Milljarðafjárfestingar í kísiliðnaði þrátt fyrir mikið verðfall ingvar haraldsson skrifar 13. júlí 2016 11:30 Kísilver United Silicon er á lokametrunum. vísir/eyþór Kísilverð hefur lækkað hratt undanfarin misseri. Það er nú um þriðjungi lægra en það var fyrir tveimur árum. „Það er mjög alvarlegt mál og þetta verður erfitt ár fyrir okkur. Þegar við settum verkefnið í gang var kísilverð 2.400 evrur á tonnið en það hefur snarlækkað síðustu tvö árin og er komið niður í 1.600 evrur á tonnið,“ segir Magnús Garðarsson, stjórnarmaður og hluthafi í United Silicon. Framkvæmdir við kísilver fyrirtækisins í Helguvík eru á lokametrunum og gert er ráð fyrir að framleiðsla hefjist í ágúst. Þrjú önnur kísilver eru á teikniborðinu hér á landi þar sem heildarfjárfesting nemur um 190 milljörðum króna. Lífeyrissjóðir hafa komið að fjármögnun allra kísilveranna. Magnús vonast þó til að markaðsaðstæður lagist á ný. „En þetta er alvarlegt mál, það gæti tekið nokkur ár, áður en markaðurinn jafnar sig.“ Haldist kísilverð óbreytt sé fyrirtækið nærri því að koma út á sléttu. „Það er ekki eins gaman og við ætluðum okkur. Við vorum búnir að lofa fjárfestum okkar ávöxtun.“ Meðal hluthafa í United Silicon eru átta íslenskir lífeyrissjóðir. Bygging verksmiðjunnar kostaði um tíu milljarða króna en þar af var um þriðjungur hlutafé. „Það mun taka nokkur ár áður en við náum að greiða arð. Á meðan marksverð er lágt, þá verður enginn arður,“ segir hann, en fyrirtækið hafi skuldbundið sig til að fara á markað innan tíu ára. Framleiðsla kísilvers United Silicon mun nema 23 þúsund tonnum á ári sem sé tæplega eitt prósent af heimsmarkaðsframleiðslu, sem er um 2,5 milljónir tonna á ári.Magnús Garðarsson er bjartsýnn á framtíðina þó kísilverð sé lágt.vísir/eyþórFé lífeyrissjóðanna gæti tapast Ketill Sigurjónsson, sérfræðingur í orkumálum, furðar sig á að lífeyrissjóðirnir leggi fé í jafn áhættusaman rekstur og kísiliðnað. „Þarna er mikil óvissa og áhættan mikil, þess vegna er ég mjög undrandi á að lífeyrissjóðir séu að taka þátt í þessu. Það er kannski eðlilegt að lífeyrissjóðir hætti einhverjum litlum hluta í áhættufjárfestingar. En ég minni á það að þeir lögðu pening í Fáfni Offshore. Það eru bara tapaðir peningar. Það voru nokkrir milljarðar,“ segir Ketill. Íslenskir lífeyrissjóðir lögðu háar fjárhæðir í Fáfni sem sérhæfir sig í þjónustuskipum fyrir olíuiðnaðinn. Búið er að afskrifa stærstan hluta þess fjár eftir að Fáfnir lenti í talsverðum rekstrarerfiðleikum eftir skarpt fall olíuverðs. „Það var mjög óskynsamleg fjárfesting og mjög illa tímasett og rosalega áhættusöm sem tapaðist eiginlega á einu ári. Ég held að þetta sé fjárfesting sem sé í svipuðum flokki.“ Því verði að gera ráð fyrir að það fé sem lagt hafi verið í kísiliðnað geti tapast innan örfárra ára að sögn Ketils. „En svo er möguleiki að það komist meira jafnvægi á markaðinn og verðið hækki,“ segir hann.Bjartsýnir á verðhækkunThorsil stefnir einnig á að reisa kísilver í Helguvík, við hlið United Silicon. Fjármögnun er á lokametrunum að sögn Hákonar Björnssonar, framkvæmdastjóra Thorsil, en lífeyrissjóðir eru meðal fjárfesta sem fyrirtækið hefur reynt að fá að verkefninu. Heildarkostnaður við kísilver Thorsil verður um 275 milljónir dollara eða tæplega 34 milljarðar króna. Gangi það eftir er stefnt að því að 54 þúsund tonna kísilver taki til starfa síðari hluta ársins 2018. Hákon segir greiningaraðila sannfærða um að verðlækkunin muni gangi til baka þar sem fyrirsjáanleg eftirspurn sé umfram framleiðsluaukningu. „Undanfarna mánuði hefur verð á málmum verið lágt. En það er sveifla sem búið var að spá að myndi verða. Þannig að menn eiga von á því að það gangi til baka.“ Þá séu þeir samningar sem Thorsil hafi þegar gert vel yfir þeim mörkum og félagið verði nærri því að koma út á sléttu. „Þeir tryggja okkur ákveðna afkomu,“ segir Hákon.Magnús segir verðlækkunina helst skýrast af því að tvö ný kísilver hafi verið opnuð á síðasta ári á Vesturlöndum. „Það er að skapast yfirframboð af kísil núna og það mun halda áfram í einhver ár.“ Hann bendir þó á að spár geri ráð fyrir að eftirspurn eftir kísil aukist um sex prósent á ári næstu árin.Lítill afgangur hækki verð ekkiÁ annan tug lífeyrissjóða og Íslandsbanki leggja um tíu milljarða í fjármögnun þriðja kísilversins, sem PCC reysir nú á Bakka við Húsavík, í formi láns og forgangshlutafjár. Heildarfjárfesting við byggingu kísilversins nemur 300 milljónum dollara eða um 37 milljörðum króna. Stefnt er að því að framleiðsla hefjist í desember árið 2017 þar sem kísilverið mun framleiða á milli 32 og 35 þúsund tonn á ári. Jökull Gunnarsson, framleiðslustjóri PCC, segir fyrirtækið gera ráð fyrir að kísilverð verði mun hagstæðara þegar framleiðsla hefjist í lok næsta árs. „Við erum frekar bjartsýnir á að botninum sé náð.“ En haldist verðið jafn lágt gæti róðurinn engu að síður orðið þungur. „Það er alveg á hreinu að það verður ekki mikill afgangur miðað við verðið eins og það er núna,“ segir Jökull. Fjórða kísilverið og það dýrasta í byggingu er sólarkísilver Silicor materials á Grundartanga. Sólarkísill er hreinni afurð en hefðbundinn kísill en stefnt er að því að heildarkostnaðurinn við að koma sólarkísilverinu á koppinn verði um 900 milljónir dollara, um 110 milljarðar íslenskra króna. Í fyrsta hluta fjármögnunar verkefnisins voru lagðir inn 14 milljarðar af hlutafé, þar sem íslenskir fjárfestar og lífeyrissjóðir lögðu til um 8,4 milljarða samkvæmt frétt Morgunblaðsins frá því í september. Afganginn á að fjármagna með lántökum og hlutafé frá erlendum fjárfestum. Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Sjá meira
Kísilverð hefur lækkað hratt undanfarin misseri. Það er nú um þriðjungi lægra en það var fyrir tveimur árum. „Það er mjög alvarlegt mál og þetta verður erfitt ár fyrir okkur. Þegar við settum verkefnið í gang var kísilverð 2.400 evrur á tonnið en það hefur snarlækkað síðustu tvö árin og er komið niður í 1.600 evrur á tonnið,“ segir Magnús Garðarsson, stjórnarmaður og hluthafi í United Silicon. Framkvæmdir við kísilver fyrirtækisins í Helguvík eru á lokametrunum og gert er ráð fyrir að framleiðsla hefjist í ágúst. Þrjú önnur kísilver eru á teikniborðinu hér á landi þar sem heildarfjárfesting nemur um 190 milljörðum króna. Lífeyrissjóðir hafa komið að fjármögnun allra kísilveranna. Magnús vonast þó til að markaðsaðstæður lagist á ný. „En þetta er alvarlegt mál, það gæti tekið nokkur ár, áður en markaðurinn jafnar sig.“ Haldist kísilverð óbreytt sé fyrirtækið nærri því að koma út á sléttu. „Það er ekki eins gaman og við ætluðum okkur. Við vorum búnir að lofa fjárfestum okkar ávöxtun.“ Meðal hluthafa í United Silicon eru átta íslenskir lífeyrissjóðir. Bygging verksmiðjunnar kostaði um tíu milljarða króna en þar af var um þriðjungur hlutafé. „Það mun taka nokkur ár áður en við náum að greiða arð. Á meðan marksverð er lágt, þá verður enginn arður,“ segir hann, en fyrirtækið hafi skuldbundið sig til að fara á markað innan tíu ára. Framleiðsla kísilvers United Silicon mun nema 23 þúsund tonnum á ári sem sé tæplega eitt prósent af heimsmarkaðsframleiðslu, sem er um 2,5 milljónir tonna á ári.Magnús Garðarsson er bjartsýnn á framtíðina þó kísilverð sé lágt.vísir/eyþórFé lífeyrissjóðanna gæti tapast Ketill Sigurjónsson, sérfræðingur í orkumálum, furðar sig á að lífeyrissjóðirnir leggi fé í jafn áhættusaman rekstur og kísiliðnað. „Þarna er mikil óvissa og áhættan mikil, þess vegna er ég mjög undrandi á að lífeyrissjóðir séu að taka þátt í þessu. Það er kannski eðlilegt að lífeyrissjóðir hætti einhverjum litlum hluta í áhættufjárfestingar. En ég minni á það að þeir lögðu pening í Fáfni Offshore. Það eru bara tapaðir peningar. Það voru nokkrir milljarðar,“ segir Ketill. Íslenskir lífeyrissjóðir lögðu háar fjárhæðir í Fáfni sem sérhæfir sig í þjónustuskipum fyrir olíuiðnaðinn. Búið er að afskrifa stærstan hluta þess fjár eftir að Fáfnir lenti í talsverðum rekstrarerfiðleikum eftir skarpt fall olíuverðs. „Það var mjög óskynsamleg fjárfesting og mjög illa tímasett og rosalega áhættusöm sem tapaðist eiginlega á einu ári. Ég held að þetta sé fjárfesting sem sé í svipuðum flokki.“ Því verði að gera ráð fyrir að það fé sem lagt hafi verið í kísiliðnað geti tapast innan örfárra ára að sögn Ketils. „En svo er möguleiki að það komist meira jafnvægi á markaðinn og verðið hækki,“ segir hann.Bjartsýnir á verðhækkunThorsil stefnir einnig á að reisa kísilver í Helguvík, við hlið United Silicon. Fjármögnun er á lokametrunum að sögn Hákonar Björnssonar, framkvæmdastjóra Thorsil, en lífeyrissjóðir eru meðal fjárfesta sem fyrirtækið hefur reynt að fá að verkefninu. Heildarkostnaður við kísilver Thorsil verður um 275 milljónir dollara eða tæplega 34 milljarðar króna. Gangi það eftir er stefnt að því að 54 þúsund tonna kísilver taki til starfa síðari hluta ársins 2018. Hákon segir greiningaraðila sannfærða um að verðlækkunin muni gangi til baka þar sem fyrirsjáanleg eftirspurn sé umfram framleiðsluaukningu. „Undanfarna mánuði hefur verð á málmum verið lágt. En það er sveifla sem búið var að spá að myndi verða. Þannig að menn eiga von á því að það gangi til baka.“ Þá séu þeir samningar sem Thorsil hafi þegar gert vel yfir þeim mörkum og félagið verði nærri því að koma út á sléttu. „Þeir tryggja okkur ákveðna afkomu,“ segir Hákon.Magnús segir verðlækkunina helst skýrast af því að tvö ný kísilver hafi verið opnuð á síðasta ári á Vesturlöndum. „Það er að skapast yfirframboð af kísil núna og það mun halda áfram í einhver ár.“ Hann bendir þó á að spár geri ráð fyrir að eftirspurn eftir kísil aukist um sex prósent á ári næstu árin.Lítill afgangur hækki verð ekkiÁ annan tug lífeyrissjóða og Íslandsbanki leggja um tíu milljarða í fjármögnun þriðja kísilversins, sem PCC reysir nú á Bakka við Húsavík, í formi láns og forgangshlutafjár. Heildarfjárfesting við byggingu kísilversins nemur 300 milljónum dollara eða um 37 milljörðum króna. Stefnt er að því að framleiðsla hefjist í desember árið 2017 þar sem kísilverið mun framleiða á milli 32 og 35 þúsund tonn á ári. Jökull Gunnarsson, framleiðslustjóri PCC, segir fyrirtækið gera ráð fyrir að kísilverð verði mun hagstæðara þegar framleiðsla hefjist í lok næsta árs. „Við erum frekar bjartsýnir á að botninum sé náð.“ En haldist verðið jafn lágt gæti róðurinn engu að síður orðið þungur. „Það er alveg á hreinu að það verður ekki mikill afgangur miðað við verðið eins og það er núna,“ segir Jökull. Fjórða kísilverið og það dýrasta í byggingu er sólarkísilver Silicor materials á Grundartanga. Sólarkísill er hreinni afurð en hefðbundinn kísill en stefnt er að því að heildarkostnaðurinn við að koma sólarkísilverinu á koppinn verði um 900 milljónir dollara, um 110 milljarðar íslenskra króna. Í fyrsta hluta fjármögnunar verkefnisins voru lagðir inn 14 milljarðar af hlutafé, þar sem íslenskir fjárfestar og lífeyrissjóðir lögðu til um 8,4 milljarða samkvæmt frétt Morgunblaðsins frá því í september. Afganginn á að fjármagna með lántökum og hlutafé frá erlendum fjárfestum.
Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Sjá meira