Kæri námsmaður, heldur þú að LÍN leggi þér lið? Sandra Silfá Ragnarsdóttir skrifar 2. febrúar 2018 07:00 Grunnframfærsla LÍN fyrir einstakling í leiguhúsnæði er 177.107 krónur á mánuði. Á meðan eru lágmarkslaun 280.000 krónur og grunnatvinnuleysisbætur 227.417 krónur á mánuði. Ég get ekki séð hvernig það er ódýrara fyrir námsmenn að lifa heldur en fólk á atvinnuleysisbótum eða lágmarkslaunum. Grunnframfærsla námsmanna er reiknuð út frá leigunni á Stúdentagörðum, en það eru bara alls ekki allir námsmenn svo heppnir að fá húsnæði á Stúdentagörðum. Námsmenn fá svo 92% af þeirri grunnframfærslu sem reiknuð er. Svo skulum við ekki gleyma því að frítekjumark LÍN er 930.000 krónur á ári fyrir skatt. Einungis 9 mánuðir eru lánshæfir svo námsmenn verða að vinna 3 mánuði á ári. Hverjar 100 krónur sem þú vinnur þér inn umfram 930.000 krónur skerða lánið um 45 krónur. Fyrir árið 2014 mátti námsmaður sem var að koma úr námshléi eða af vinnumarkaði fimmfalda frítekjumarkið. Árið 2014 var því breytt og síðan þá hefur einungis mátt þrefalda frítekjumarkið. Tökum sem dæmi námsmann sem er að koma af vinnumarkaði og er að hefja sitt háskólanám. Frá janúar og út ágúst hefur þessi tiltekni námsmaður unnið fulla vinnu og gott betur en það, vitandi það að námslánin eru lág og ætlað að reyna að safna smá inn á reikninginn áður en skólagangan hefst á ný. Þessa 8 mánuði er einstaklingurinn búinn að þurfa að borga leigu á almennum leigumarkaði og lifa á meðan. Eftir 8 mánaða vinnu er einstaklingurinn kominn yfir þreföldun frítekjumarksins, 2.790.000 krónur fyrir skatt. Námsmaðurinn sest svo á skólabekk í september spenntur fyrir náminu og ætlar að standa sig vel. Hann sækir um lán hjá LÍN, tekur að sér einhverjar vaktir til þess að reyna að fá smá aukapening, átti hugsanlega smá sparnað eftir til þess að bæta upp lága framfærslu námsmannsins. En svo kemur skellurinn. Þessi nýi námsmaður hafði unnið svo mikið þetta ár að hann fær ekki krónu frá LÍN. Námsmaðurinn hefur ekki efni á því að vera á almennum leigumarkaði lengur, er á biðlista hjá Stúdentagörðum og þarf að flytja til foreldra sinna sem búa ekki á höfuðborgarsvæðinu. Námsmaðurinn reynir því að taka allar aukavaktir sem honum bjóðast til þess að eiga fyrir bensínkostnaði til þess að keyra í skólann og geta borðað. Það er erfitt að vinna með 100% námi en hann er duglegur og tekst að ná öllum sínum 30 einingum og lifa af. Janúar hefst og þá er spariféð búið. Námsmaðurinn reynir að fá framfærslu hjá LÍN en það er sama svarið, hann hafði unnið of mikið árið sem skólagangan hófst. Vítahringurinn er hafinn. Námsmaðurinn þarf að fara aftur í fulla vinnu með fullu námi, til þess að geta framfleytt sér. Þegar vinnan er orðin 40 tímar á viku gefst ekki mikill tími til þess að sinna náminu, námsmaðurinn missir af tímum, verkefnaskilum og svo skellur prófatíðin á. Námsmaðurinn reynir að ná vorprófunum en hafði einfaldlega misst af of mörgum tímum á önninni til þess að vera með allt á hreinu, vegna vinnu. Námsmaðurinn fellur. Námsmaðurinn hefur þá unnið alla önnina og þarf að vinna yfir sumarmánuðina, líkurnar eru ekki með honum að fá lán þegar næsta önn hefst. Námsmaðurinn er kominn í vítahring.Er þetta kerfi virkilega hvetjandi fyrir námsmenn?Ég er ein af þessum heppnu sem býr á Stúdentagörðum: ein af 9% stúdenta á Íslandi. Leigan þar er um það bil 102.000 krónur á mánuði, þar sem ég er einstaklingur í stúdíóíbúð. Húsaleigubæturnar hjálpa vissulega, 31.000 krónur á mánuði. Þá fara 71.000 krónur af 177.107 krónum í húsaleigu, á ódýrasta leigumarkaðnum sem býðst sem námsmaður. Það gera 40% af ráðstöfunartekjum mínum. Samkvæmt viðmiðum Eurostat, sem stofnanir eins og Hagstofan notast við, flokkast það sem „verulega íþyngjandi húsnæðiskostnaður“. Þetta eru skilaboðin frá yfirvöldum. Ég vona þá kæri námsmaður, að þú vinnir ekki með námi og vinnir ekki fyrir meira en 310.000 krónur á mánuði fyrir skatt yfir sumarmánuðina þrjá. Þú skalt því lifa á 100.000 krónum, sem fara líklega í mat og bensín, eða almenningssamgöngur. Þú skalt ekki leyfa þér neitt, ekki einn bjór á barnum, ekki bíó einu sinni í mánuði. Ekki einu sinni láta þig dreyma um að komast í utanlandsferð næstu árin. Ef þér býðst góð sumarvinna með launum yfir 310.000 krónum á mánuði, mundu þá að námslánin skerðast. Ég skora á háttvirtan mennta- og menningarmálaráðherra Lilju Alfreðsdóttur til þess að fara í þessi mál strax. Hækkun frítekjumarks og endurreikning grunnframfærslu hefði átt að gerast fyrir mörgum árum. Fimmföldun frítekjumarks á að vera í boði fyrir stúdenta sem eru að koma úr námshléi og skerðingin á að vera lægri. Við stúdentar höfum fengið nóg. Höfundur er stúdentaráðsliði Vöku í SHÍ.Greinin er hluti af herferð Stúdentaráðs Háskóla Íslands vegna fjárhags stúdenta. Stúdentar hafa setið eftir þegar kemur að kjörum þeirra og úr því þarf að bæta stax.“ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Tengdar fréttir Er þetta í lagi? Nýlega birtist opið bréf frá lánasjóðsfulltrúa Stúdentaráðs Háskóla Íslands til mennta- og menningarmálaráðherra um mikilvægi þess að skipað verði í stjórn Lánasjóðs íslenskra námsmanna (LÍN). 31. janúar 2018 08:00 Stóra samhengið Samkvæmt niðurstöðum nýlegrar rannsóknar Halldóru Bjargar Rafnsdóttur og Andra Hauksteins Oddssonar á geðheilsu nemenda við þrjá háskóla á Íslandi mælist um þriðjungur háskólanema hér á landi með klínísk einkenni þunglyndis. 1. febrúar 2018 08:00 Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Grunnframfærsla LÍN fyrir einstakling í leiguhúsnæði er 177.107 krónur á mánuði. Á meðan eru lágmarkslaun 280.000 krónur og grunnatvinnuleysisbætur 227.417 krónur á mánuði. Ég get ekki séð hvernig það er ódýrara fyrir námsmenn að lifa heldur en fólk á atvinnuleysisbótum eða lágmarkslaunum. Grunnframfærsla námsmanna er reiknuð út frá leigunni á Stúdentagörðum, en það eru bara alls ekki allir námsmenn svo heppnir að fá húsnæði á Stúdentagörðum. Námsmenn fá svo 92% af þeirri grunnframfærslu sem reiknuð er. Svo skulum við ekki gleyma því að frítekjumark LÍN er 930.000 krónur á ári fyrir skatt. Einungis 9 mánuðir eru lánshæfir svo námsmenn verða að vinna 3 mánuði á ári. Hverjar 100 krónur sem þú vinnur þér inn umfram 930.000 krónur skerða lánið um 45 krónur. Fyrir árið 2014 mátti námsmaður sem var að koma úr námshléi eða af vinnumarkaði fimmfalda frítekjumarkið. Árið 2014 var því breytt og síðan þá hefur einungis mátt þrefalda frítekjumarkið. Tökum sem dæmi námsmann sem er að koma af vinnumarkaði og er að hefja sitt háskólanám. Frá janúar og út ágúst hefur þessi tiltekni námsmaður unnið fulla vinnu og gott betur en það, vitandi það að námslánin eru lág og ætlað að reyna að safna smá inn á reikninginn áður en skólagangan hefst á ný. Þessa 8 mánuði er einstaklingurinn búinn að þurfa að borga leigu á almennum leigumarkaði og lifa á meðan. Eftir 8 mánaða vinnu er einstaklingurinn kominn yfir þreföldun frítekjumarksins, 2.790.000 krónur fyrir skatt. Námsmaðurinn sest svo á skólabekk í september spenntur fyrir náminu og ætlar að standa sig vel. Hann sækir um lán hjá LÍN, tekur að sér einhverjar vaktir til þess að reyna að fá smá aukapening, átti hugsanlega smá sparnað eftir til þess að bæta upp lága framfærslu námsmannsins. En svo kemur skellurinn. Þessi nýi námsmaður hafði unnið svo mikið þetta ár að hann fær ekki krónu frá LÍN. Námsmaðurinn hefur ekki efni á því að vera á almennum leigumarkaði lengur, er á biðlista hjá Stúdentagörðum og þarf að flytja til foreldra sinna sem búa ekki á höfuðborgarsvæðinu. Námsmaðurinn reynir því að taka allar aukavaktir sem honum bjóðast til þess að eiga fyrir bensínkostnaði til þess að keyra í skólann og geta borðað. Það er erfitt að vinna með 100% námi en hann er duglegur og tekst að ná öllum sínum 30 einingum og lifa af. Janúar hefst og þá er spariféð búið. Námsmaðurinn reynir að fá framfærslu hjá LÍN en það er sama svarið, hann hafði unnið of mikið árið sem skólagangan hófst. Vítahringurinn er hafinn. Námsmaðurinn þarf að fara aftur í fulla vinnu með fullu námi, til þess að geta framfleytt sér. Þegar vinnan er orðin 40 tímar á viku gefst ekki mikill tími til þess að sinna náminu, námsmaðurinn missir af tímum, verkefnaskilum og svo skellur prófatíðin á. Námsmaðurinn reynir að ná vorprófunum en hafði einfaldlega misst af of mörgum tímum á önninni til þess að vera með allt á hreinu, vegna vinnu. Námsmaðurinn fellur. Námsmaðurinn hefur þá unnið alla önnina og þarf að vinna yfir sumarmánuðina, líkurnar eru ekki með honum að fá lán þegar næsta önn hefst. Námsmaðurinn er kominn í vítahring.Er þetta kerfi virkilega hvetjandi fyrir námsmenn?Ég er ein af þessum heppnu sem býr á Stúdentagörðum: ein af 9% stúdenta á Íslandi. Leigan þar er um það bil 102.000 krónur á mánuði, þar sem ég er einstaklingur í stúdíóíbúð. Húsaleigubæturnar hjálpa vissulega, 31.000 krónur á mánuði. Þá fara 71.000 krónur af 177.107 krónum í húsaleigu, á ódýrasta leigumarkaðnum sem býðst sem námsmaður. Það gera 40% af ráðstöfunartekjum mínum. Samkvæmt viðmiðum Eurostat, sem stofnanir eins og Hagstofan notast við, flokkast það sem „verulega íþyngjandi húsnæðiskostnaður“. Þetta eru skilaboðin frá yfirvöldum. Ég vona þá kæri námsmaður, að þú vinnir ekki með námi og vinnir ekki fyrir meira en 310.000 krónur á mánuði fyrir skatt yfir sumarmánuðina þrjá. Þú skalt því lifa á 100.000 krónum, sem fara líklega í mat og bensín, eða almenningssamgöngur. Þú skalt ekki leyfa þér neitt, ekki einn bjór á barnum, ekki bíó einu sinni í mánuði. Ekki einu sinni láta þig dreyma um að komast í utanlandsferð næstu árin. Ef þér býðst góð sumarvinna með launum yfir 310.000 krónum á mánuði, mundu þá að námslánin skerðast. Ég skora á háttvirtan mennta- og menningarmálaráðherra Lilju Alfreðsdóttur til þess að fara í þessi mál strax. Hækkun frítekjumarks og endurreikning grunnframfærslu hefði átt að gerast fyrir mörgum árum. Fimmföldun frítekjumarks á að vera í boði fyrir stúdenta sem eru að koma úr námshléi og skerðingin á að vera lægri. Við stúdentar höfum fengið nóg. Höfundur er stúdentaráðsliði Vöku í SHÍ.Greinin er hluti af herferð Stúdentaráðs Háskóla Íslands vegna fjárhags stúdenta. Stúdentar hafa setið eftir þegar kemur að kjörum þeirra og úr því þarf að bæta stax.“
Er þetta í lagi? Nýlega birtist opið bréf frá lánasjóðsfulltrúa Stúdentaráðs Háskóla Íslands til mennta- og menningarmálaráðherra um mikilvægi þess að skipað verði í stjórn Lánasjóðs íslenskra námsmanna (LÍN). 31. janúar 2018 08:00
Stóra samhengið Samkvæmt niðurstöðum nýlegrar rannsóknar Halldóru Bjargar Rafnsdóttur og Andra Hauksteins Oddssonar á geðheilsu nemenda við þrjá háskóla á Íslandi mælist um þriðjungur háskólanema hér á landi með klínísk einkenni þunglyndis. 1. febrúar 2018 08:00
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun