Hver ætlar að axla ábyrgð á spítala við Hringbraut? Sigurður Oddsson skrifar 16. október 2014 07:00 Fyrir fimm árum skrifaði ég í Mbl. að bygging háskólasjúkrahúss (HS) í Fossvogi væri langtum ódýrari, árlegur rekstrarkostnaður mikið lægri og aðkoma betri en við Hringbraut. Hringbrautar var talið til tekna, að þá væru háskóli og spítali á sömu torfunni. Tímamæling frá HÍ inn á bílastæði LSH við Hringbraut og LSH við Borgarspítalann sýnir innan við tveggja mínútna mun. Deildir HÍ stækka og nýjar bætast við. Það mun halda áfram og óhagræði aukast. Bygging HS í Fossvogi og flutningur læknadeildar HÍ í Landspítalann við Hringbraut er lausn til frambúðar. Í leiðinni sparast tugir milljarða í bygginga- og rekstrarkostnaði. Byggingunni við Hringbraut, sem nú er á teikniborðinu, má breyta í háskólabyggingu fyrir húmanísk fög. Raungreinar verða áfram á Melunum. Hér á eftir skal sýnt fram á að í Fossvogi er nóg pláss fyrir HS en mig skortir forsendur og tíma til að gera nákvæman samanburð á bygginga- og rekstrarkostnaði. Hugarreikningur sýnir langtum lægri kostnað í Fossvoginum.1) Nægilegt pláss? Borgarspítalinn er að mestu sjö hæðir en hæstur tólf hæðir. Hægt er að byggja tvær álmur með legudeildum upp á 10–16 hæðir og milli þeirra 20–26 hæða turn fyrir skurðstofur, gjörgæslu o.fl. Landi hallar þannig að hagstætt er að hafa bílastæði á tveimur til þremur hæðum og keyra beint inn á þær án sérstaks ramps. Á þennan hátt er miklu meira pláss í Fossvoginum, en við Hringbraut.2) Lægri byggingarkostnaður? Lóð í Fossvogi er margfalt ódýrari en lóðir við Hringbraut sbr. verðmat á Vatnsmýri. Í Fossvogi er grunnur að mestu mómold, sem hægt er að moka upp og lítið um sprengingar. Grunnur undir hátt hús er mikið ódýrari en grunnar undir mörg lægri hús. Sama gildir um þak, lagnir o.fl. Hægt er að byrja strax á að grafa út lóðina, sem skapar mikla vinnu fyrir jarðvinnuverktaka. Steypt mannvirki geta hafist í beinu framhaldi af jarðvinnu.3a) Lægri rekstrarkostnaður í Fossvogi? Munur á rekstrarkostnaði liggur fyrst og fremst í vinnuaðstöðu og launakostnaði. Vinnuaðstaða verður vart betri en með skurðstofur og það sem þeim tilheyrir í miðjuturni. Yfirferð starfsfólks verður minni og kostnaður við þrif lægri. Lyftur fyrir sjúklinga verða 100% aðskildar frá lyftum fyrir almenning. Ofan á miðjum turni er hægt að hafa þyrlupall með skýli fyrir þyrlu. Við Hringbraut verða áfram langir gangar fyrir flutning sjúklinga í og úr aðgerð eða rannsókn. Gangar, sem oft eru einnig notaðir af öðrum en sjúklingum og hjúkrunarfólki. Gangar sem óþægilegt er að láta ýta sér eftir og dýrt er að þrífa.3b) Lægri óbeinn rekstrarkostnaður? Fossvogur liggur betur við helstu umferðaræðum og styttra í vinnuna fyrir alla sem búa austan Háleitisbrautar, í Kópavogi og þar fyrir sunnan. Á hverjum degi allt árið styttist ferðatími og bensín sparast. Álag á Miklubraut snarminnkar, sem styttir líka keyrslu tíma þeirra, sem ekki vinna hjá HS. Árlegur sparnaður gæti þjóðhagslega skipt milljörðum.4) Betri nýting núverandi húsnæðis í Fossvogi og við Hringbraut? „Gamli“ Borgarspítalinn, sem er 30.000 m2 nýtist áfram 100%. Gamli Landspítalinn nýtist undir læknadeild Háskóla Íslands og ýmsa aðra starfsemi sem tengist háskólanum og er nú dreifð um bæinn. Meira rými skapast fyrir raungreinar á Melunum. Með tímanum myndast samfellt háskólaþorp.5) Bætt aðstaða sjúklinga og lækna. Í Fossvoginum er gott útsýni og lágmarks fjarlægð í og úr lyftu. Lyftur fyrir þá sem koma í heimsókn ná bara upp á hæðir með legudeildum. Mikið minni hávaðatruflun verður við lendingu þyrlu á turninn í Fossvogi. Í dag töpum við læknum úr landi. Læknar hafa komið heim og flutt út aftur. Lægri byggingakostnaði og árlegum rekstrarkostnaði væri vel varið til tækjakaupa, sem gæti snúið þessari þróun við. Er hægt að snúa við? Á fundi á Grand Hóteli fyrir fjórum árum sagði Katrín Ólafsdóttir, lektor við HR, að of mörgum spurningum væri ósvarað til þess að skynsamlegt væri að halda áfram. Á sama fundi setti ég fram eitthvað af röksemdunum hér að ofan. Þá stóð upp embættismaður og sagði: „Það er búið að ákveða byggingu við Hringbraut og því verður ekki breytt!“ Þá ákvað ég að blanda mér ekki meir í þessa umræðu, sem var erfitt eftir að Björn Zoëga, forstjóri Landsspítala, kallaði eftir faglegri gagnrýni í Viðskiptablaðinu. Það sem hér fer á undan tel ég bæði málefnalegt og faglegt. Björn sagði 2–3 milljarða sparast við rekstur á einum stað. Í því sambandi er rétt að benda á að meira sparast við rekstur eins sjúkrahúss í Fossvogi en við Hringbraut. Þó svo búið sé að eyða miklu í undirbúning borgar sig að breyta um staðsetningu, þegar dæmið er reiknað til enda. Ég á ekki von á að þessi grein hafi einhver áhrif á staðsetningu HS. Sagt var að ákvörðun um Hringbraut hafi verið tekin og henni verði ekki breytt. Arkitektafélaginu og Verkfræðingafélagi Íslands er til ævarandi skammar að láta þetta norska mix við Hringbrautina ganga yfir án þess að kryfja til mergjar á faglegan hátt samanburð við Fossvog. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Aumingja Evrópa: Líkleg átakasvæði að Úkraínustríðinu loknu? Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson Skoðun Afmennska að bjarga ekki dýrum í neyð! Anna Berg Samúelsdóttir Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Má spyrja homma að öllu? Sólborg Guðbrandsdóttir skrifar Skoðun Enn og aftur sumarlokun hjá SÁÁ Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Fjárveitingar til vegamála standast engan samanburð Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Aumingja Evrópa: Líkleg átakasvæði að Úkraínustríðinu loknu? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Biskupsval Sigfinnur Þorleifsson,Vigfús Bjarni Albertsson skrifar Skoðun Afmennska að bjarga ekki dýrum í neyð! Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson skrifar Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson skrifar Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hver er þinn innri áttaviti? Signý Gyða Pétursdóttir skrifar Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Sjá meira
Fyrir fimm árum skrifaði ég í Mbl. að bygging háskólasjúkrahúss (HS) í Fossvogi væri langtum ódýrari, árlegur rekstrarkostnaður mikið lægri og aðkoma betri en við Hringbraut. Hringbrautar var talið til tekna, að þá væru háskóli og spítali á sömu torfunni. Tímamæling frá HÍ inn á bílastæði LSH við Hringbraut og LSH við Borgarspítalann sýnir innan við tveggja mínútna mun. Deildir HÍ stækka og nýjar bætast við. Það mun halda áfram og óhagræði aukast. Bygging HS í Fossvogi og flutningur læknadeildar HÍ í Landspítalann við Hringbraut er lausn til frambúðar. Í leiðinni sparast tugir milljarða í bygginga- og rekstrarkostnaði. Byggingunni við Hringbraut, sem nú er á teikniborðinu, má breyta í háskólabyggingu fyrir húmanísk fög. Raungreinar verða áfram á Melunum. Hér á eftir skal sýnt fram á að í Fossvogi er nóg pláss fyrir HS en mig skortir forsendur og tíma til að gera nákvæman samanburð á bygginga- og rekstrarkostnaði. Hugarreikningur sýnir langtum lægri kostnað í Fossvoginum.1) Nægilegt pláss? Borgarspítalinn er að mestu sjö hæðir en hæstur tólf hæðir. Hægt er að byggja tvær álmur með legudeildum upp á 10–16 hæðir og milli þeirra 20–26 hæða turn fyrir skurðstofur, gjörgæslu o.fl. Landi hallar þannig að hagstætt er að hafa bílastæði á tveimur til þremur hæðum og keyra beint inn á þær án sérstaks ramps. Á þennan hátt er miklu meira pláss í Fossvoginum, en við Hringbraut.2) Lægri byggingarkostnaður? Lóð í Fossvogi er margfalt ódýrari en lóðir við Hringbraut sbr. verðmat á Vatnsmýri. Í Fossvogi er grunnur að mestu mómold, sem hægt er að moka upp og lítið um sprengingar. Grunnur undir hátt hús er mikið ódýrari en grunnar undir mörg lægri hús. Sama gildir um þak, lagnir o.fl. Hægt er að byrja strax á að grafa út lóðina, sem skapar mikla vinnu fyrir jarðvinnuverktaka. Steypt mannvirki geta hafist í beinu framhaldi af jarðvinnu.3a) Lægri rekstrarkostnaður í Fossvogi? Munur á rekstrarkostnaði liggur fyrst og fremst í vinnuaðstöðu og launakostnaði. Vinnuaðstaða verður vart betri en með skurðstofur og það sem þeim tilheyrir í miðjuturni. Yfirferð starfsfólks verður minni og kostnaður við þrif lægri. Lyftur fyrir sjúklinga verða 100% aðskildar frá lyftum fyrir almenning. Ofan á miðjum turni er hægt að hafa þyrlupall með skýli fyrir þyrlu. Við Hringbraut verða áfram langir gangar fyrir flutning sjúklinga í og úr aðgerð eða rannsókn. Gangar, sem oft eru einnig notaðir af öðrum en sjúklingum og hjúkrunarfólki. Gangar sem óþægilegt er að láta ýta sér eftir og dýrt er að þrífa.3b) Lægri óbeinn rekstrarkostnaður? Fossvogur liggur betur við helstu umferðaræðum og styttra í vinnuna fyrir alla sem búa austan Háleitisbrautar, í Kópavogi og þar fyrir sunnan. Á hverjum degi allt árið styttist ferðatími og bensín sparast. Álag á Miklubraut snarminnkar, sem styttir líka keyrslu tíma þeirra, sem ekki vinna hjá HS. Árlegur sparnaður gæti þjóðhagslega skipt milljörðum.4) Betri nýting núverandi húsnæðis í Fossvogi og við Hringbraut? „Gamli“ Borgarspítalinn, sem er 30.000 m2 nýtist áfram 100%. Gamli Landspítalinn nýtist undir læknadeild Háskóla Íslands og ýmsa aðra starfsemi sem tengist háskólanum og er nú dreifð um bæinn. Meira rými skapast fyrir raungreinar á Melunum. Með tímanum myndast samfellt háskólaþorp.5) Bætt aðstaða sjúklinga og lækna. Í Fossvoginum er gott útsýni og lágmarks fjarlægð í og úr lyftu. Lyftur fyrir þá sem koma í heimsókn ná bara upp á hæðir með legudeildum. Mikið minni hávaðatruflun verður við lendingu þyrlu á turninn í Fossvogi. Í dag töpum við læknum úr landi. Læknar hafa komið heim og flutt út aftur. Lægri byggingakostnaði og árlegum rekstrarkostnaði væri vel varið til tækjakaupa, sem gæti snúið þessari þróun við. Er hægt að snúa við? Á fundi á Grand Hóteli fyrir fjórum árum sagði Katrín Ólafsdóttir, lektor við HR, að of mörgum spurningum væri ósvarað til þess að skynsamlegt væri að halda áfram. Á sama fundi setti ég fram eitthvað af röksemdunum hér að ofan. Þá stóð upp embættismaður og sagði: „Það er búið að ákveða byggingu við Hringbraut og því verður ekki breytt!“ Þá ákvað ég að blanda mér ekki meir í þessa umræðu, sem var erfitt eftir að Björn Zoëga, forstjóri Landsspítala, kallaði eftir faglegri gagnrýni í Viðskiptablaðinu. Það sem hér fer á undan tel ég bæði málefnalegt og faglegt. Björn sagði 2–3 milljarða sparast við rekstur á einum stað. Í því sambandi er rétt að benda á að meira sparast við rekstur eins sjúkrahúss í Fossvogi en við Hringbraut. Þó svo búið sé að eyða miklu í undirbúning borgar sig að breyta um staðsetningu, þegar dæmið er reiknað til enda. Ég á ekki von á að þessi grein hafi einhver áhrif á staðsetningu HS. Sagt var að ákvörðun um Hringbraut hafi verið tekin og henni verði ekki breytt. Arkitektafélaginu og Verkfræðingafélagi Íslands er til ævarandi skammar að láta þetta norska mix við Hringbrautina ganga yfir án þess að kryfja til mergjar á faglegan hátt samanburð við Fossvog.