaþjónustunni. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir ferðamálaráðherra ákvað haustið 2017 að ráðist yrði í þetta verkefni. Stjórnstöð ferðaþjónustunnar hélt utan um það og verkfræðistofan Efla annaðist greiningarvinnu og skýrslugerð.Hver er svo niðurstaðan? Hvað þolir landið marga ferðamenn? Hvar erum við komin yfir mörkin? Er kannski bara gott að ferðamönnum fari fækkandi? Ekki þarf að koma á óvart að skýrslan staðfestir að vegakerfið er þegar komið yfir þolmörk, svosem ekkert frekar gagnvart ferðamönnum en heimamönnum. Stjórnvöld hafa þegar ákveðið að ráðast í myndarlegar úrbætur á því. Af öðru sem komið er yfir þolmörk nefnir skýrslan fráveitur, að of lágt hlutfall skólps sé hreinsað samkvæmt reglugerðarkröfum. Einnig að meira sé urðað af úrgangi en starfsleyfi heimila. Þá er bent á að kolefnisspor ferðamanna sé langt yfir settu markmiði um samdrátt í losun. Um 10% af sjálfbærnivísunum eru taldir komnir yfir þolmörk. Skýrslan sýnir að á þessu þurfi að taka í tíma svo ekki fari illa miðað við fjölgun ferðamanna næsta áratuginn.Ábendingar um hvar úrbóta er þörf Helmingurinn af þeim rúmlega 70 sjálfbærnivísum sem teknir voru fyrir í skýrslunni eru farnir að nálgast þolmörk en ekki komnir yfir þau. Miðað við 2% vöxt ferðaþjónustu á ári til 2030 er það niðurstaða skýrslunnar að nokkrir þessara þátta fari yfir þolmörkin ef ekki verður ráðist í úrbætur. Þar á meðal má nefna fjölda skemmtiferðaskipa, ástand náttúru, ástand innviða og viðhorf heimamanna. Ýmsir aðrir þættir eru undir þolmörkum eða teljast ólíklegir til að fara yfir þau. Þar á meðal má nefna öryggi, vatnsnotkun, álag á heilbrigðisþjónustu, atvinnustig, tekjur þjóðarbúsins og væntingar ferðamanna.Góðu fréttirnar Góðu fréttirnar úr þessari vönduðu samantekt eru þær að þó svo að ferðamönnum fjölgi hér um 2-5% á ári næstu tíu árin, þá er síður en svo hætta á að allt fari úr böndunum. Skýrslan bendir til að um 20% af sjálfbærnivísunum fari yfir þolmörk við slíka fjölgun ferðamanna, en með viðeigandi fjármagni og aðgerðum í tíma er hægt að snúa nánast öllu til betri vegar. Þetta þýðir auðvitað um leið að um 80% af þeim þáttum sem teknir voru fyrir í Jafnvægisási ferðamála teljast undir þolmörkum eða að nálgast þau þó ferðamönnum fjölgi til 2030.Grundvöllur fyrir réttum ákvörðunum Ávinningurinn af þessari skýrslu sem Þórdís Kolbrún kallaði eftir er ótvíræður, ekki aðeins fyrir ferðaþjónustuna heldur ekki síður ríkisvaldið, sveitarfélögin, fjárfesta og aðra hagaðila. Jafnvægisás ferðamála er gríðarlega vönduð úttekt á fjölda þátta sem snerta stöðu ferðaþjónustunnar og það sýnir framsýni hjá ráðherranum að hafa óskað eftir henni. Skýrslan sýnir álagið með mælanlegum hætti og auðveldar þannig allar ákvarðanir til framtíðar. Hún sýnir líka á hvaða sviðum við getum andað léttar og hætt að hafa áhyggjur. Hún vísar veginn fyrir hið opinbera jafnt sem einkaaðila. Þessi skýrsla verður nothæfur leiðarvísir til langs tíma, enda ekki skrifuð fyrir skúffuna. Hún auðveldar öllum hlutaðeigandi að tryggja sem best jafnvægi innan þjóðfélagsins gagnvart þessari mikilvægu atvinnugrein. Ef þú ert ekki sammála mér um gagnsemi skýrslunnar, eða telur að eitthvað megi betur greina, er enn tækifæri til að senda inn umsög um hana í samráðsgátt stjórnvalda. Slóðin er https://samradsgatt.island.is/oll-mal/$Cases/Details/?id=1404 og hægt er að koma með ábendingar til til 21. júlí næstkomandi.Höfundur er stjórnarformaður Gray Line Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðamennska á Íslandi Þórir Garðarsson Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Sjá meira
Er nokkur furða þó maður spyrji. Í stjórnkerfinu er endalaust verið að skila skýrslum um allt milli himins jarðar. Margar enda í skúffunni. Þetta á ekkert síður við um ferðaþjónustuna en önnur svið þjóðfélagsins. Núna er enn ein skýrslan að koma út sem snertir ferðaþjónustuna og er til kynningar í samráðsgátt stjórnvalda á netinu. Hún ber nafnið Jafnvægisás ferðamála, skýrsla um álagsmat gagnvart fjölda ferðamanna á Íslandi. Svo ánægjulega vill til að þetta er líklega ein gagnlegasta skýrslan um ferðaþjónustuna síðan Vegvísir í ferðaþjónustu var kynnt árið 2015.Skýrslan sem vantaði Jafnvægisás ferðamála er semsagt skýrsla sem virkilega vantaði. Oft heyrist fullyrt að ferðamenn hér á landi séu orðnir of margir. Innviðir, náttúran og heimamenn þoli ekki meira. En hvað þolir landið í raun og veru mikið álag af völdum ferðamanna? Hvar er álagið of mikið, hvar er allt í góðu lagi? Veit það einhver? Sú vitneskja liggur semsagt loksins fyrir í þessari skýrslu um mat á þolmörkum rúmlega 70 svokallaðra sjálfbærnivísa sem snúa að ferðaþjónustunni. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir ferðamálaráðherra ákvað haustið 2017 að ráðist yrði í þetta verkefni. Stjórnstöð ferðaþjónustunnar hélt utan um það og verkfræðistofan Efla annaðist greiningarvinnu og skýrslugerð.Hver er svo niðurstaðan? Hvað þolir landið marga ferðamenn? Hvar erum við komin yfir mörkin? Er kannski bara gott að ferðamönnum fari fækkandi? Ekki þarf að koma á óvart að skýrslan staðfestir að vegakerfið er þegar komið yfir þolmörk, svosem ekkert frekar gagnvart ferðamönnum en heimamönnum. Stjórnvöld hafa þegar ákveðið að ráðast í myndarlegar úrbætur á því. Af öðru sem komið er yfir þolmörk nefnir skýrslan fráveitur, að of lágt hlutfall skólps sé hreinsað samkvæmt reglugerðarkröfum. Einnig að meira sé urðað af úrgangi en starfsleyfi heimila. Þá er bent á að kolefnisspor ferðamanna sé langt yfir settu markmiði um samdrátt í losun. Um 10% af sjálfbærnivísunum eru taldir komnir yfir þolmörk. Skýrslan sýnir að á þessu þurfi að taka í tíma svo ekki fari illa miðað við fjölgun ferðamanna næsta áratuginn.Ábendingar um hvar úrbóta er þörf Helmingurinn af þeim rúmlega 70 sjálfbærnivísum sem teknir voru fyrir í skýrslunni eru farnir að nálgast þolmörk en ekki komnir yfir þau. Miðað við 2% vöxt ferðaþjónustu á ári til 2030 er það niðurstaða skýrslunnar að nokkrir þessara þátta fari yfir þolmörkin ef ekki verður ráðist í úrbætur. Þar á meðal má nefna fjölda skemmtiferðaskipa, ástand náttúru, ástand innviða og viðhorf heimamanna. Ýmsir aðrir þættir eru undir þolmörkum eða teljast ólíklegir til að fara yfir þau. Þar á meðal má nefna öryggi, vatnsnotkun, álag á heilbrigðisþjónustu, atvinnustig, tekjur þjóðarbúsins og væntingar ferðamanna.Góðu fréttirnar Góðu fréttirnar úr þessari vönduðu samantekt eru þær að þó svo að ferðamönnum fjölgi hér um 2-5% á ári næstu tíu árin, þá er síður en svo hætta á að allt fari úr böndunum. Skýrslan bendir til að um 20% af sjálfbærnivísunum fari yfir þolmörk við slíka fjölgun ferðamanna, en með viðeigandi fjármagni og aðgerðum í tíma er hægt að snúa nánast öllu til betri vegar. Þetta þýðir auðvitað um leið að um 80% af þeim þáttum sem teknir voru fyrir í Jafnvægisási ferðamála teljast undir þolmörkum eða að nálgast þau þó ferðamönnum fjölgi til 2030.Grundvöllur fyrir réttum ákvörðunum Ávinningurinn af þessari skýrslu sem Þórdís Kolbrún kallaði eftir er ótvíræður, ekki aðeins fyrir ferðaþjónustuna heldur ekki síður ríkisvaldið, sveitarfélögin, fjárfesta og aðra hagaðila. Jafnvægisás ferðamála er gríðarlega vönduð úttekt á fjölda þátta sem snerta stöðu ferðaþjónustunnar og það sýnir framsýni hjá ráðherranum að hafa óskað eftir henni. Skýrslan sýnir álagið með mælanlegum hætti og auðveldar þannig allar ákvarðanir til framtíðar. Hún sýnir líka á hvaða sviðum við getum andað léttar og hætt að hafa áhyggjur. Hún vísar veginn fyrir hið opinbera jafnt sem einkaaðila. Þessi skýrsla verður nothæfur leiðarvísir til langs tíma, enda ekki skrifuð fyrir skúffuna. Hún auðveldar öllum hlutaðeigandi að tryggja sem best jafnvægi innan þjóðfélagsins gagnvart þessari mikilvægu atvinnugrein. Ef þú ert ekki sammála mér um gagnsemi skýrslunnar, eða telur að eitthvað megi betur greina, er enn tækifæri til að senda inn umsög um hana í samráðsgátt stjórnvalda. Slóðin er https://samradsgatt.island.is/oll-mal/$Cases/Details/?id=1404 og hægt er að koma með ábendingar til til 21. júlí næstkomandi.Höfundur er stjórnarformaður Gray Line
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun