Notfærði sér samfélagsmiðla til að reyna að nauðga dreng Jón Hákon Halldórsson skrifar 23. september 2017 07:00 Árin 2012 til 2014 féllu sjö dómar í Hæstarétti þar sem gerendur voru fundnir sekir um að nýta sér aldurs- og aðstöðumun til að ná fram vilja sínum. vísir/eyþór Á síðustu árum hefur fjölgað málum þar sem ákært er og sakfellt fyrir nauðgun þar sem kynmök eru fengin með annars konar nauðung en ofbeldi. Þetta kom fram í máli Ragnheiðar Bragadóttur, prófessors í lögfræði við Háskóla Íslands, á hádegisfundi Rannsóknarstofnunar í kynjafræðum á fimmtudag um þróun nauðgunarákvæðis almennra hegningarlaga. Undir annars konar ólögmæta nauðung geta fallið alls konar tilvik þar sem aldurs- eða aðstöðumunur getur valdið því að þolandi getur ekki spornað við kynmökum. „Ef við tökum til dæmis árabilið 2012 til 2014, þá eru sjö hæstaréttardómar sem má skilgreina með þessum hætti. Þolendur í þeim öllum eru börn á aldrinum 11-18 ára,“ sagði Ragnheiður.Ragnheiður BragadóttirÍ flestum tilfellum voru aðstæður þannig að ákærði notfærði sér yfirburðastöðu sína vegna aldurs og þroskamunar. Hann fer til dæmis á afvikinn stað með barnið eða er á stað sem veldur barninu ótta eða bjargarleysi. „Til dæmis í partíi þar sem er fullt af fullorðnu fólki undir áhrifum áfengis eða vímuefna eða er í aðstæðum þar sem er ekki gott fyrir börn að vera í,“ útskýrði Ragnheiður. Hún benti á að þegar kynferðisbrotakafli almennra hegningarlaga var endurskoðaður árið 2007 hefði hugtakið nauðgun verið rýmkað mjög mikið frá því sem áður var. Undir ákvæðið fellur nú ofbeldi, hótanir um ofbeldi og svo annars konar ólögmæt nauðung. Engar kröfur séu gerðar um hótanirnar. Þær þurfi einfaldlega að hafa þau áhrif að þolandi lætur undan. „Við getum hugsað okkur hótanir um að birta nektar- eða kynlífsmyndir á netinu. Þær geta verið hótanir í skilningi nauðgunarákvæðisins og verið þá nauðgun eða tilraun til nauðgunar. Eftir því hversu langt verknaðurinn er kominn,“ útskýrir Ragnheiður. Á þennan skilning hafi reynt í nýlegum dómi Hæstaréttar frá 15. desember 2016. Þar dæmdi Hæstiréttur karlmann í tveggja ára fangelsi fyrir tilraun til nauðgunar. „Brot hans fólst í því að hóta að dreifa opinberlega samskiptum hans við 15 ára dreng á netinu og mynd sem drengurinn hafði sent honum á netinu ef drengurinn hefði ekki kynmök við hann fyrir klukkan ellefu þá um kvöldið,“ segir Ragnheiður. Hæstiréttur klofnaði í afstöðu sinni til málsins. Meirihluti dómsins ákvað að sakfella, en tveir dómarar skiluðu sératkvæði. Þeir töldu að ekki hefði verið um að ræða tilraun til nauðgunar af því að hótunin hafði verið gerð á netinu. Brotamaður og brotaþoli höfðu ekki verið í sama húsi. Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Ólík sýn á hvort Íslandi eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent Friðartillaga Ísraela sem Biden kynnti virðist fá hljómgrunn Erlent „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Innlent Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu Innlent VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Innlent Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Innlent Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Innlent Fleiri fréttir Ólík sýn á hvort Íslandi eigi að styðja vörn Úkraínumanna „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Sækja veikan jeppamann á Langjökli VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Lokasprettur fyrir kosningar og umræða um kynbundið ofbeldi Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Hvar áttu að kjósa í forsetakosningum? Fyrirskipar forsætisráðuneytinu að fara yfir ferla „Heiðurstengt ofbeldi er ekki okkar stærsta vandamál“ Eldgosið í beinni útsendingu Taka aftur við eignum í Grindavík eftir helgi Páll sýknaður Tuttugu sendlar Wolt eiga yfir höfði sér kæru Þorvaldur tekur undir goslokaspá Haraldar Gætu gloprað niður sigrinum eða tryggt sér hann í kvöld Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Viðhald eigna og verðmætabjörgun í Grindavík í dag Piparúða beitt gegn mótmælendum í Skuggasundi Maðurinn sem féll í Fnjóská fannst látinn Lífið brosir við mæðgum eftir áralangt einelti Þakkar fyrir að hafa ekki þurft að beita kylfum Notuðu piparúða á mótmælendur Hvattur til að draga sig til hlés til að klekkja á Katrínu Sérfræðingar í straumvatnsleit aðstoða við leit í Fnjóská Gekk misvel að tala um kvótakerfið á fjörutíu sekúndum á ensku Bjarni fundar með Selenskí í Stokkhólmi Alþjóðasamfélagið sé að klikka á Gasa Sjá meira
Á síðustu árum hefur fjölgað málum þar sem ákært er og sakfellt fyrir nauðgun þar sem kynmök eru fengin með annars konar nauðung en ofbeldi. Þetta kom fram í máli Ragnheiðar Bragadóttur, prófessors í lögfræði við Háskóla Íslands, á hádegisfundi Rannsóknarstofnunar í kynjafræðum á fimmtudag um þróun nauðgunarákvæðis almennra hegningarlaga. Undir annars konar ólögmæta nauðung geta fallið alls konar tilvik þar sem aldurs- eða aðstöðumunur getur valdið því að þolandi getur ekki spornað við kynmökum. „Ef við tökum til dæmis árabilið 2012 til 2014, þá eru sjö hæstaréttardómar sem má skilgreina með þessum hætti. Þolendur í þeim öllum eru börn á aldrinum 11-18 ára,“ sagði Ragnheiður.Ragnheiður BragadóttirÍ flestum tilfellum voru aðstæður þannig að ákærði notfærði sér yfirburðastöðu sína vegna aldurs og þroskamunar. Hann fer til dæmis á afvikinn stað með barnið eða er á stað sem veldur barninu ótta eða bjargarleysi. „Til dæmis í partíi þar sem er fullt af fullorðnu fólki undir áhrifum áfengis eða vímuefna eða er í aðstæðum þar sem er ekki gott fyrir börn að vera í,“ útskýrði Ragnheiður. Hún benti á að þegar kynferðisbrotakafli almennra hegningarlaga var endurskoðaður árið 2007 hefði hugtakið nauðgun verið rýmkað mjög mikið frá því sem áður var. Undir ákvæðið fellur nú ofbeldi, hótanir um ofbeldi og svo annars konar ólögmæt nauðung. Engar kröfur séu gerðar um hótanirnar. Þær þurfi einfaldlega að hafa þau áhrif að þolandi lætur undan. „Við getum hugsað okkur hótanir um að birta nektar- eða kynlífsmyndir á netinu. Þær geta verið hótanir í skilningi nauðgunarákvæðisins og verið þá nauðgun eða tilraun til nauðgunar. Eftir því hversu langt verknaðurinn er kominn,“ útskýrir Ragnheiður. Á þennan skilning hafi reynt í nýlegum dómi Hæstaréttar frá 15. desember 2016. Þar dæmdi Hæstiréttur karlmann í tveggja ára fangelsi fyrir tilraun til nauðgunar. „Brot hans fólst í því að hóta að dreifa opinberlega samskiptum hans við 15 ára dreng á netinu og mynd sem drengurinn hafði sent honum á netinu ef drengurinn hefði ekki kynmök við hann fyrir klukkan ellefu þá um kvöldið,“ segir Ragnheiður. Hæstiréttur klofnaði í afstöðu sinni til málsins. Meirihluti dómsins ákvað að sakfella, en tveir dómarar skiluðu sératkvæði. Þeir töldu að ekki hefði verið um að ræða tilraun til nauðgunar af því að hótunin hafði verið gerð á netinu. Brotamaður og brotaþoli höfðu ekki verið í sama húsi.
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Ólík sýn á hvort Íslandi eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent Friðartillaga Ísraela sem Biden kynnti virðist fá hljómgrunn Erlent „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Innlent Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu Innlent VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Innlent Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Innlent Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Innlent Fleiri fréttir Ólík sýn á hvort Íslandi eigi að styðja vörn Úkraínumanna „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Sækja veikan jeppamann á Langjökli VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Lokasprettur fyrir kosningar og umræða um kynbundið ofbeldi Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Hvar áttu að kjósa í forsetakosningum? Fyrirskipar forsætisráðuneytinu að fara yfir ferla „Heiðurstengt ofbeldi er ekki okkar stærsta vandamál“ Eldgosið í beinni útsendingu Taka aftur við eignum í Grindavík eftir helgi Páll sýknaður Tuttugu sendlar Wolt eiga yfir höfði sér kæru Þorvaldur tekur undir goslokaspá Haraldar Gætu gloprað niður sigrinum eða tryggt sér hann í kvöld Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Viðhald eigna og verðmætabjörgun í Grindavík í dag Piparúða beitt gegn mótmælendum í Skuggasundi Maðurinn sem féll í Fnjóská fannst látinn Lífið brosir við mæðgum eftir áralangt einelti Þakkar fyrir að hafa ekki þurft að beita kylfum Notuðu piparúða á mótmælendur Hvattur til að draga sig til hlés til að klekkja á Katrínu Sérfræðingar í straumvatnsleit aðstoða við leit í Fnjóská Gekk misvel að tala um kvótakerfið á fjörutíu sekúndum á ensku Bjarni fundar með Selenskí í Stokkhólmi Alþjóðasamfélagið sé að klikka á Gasa Sjá meira