Upp í hæstu hæðir Jónas Sen skrifar 16. nóvember 2016 11:00 Andreas Brantelid einleikari fór á kostum á tónleikum SÍ síðastliðinn fimmtudag. Mynd/Marios Taramides Tónlist Sinfóníutónleikar Eldborg í Hörpu Fimmtudaginn 10. nóvember Sinfóníuhljómsveit Íslands Verk eftir: Dvorák, Sibelius og Maríu Huld Markan Sigfúsdóttur. Einleikari: Andreas Brantelid. Stjórnandi: Yan Pascal Tortelier. Með fullri virðingu fyrir öllum heimsins sellóleikurum, þá held ég að ég hafi aldrei heyrt jafn vel spilað á selló og á tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands sl. fimmtudagskvöld. Einleikarinn var hinn danski Andreas Brantelid, og viðfangsefni hans var sellókonsertinn eftir Dvorák. Það er einkar sjarmerandi tónlist. Laglínurnar eru himneskar, blæbrigðin munúðarfull og framvindan spennandi. Brantelid spilaði af mikilli innlifun, og hver einasti tónn var svo fagurlega mótaður að það var alveg einstakt. Nótnahlaupin voru jafnframt fullkomlega af hendi leyst, tær og jöfn. Túlkunin var blátt áfram og eðlileg; maður naut hvers tóns. Hljómsveitin spilaði líka prýðilega undir styrkri stjórn Yans Pascals Tortelier, hins nýbakaða aðalstjórnanda hljómsveitarinnar. Eins og kunnugt er tók hann til starfa í haust og hefur hingað til ekki valdið vonbrigðum. Hann er sérlega líflegur tónlistarmaður, fullur af músík og innblæstri. Þessir eiginleikar nýttust ágætlega í íslenska verkinu á efnisskránni, Aqueora eftir Maríu Huld Markan Sigfúsdóttur. Þar var stemningin lygn, mikið um hljóma í kyrrstöðu, tónmálið hefðbundið. Upp í hugann kom mynd af friðsömu landslagi. Þó var greinanleg ákveðin ólga sem einstöku sinnum braust fram. Tortelier miðlaði þessu af grípandi næmleika. Tónlistin var óvenju lífræn undir stjórn hans, sem gerði hana heillandi viðkvæma. Hljómsveitin spilaði líka af tæknilegu öryggi, fínleg litbrigðin voru nostursamlega ofin, heildarmyndin sannfærandi. Þrátt fyrir afar ánægjulega upplifun fyrir hlé, var toppnum samt ekki náð. Nei, það var önnur sinfónía Sibeliusar sem gerði mann brjálaðan. Eins og Árni Heimir Ingólfsson tónlistarfræðingur benti réttilega á í tónleikaskránni, þá voru stílbrögð Sibeliusar þvert á viðteknar venjur. Á meðan hefðin var að byrja svona verk á breiðum og krassandi stefjum, sem svo voru söxuð niður og unnið úr í fjölbreytilegum tóntegundaskiptum, þá nálgaðist Sibelius verkefni sitt á annan hátt. Sjálfur sagði hann að það væri eins og Almættið hefði hent mósaíkbútum af gólfi himnaríkis niður til jarðar og beðið hann um að púsla þeim saman. Upphafið er óreiðukennt, þar koma fyrir alls konar hendingar og stefbrot sem virðast ekki eiga neitt sameiginlegt. Andrúmsloftið er þrungið átökum, óljóst er hvað snýr upp og hvað niður. En smátt og smátt fer að komast mynd á tónavefinn og undir það síðasta birtast mögnuð stef. Þau vaxa upp í hápunkt sem er svo máttugur að orð fá því ekki lýst. Tortelier og hljómsveitin gerði þetta af þvílíkum ástríðum og ákafa að maður fékk gæsahúð. Útkoman var vægast sagt áhrifarík. Ef til vill mátti heyra örlitlar snurður í samspili ef vel var að gáð, t.d. hjá strengjunum. En lifandi tónleikar eru sjaldan fullkomnir. Það sem VAR fullkomið var innlifunin og flæðið í túlkuninni. Hún gerði að verkum að þessir tónleikar verða að teljast með þeim betri í langan tíma.Niðurstaða: Algerlega framúrskarandi tónleikar með einstökum sellóleikara og yfirburða hljómsveitarstjórn.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 16. nóvember. Menning Tónlistargagnrýni Mest lesið Kynntust í Keflavík og gista saman í villu í Kenýa Ferðalög Bak við tjöld Víkurinnar: Háskalegar aðstæður og hættulegur ferðamaður á hjara veraldar Bíó og sjónvarp Embla Wigum flytur aftur á Klakann Lífið Skömminni skilað Gagnrýni Gefur endurkomu undir fótinn Lífið Steikt að sjá barn með rottu í bandi í París Lífið Guðrún er með sólarsellurafmagn í sautján fermetra húsi sínu Lífið „Léleg“ hönnun gervigreindar reyndist mannanna verk Menning Helgi Ómars útskrifaður sem heilsumarkþjálfi Lífið Sárþjáður Eyfi sendur með sjúkrabíl og skellt í aðgerð Lífið Fleiri fréttir Skömminni skilað Friðrik Ómar bauð upp á sveppi – og Villi hefði elskað það! Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira
Tónlist Sinfóníutónleikar Eldborg í Hörpu Fimmtudaginn 10. nóvember Sinfóníuhljómsveit Íslands Verk eftir: Dvorák, Sibelius og Maríu Huld Markan Sigfúsdóttur. Einleikari: Andreas Brantelid. Stjórnandi: Yan Pascal Tortelier. Með fullri virðingu fyrir öllum heimsins sellóleikurum, þá held ég að ég hafi aldrei heyrt jafn vel spilað á selló og á tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands sl. fimmtudagskvöld. Einleikarinn var hinn danski Andreas Brantelid, og viðfangsefni hans var sellókonsertinn eftir Dvorák. Það er einkar sjarmerandi tónlist. Laglínurnar eru himneskar, blæbrigðin munúðarfull og framvindan spennandi. Brantelid spilaði af mikilli innlifun, og hver einasti tónn var svo fagurlega mótaður að það var alveg einstakt. Nótnahlaupin voru jafnframt fullkomlega af hendi leyst, tær og jöfn. Túlkunin var blátt áfram og eðlileg; maður naut hvers tóns. Hljómsveitin spilaði líka prýðilega undir styrkri stjórn Yans Pascals Tortelier, hins nýbakaða aðalstjórnanda hljómsveitarinnar. Eins og kunnugt er tók hann til starfa í haust og hefur hingað til ekki valdið vonbrigðum. Hann er sérlega líflegur tónlistarmaður, fullur af músík og innblæstri. Þessir eiginleikar nýttust ágætlega í íslenska verkinu á efnisskránni, Aqueora eftir Maríu Huld Markan Sigfúsdóttur. Þar var stemningin lygn, mikið um hljóma í kyrrstöðu, tónmálið hefðbundið. Upp í hugann kom mynd af friðsömu landslagi. Þó var greinanleg ákveðin ólga sem einstöku sinnum braust fram. Tortelier miðlaði þessu af grípandi næmleika. Tónlistin var óvenju lífræn undir stjórn hans, sem gerði hana heillandi viðkvæma. Hljómsveitin spilaði líka af tæknilegu öryggi, fínleg litbrigðin voru nostursamlega ofin, heildarmyndin sannfærandi. Þrátt fyrir afar ánægjulega upplifun fyrir hlé, var toppnum samt ekki náð. Nei, það var önnur sinfónía Sibeliusar sem gerði mann brjálaðan. Eins og Árni Heimir Ingólfsson tónlistarfræðingur benti réttilega á í tónleikaskránni, þá voru stílbrögð Sibeliusar þvert á viðteknar venjur. Á meðan hefðin var að byrja svona verk á breiðum og krassandi stefjum, sem svo voru söxuð niður og unnið úr í fjölbreytilegum tóntegundaskiptum, þá nálgaðist Sibelius verkefni sitt á annan hátt. Sjálfur sagði hann að það væri eins og Almættið hefði hent mósaíkbútum af gólfi himnaríkis niður til jarðar og beðið hann um að púsla þeim saman. Upphafið er óreiðukennt, þar koma fyrir alls konar hendingar og stefbrot sem virðast ekki eiga neitt sameiginlegt. Andrúmsloftið er þrungið átökum, óljóst er hvað snýr upp og hvað niður. En smátt og smátt fer að komast mynd á tónavefinn og undir það síðasta birtast mögnuð stef. Þau vaxa upp í hápunkt sem er svo máttugur að orð fá því ekki lýst. Tortelier og hljómsveitin gerði þetta af þvílíkum ástríðum og ákafa að maður fékk gæsahúð. Útkoman var vægast sagt áhrifarík. Ef til vill mátti heyra örlitlar snurður í samspili ef vel var að gáð, t.d. hjá strengjunum. En lifandi tónleikar eru sjaldan fullkomnir. Það sem VAR fullkomið var innlifunin og flæðið í túlkuninni. Hún gerði að verkum að þessir tónleikar verða að teljast með þeim betri í langan tíma.Niðurstaða: Algerlega framúrskarandi tónleikar með einstökum sellóleikara og yfirburða hljómsveitarstjórn.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 16. nóvember.
Menning Tónlistargagnrýni Mest lesið Kynntust í Keflavík og gista saman í villu í Kenýa Ferðalög Bak við tjöld Víkurinnar: Háskalegar aðstæður og hættulegur ferðamaður á hjara veraldar Bíó og sjónvarp Embla Wigum flytur aftur á Klakann Lífið Skömminni skilað Gagnrýni Gefur endurkomu undir fótinn Lífið Steikt að sjá barn með rottu í bandi í París Lífið Guðrún er með sólarsellurafmagn í sautján fermetra húsi sínu Lífið „Léleg“ hönnun gervigreindar reyndist mannanna verk Menning Helgi Ómars útskrifaður sem heilsumarkþjálfi Lífið Sárþjáður Eyfi sendur með sjúkrabíl og skellt í aðgerð Lífið Fleiri fréttir Skömminni skilað Friðrik Ómar bauð upp á sveppi – og Villi hefði elskað það! Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira
Bak við tjöld Víkurinnar: Háskalegar aðstæður og hættulegur ferðamaður á hjara veraldar Bíó og sjónvarp
Bak við tjöld Víkurinnar: Háskalegar aðstæður og hættulegur ferðamaður á hjara veraldar Bíó og sjónvarp