Aldar ógæfa Lára G. Sigurðardóttir skrifar 4. desember 2017 09:45 Árið er 1847. Ungverski læknirinn I.P. Semmelweis og nemendur hans byrja daginn á að kryfja lík kvenna sem létust úr barnsfarasótt. Síðan halda þeir á fæðingardeild og skoða sængurkonur. Í umsjá Semmelweis látast tífalt fleiri úr barnsfarasótt en í umsjá ljósmæðra. Bugaður af samviskubiti yfir að hann sé ábyrgur fyrir dauðsföllunum leitar hann að skýringu. Hann er við það að sturlast þegar hann uppgötvar að hann gæti verið að bera sjúkdóm af krufningastofunni í konurnar. Til að sannreyna kenningu sína hengir hann upp bréf, þar sem stendur að hverjum sem kemur inn á skurðstofuna beri skylda til að þvo hendur sínar með klórvatni. Margir kvarta og telja tilþrif læknisins eintóma þvælu og allt of mikla fyrirhöfn. Með handþvotti áttu fleiri konur sér lífsvon en margir læknar hunsuðu uppgötvunina og hæddust að Semmelweis. Þeir trúðu því að óheppni réði mestu um örlög sængurkvennanna. Smám saman jókst vitund lækna um hvernig þeir gætu borið smit manna á milli með óhreinum höndum. Þrátt fyrir að margar sannanir lægju fyrir því að hreinlæti forðaði sjúklingum frá líkkistunni liðu meira en hundrað ár frá því að Semmelweis gerði uppgötvun sína þar til einnota hanskar voru orðnir að staðalbúnaði á skurðstofum árið 1966. En þarf svona ferli að taka heila öld? Í dag búum við yfir vitneskju og rannsóknarniðurstöðum, svipað og Semmelweis forðum, sem ættu að leiðbeina okkur þegar alþingisfrumvörp sem snerta mikilvæg forvarna- og heilbrigðismál eru krufin til mergjar. Nú verður fróðlegt að fylgjast með hvort nýir þingmenn ætli að horfast í augu við vísindalegar staðreyndir eða hæðast að þeim. Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Lára G. Sigurðardóttir Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir Skoðun
Árið er 1847. Ungverski læknirinn I.P. Semmelweis og nemendur hans byrja daginn á að kryfja lík kvenna sem létust úr barnsfarasótt. Síðan halda þeir á fæðingardeild og skoða sængurkonur. Í umsjá Semmelweis látast tífalt fleiri úr barnsfarasótt en í umsjá ljósmæðra. Bugaður af samviskubiti yfir að hann sé ábyrgur fyrir dauðsföllunum leitar hann að skýringu. Hann er við það að sturlast þegar hann uppgötvar að hann gæti verið að bera sjúkdóm af krufningastofunni í konurnar. Til að sannreyna kenningu sína hengir hann upp bréf, þar sem stendur að hverjum sem kemur inn á skurðstofuna beri skylda til að þvo hendur sínar með klórvatni. Margir kvarta og telja tilþrif læknisins eintóma þvælu og allt of mikla fyrirhöfn. Með handþvotti áttu fleiri konur sér lífsvon en margir læknar hunsuðu uppgötvunina og hæddust að Semmelweis. Þeir trúðu því að óheppni réði mestu um örlög sængurkvennanna. Smám saman jókst vitund lækna um hvernig þeir gætu borið smit manna á milli með óhreinum höndum. Þrátt fyrir að margar sannanir lægju fyrir því að hreinlæti forðaði sjúklingum frá líkkistunni liðu meira en hundrað ár frá því að Semmelweis gerði uppgötvun sína þar til einnota hanskar voru orðnir að staðalbúnaði á skurðstofum árið 1966. En þarf svona ferli að taka heila öld? Í dag búum við yfir vitneskju og rannsóknarniðurstöðum, svipað og Semmelweis forðum, sem ættu að leiðbeina okkur þegar alþingisfrumvörp sem snerta mikilvæg forvarna- og heilbrigðismál eru krufin til mergjar. Nú verður fróðlegt að fylgjast með hvort nýir þingmenn ætli að horfast í augu við vísindalegar staðreyndir eða hæðast að þeim. Höfundur er pistlahöfundur Fréttablaðsins.