Almenningur sjaldan haft það eins skítt Jakob Bjarnar skrifar 28. maí 2015 13:35 Gunnar Smári veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári Egilsson, blaðamaður, heldur því fram í ítarlegri grein að ráðmenn þjóðarinnar, þeir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra og Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra, fari með rangt mál þegar þeir vilja halda því fram að almenningur hafi sjaldan eða aldrei haft það eins gott. „Það má endalaust undra sig á fífldirfsku forsætis- og fjármálaráðherra, sem hafa undanfarnar vikur reynt að sannfæra Íslendinga um að þeir hafi aldrei haft það eins gott. Þegar fólk brást klumsa við þessum yfirlýsingum útskýrði forsætisráðherra það með því að rof hefði orðið milli raunveruleika og skynjunar meðal almennings.“210 þúsund króna lægri ráðstöfunartekjur Svo hefst grein Gunnars Smára, sem er talnaglöggur vel, en hann reiknar það út miðað við útgefnar tölur Hagstofunnar að þriðjungur ráðstöfunartekna almennings sé horfinn frá hruni. „Heildartekjur almennings (lífeyrir, fjármagnstekjur og allar aðrar tekjur) voru 513 þúsund krónur að meðaltali 2013. Það er tæplega 223 þúsund krónum lægri heildartekjur en almenningur hafði að meðaltali 2007 — jafngildir 30 prósent lækkun heildartekna.” Höfundur veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári segir atvinnutekjur hafa lækkað um 19,5 prósent og heildartekjur um 30 prósent. En best sé, í þessu samhengi, að miða við ráðstöfunartekjur: „Best er þó að miða við ráðstöfunartekjur. Samkvæmt Hagstofunni voru ráðstöfunartekjur almennings (tekjur eftir skatta og skyldur) að meðaltali tæplega 397 þúsund krónur árið 2013. Það er tæplega 210 þúsund krónum lægri upphæð en ráðstöfunartekjurnar voru árið 2007 eða um 34,5 prósent lægri. Þetta er áfallið sem fólk finnur fyrir. Það hefur misst þriðjunginn af ráðstöfunartekjum sínum. Skiljanlega svíður það.”Útflutningsfyrirtækin græða á Hruninu Samantekt Gunnars Smára er ítarleg og þar kemur meðal annars fram að atvinnutekjur almennings samkvæmt skattaframtölum voru á föstu verðlagi að meðaltali nálægt því sem þær voru 1999 og 2000. Heildarlaun í líkingu við það sem var 2001 og megi segja að Hrunið hafi kastað almenningi aftur til aldamóta. Hins vegar hafa fyrirtækin, einkum útflutningsfyrirtækin, ekki borið neinar byrgðar heldur hafi þau þvert á móti grætt á Hruninu. „Tekjur þeirra jukust vegna gengisfellingar íslensku krónunnar og kostnaður þeirra lækkaðu vegna kjaraskerðingar almennings. Upphæðirnar sem fluttar voru með þessum hætti frá almenningi til fyrirtækja eru svo gríðar háar að þær nálgast tilflutning verðmæta á áttunda áratugnum þegar hundruðir milljarðar voru teknir frá sparifjáreigendum, eldra fólki fyrst og fremst, og gefnir fyrirtækjum í formi neikvæðra vaxta í bankakerfinu.“Ekki í neinni snertingu við kjör almennings Greininni lýkur með því að höfundur víkur að persónulegum aðstæðum þeirra Sigmundar Davíðs og Bjarna. Þeir séu sterkefnaðir sjálfir og þekki ekki áhyggjur af afkomu sinni, eiga alltaf nóg fyrir reikningunum og nógan pening út mánuðinn. „Þetta gerir þá í sjálfu sér ekki að verri mönnum. Góð fjárhagsleg staða útilokar ekki að fólk geti skilið lífskjör annarra og verið raunverulegir þátttakendur í samfélaginu. Það hefur hins vegar komið í ljós í yfirstandandi kjaradeilum að forsætis- og fjármálaráðherra annað hvort geta ekki eða vilja ekki skilja kjör almennings. Það er æði háskaleg staða; að mest völd í landinu hafi verið færð í hendur manna sem annað hvort geta ekki eða vilja ekki skynja þann veruleika sem fólk almennt býr við.“ Verkfall 2016 Mest lesið Myndir: Allt á floti í Kringlunni Innlent Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Innlent Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Innlent Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Innlent „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Innlent Konungsskip Dana í Reykjavík Innlent Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Innlent Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Innlent Fleiri fréttir Stútfull hátíðardagskrá um allt land á 17. júní Parísarhjól sprettur upp við höfnina Stefna á að opna Kringluna á þriðjudag Fá ekki fjármagn til að laga Flóttamannaleiðina fyrr en 2028 Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Það verði „drulluerfitt“ að rífa VG úr lægðinni Jarðaberjarækt í grænum iðngarði í Helguvík Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Slökkvistarf í Kringlunni og staða Vinstri grænna Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Ferðaþjónustan, þingmálin og Running Tide í Sprengisandi Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Myndir: Allt á floti í Kringlunni Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Konungsskip Dana í Reykjavík „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Safnað fyrir gróðurskála á Kirkjubæjarklaustri „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Kjósendur Jóns Gnarr líklegastir til að vera ósáttir með Höllu Sjá meira
Gunnar Smári Egilsson, blaðamaður, heldur því fram í ítarlegri grein að ráðmenn þjóðarinnar, þeir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra og Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra, fari með rangt mál þegar þeir vilja halda því fram að almenningur hafi sjaldan eða aldrei haft það eins gott. „Það má endalaust undra sig á fífldirfsku forsætis- og fjármálaráðherra, sem hafa undanfarnar vikur reynt að sannfæra Íslendinga um að þeir hafi aldrei haft það eins gott. Þegar fólk brást klumsa við þessum yfirlýsingum útskýrði forsætisráðherra það með því að rof hefði orðið milli raunveruleika og skynjunar meðal almennings.“210 þúsund króna lægri ráðstöfunartekjur Svo hefst grein Gunnars Smára, sem er talnaglöggur vel, en hann reiknar það út miðað við útgefnar tölur Hagstofunnar að þriðjungur ráðstöfunartekna almennings sé horfinn frá hruni. „Heildartekjur almennings (lífeyrir, fjármagnstekjur og allar aðrar tekjur) voru 513 þúsund krónur að meðaltali 2013. Það er tæplega 223 þúsund krónum lægri heildartekjur en almenningur hafði að meðaltali 2007 — jafngildir 30 prósent lækkun heildartekna.” Höfundur veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári segir atvinnutekjur hafa lækkað um 19,5 prósent og heildartekjur um 30 prósent. En best sé, í þessu samhengi, að miða við ráðstöfunartekjur: „Best er þó að miða við ráðstöfunartekjur. Samkvæmt Hagstofunni voru ráðstöfunartekjur almennings (tekjur eftir skatta og skyldur) að meðaltali tæplega 397 þúsund krónur árið 2013. Það er tæplega 210 þúsund krónum lægri upphæð en ráðstöfunartekjurnar voru árið 2007 eða um 34,5 prósent lægri. Þetta er áfallið sem fólk finnur fyrir. Það hefur misst þriðjunginn af ráðstöfunartekjum sínum. Skiljanlega svíður það.”Útflutningsfyrirtækin græða á Hruninu Samantekt Gunnars Smára er ítarleg og þar kemur meðal annars fram að atvinnutekjur almennings samkvæmt skattaframtölum voru á föstu verðlagi að meðaltali nálægt því sem þær voru 1999 og 2000. Heildarlaun í líkingu við það sem var 2001 og megi segja að Hrunið hafi kastað almenningi aftur til aldamóta. Hins vegar hafa fyrirtækin, einkum útflutningsfyrirtækin, ekki borið neinar byrgðar heldur hafi þau þvert á móti grætt á Hruninu. „Tekjur þeirra jukust vegna gengisfellingar íslensku krónunnar og kostnaður þeirra lækkaðu vegna kjaraskerðingar almennings. Upphæðirnar sem fluttar voru með þessum hætti frá almenningi til fyrirtækja eru svo gríðar háar að þær nálgast tilflutning verðmæta á áttunda áratugnum þegar hundruðir milljarðar voru teknir frá sparifjáreigendum, eldra fólki fyrst og fremst, og gefnir fyrirtækjum í formi neikvæðra vaxta í bankakerfinu.“Ekki í neinni snertingu við kjör almennings Greininni lýkur með því að höfundur víkur að persónulegum aðstæðum þeirra Sigmundar Davíðs og Bjarna. Þeir séu sterkefnaðir sjálfir og þekki ekki áhyggjur af afkomu sinni, eiga alltaf nóg fyrir reikningunum og nógan pening út mánuðinn. „Þetta gerir þá í sjálfu sér ekki að verri mönnum. Góð fjárhagsleg staða útilokar ekki að fólk geti skilið lífskjör annarra og verið raunverulegir þátttakendur í samfélaginu. Það hefur hins vegar komið í ljós í yfirstandandi kjaradeilum að forsætis- og fjármálaráðherra annað hvort geta ekki eða vilja ekki skilja kjör almennings. Það er æði háskaleg staða; að mest völd í landinu hafi verið færð í hendur manna sem annað hvort geta ekki eða vilja ekki skynja þann veruleika sem fólk almennt býr við.“
Verkfall 2016 Mest lesið Myndir: Allt á floti í Kringlunni Innlent Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Innlent Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Innlent Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Innlent „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Innlent Konungsskip Dana í Reykjavík Innlent Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Innlent Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Innlent Fleiri fréttir Stútfull hátíðardagskrá um allt land á 17. júní Parísarhjól sprettur upp við höfnina Stefna á að opna Kringluna á þriðjudag Fá ekki fjármagn til að laga Flóttamannaleiðina fyrr en 2028 Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Það verði „drulluerfitt“ að rífa VG úr lægðinni Jarðaberjarækt í grænum iðngarði í Helguvík Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Slökkvistarf í Kringlunni og staða Vinstri grænna Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Ferðaþjónustan, þingmálin og Running Tide í Sprengisandi Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Myndir: Allt á floti í Kringlunni Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Konungsskip Dana í Reykjavík „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Safnað fyrir gróðurskála á Kirkjubæjarklaustri „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Kjósendur Jóns Gnarr líklegastir til að vera ósáttir með Höllu Sjá meira