„Líf að færast í þennan risa sem er búinn að sofa í á þriðja hundrað ár“ Sunna Kristín Hilmarsdóttir skrifar 20. nóvember 2017 20:20 Öræfajökull minnir á sig þessa dagana en hann næst stærsta virka eldfjall Evrópu á eftir Etnu á Sikiley. vísir/gunnþóra Víðir Reynisson, verkefnastjóri almannavarna á Suðurlandi, segir jarðhræringar í Öræfajökli síðustu daga sýna að líf sé að færast í þetta næst stærsta virka eldfjall Evrópu. Hann segir verstu sviðsmyndina vera stórgos eins og varð í jöklinum árið 1362 en í umfjöllun um Öræfajökul á Stjörnufræðivefnum segir meðal annars frá því að byggðin næst jöklinum, Litla-Hérað, eyddist í því gosi. Víðir ræddi um stöðuna varðandi Öræfajökul í Reykjavík síðdegis í dag. „Það er enn óvissustig í gildi. Við erum að reyna að skilja betur hvað er að gerast, það er þessi skjálftavirkni hefur verið dálítið undanfarið, svo þessi lykt [innsk. blm. brennisteinslykt við Kvíá sem rennur úr jöklinum], aukið rennsli í Kvíá og svo sigketillinn. Þetta allt sýnir okkur að það er líf að færast í þennan risa sem er búinn að sofa í á þriðja hundrað ár,“ segir Víðir en Öræfajökull gaus seinast árið 1727, og var það þá í annað skiptið sem eldgos varð í jöklinum síðan land byggðist.Allt kerfið sett upp á tærnar Víðir segir að það hafi þótt full ástæða til að setja á óvissustig en það þýði í raun það að verið sé að auka samráð milli aðila, auka eftirlit og „setja allt kerfið upp á tærnar,“ eins og hann orðar það. Það hefur því verið fundað stíft hjá Almannavörnum í dag auk þess sem vísindamenn reyna nú að komast að því hvað olli því að sigketillinn myndaðist í miðri öskju jökulsins. Meðal annars er verið að vinna úr sýnum sem tekin voru úr jöklinum um helgina. „Jarðefnafræðingar eru að vinna í því og það eru ekki komnar niðurstöður,“ sagði Magnús Tumi Guðmundsson, jarðeðlisfræðingur, í samtali við Þórhildi Þorkelsdóttur í fréttum Stöðvar 2 í kvöld. Hann kvaðst aðspurður vonast til þess að þær komi á morgun.“ „Þetta er dálítið flókið ferli og ýmislegt sem þarf að gera til þess að reyna að ná sem áreiðanlegustum niðurstöðum sem gefa eins áreiðanlegar vísbendingar og hægt er að fá.“Öræfajökull hefur gosið tvisvar síðan land byggðist, árið 1362 og 1727.vísir/garðarFerli sem gæti tekið vikur, mánuði eða jafnvel mörg ár Mjög skammur tími getur liðið, eða aðeins um tuttugu mínútur, frá því að hlaup hefst undan jöklinum, og þar til það nær byggð. Um helgina og í dag hefur verið unnið að viðbragðsáætlun ef gýs með tilheyrandi flóðahættu en fyrir liggur nýlegt hættumat fyrir svæðið og verður rýmingaráætlunin byggð á því. „Þetta gæti verið langt ferli, það getur líka hætt og sofnað. Svo gæti þetta verið vikur, mánuðir, ár jafnvel. Eyjafjallajökull tók sextán ár frá því hann fór fyrst að láta á sér kræla og þar til hann gaus. Tíminn verður að leiða þetta í ljós. Aðalatriðið er að vera viðbúinn því að þetta geti gerst og öll plön séu í lagi,“ sagði Magnús Tumi. Að sögn Víðis eru um 2000 manns á svæðinu yfir daginn og á kvöldin á þessum árstíma og 800 manns á nóttunni en 120 manns eru skráðir heimilis á svæðinu. Mikið er hins vegar um erlenda ferðamenn og margfaldast þessi fjöldi yfir sumartímann.Öskufallið tugir sentímetra Undirbúningur almannavarna miðast við verstu sviðsmyndina, gos í líkingu við það sem varð árið 1362, eins og áður segir. „Það var gríðarlega öflugt gos og sennilega með stærri gosum á sögulegum tíma. Því fylgdu gríðarlega aurflóð niður hlíðarnar og svo ofboðslegt öskufall og miklu meira en það sem við höfum séð,“ segir Víðir og bendir á gosið í Eyjafjallajökli 2010 og í Grímsvötnum 2011 til að setja hlutina í samhengi. „Ég veit ekki hvað margir muna eftir myndum sem sýndi skyggni á Kirkjubæjarklaustri í Grímsvatnagosinu 2011 þar sem menn sáu varla handa sinna skil. Öskufallið þá var einn sentímeter en við erum að tala um tugi sentímetra í Öræfunum,“ segir Víðir. Halda átti íbúafund í Öræfum annað kvöld en honum hefur verið frestað vegna slæmrar veðurspár. Verður ákveðið á morgun hvenær fundurinn verður. Regína Hreinsdóttir, þjóðgarðsvörður í Vatnajökulsþjóðgarði, segir íbúa á svæðinu halda ró sinni. Starfsfólk þjóðgarðsins sé viðbúið ef eitthvað frekar fer að gerast í fjallinu. „Það er náttúrulega mikil saga sem þetta fjall ber þannig að maður tekur það alveg alvarlega þegar það fer að ræskja sig,“ sagði Regína í samtali við Jóhann K. Jóhannsson í fréttum Stöðvar 2. Tengdar fréttir Öræfajökull að vakna aftur til lífs: „Verðum að fylgjast vel með“ Magnús Tumi fór yfir helstu tíðindi af Öræfajökli. 20. nóvember 2017 11:23 Mest lesið Allir um borð í rútunni Íslendingar Innlent „Þessi iðnaður er með meira eða minna allt niður um sig“ Innlent Auglýst eftir ungum og efnilegum hökkurum Innlent Grayson Murray látinn aðeins þrjátíu ára Golf Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Sjö fluttir með þyrlu eftir rútuslys á Suðurlandi Innlent Óttast eyðileggingu íslenskrar brimbrettamenningar Innlent „Við munum vinna þennan slag“ Erlent Geir og Jóhanna lýsa yfir stuðningi við Höllu Hrund Innlent Fleiri fréttir „Þessi iðnaður er með meira eða minna allt niður um sig“ Auglýst eftir ungum og efnilegum hökkurum Allir um borð í rútunni Íslendingar Óttast eyðileggingu íslenskrar brimbrettamenningar Geir og Jóhanna lýsa yfir stuðningi við Höllu Hrund Bregst við áhyggjum af áfengissölu og áhyggjur brimbrettakappa Sjö fluttir með þyrlu eftir rútuslys á Suðurlandi Lögreglan náði lausum grís Enginn kemst sjálfkrafa í könnunarhóp Prósents Afmælisstemming hjá Eldstó á Hvolsvelli Líst illa á áfengissölu Hagkaups: „Ég tel bara að það þurfi að fara að lögum“ Þrjátíu og fimm kílómetrar í kjörstað Enginn einn frambjóðandi augljós keppinautur Katrínar „Þetta er bara strangheiðarleg jarðskjálftahrina“ Segir fyrirhugaða áfengissölu Hagkaups lögbrot og jarðskjálftahrina í Hengli Bjarkey kemur starfsfólki matvælaráðuneytisins til varnar Málþing um stöðluð greiningar- og meðferðarferli Spá goslokum á Sundhnúksgígaröð í lok júlí Sagður hafa slegið eiginkonu sína ítrekað með steikarpönnu „Það er svo ótrúlega erfitt að vera synjað um að hitta börnin sín” Sex handteknir í átaki gegn ólöglegri atvinnustarfsemi Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Svipað og frekar róleg haustlægð Yrði stærsta lýðheilsuslys Íslandssögunnar Veita viðtal um Hamraborgarmálið í fyrsta sinn: Viðvörunarkerfi í bílnum hefði getað gert illt verra Rúta brann til kaldra kola við Sóltún Mikill harmleikur en skýrir farvegir Tamningakona sýknuð af bótakröfu vegna reiðslyss Aukinn viðbúnaður í verðmætaflutningum og óveður í beinni Stöðvaði innbrotsþjóf sem var hálfur inni í bílnum Sjá meira
Víðir Reynisson, verkefnastjóri almannavarna á Suðurlandi, segir jarðhræringar í Öræfajökli síðustu daga sýna að líf sé að færast í þetta næst stærsta virka eldfjall Evrópu. Hann segir verstu sviðsmyndina vera stórgos eins og varð í jöklinum árið 1362 en í umfjöllun um Öræfajökul á Stjörnufræðivefnum segir meðal annars frá því að byggðin næst jöklinum, Litla-Hérað, eyddist í því gosi. Víðir ræddi um stöðuna varðandi Öræfajökul í Reykjavík síðdegis í dag. „Það er enn óvissustig í gildi. Við erum að reyna að skilja betur hvað er að gerast, það er þessi skjálftavirkni hefur verið dálítið undanfarið, svo þessi lykt [innsk. blm. brennisteinslykt við Kvíá sem rennur úr jöklinum], aukið rennsli í Kvíá og svo sigketillinn. Þetta allt sýnir okkur að það er líf að færast í þennan risa sem er búinn að sofa í á þriðja hundrað ár,“ segir Víðir en Öræfajökull gaus seinast árið 1727, og var það þá í annað skiptið sem eldgos varð í jöklinum síðan land byggðist.Allt kerfið sett upp á tærnar Víðir segir að það hafi þótt full ástæða til að setja á óvissustig en það þýði í raun það að verið sé að auka samráð milli aðila, auka eftirlit og „setja allt kerfið upp á tærnar,“ eins og hann orðar það. Það hefur því verið fundað stíft hjá Almannavörnum í dag auk þess sem vísindamenn reyna nú að komast að því hvað olli því að sigketillinn myndaðist í miðri öskju jökulsins. Meðal annars er verið að vinna úr sýnum sem tekin voru úr jöklinum um helgina. „Jarðefnafræðingar eru að vinna í því og það eru ekki komnar niðurstöður,“ sagði Magnús Tumi Guðmundsson, jarðeðlisfræðingur, í samtali við Þórhildi Þorkelsdóttur í fréttum Stöðvar 2 í kvöld. Hann kvaðst aðspurður vonast til þess að þær komi á morgun.“ „Þetta er dálítið flókið ferli og ýmislegt sem þarf að gera til þess að reyna að ná sem áreiðanlegustum niðurstöðum sem gefa eins áreiðanlegar vísbendingar og hægt er að fá.“Öræfajökull hefur gosið tvisvar síðan land byggðist, árið 1362 og 1727.vísir/garðarFerli sem gæti tekið vikur, mánuði eða jafnvel mörg ár Mjög skammur tími getur liðið, eða aðeins um tuttugu mínútur, frá því að hlaup hefst undan jöklinum, og þar til það nær byggð. Um helgina og í dag hefur verið unnið að viðbragðsáætlun ef gýs með tilheyrandi flóðahættu en fyrir liggur nýlegt hættumat fyrir svæðið og verður rýmingaráætlunin byggð á því. „Þetta gæti verið langt ferli, það getur líka hætt og sofnað. Svo gæti þetta verið vikur, mánuðir, ár jafnvel. Eyjafjallajökull tók sextán ár frá því hann fór fyrst að láta á sér kræla og þar til hann gaus. Tíminn verður að leiða þetta í ljós. Aðalatriðið er að vera viðbúinn því að þetta geti gerst og öll plön séu í lagi,“ sagði Magnús Tumi. Að sögn Víðis eru um 2000 manns á svæðinu yfir daginn og á kvöldin á þessum árstíma og 800 manns á nóttunni en 120 manns eru skráðir heimilis á svæðinu. Mikið er hins vegar um erlenda ferðamenn og margfaldast þessi fjöldi yfir sumartímann.Öskufallið tugir sentímetra Undirbúningur almannavarna miðast við verstu sviðsmyndina, gos í líkingu við það sem varð árið 1362, eins og áður segir. „Það var gríðarlega öflugt gos og sennilega með stærri gosum á sögulegum tíma. Því fylgdu gríðarlega aurflóð niður hlíðarnar og svo ofboðslegt öskufall og miklu meira en það sem við höfum séð,“ segir Víðir og bendir á gosið í Eyjafjallajökli 2010 og í Grímsvötnum 2011 til að setja hlutina í samhengi. „Ég veit ekki hvað margir muna eftir myndum sem sýndi skyggni á Kirkjubæjarklaustri í Grímsvatnagosinu 2011 þar sem menn sáu varla handa sinna skil. Öskufallið þá var einn sentímeter en við erum að tala um tugi sentímetra í Öræfunum,“ segir Víðir. Halda átti íbúafund í Öræfum annað kvöld en honum hefur verið frestað vegna slæmrar veðurspár. Verður ákveðið á morgun hvenær fundurinn verður. Regína Hreinsdóttir, þjóðgarðsvörður í Vatnajökulsþjóðgarði, segir íbúa á svæðinu halda ró sinni. Starfsfólk þjóðgarðsins sé viðbúið ef eitthvað frekar fer að gerast í fjallinu. „Það er náttúrulega mikil saga sem þetta fjall ber þannig að maður tekur það alveg alvarlega þegar það fer að ræskja sig,“ sagði Regína í samtali við Jóhann K. Jóhannsson í fréttum Stöðvar 2.
Tengdar fréttir Öræfajökull að vakna aftur til lífs: „Verðum að fylgjast vel með“ Magnús Tumi fór yfir helstu tíðindi af Öræfajökli. 20. nóvember 2017 11:23 Mest lesið Allir um borð í rútunni Íslendingar Innlent „Þessi iðnaður er með meira eða minna allt niður um sig“ Innlent Auglýst eftir ungum og efnilegum hökkurum Innlent Grayson Murray látinn aðeins þrjátíu ára Golf Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Sjö fluttir með þyrlu eftir rútuslys á Suðurlandi Innlent Óttast eyðileggingu íslenskrar brimbrettamenningar Innlent „Við munum vinna þennan slag“ Erlent Geir og Jóhanna lýsa yfir stuðningi við Höllu Hrund Innlent Fleiri fréttir „Þessi iðnaður er með meira eða minna allt niður um sig“ Auglýst eftir ungum og efnilegum hökkurum Allir um borð í rútunni Íslendingar Óttast eyðileggingu íslenskrar brimbrettamenningar Geir og Jóhanna lýsa yfir stuðningi við Höllu Hrund Bregst við áhyggjum af áfengissölu og áhyggjur brimbrettakappa Sjö fluttir með þyrlu eftir rútuslys á Suðurlandi Lögreglan náði lausum grís Enginn kemst sjálfkrafa í könnunarhóp Prósents Afmælisstemming hjá Eldstó á Hvolsvelli Líst illa á áfengissölu Hagkaups: „Ég tel bara að það þurfi að fara að lögum“ Þrjátíu og fimm kílómetrar í kjörstað Enginn einn frambjóðandi augljós keppinautur Katrínar „Þetta er bara strangheiðarleg jarðskjálftahrina“ Segir fyrirhugaða áfengissölu Hagkaups lögbrot og jarðskjálftahrina í Hengli Bjarkey kemur starfsfólki matvælaráðuneytisins til varnar Málþing um stöðluð greiningar- og meðferðarferli Spá goslokum á Sundhnúksgígaröð í lok júlí Sagður hafa slegið eiginkonu sína ítrekað með steikarpönnu „Það er svo ótrúlega erfitt að vera synjað um að hitta börnin sín” Sex handteknir í átaki gegn ólöglegri atvinnustarfsemi Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Svipað og frekar róleg haustlægð Yrði stærsta lýðheilsuslys Íslandssögunnar Veita viðtal um Hamraborgarmálið í fyrsta sinn: Viðvörunarkerfi í bílnum hefði getað gert illt verra Rúta brann til kaldra kola við Sóltún Mikill harmleikur en skýrir farvegir Tamningakona sýknuð af bótakröfu vegna reiðslyss Aukinn viðbúnaður í verðmætaflutningum og óveður í beinni Stöðvaði innbrotsþjóf sem var hálfur inni í bílnum Sjá meira
Öræfajökull að vakna aftur til lífs: „Verðum að fylgjast vel með“ Magnús Tumi fór yfir helstu tíðindi af Öræfajökli. 20. nóvember 2017 11:23
Veita viðtal um Hamraborgarmálið í fyrsta sinn: Viðvörunarkerfi í bílnum hefði getað gert illt verra