Hver ætlar að axla ábyrgð á spítala við Hringbraut? Sigurður Oddsson skrifar 16. október 2014 07:00 Fyrir fimm árum skrifaði ég í Mbl. að bygging háskólasjúkrahúss (HS) í Fossvogi væri langtum ódýrari, árlegur rekstrarkostnaður mikið lægri og aðkoma betri en við Hringbraut. Hringbrautar var talið til tekna, að þá væru háskóli og spítali á sömu torfunni. Tímamæling frá HÍ inn á bílastæði LSH við Hringbraut og LSH við Borgarspítalann sýnir innan við tveggja mínútna mun. Deildir HÍ stækka og nýjar bætast við. Það mun halda áfram og óhagræði aukast. Bygging HS í Fossvogi og flutningur læknadeildar HÍ í Landspítalann við Hringbraut er lausn til frambúðar. Í leiðinni sparast tugir milljarða í bygginga- og rekstrarkostnaði. Byggingunni við Hringbraut, sem nú er á teikniborðinu, má breyta í háskólabyggingu fyrir húmanísk fög. Raungreinar verða áfram á Melunum. Hér á eftir skal sýnt fram á að í Fossvogi er nóg pláss fyrir HS en mig skortir forsendur og tíma til að gera nákvæman samanburð á bygginga- og rekstrarkostnaði. Hugarreikningur sýnir langtum lægri kostnað í Fossvoginum.1) Nægilegt pláss? Borgarspítalinn er að mestu sjö hæðir en hæstur tólf hæðir. Hægt er að byggja tvær álmur með legudeildum upp á 10–16 hæðir og milli þeirra 20–26 hæða turn fyrir skurðstofur, gjörgæslu o.fl. Landi hallar þannig að hagstætt er að hafa bílastæði á tveimur til þremur hæðum og keyra beint inn á þær án sérstaks ramps. Á þennan hátt er miklu meira pláss í Fossvoginum, en við Hringbraut.2) Lægri byggingarkostnaður? Lóð í Fossvogi er margfalt ódýrari en lóðir við Hringbraut sbr. verðmat á Vatnsmýri. Í Fossvogi er grunnur að mestu mómold, sem hægt er að moka upp og lítið um sprengingar. Grunnur undir hátt hús er mikið ódýrari en grunnar undir mörg lægri hús. Sama gildir um þak, lagnir o.fl. Hægt er að byrja strax á að grafa út lóðina, sem skapar mikla vinnu fyrir jarðvinnuverktaka. Steypt mannvirki geta hafist í beinu framhaldi af jarðvinnu.3a) Lægri rekstrarkostnaður í Fossvogi? Munur á rekstrarkostnaði liggur fyrst og fremst í vinnuaðstöðu og launakostnaði. Vinnuaðstaða verður vart betri en með skurðstofur og það sem þeim tilheyrir í miðjuturni. Yfirferð starfsfólks verður minni og kostnaður við þrif lægri. Lyftur fyrir sjúklinga verða 100% aðskildar frá lyftum fyrir almenning. Ofan á miðjum turni er hægt að hafa þyrlupall með skýli fyrir þyrlu. Við Hringbraut verða áfram langir gangar fyrir flutning sjúklinga í og úr aðgerð eða rannsókn. Gangar, sem oft eru einnig notaðir af öðrum en sjúklingum og hjúkrunarfólki. Gangar sem óþægilegt er að láta ýta sér eftir og dýrt er að þrífa.3b) Lægri óbeinn rekstrarkostnaður? Fossvogur liggur betur við helstu umferðaræðum og styttra í vinnuna fyrir alla sem búa austan Háleitisbrautar, í Kópavogi og þar fyrir sunnan. Á hverjum degi allt árið styttist ferðatími og bensín sparast. Álag á Miklubraut snarminnkar, sem styttir líka keyrslu tíma þeirra, sem ekki vinna hjá HS. Árlegur sparnaður gæti þjóðhagslega skipt milljörðum.4) Betri nýting núverandi húsnæðis í Fossvogi og við Hringbraut? „Gamli“ Borgarspítalinn, sem er 30.000 m2 nýtist áfram 100%. Gamli Landspítalinn nýtist undir læknadeild Háskóla Íslands og ýmsa aðra starfsemi sem tengist háskólanum og er nú dreifð um bæinn. Meira rými skapast fyrir raungreinar á Melunum. Með tímanum myndast samfellt háskólaþorp.5) Bætt aðstaða sjúklinga og lækna. Í Fossvoginum er gott útsýni og lágmarks fjarlægð í og úr lyftu. Lyftur fyrir þá sem koma í heimsókn ná bara upp á hæðir með legudeildum. Mikið minni hávaðatruflun verður við lendingu þyrlu á turninn í Fossvogi. Í dag töpum við læknum úr landi. Læknar hafa komið heim og flutt út aftur. Lægri byggingakostnaði og árlegum rekstrarkostnaði væri vel varið til tækjakaupa, sem gæti snúið þessari þróun við. Er hægt að snúa við? Á fundi á Grand Hóteli fyrir fjórum árum sagði Katrín Ólafsdóttir, lektor við HR, að of mörgum spurningum væri ósvarað til þess að skynsamlegt væri að halda áfram. Á sama fundi setti ég fram eitthvað af röksemdunum hér að ofan. Þá stóð upp embættismaður og sagði: „Það er búið að ákveða byggingu við Hringbraut og því verður ekki breytt!“ Þá ákvað ég að blanda mér ekki meir í þessa umræðu, sem var erfitt eftir að Björn Zoëga, forstjóri Landsspítala, kallaði eftir faglegri gagnrýni í Viðskiptablaðinu. Það sem hér fer á undan tel ég bæði málefnalegt og faglegt. Björn sagði 2–3 milljarða sparast við rekstur á einum stað. Í því sambandi er rétt að benda á að meira sparast við rekstur eins sjúkrahúss í Fossvogi en við Hringbraut. Þó svo búið sé að eyða miklu í undirbúning borgar sig að breyta um staðsetningu, þegar dæmið er reiknað til enda. Ég á ekki von á að þessi grein hafi einhver áhrif á staðsetningu HS. Sagt var að ákvörðun um Hringbraut hafi verið tekin og henni verði ekki breytt. Arkitektafélaginu og Verkfræðingafélagi Íslands er til ævarandi skammar að láta þetta norska mix við Hringbrautina ganga yfir án þess að kryfja til mergjar á faglegan hátt samanburð við Fossvog. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson Skoðun Skoðun Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Skoðun Offita er langvinnur sjúkdómur Hópur fólks í stjórn Félags fagfólks um offitu skrifar Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson skrifar Skoðun Mynda þurfti ríkisstjórn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir skrifar Skoðun Nýsköpun er svarið Nótt Thorberg skrifar Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar Sjá meira
Fyrir fimm árum skrifaði ég í Mbl. að bygging háskólasjúkrahúss (HS) í Fossvogi væri langtum ódýrari, árlegur rekstrarkostnaður mikið lægri og aðkoma betri en við Hringbraut. Hringbrautar var talið til tekna, að þá væru háskóli og spítali á sömu torfunni. Tímamæling frá HÍ inn á bílastæði LSH við Hringbraut og LSH við Borgarspítalann sýnir innan við tveggja mínútna mun. Deildir HÍ stækka og nýjar bætast við. Það mun halda áfram og óhagræði aukast. Bygging HS í Fossvogi og flutningur læknadeildar HÍ í Landspítalann við Hringbraut er lausn til frambúðar. Í leiðinni sparast tugir milljarða í bygginga- og rekstrarkostnaði. Byggingunni við Hringbraut, sem nú er á teikniborðinu, má breyta í háskólabyggingu fyrir húmanísk fög. Raungreinar verða áfram á Melunum. Hér á eftir skal sýnt fram á að í Fossvogi er nóg pláss fyrir HS en mig skortir forsendur og tíma til að gera nákvæman samanburð á bygginga- og rekstrarkostnaði. Hugarreikningur sýnir langtum lægri kostnað í Fossvoginum.1) Nægilegt pláss? Borgarspítalinn er að mestu sjö hæðir en hæstur tólf hæðir. Hægt er að byggja tvær álmur með legudeildum upp á 10–16 hæðir og milli þeirra 20–26 hæða turn fyrir skurðstofur, gjörgæslu o.fl. Landi hallar þannig að hagstætt er að hafa bílastæði á tveimur til þremur hæðum og keyra beint inn á þær án sérstaks ramps. Á þennan hátt er miklu meira pláss í Fossvoginum, en við Hringbraut.2) Lægri byggingarkostnaður? Lóð í Fossvogi er margfalt ódýrari en lóðir við Hringbraut sbr. verðmat á Vatnsmýri. Í Fossvogi er grunnur að mestu mómold, sem hægt er að moka upp og lítið um sprengingar. Grunnur undir hátt hús er mikið ódýrari en grunnar undir mörg lægri hús. Sama gildir um þak, lagnir o.fl. Hægt er að byrja strax á að grafa út lóðina, sem skapar mikla vinnu fyrir jarðvinnuverktaka. Steypt mannvirki geta hafist í beinu framhaldi af jarðvinnu.3a) Lægri rekstrarkostnaður í Fossvogi? Munur á rekstrarkostnaði liggur fyrst og fremst í vinnuaðstöðu og launakostnaði. Vinnuaðstaða verður vart betri en með skurðstofur og það sem þeim tilheyrir í miðjuturni. Yfirferð starfsfólks verður minni og kostnaður við þrif lægri. Lyftur fyrir sjúklinga verða 100% aðskildar frá lyftum fyrir almenning. Ofan á miðjum turni er hægt að hafa þyrlupall með skýli fyrir þyrlu. Við Hringbraut verða áfram langir gangar fyrir flutning sjúklinga í og úr aðgerð eða rannsókn. Gangar, sem oft eru einnig notaðir af öðrum en sjúklingum og hjúkrunarfólki. Gangar sem óþægilegt er að láta ýta sér eftir og dýrt er að þrífa.3b) Lægri óbeinn rekstrarkostnaður? Fossvogur liggur betur við helstu umferðaræðum og styttra í vinnuna fyrir alla sem búa austan Háleitisbrautar, í Kópavogi og þar fyrir sunnan. Á hverjum degi allt árið styttist ferðatími og bensín sparast. Álag á Miklubraut snarminnkar, sem styttir líka keyrslu tíma þeirra, sem ekki vinna hjá HS. Árlegur sparnaður gæti þjóðhagslega skipt milljörðum.4) Betri nýting núverandi húsnæðis í Fossvogi og við Hringbraut? „Gamli“ Borgarspítalinn, sem er 30.000 m2 nýtist áfram 100%. Gamli Landspítalinn nýtist undir læknadeild Háskóla Íslands og ýmsa aðra starfsemi sem tengist háskólanum og er nú dreifð um bæinn. Meira rými skapast fyrir raungreinar á Melunum. Með tímanum myndast samfellt háskólaþorp.5) Bætt aðstaða sjúklinga og lækna. Í Fossvoginum er gott útsýni og lágmarks fjarlægð í og úr lyftu. Lyftur fyrir þá sem koma í heimsókn ná bara upp á hæðir með legudeildum. Mikið minni hávaðatruflun verður við lendingu þyrlu á turninn í Fossvogi. Í dag töpum við læknum úr landi. Læknar hafa komið heim og flutt út aftur. Lægri byggingakostnaði og árlegum rekstrarkostnaði væri vel varið til tækjakaupa, sem gæti snúið þessari þróun við. Er hægt að snúa við? Á fundi á Grand Hóteli fyrir fjórum árum sagði Katrín Ólafsdóttir, lektor við HR, að of mörgum spurningum væri ósvarað til þess að skynsamlegt væri að halda áfram. Á sama fundi setti ég fram eitthvað af röksemdunum hér að ofan. Þá stóð upp embættismaður og sagði: „Það er búið að ákveða byggingu við Hringbraut og því verður ekki breytt!“ Þá ákvað ég að blanda mér ekki meir í þessa umræðu, sem var erfitt eftir að Björn Zoëga, forstjóri Landsspítala, kallaði eftir faglegri gagnrýni í Viðskiptablaðinu. Það sem hér fer á undan tel ég bæði málefnalegt og faglegt. Björn sagði 2–3 milljarða sparast við rekstur á einum stað. Í því sambandi er rétt að benda á að meira sparast við rekstur eins sjúkrahúss í Fossvogi en við Hringbraut. Þó svo búið sé að eyða miklu í undirbúning borgar sig að breyta um staðsetningu, þegar dæmið er reiknað til enda. Ég á ekki von á að þessi grein hafi einhver áhrif á staðsetningu HS. Sagt var að ákvörðun um Hringbraut hafi verið tekin og henni verði ekki breytt. Arkitektafélaginu og Verkfræðingafélagi Íslands er til ævarandi skammar að láta þetta norska mix við Hringbrautina ganga yfir án þess að kryfja til mergjar á faglegan hátt samanburð við Fossvog.
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar
Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar