Orð fá vængi Stjórnarmaðurinn skrifar 12. nóvember 2017 11:00 Um sautján prósent þjóðarinnar eru á leigumarkaði samkvæmt nýrri mánaðarskýrslu Íbúðalánasjóðs. Hlutfallið er hið sama og árið 2013 en hefur þó vaxið um 5% frá 2006. Athyglisvert er að bera þennan raunveruleika saman við þann sem birtist í nýafstaðinni kosningabaráttu, en þar mátti vart annað skilja en að allt að því ómögulegt væri fyrir ungt fólk að koma undir sig fótunum í eigin húsnæði. Þannig höfðu allir flokkar aðstoð við ungt fólk í þeim sporum á stefnuskránni. Nú skal ekki gert lítið úr því stóra skrefi að flytja úr foreldrahúsum í fyrsta skipti og í eigið eða leigt húsnæði. Raunar er augljóst að þetta skref er eilítið þyngra en áður, en hlutfall fólks á þrítugsaldri sem enn býr í foreldrahúsum hefur hækkað nokkuð síðustu ár. Getur hins vegar verið að þar spili saman hækkandi húsnæðis- og leiguverð annars vegar, og hins vegar orðræðan í samfélaginu? Það hefur aldrei verið auðvelt að koma undir sig fótunum, og það á ekki að vera auðvelt. Nú er viðkvæðið að ungt fólk eigi varla möguleika. Slík orð eru fljót að fá vængi, og orðræðan verður allt í einu að stórasannleik. Ungt fólk fer að trúa því að ómögulegt sé að taka skrefið, og að peningunum sé betur varið á kaffihúsum, restauröntum eða í fataverslunum. Staðreyndin er þó sú að hlutfall fólks á leigumarkaði hér á landi er mun lægra en í öllum þeim löndum sem við berum okkur saman við. Í Bretlandi búa 60% fólks í eigin húsnæði. Í Danmörku er hlutfallið sambærilegt og litlu hærra í Finnlandi og í Svíþjóð. Einungis í Noregi af Norðurlöndunum er hlutfall þeirra sem búa í eigin fasteign sambærilegt og á Íslandi. Við þetta má bæta að aðgengi að fjármagni til kaupa á fasteignum er afar þægilegt á Íslandi miðað við nágrannalöndin, og þess utan eru laun með því hæsta sem gerist sem hlutfall af fasteignaverði. Það er helst að vaxtakjör á lánum séu ósamkeppnishæf, en slíkt telst ekki hindrun við að eignast fasteign til að byrja með. Staðreyndin er því sú að, þótt annað megi skilja á umræðunni, það er beinlínis auðvelt að eignast fasteign á Íslandi í alþjóðlegum samanburði. Það þarf heldur alls ekkert að vera neikvætt þótt leigumarkaðurinn stækki eða að fólk telji sig þurfa að dvelja lengur hjá foreldrum sínum en áður tíðkaðist. Hvort ætli sé annars meira hamlandi fyrir ungt fólk, að vera bundið steypustyrktum átthagafjötrum eða að búa enn í foreldrahúsum? Heilbrigður fasteignamarkaður byggist ekki bara á því að allir búi í eigin húsnæði. Heldur að boðið sé upp á báða kosti. Þegar kemur að eigin húsnæði eða leiguhúsnæði, er bæði einfaldlega betra.Stjórnarmaðurinn er sigldur innherji með puttann á púlsinum. Stjórnarmaðurinn skrifar í Markaðinn í Fréttablaðinu á miðvikudögum og liggur ekki á skoðunum sínum um menn og viðskiptaleg málefni. Mest lesið Base parking gjaldþrota Viðskipti innlent Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Viðskipti innlent Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Viðskipti innlent Bein útsending: Opinn kynningarfundur vegna útboðs Íslandshótela Samstarf Greiðsluáskorun Samstarf Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Viðskipti innlent Fleiri fréttir Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Hagnaðist um tæpa ellefu milljarða þrátt slæman búskap Miklar verðbólguvæntingar halda vöxtunum uppi Sjá meira
Um sautján prósent þjóðarinnar eru á leigumarkaði samkvæmt nýrri mánaðarskýrslu Íbúðalánasjóðs. Hlutfallið er hið sama og árið 2013 en hefur þó vaxið um 5% frá 2006. Athyglisvert er að bera þennan raunveruleika saman við þann sem birtist í nýafstaðinni kosningabaráttu, en þar mátti vart annað skilja en að allt að því ómögulegt væri fyrir ungt fólk að koma undir sig fótunum í eigin húsnæði. Þannig höfðu allir flokkar aðstoð við ungt fólk í þeim sporum á stefnuskránni. Nú skal ekki gert lítið úr því stóra skrefi að flytja úr foreldrahúsum í fyrsta skipti og í eigið eða leigt húsnæði. Raunar er augljóst að þetta skref er eilítið þyngra en áður, en hlutfall fólks á þrítugsaldri sem enn býr í foreldrahúsum hefur hækkað nokkuð síðustu ár. Getur hins vegar verið að þar spili saman hækkandi húsnæðis- og leiguverð annars vegar, og hins vegar orðræðan í samfélaginu? Það hefur aldrei verið auðvelt að koma undir sig fótunum, og það á ekki að vera auðvelt. Nú er viðkvæðið að ungt fólk eigi varla möguleika. Slík orð eru fljót að fá vængi, og orðræðan verður allt í einu að stórasannleik. Ungt fólk fer að trúa því að ómögulegt sé að taka skrefið, og að peningunum sé betur varið á kaffihúsum, restauröntum eða í fataverslunum. Staðreyndin er þó sú að hlutfall fólks á leigumarkaði hér á landi er mun lægra en í öllum þeim löndum sem við berum okkur saman við. Í Bretlandi búa 60% fólks í eigin húsnæði. Í Danmörku er hlutfallið sambærilegt og litlu hærra í Finnlandi og í Svíþjóð. Einungis í Noregi af Norðurlöndunum er hlutfall þeirra sem búa í eigin fasteign sambærilegt og á Íslandi. Við þetta má bæta að aðgengi að fjármagni til kaupa á fasteignum er afar þægilegt á Íslandi miðað við nágrannalöndin, og þess utan eru laun með því hæsta sem gerist sem hlutfall af fasteignaverði. Það er helst að vaxtakjör á lánum séu ósamkeppnishæf, en slíkt telst ekki hindrun við að eignast fasteign til að byrja með. Staðreyndin er því sú að, þótt annað megi skilja á umræðunni, það er beinlínis auðvelt að eignast fasteign á Íslandi í alþjóðlegum samanburði. Það þarf heldur alls ekkert að vera neikvætt þótt leigumarkaðurinn stækki eða að fólk telji sig þurfa að dvelja lengur hjá foreldrum sínum en áður tíðkaðist. Hvort ætli sé annars meira hamlandi fyrir ungt fólk, að vera bundið steypustyrktum átthagafjötrum eða að búa enn í foreldrahúsum? Heilbrigður fasteignamarkaður byggist ekki bara á því að allir búi í eigin húsnæði. Heldur að boðið sé upp á báða kosti. Þegar kemur að eigin húsnæði eða leiguhúsnæði, er bæði einfaldlega betra.Stjórnarmaðurinn er sigldur innherji með puttann á púlsinum. Stjórnarmaðurinn skrifar í Markaðinn í Fréttablaðinu á miðvikudögum og liggur ekki á skoðunum sínum um menn og viðskiptaleg málefni.
Mest lesið Base parking gjaldþrota Viðskipti innlent Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Viðskipti innlent Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Viðskipti innlent Bein útsending: Opinn kynningarfundur vegna útboðs Íslandshótela Samstarf Greiðsluáskorun Samstarf Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Viðskipti innlent Fleiri fréttir Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Hagnaðist um tæpa ellefu milljarða þrátt slæman búskap Miklar verðbólguvæntingar halda vöxtunum uppi Sjá meira