Til skoðunar að kæra verðsamráðsmál til Mannréttindadómstóls Evrópu Gunnar Atli Gunnarsson skrifar 3. desember 2016 19:00 Verjandi fyrrverandi starfsmanns Byko sem dæmdur var í fangelsi í Hæstarétti fyrir helgi segir til skoðunar að kæra málið til Mannréttindadómstóls Evrópu. Hann segir dóminn koma mjög á óvart og setja í uppnám hvernig fyrirtæki framkvæma verðkannanir hér á landi. Sex dæmdir í fangelsi Hæstiréttur dæmdi í fyrradag átta starfsmenn Byko og Húsasmiðjunnar fyrir refsivert verðsamráð á árunum 2010 til 2011, en héraðsdómur hafði sýknað alla nema einn í apríl í fyrra. Þyngsta dóminn hlaut fyrrverandi framkvæmdastjóri fagsölusviðs Byko, 18 mánaða fangelsi. Aðrir starfsmenn fyrirtækjanna voru dæmdir í þriggja til níu mánaða fangelsi en refsingu tveggja var frestað og þá voru tveir starfsmenn sýknaðir. Brotið gegn almenningi Í dómi Hæstaréttar er farið ítarlega yfir samskipti milli starfsmanna Byko og Húsasmiðjunnar. Dómurinn telur hin tíðu og reglubundnu samskipti milli fyrirtækjanna hafa falið í sér samstilltar aðgerðir sem höfðu það að markmiði að raska samkeppni milli fyrirtækjanna og þannig brotið gegn 10. gr. samkeppnislaga. Hæstiréttur telur stærð fyrirtækjanna og fjölda vörutegunda sem verðsamráðið náði til leiða til þess að ekki var einungis brotið gegn mikilvægum hagsmunum viðskiptavina, heldur alls almennings. Því hefði ekki annað komið til álita en að dæma ákærðu til fangelsisrefsingar. Opinberar upplýsingar Geir Gestsson, hæstaréttarlögmaður og verjandi eins þeirra sem var sakfelldur, segir dóminn koma mjög á óvart, ekki síst í ljósi fyrri úrlausna samkeppnisyfirvalda. Það sé grundvallaratriði í málinu að fyrirtækin voru að skiptast á upplýsingum sem þegar voru opinberar. „Voru aðgengilegar í búðum, vefsíðum og svo framvegis. Og það hlýtur náttúrulega að teljast óvenjulega hart gagnvart þessum einstaklingum sem voru ákærðir í þessu máli að dæma þá til fangelsisvistar fyrir að skiptast á upplýsingum sem þegar voru opinberar,“ segir Geir. Endurskoða þurfi verðkannanir Hann segir það mikilvægan þátt í allri samkeppni að kanna verð hjá samkeppnisaðilum á markaði. Dómur Hæstaréttar setji í uppnám hvernig slíkar verðkannanir eru framkvæmdar hér á landi, t.a.m. þegar samkeppnisaðilar við sölu raftækja eða matvöru skoða verð hjá hvor öðrum. „Ég held að það kannist allir við það að þegar að maður fer í Bónus að þá sér maður starfsmann frá Krónunni, merktan í jakka frá Krónunni, sem er þá að taka stikkprufur af verðum með skanna. Ég held að það hljóti að vera endurskoðað núna,“ segir Geir. Skoða að kæra til MDE Hann segir Hæstarétt túlka 10. gr. samkeppnislega rúmt. Það hafi hingað til verið meginregla í íslenskum sakamálum að það sé beinlínis óheimilt að skýra refsiheimildir með rúmri túlkun. „Það er að segja þannig að annað geti ekki falist í lagagrein heldur en berum orðum kemur fram í orðalagi hennar. Og hérna er um að ræða mjög rúma túlkun á samkeppnislögum. Og þetta gefur mönnum auðvitað tilefni til þess að hugsa það hvort það sé rétt að kæra til Mannréttindadómstóls Evrópu.“ Er það til skoðunar? „Það er til skoðunar,“ segir Geir. Mest lesið Myndir: Allt á floti í Kringlunni Innlent Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Innlent Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Innlent Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Innlent Konungsskip Dana í Reykjavík Innlent Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Innlent Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Innlent Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Innlent Fleiri fréttir Virðast ætla að opna Kringluna á þriðjudaginn Fá ekki fjármagn til að laga Flóttamannaleiðina fyrr en 2028 Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Það verði „drulluerfitt“ að rífa VG úr lægðinni Jarðaberjarækt í grænum iðngarði í Helguvík Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Slökkvistarf í Kringlunni og staða Vinstri grænna Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Ferðaþjónustan, þingmálin og Running Tide í Sprengisandi Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Myndir: Allt á floti í Kringlunni Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Konungsskip Dana í Reykjavík „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Safnað fyrir gróðurskála á Kirkjubæjarklaustri „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Kjósendur Jóns Gnarr líklegastir til að vera ósáttir með Höllu Vilja banna hvalveiðar með lögum Áttatíu prósent af plasti í fjörum landsins kemur frá útlöndum Sjá meira
Verjandi fyrrverandi starfsmanns Byko sem dæmdur var í fangelsi í Hæstarétti fyrir helgi segir til skoðunar að kæra málið til Mannréttindadómstóls Evrópu. Hann segir dóminn koma mjög á óvart og setja í uppnám hvernig fyrirtæki framkvæma verðkannanir hér á landi. Sex dæmdir í fangelsi Hæstiréttur dæmdi í fyrradag átta starfsmenn Byko og Húsasmiðjunnar fyrir refsivert verðsamráð á árunum 2010 til 2011, en héraðsdómur hafði sýknað alla nema einn í apríl í fyrra. Þyngsta dóminn hlaut fyrrverandi framkvæmdastjóri fagsölusviðs Byko, 18 mánaða fangelsi. Aðrir starfsmenn fyrirtækjanna voru dæmdir í þriggja til níu mánaða fangelsi en refsingu tveggja var frestað og þá voru tveir starfsmenn sýknaðir. Brotið gegn almenningi Í dómi Hæstaréttar er farið ítarlega yfir samskipti milli starfsmanna Byko og Húsasmiðjunnar. Dómurinn telur hin tíðu og reglubundnu samskipti milli fyrirtækjanna hafa falið í sér samstilltar aðgerðir sem höfðu það að markmiði að raska samkeppni milli fyrirtækjanna og þannig brotið gegn 10. gr. samkeppnislaga. Hæstiréttur telur stærð fyrirtækjanna og fjölda vörutegunda sem verðsamráðið náði til leiða til þess að ekki var einungis brotið gegn mikilvægum hagsmunum viðskiptavina, heldur alls almennings. Því hefði ekki annað komið til álita en að dæma ákærðu til fangelsisrefsingar. Opinberar upplýsingar Geir Gestsson, hæstaréttarlögmaður og verjandi eins þeirra sem var sakfelldur, segir dóminn koma mjög á óvart, ekki síst í ljósi fyrri úrlausna samkeppnisyfirvalda. Það sé grundvallaratriði í málinu að fyrirtækin voru að skiptast á upplýsingum sem þegar voru opinberar. „Voru aðgengilegar í búðum, vefsíðum og svo framvegis. Og það hlýtur náttúrulega að teljast óvenjulega hart gagnvart þessum einstaklingum sem voru ákærðir í þessu máli að dæma þá til fangelsisvistar fyrir að skiptast á upplýsingum sem þegar voru opinberar,“ segir Geir. Endurskoða þurfi verðkannanir Hann segir það mikilvægan þátt í allri samkeppni að kanna verð hjá samkeppnisaðilum á markaði. Dómur Hæstaréttar setji í uppnám hvernig slíkar verðkannanir eru framkvæmdar hér á landi, t.a.m. þegar samkeppnisaðilar við sölu raftækja eða matvöru skoða verð hjá hvor öðrum. „Ég held að það kannist allir við það að þegar að maður fer í Bónus að þá sér maður starfsmann frá Krónunni, merktan í jakka frá Krónunni, sem er þá að taka stikkprufur af verðum með skanna. Ég held að það hljóti að vera endurskoðað núna,“ segir Geir. Skoða að kæra til MDE Hann segir Hæstarétt túlka 10. gr. samkeppnislega rúmt. Það hafi hingað til verið meginregla í íslenskum sakamálum að það sé beinlínis óheimilt að skýra refsiheimildir með rúmri túlkun. „Það er að segja þannig að annað geti ekki falist í lagagrein heldur en berum orðum kemur fram í orðalagi hennar. Og hérna er um að ræða mjög rúma túlkun á samkeppnislögum. Og þetta gefur mönnum auðvitað tilefni til þess að hugsa það hvort það sé rétt að kæra til Mannréttindadómstóls Evrópu.“ Er það til skoðunar? „Það er til skoðunar,“ segir Geir.
Mest lesið Myndir: Allt á floti í Kringlunni Innlent Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Innlent Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Innlent Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Innlent Konungsskip Dana í Reykjavík Innlent Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Innlent Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Innlent Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Innlent Fleiri fréttir Virðast ætla að opna Kringluna á þriðjudaginn Fá ekki fjármagn til að laga Flóttamannaleiðina fyrr en 2028 Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Það verði „drulluerfitt“ að rífa VG úr lægðinni Jarðaberjarækt í grænum iðngarði í Helguvík Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Slökkvistarf í Kringlunni og staða Vinstri grænna Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Ferðaþjónustan, þingmálin og Running Tide í Sprengisandi Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Myndir: Allt á floti í Kringlunni Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Konungsskip Dana í Reykjavík „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Safnað fyrir gróðurskála á Kirkjubæjarklaustri „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Kjósendur Jóns Gnarr líklegastir til að vera ósáttir með Höllu Vilja banna hvalveiðar með lögum Áttatíu prósent af plasti í fjörum landsins kemur frá útlöndum Sjá meira