Krónukaupendur gætu hagnast um milljarða með gjaldeyriskaupum Heimir Már Pétursson skrifar 19. júlí 2017 19:15 Seðlabanki Íslands. Vísir//GVA Þeir sem komu með gjaldeyri inn í landið og fengu krónur með miklum afslætti í fyrstu aðgerðum stjórnvalda til losunar gjaldeyrishafta fyrir fimm árum, geta nú hagnast um tugi milljarða með því að losa um fjárfestingar sínar hér á landi og kaupa gjaldeyri í staðinn. Í þrjú ár frá febrúar 2012 til febrúar 2015 bauðst eigendum erlends gjaldeyris í útlöndum, með milligöngu seðlabankans, afsláttur í kaupum á krónum í eigu útlendinga hér á landi. Þetta var hugsað sem skref í losun gjaldeyrishafta og leið til að laða erlent fjármagn til landsins. Þurftu þeir sem fóru þessa leið að binda fé sitt hér á landi í að minnsta kosti fimm ár. Nú eru fimm ár liðin og þeir sem tóku þátt í fyrstu krónuútboðunum geta því farið til baka til útlanda með fjármuni sína. Með lögum um gjaldeyrishöft eftir hrunið 2008 voru miklar hömlur settar á gjaldeyriskaup á Íslandi en á sama tíma voru erlendir aðilar lokaðir inni með miklar krónueignir, snjóhengjuna svokölluðu, sem ógnuðu stöðu efnahagsmála ef þeim yrði hleypt úr landi. Mikill skortur var á gjaldeyri í landinu en í mars 2011 birti Seðlabanki Íslands skýrslu með áætlun um losun gjaldeyrishafta, sem meðal annars gekk út á að freista eigenda gjaldeyris í útlöndum með allt að 20 prósent afslætti á krónum til að koma með gjaldeyri til landsins.Stór hluti fjárins bundinnífyrirtækjumSteingrímur J. Sigfússon fyrrverandi fjármálaráðherra segir menn ekki mega gleyma að þetta hafi verið hluti af stærri mynd um losun hafta og að tryggja efnahagslegan stöðugleika eftir hrun. „Það verður allt að skoða og meta í ljósi aðstæðna eins og þær voru og minnug þess hvert verkefnið var. Það væri ekki sanngjarnt að setjast niður núna þegar svona margt hefur lagst með okkur og margt hefur gengið svona vel og gefa sér að það hafi verið sjálfgefið frá byrjun. Þannig var það auðvitað ekki,“ segir Steingrímur.Stærstu hlutar fjármunanna hafa farið í skuldabréfakaup, eða 47 prósent, annars vegar og 40 prósent í kaup á hlutabréfum hins vegar.Stöð 2Í Markaði Fréttablaðsins í dag kemur fram að 1.100 milljónir evra hafi komið inn í landið með fjárfestingarleiðinni. Fjörutíu og sjö prósent þessara fjármuna hafi farið í skuldabréfakaup, 40 prósent í kaup á hlutabréfum, það er að segja kaup í eða á fyrirtækjum, 12 prósent hafi farið til fasteignakaupa og eitt prósent hafi farið í verðbréfasjóði. Ljóst er að margir fjármálamenn og fyrirtæki sem áttu peninga í útlöndum geta nú hagnast um stórar fjárhæðir ef þeir losa um fjárfestingar sínar eftir fyrsta krónuútboðið á fyrri hluta ársins 2012 og skipta krónum aftur yfir í gjaldeyri. Markaðurinn segir að gengishagnaðurinn einn og sér, vegna styrkingar krónunnar, nemi um 20 milljörðum. Þá eigi eftir að telja þann hagnað sem fjárfestingarnar hafi hugsanlega skilað að auki. Steingrímur segir eftir á að hyggja hefði eflaust mátt setja ríkari skorður á þetta fé eins og lengri binditíma. En það séu tvær hliðar á málinu. „Aðrir eru á sama tíma að fara með gjaldeyri út úr landinu í uppboðum og sæta þar miklum afarkjörum. Þurfa að mæta með heilan haug af krónum til að fá hverja evru eða dollar. Þannig að það var hin hliðin á þessari mynd. Á sama tíma og þessi erlendi gjaldeyrir er að koma inn í landið sem auðvitað kom sér vel. Þegar við erum að byrja að byggja upp forðann eru aðrir að yfirgefa hagkerfið og sæta við það miklum afarkjörum,“ segir Steingrímur J. Sigfússon sem var fjármálaráðherra til ársins 2012. Mest lesið Myndir: Allt á floti í Kringlunni Innlent Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Innlent Konungsskip Dana í Reykjavík Innlent „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Innlent Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Innlent Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Innlent Sumarveður fyrir sunnan en annars staðar skýjað Veður Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Innlent Fleiri fréttir Ferðaþjónustan, þingmálin og Running Tide í Sprengisandi Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Myndir: Allt á floti í Kringlunni Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Konungsskip Dana í Reykjavík „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Safnað fyrir gróðurskála á Kirkjubæjarklaustri „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Kjósendur Jóns Gnarr líklegastir til að vera ósáttir með Höllu Vilja banna hvalveiðar með lögum Áttatíu prósent af plasti í fjörum landsins kemur frá útlöndum Efast um að ráðherrar nái fram markmiði sínu Tveimur haldið sofandi vegna slyssins Rútuslys í Öxnadal og meintar rangfærslur ráðherra Guðni snýr aftur í sagnfræðina Leita að nýju húsnæði fyrir kaffistofu Samhjálpar Öxnadalsheiði opin á ný Harma banaslysið og hafa uppfært verkferla Bein útsending: Brautskráningar Háskóla Íslands Svandís og Sigurður Ingi sögð bakka upp bílastæðagjöldin Sjá meira
Þeir sem komu með gjaldeyri inn í landið og fengu krónur með miklum afslætti í fyrstu aðgerðum stjórnvalda til losunar gjaldeyrishafta fyrir fimm árum, geta nú hagnast um tugi milljarða með því að losa um fjárfestingar sínar hér á landi og kaupa gjaldeyri í staðinn. Í þrjú ár frá febrúar 2012 til febrúar 2015 bauðst eigendum erlends gjaldeyris í útlöndum, með milligöngu seðlabankans, afsláttur í kaupum á krónum í eigu útlendinga hér á landi. Þetta var hugsað sem skref í losun gjaldeyrishafta og leið til að laða erlent fjármagn til landsins. Þurftu þeir sem fóru þessa leið að binda fé sitt hér á landi í að minnsta kosti fimm ár. Nú eru fimm ár liðin og þeir sem tóku þátt í fyrstu krónuútboðunum geta því farið til baka til útlanda með fjármuni sína. Með lögum um gjaldeyrishöft eftir hrunið 2008 voru miklar hömlur settar á gjaldeyriskaup á Íslandi en á sama tíma voru erlendir aðilar lokaðir inni með miklar krónueignir, snjóhengjuna svokölluðu, sem ógnuðu stöðu efnahagsmála ef þeim yrði hleypt úr landi. Mikill skortur var á gjaldeyri í landinu en í mars 2011 birti Seðlabanki Íslands skýrslu með áætlun um losun gjaldeyrishafta, sem meðal annars gekk út á að freista eigenda gjaldeyris í útlöndum með allt að 20 prósent afslætti á krónum til að koma með gjaldeyri til landsins.Stór hluti fjárins bundinnífyrirtækjumSteingrímur J. Sigfússon fyrrverandi fjármálaráðherra segir menn ekki mega gleyma að þetta hafi verið hluti af stærri mynd um losun hafta og að tryggja efnahagslegan stöðugleika eftir hrun. „Það verður allt að skoða og meta í ljósi aðstæðna eins og þær voru og minnug þess hvert verkefnið var. Það væri ekki sanngjarnt að setjast niður núna þegar svona margt hefur lagst með okkur og margt hefur gengið svona vel og gefa sér að það hafi verið sjálfgefið frá byrjun. Þannig var það auðvitað ekki,“ segir Steingrímur.Stærstu hlutar fjármunanna hafa farið í skuldabréfakaup, eða 47 prósent, annars vegar og 40 prósent í kaup á hlutabréfum hins vegar.Stöð 2Í Markaði Fréttablaðsins í dag kemur fram að 1.100 milljónir evra hafi komið inn í landið með fjárfestingarleiðinni. Fjörutíu og sjö prósent þessara fjármuna hafi farið í skuldabréfakaup, 40 prósent í kaup á hlutabréfum, það er að segja kaup í eða á fyrirtækjum, 12 prósent hafi farið til fasteignakaupa og eitt prósent hafi farið í verðbréfasjóði. Ljóst er að margir fjármálamenn og fyrirtæki sem áttu peninga í útlöndum geta nú hagnast um stórar fjárhæðir ef þeir losa um fjárfestingar sínar eftir fyrsta krónuútboðið á fyrri hluta ársins 2012 og skipta krónum aftur yfir í gjaldeyri. Markaðurinn segir að gengishagnaðurinn einn og sér, vegna styrkingar krónunnar, nemi um 20 milljörðum. Þá eigi eftir að telja þann hagnað sem fjárfestingarnar hafi hugsanlega skilað að auki. Steingrímur segir eftir á að hyggja hefði eflaust mátt setja ríkari skorður á þetta fé eins og lengri binditíma. En það séu tvær hliðar á málinu. „Aðrir eru á sama tíma að fara með gjaldeyri út úr landinu í uppboðum og sæta þar miklum afarkjörum. Þurfa að mæta með heilan haug af krónum til að fá hverja evru eða dollar. Þannig að það var hin hliðin á þessari mynd. Á sama tíma og þessi erlendi gjaldeyrir er að koma inn í landið sem auðvitað kom sér vel. Þegar við erum að byrja að byggja upp forðann eru aðrir að yfirgefa hagkerfið og sæta við það miklum afarkjörum,“ segir Steingrímur J. Sigfússon sem var fjármálaráðherra til ársins 2012.
Mest lesið Myndir: Allt á floti í Kringlunni Innlent Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Innlent Konungsskip Dana í Reykjavík Innlent „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Innlent Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Innlent Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Innlent Sumarveður fyrir sunnan en annars staðar skýjað Veður Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Innlent Fleiri fréttir Ferðaþjónustan, þingmálin og Running Tide í Sprengisandi Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Myndir: Allt á floti í Kringlunni Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Konungsskip Dana í Reykjavík „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Safnað fyrir gróðurskála á Kirkjubæjarklaustri „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Kjósendur Jóns Gnarr líklegastir til að vera ósáttir með Höllu Vilja banna hvalveiðar með lögum Áttatíu prósent af plasti í fjörum landsins kemur frá útlöndum Efast um að ráðherrar nái fram markmiði sínu Tveimur haldið sofandi vegna slyssins Rútuslys í Öxnadal og meintar rangfærslur ráðherra Guðni snýr aftur í sagnfræðina Leita að nýju húsnæði fyrir kaffistofu Samhjálpar Öxnadalsheiði opin á ný Harma banaslysið og hafa uppfært verkferla Bein útsending: Brautskráningar Háskóla Íslands Svandís og Sigurður Ingi sögð bakka upp bílastæðagjöldin Sjá meira