Lesið milli lína Ívar Halldórsson skrifar 7. febrúar 2017 19:56 Fjölmiðlar eru að mínu mati margir hverjir að kynda undir fordóma í umfjöllun sinni um Trump. Ódýr æsifréttamennska selur kannski blöð en gefur okkur þó oft miður heilsteypta mynd af raunveruleikanum.Þversögnin Það getur vel verið að nýkjörinn forseti Bandaríkjanna taki nokkuð djúpt í árinni í nýlegum tilskipunum sínum, en þó er alveg ljóst að hann duldi aldrei ásetning sinn í innflytjendamálum er hann barðist fyrir kjöri. Hér á landi er fólk kannski ekki vant því að stjórnmálamenn standi við kosningaloforð sín og þá er kannski eðlilegt að sumir séu steinhissa á staðfestu stjórnmálamannsins umdeilda. Á meðan fólk segir að aðgerðir hans renni stoðum undir að hann sé ekki traustsins verður í embætti sínu er þó ekki hægt að neita því að hann er einmitt með tilskipun sinni að standa við orð sín. Það er því ákveðin þversögn í því að segja að honum sé ekki treystandi.Fordómarnir Nú eru þjóðirnar sjö sem inngöngubannið nær til oft titlaðar „múslimaþjóðir“ í umræðunni hérlendis, væntanlega til að telja fólki trú um að aðgerðir Trumps hljóti að byggja á kynþáttafordómum. Hneyksli selur jú blöð. Það má þó deila um hvort múslimum sé einhver greiði gerður með því að fjölmiðlar tengi kynþáttafordóma við varnir forsetans gegn hryðjuverkum. Það er alltaf auðvelt að nota "fordómakortið" þegar koma á höggi á einhvern og espa um leið upp mannskapinn - en það er engu að síður óvægin aðferðafræði og ódýr lausn. Ef að val Trumps á þjóðunum sjö er grundvallað á kynþáttafordómum, af hverju eru Saudi-Arabía og aðrar múslimaþjóðir ekki þá á listanum? Á maður nú að trúa því að meint andúð hans á múslimum sé svæðisbundin - einskonar póstnúmeratengdur pirringur eða lúaleg landskóða-leiðinilegheit?Færibandið „Bráður er sögusmiður“, segir málshátturinn, og má innihald hans hér til sanns vegar færa. Það er ýmislegt sem ekki stenst í fjölmörgum ásökunum í garð Trump sem þarf að setja í rétt samhengi þannig að heildarmyndin sé skýr. Ef fólk vill í raun og veru finna ómengaðan sannleikann og fá hlutlausa mynd af heimsmálunum er varhugavert að reiða sig á fyrirsagnir frétta. Í dag þarf að hafa mun meira fyrir sannleikanum en áður og nauðsynlegt að lesa á milli línanna. Fagmennskan skilar sér misvel á færibandi fréttamiðlanna.Keflið Þegar virða á fyrir sér umdeilda tilskipun Trumps er mikilvægt að kynna sér aðdraganda aðgerðanna. Í desember 2015 setti Obama takmarkað ferðabann á fólk sem heimsótt hafði Íran, Írak, Súdan og Sýrland. Tveimur mánuðum síðar bætti hann við Lýbíu, Sómalíu og Yemen á listann. Þetta gerði Obama til að sporna við vaxandi ógn erlendra hryðjuverkamanna. Ekki var æsingurinn mikill yfir þessu. Aðgerðir Trump byggja á grunni þeim sem Obama lagði. Trump hefur ákveðið að taka næsta skref. Hann bannar nú tímabundið, eða í 3 mánuði, innkomu ferðamanna frá þessum löndum og þurfa handhafar græna kortsins á meðan að gangast undir endurskoðun eftir að hafa heimsótt þessi lönd. Trump tók við kefli forvera síns og vill áfram verja landið gegn utanaðkomandi ógn eins og hann sagðist myndi gera í aðdraganda kosninganna. Það er því órökrétt að gefa í skyn að grundvöllur þessa tímabundna ferðabanns sé mótaður af múslimahatri. Tístið Þótt gagnrýnt sé að Trump fari óhefðbundnar leiðir í að koma skilaboðum sínum og áætlunum til samlanda sinna með því að nota t.d. Twitter, er þó í raun alveg eðlilegt að hann bregði á það ráð. Hann treystir réttilega ekki fjölmiðlum til að koma skilaboðum sínum ómenguðum til landsmanna. Hreinar og ómengaðar fréttir eru því miður eitthvað sem virðist tilheyra fortíðinni. Hann tístir frekar enn að tefla á tvær hættur með óáreiðanlega umfjöllun fjölmiðla. Fólk krefst þess að þjóðarleiðtogar eins og Trump sinni siðferðislegum skyldum sínum gagnvart fjölmenningunni af samviskusemi og láti heiðarleika ráða för. Samhliða slíkum kröfum er þá sjálfsagt að fara fram á að fjölmiðlar geri hið sama; setji fréttir í rétt samhengi og færi fólki afruglaða mynd af heimsmálunum.Hamarinn Ég veit ekki hvort ég er endilega sammála öllu því sem Trump er að gera í Bandaríkjunum. Ég er ekki búinn að mynda mér endanlega skoðun á því. En ekki er ég til í að taka þátt í einhvers konar öfgafullu pólitísku rétttrúnaðarátaki sem hefur það að marki að niðurlægja og rýra persónur, hverjar sem þær eru hvaðan sem þær koma, á fölskum forsendum. Hvort sem þetta eru mistök hjá Trump eða ekki, þá er ég engan veginn tilbúinn að leggjast svo lágt að afskrifa manninn sem hálfvita. Hérlendis berja fréttamenn og alþingismenn þó óhikað dómarahamrinum í borðið á almannafæri og sýna þjóðkjörnum einstaklingum fullkomið virðingarleysi með því að kalla þá niðurlægjandi nöfnum og færa fram óstuddar fullyrðingar um þá. Umræðan hérlendis um Trump er oft á svo lágu plani að maður hreinlega skammast sín fyrir hönd þeirra sem láta toga sig niður á það. Það er eins og hér á landi sé markmiðið að ná almennri samstöðu um að Trump sé fífl. Þeir sem ekki eru sammála eru því miður oft litnir hornauga. Fyrir hönd allra þeirra sem kusu Trump vil ég vona að hann sé einfaldlega að reyna að standa við þau loforð sem hann gaf kjósendum sínum.Báturinn Mér var kennt á unga aldri að bera virðingu fyrir þjóðkjörnum embættum og fulltrúum þeirra. Mér var kennt að tilreikna fólki það besta, tala fallega um náungann og elska óvini mína. Þetta leiðarljós hefur oft forðað mér frá því að rasa um ráð fram þegar samskipti hafa steytt á skeri vegna misskilnings eða rangra skilaboða. Virðing og umburðarlyndi eru þá björgunarbátarnir sem stýra okkur aftur til stranda áður en allt sekkur í saltan sjó. Kannski gengur Trump of langt með þessari umdeildu tilskipun og er sjálfsagt að gagnrýna aðgerðir hans á faglegan hátt. Fjölmiðlar eiga að hjálpa mér að mynda mér skoðun á þessu máli með traustri og fordómalausri fréttamennsku - en gera það ekki. Þeir eiga að forðast eins og heitan eldinn að kynda undir fyrirlitningu á manneskjum með óábyrgri og meiðandi umfjöllun - hvort sem um er að ræða innflytjendur, múslima, útrásarvíkinga eða þjóðarleiðtoga.Skórinn Það getur verið að stórar fyrirsagnir og innantómar upphrópanir selji blöð en traust almennings á uppsprettu frétta mun smátt og smátt minnka í kjölfarið. Eins og máltækið segir, "Það er skammvinn skemmtun að pissa í skó sinn." Annars finnst mér fjölmiðlar okkar eyða allt of miklu púðri í í að pirrast út í Trump. Það væri réttast að reyta arfann í bakgarði okkar hér heima áður en við keyrum með litlu slátturvélina okkar yfir garð nágranna okkar í Vesturheimi. Ívar Halldórsson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ívar Halldórsson Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Skoðun Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Sjá meira
Fjölmiðlar eru að mínu mati margir hverjir að kynda undir fordóma í umfjöllun sinni um Trump. Ódýr æsifréttamennska selur kannski blöð en gefur okkur þó oft miður heilsteypta mynd af raunveruleikanum.Þversögnin Það getur vel verið að nýkjörinn forseti Bandaríkjanna taki nokkuð djúpt í árinni í nýlegum tilskipunum sínum, en þó er alveg ljóst að hann duldi aldrei ásetning sinn í innflytjendamálum er hann barðist fyrir kjöri. Hér á landi er fólk kannski ekki vant því að stjórnmálamenn standi við kosningaloforð sín og þá er kannski eðlilegt að sumir séu steinhissa á staðfestu stjórnmálamannsins umdeilda. Á meðan fólk segir að aðgerðir hans renni stoðum undir að hann sé ekki traustsins verður í embætti sínu er þó ekki hægt að neita því að hann er einmitt með tilskipun sinni að standa við orð sín. Það er því ákveðin þversögn í því að segja að honum sé ekki treystandi.Fordómarnir Nú eru þjóðirnar sjö sem inngöngubannið nær til oft titlaðar „múslimaþjóðir“ í umræðunni hérlendis, væntanlega til að telja fólki trú um að aðgerðir Trumps hljóti að byggja á kynþáttafordómum. Hneyksli selur jú blöð. Það má þó deila um hvort múslimum sé einhver greiði gerður með því að fjölmiðlar tengi kynþáttafordóma við varnir forsetans gegn hryðjuverkum. Það er alltaf auðvelt að nota "fordómakortið" þegar koma á höggi á einhvern og espa um leið upp mannskapinn - en það er engu að síður óvægin aðferðafræði og ódýr lausn. Ef að val Trumps á þjóðunum sjö er grundvallað á kynþáttafordómum, af hverju eru Saudi-Arabía og aðrar múslimaþjóðir ekki þá á listanum? Á maður nú að trúa því að meint andúð hans á múslimum sé svæðisbundin - einskonar póstnúmeratengdur pirringur eða lúaleg landskóða-leiðinilegheit?Færibandið „Bráður er sögusmiður“, segir málshátturinn, og má innihald hans hér til sanns vegar færa. Það er ýmislegt sem ekki stenst í fjölmörgum ásökunum í garð Trump sem þarf að setja í rétt samhengi þannig að heildarmyndin sé skýr. Ef fólk vill í raun og veru finna ómengaðan sannleikann og fá hlutlausa mynd af heimsmálunum er varhugavert að reiða sig á fyrirsagnir frétta. Í dag þarf að hafa mun meira fyrir sannleikanum en áður og nauðsynlegt að lesa á milli línanna. Fagmennskan skilar sér misvel á færibandi fréttamiðlanna.Keflið Þegar virða á fyrir sér umdeilda tilskipun Trumps er mikilvægt að kynna sér aðdraganda aðgerðanna. Í desember 2015 setti Obama takmarkað ferðabann á fólk sem heimsótt hafði Íran, Írak, Súdan og Sýrland. Tveimur mánuðum síðar bætti hann við Lýbíu, Sómalíu og Yemen á listann. Þetta gerði Obama til að sporna við vaxandi ógn erlendra hryðjuverkamanna. Ekki var æsingurinn mikill yfir þessu. Aðgerðir Trump byggja á grunni þeim sem Obama lagði. Trump hefur ákveðið að taka næsta skref. Hann bannar nú tímabundið, eða í 3 mánuði, innkomu ferðamanna frá þessum löndum og þurfa handhafar græna kortsins á meðan að gangast undir endurskoðun eftir að hafa heimsótt þessi lönd. Trump tók við kefli forvera síns og vill áfram verja landið gegn utanaðkomandi ógn eins og hann sagðist myndi gera í aðdraganda kosninganna. Það er því órökrétt að gefa í skyn að grundvöllur þessa tímabundna ferðabanns sé mótaður af múslimahatri. Tístið Þótt gagnrýnt sé að Trump fari óhefðbundnar leiðir í að koma skilaboðum sínum og áætlunum til samlanda sinna með því að nota t.d. Twitter, er þó í raun alveg eðlilegt að hann bregði á það ráð. Hann treystir réttilega ekki fjölmiðlum til að koma skilaboðum sínum ómenguðum til landsmanna. Hreinar og ómengaðar fréttir eru því miður eitthvað sem virðist tilheyra fortíðinni. Hann tístir frekar enn að tefla á tvær hættur með óáreiðanlega umfjöllun fjölmiðla. Fólk krefst þess að þjóðarleiðtogar eins og Trump sinni siðferðislegum skyldum sínum gagnvart fjölmenningunni af samviskusemi og láti heiðarleika ráða för. Samhliða slíkum kröfum er þá sjálfsagt að fara fram á að fjölmiðlar geri hið sama; setji fréttir í rétt samhengi og færi fólki afruglaða mynd af heimsmálunum.Hamarinn Ég veit ekki hvort ég er endilega sammála öllu því sem Trump er að gera í Bandaríkjunum. Ég er ekki búinn að mynda mér endanlega skoðun á því. En ekki er ég til í að taka þátt í einhvers konar öfgafullu pólitísku rétttrúnaðarátaki sem hefur það að marki að niðurlægja og rýra persónur, hverjar sem þær eru hvaðan sem þær koma, á fölskum forsendum. Hvort sem þetta eru mistök hjá Trump eða ekki, þá er ég engan veginn tilbúinn að leggjast svo lágt að afskrifa manninn sem hálfvita. Hérlendis berja fréttamenn og alþingismenn þó óhikað dómarahamrinum í borðið á almannafæri og sýna þjóðkjörnum einstaklingum fullkomið virðingarleysi með því að kalla þá niðurlægjandi nöfnum og færa fram óstuddar fullyrðingar um þá. Umræðan hérlendis um Trump er oft á svo lágu plani að maður hreinlega skammast sín fyrir hönd þeirra sem láta toga sig niður á það. Það er eins og hér á landi sé markmiðið að ná almennri samstöðu um að Trump sé fífl. Þeir sem ekki eru sammála eru því miður oft litnir hornauga. Fyrir hönd allra þeirra sem kusu Trump vil ég vona að hann sé einfaldlega að reyna að standa við þau loforð sem hann gaf kjósendum sínum.Báturinn Mér var kennt á unga aldri að bera virðingu fyrir þjóðkjörnum embættum og fulltrúum þeirra. Mér var kennt að tilreikna fólki það besta, tala fallega um náungann og elska óvini mína. Þetta leiðarljós hefur oft forðað mér frá því að rasa um ráð fram þegar samskipti hafa steytt á skeri vegna misskilnings eða rangra skilaboða. Virðing og umburðarlyndi eru þá björgunarbátarnir sem stýra okkur aftur til stranda áður en allt sekkur í saltan sjó. Kannski gengur Trump of langt með þessari umdeildu tilskipun og er sjálfsagt að gagnrýna aðgerðir hans á faglegan hátt. Fjölmiðlar eiga að hjálpa mér að mynda mér skoðun á þessu máli með traustri og fordómalausri fréttamennsku - en gera það ekki. Þeir eiga að forðast eins og heitan eldinn að kynda undir fyrirlitningu á manneskjum með óábyrgri og meiðandi umfjöllun - hvort sem um er að ræða innflytjendur, múslima, útrásarvíkinga eða þjóðarleiðtoga.Skórinn Það getur verið að stórar fyrirsagnir og innantómar upphrópanir selji blöð en traust almennings á uppsprettu frétta mun smátt og smátt minnka í kjölfarið. Eins og máltækið segir, "Það er skammvinn skemmtun að pissa í skó sinn." Annars finnst mér fjölmiðlar okkar eyða allt of miklu púðri í í að pirrast út í Trump. Það væri réttast að reyta arfann í bakgarði okkar hér heima áður en við keyrum með litlu slátturvélina okkar yfir garð nágranna okkar í Vesturheimi. Ívar Halldórsson
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun