Hvetur Íslendinga til að læra af reynslu Færeyinga í laxeldismálum Heimir Már Pétursson skrifar 26. júlí 2017 22:30 Einn reyndasti laxeldismadur Færeyja segir margt að varast í greininni og hvetur Íslendinga til að læra af reynslu Færeyinga. En þeim hefur tekist að vinna færeyska eldislaxinum gott orðspor á alþjóða vísu. Færeyingar eru komnir mun lengra í laxeldi en við Íslendingar, en þeir hafa líka glímt við erfiðleika í gegnum tíðina. Þó hefur allt gegnið vel frá árinu 2006 eins og til dæmis hjá fyrirtækinu Hiddenfjord sem eru með kvíar í Hestfirði. Hiddenfjord framleiðir um 13 þúsund tonn af slátruðum laxi á ári sem er um 18 prósent af heildarframleiðslunni í Færeyjum en nálgast að vera svipað magn og framleitt er af eldislaxi á Íslandi. Atli Gregersen hefur mikla reynslu af laxeldi í sjó en fyrirtæki hans og bræðra hans hóf laxeldi árið 1982. En það hefur ýmislegt plagað færeysk laxeldisfyrirtæki í gegnum áratugina. „Já, við byrjuðum með allt of mörg fyrirtæki. Það voru um sextíu fyrirtæki í þeim tuttugu fjörðum sem eldi var leyft í. Það leiddi líka til ófriðar þar sem hver kenndi öðrum um það sem afvega fór og smit barst milli stofna fyrirtækjanna. Síðan var lögum breytt þannig að aðeins væri einn framleiðandi í hverjum firði. En áfram var fiskur allt árið um kring í hverjum firði þar til lögum var breytt árið 2003 þannig að í hverju sinni væri bara ein kynslóð af fiski í hverjum firði og þeir hvíldir milli kynslóða. Síðan þá hefur allt verið sólarmegin í Færeyjum.“Lögum og reglugerðum hefur verið breytt í gegnum árin til að stuðla að umhverfisvænni og skilvirkari framleiðslu. Fyrir árið 2006 voru allt upp í þrír framleiðendur í hverjum þeim tuttugu fjarða sem laxeldi er leyft í en eftir það má aðeins einn framleiðandi vera í hverjum firði. Og með því að hvíla firðina milli kynslóða hafi tekist að útrýma nær öllum sjúkdómum og standa alþjóðlega mjög vel að þessu leyti.Og í baráttunni við laxalúsina hefur ykkur borist liðsauki frá Íslandi?„Já, við fáum hrognkelsi frá Íslandi. Íslenska hrognkelsið er sólgið í færeysta laxalús. Þannig að það hefur gengið mjög vel,“ segir Atli. Mjög gott orð fer af færeyska laxinum á alþjóðamarkaði sem Færeyingar flytja út um allan heim en mest fer þó til Rússlands, eða um 48 prósent, og 35 prósent fara á Bandaríkjamarkað.Hvað viltu segja við þá sem hafa áhyggjur af umhverfinu varðandi laxeldi í íslenskum fjörðum?„Þá vill folk heldur ekki að búið sé í fjörðunum. Ef ekki má hafa athafnalíf á Vestfjörðum, hvernig á fólk að búa þar, myndi ég segja ef ég væri Vestfirðingur,“ segir Atli. Þess í stað eigi að setja strangar umhverfisreglur, til dæmis um að mjög reglulega fari fram lúsatalning hjá öllum ræktendum. Og í þeim heitu umræðum sem nú eiga sér stað vegna fiskeldis á Vestfjörðum er margt vitlausara sem Íslendingar geta gert en að hlusta á Færeyinga. Mest lesið Of snemmt að kenna bikblæðingum um Innlent Alvarlegt rútuslys í Öxnadal Innlent Þeir sem „brjóta alvarlega af sér“ verði sviptir dvalarleyfum Innlent Átök á lokametrunum: Saka ríkisstjórn um að „slátra“ samgönguáætlun Innlent Íþróttafélög hafa sum selt áfengi í leyfisleysi Innlent Tónlistarmaðurinn Róbert Örn er fallinn frá Innlent Kynntu á annað hundrað aðgerðir í loftslagsmálum Innlent Refsing manns sem nauðgaði þroskaskertum konum milduð verulega Innlent Vill losna við lífverði Bjarna úr þinghúsinu Innlent Brenna landnámsbæ til kaldra kola í tilraunaskyni Innlent Fleiri fréttir Of snemmt að kenna bikblæðingum um Átök á lokametrunum: Saka ríkisstjórn um að „slátra“ samgönguáætlun Kynntu á annað hundrað aðgerðir í loftslagsmálum Þeir sem „brjóta alvarlega af sér“ verði sviptir dvalarleyfum Íþróttafélög hafa sum selt áfengi í leyfisleysi Alvarlegt rútuslys og kona sem á níutíu þúsund servíettur Alvarlegt rútuslys í Öxnadal Lýðheilsufræðingar segja aukið aðgengi að áfengi alvarlegt mál Elsta skip Samherja kveður Dalvík og heldur til Spánar Refsing manns sem nauðgaði þroskaskertum konum milduð verulega Kostnaður ríkissjóðs vegna Grindavíkur um áttatíu milljarðar Leyfið gefið út í trássi við öryggi sjófarenda Quang Lé laus úr gæsluvarðhaldi en í farbanni Stór skörð að fylla eftir að þúsundir drápust Ofurkarlmennska geti reynst ávísun á hómófóbíu og kvenfyrirlitningu Brenna landnámsbæ til kaldra kola í tilraunaskyni Fimm bíla árekstur á Akureyri Vill úrbætur sem fyrst á Flóttamannaleið Gríska húsinu lokað Byggðakvótakerfið úr sér gengið Kynna 150 aðgerðir í loftslagsmálum Umfangsmikil aðgerð Europol: Netþjónar á Íslandi hýstu hryðjuverkaáróður Leitt ef ríkisstjórn er ekki treystandi í kjarasamningsviðræðum Útlendingafrumvarpið hefur verið samþykkt Ekkert breyst til batnaðar í rekstri borgarinnar Vill losna við lífverði Bjarna úr þinghúsinu Átök á Alþingi og víkingar taka yfir Hafnarfjörð Heimtaði að allir í bænum töluðu íslensku Mikið svifryk í borginni og gosmóða líkleg síðar í dag Vill styðja vantrauststillögu komi hún fram Sjá meira
Einn reyndasti laxeldismadur Færeyja segir margt að varast í greininni og hvetur Íslendinga til að læra af reynslu Færeyinga. En þeim hefur tekist að vinna færeyska eldislaxinum gott orðspor á alþjóða vísu. Færeyingar eru komnir mun lengra í laxeldi en við Íslendingar, en þeir hafa líka glímt við erfiðleika í gegnum tíðina. Þó hefur allt gegnið vel frá árinu 2006 eins og til dæmis hjá fyrirtækinu Hiddenfjord sem eru með kvíar í Hestfirði. Hiddenfjord framleiðir um 13 þúsund tonn af slátruðum laxi á ári sem er um 18 prósent af heildarframleiðslunni í Færeyjum en nálgast að vera svipað magn og framleitt er af eldislaxi á Íslandi. Atli Gregersen hefur mikla reynslu af laxeldi í sjó en fyrirtæki hans og bræðra hans hóf laxeldi árið 1982. En það hefur ýmislegt plagað færeysk laxeldisfyrirtæki í gegnum áratugina. „Já, við byrjuðum með allt of mörg fyrirtæki. Það voru um sextíu fyrirtæki í þeim tuttugu fjörðum sem eldi var leyft í. Það leiddi líka til ófriðar þar sem hver kenndi öðrum um það sem afvega fór og smit barst milli stofna fyrirtækjanna. Síðan var lögum breytt þannig að aðeins væri einn framleiðandi í hverjum firði. En áfram var fiskur allt árið um kring í hverjum firði þar til lögum var breytt árið 2003 þannig að í hverju sinni væri bara ein kynslóð af fiski í hverjum firði og þeir hvíldir milli kynslóða. Síðan þá hefur allt verið sólarmegin í Færeyjum.“Lögum og reglugerðum hefur verið breytt í gegnum árin til að stuðla að umhverfisvænni og skilvirkari framleiðslu. Fyrir árið 2006 voru allt upp í þrír framleiðendur í hverjum þeim tuttugu fjarða sem laxeldi er leyft í en eftir það má aðeins einn framleiðandi vera í hverjum firði. Og með því að hvíla firðina milli kynslóða hafi tekist að útrýma nær öllum sjúkdómum og standa alþjóðlega mjög vel að þessu leyti.Og í baráttunni við laxalúsina hefur ykkur borist liðsauki frá Íslandi?„Já, við fáum hrognkelsi frá Íslandi. Íslenska hrognkelsið er sólgið í færeysta laxalús. Þannig að það hefur gengið mjög vel,“ segir Atli. Mjög gott orð fer af færeyska laxinum á alþjóðamarkaði sem Færeyingar flytja út um allan heim en mest fer þó til Rússlands, eða um 48 prósent, og 35 prósent fara á Bandaríkjamarkað.Hvað viltu segja við þá sem hafa áhyggjur af umhverfinu varðandi laxeldi í íslenskum fjörðum?„Þá vill folk heldur ekki að búið sé í fjörðunum. Ef ekki má hafa athafnalíf á Vestfjörðum, hvernig á fólk að búa þar, myndi ég segja ef ég væri Vestfirðingur,“ segir Atli. Þess í stað eigi að setja strangar umhverfisreglur, til dæmis um að mjög reglulega fari fram lúsatalning hjá öllum ræktendum. Og í þeim heitu umræðum sem nú eiga sér stað vegna fiskeldis á Vestfjörðum er margt vitlausara sem Íslendingar geta gert en að hlusta á Færeyinga.
Mest lesið Of snemmt að kenna bikblæðingum um Innlent Alvarlegt rútuslys í Öxnadal Innlent Þeir sem „brjóta alvarlega af sér“ verði sviptir dvalarleyfum Innlent Átök á lokametrunum: Saka ríkisstjórn um að „slátra“ samgönguáætlun Innlent Íþróttafélög hafa sum selt áfengi í leyfisleysi Innlent Tónlistarmaðurinn Róbert Örn er fallinn frá Innlent Kynntu á annað hundrað aðgerðir í loftslagsmálum Innlent Refsing manns sem nauðgaði þroskaskertum konum milduð verulega Innlent Vill losna við lífverði Bjarna úr þinghúsinu Innlent Brenna landnámsbæ til kaldra kola í tilraunaskyni Innlent Fleiri fréttir Of snemmt að kenna bikblæðingum um Átök á lokametrunum: Saka ríkisstjórn um að „slátra“ samgönguáætlun Kynntu á annað hundrað aðgerðir í loftslagsmálum Þeir sem „brjóta alvarlega af sér“ verði sviptir dvalarleyfum Íþróttafélög hafa sum selt áfengi í leyfisleysi Alvarlegt rútuslys og kona sem á níutíu þúsund servíettur Alvarlegt rútuslys í Öxnadal Lýðheilsufræðingar segja aukið aðgengi að áfengi alvarlegt mál Elsta skip Samherja kveður Dalvík og heldur til Spánar Refsing manns sem nauðgaði þroskaskertum konum milduð verulega Kostnaður ríkissjóðs vegna Grindavíkur um áttatíu milljarðar Leyfið gefið út í trássi við öryggi sjófarenda Quang Lé laus úr gæsluvarðhaldi en í farbanni Stór skörð að fylla eftir að þúsundir drápust Ofurkarlmennska geti reynst ávísun á hómófóbíu og kvenfyrirlitningu Brenna landnámsbæ til kaldra kola í tilraunaskyni Fimm bíla árekstur á Akureyri Vill úrbætur sem fyrst á Flóttamannaleið Gríska húsinu lokað Byggðakvótakerfið úr sér gengið Kynna 150 aðgerðir í loftslagsmálum Umfangsmikil aðgerð Europol: Netþjónar á Íslandi hýstu hryðjuverkaáróður Leitt ef ríkisstjórn er ekki treystandi í kjarasamningsviðræðum Útlendingafrumvarpið hefur verið samþykkt Ekkert breyst til batnaðar í rekstri borgarinnar Vill losna við lífverði Bjarna úr þinghúsinu Átök á Alþingi og víkingar taka yfir Hafnarfjörð Heimtaði að allir í bænum töluðu íslensku Mikið svifryk í borginni og gosmóða líkleg síðar í dag Vill styðja vantrauststillögu komi hún fram Sjá meira