Vilja að fólk geti selt úr sér nýrun Jóhannes Stefánsson skrifar 18. janúar 2014 22:00 Gary S. Becker, sem hlotið hefur nóbelsverðlaun í hagfræði, segir það skynsamlegt að heimila fólki að selja líffæri sín til þeirra sem þurfa á þeim að halda. Samsett/Pjetur Bjarga mætti um 4.500 mannslífum árlega í Bandaríkjunum einum ef fólki væri heimilt að selja úr sér nýrun. Þetta segja bandarísku hagfræðingarnir Gary S. Becker og Julio J. Elias í pistli í Wall Street Journal. Þeir segja slíkan nýrnamarkað myndu leiða til þess að biðtími eftir nýrnagjöfum myndi þurrkast út, dauðsföllum fækka stórlega og þeim sem þyrftu langa sjúkrahúsvist fækka að sama skapi. Þeir segja markað með líffæri „augljósustu og rökréttustu lausnina á skorti á líffærum." Skortur á gjafalíffærum leiðir fjölda fólks til dauða á hverju ári og dregur úr lífsgæðum þeirra sem þurfa að bíða eftir gjafalíffærum. Þó að slíkt kerfi kunni í augum margra að virðast „ógeðslegt" myndu kostir þess fljótt koma í ljós og fólk myndi venjast tilhugsuninni, að sögn hagfræðinganna. Máli sínu til stuðnings vísa hagfræðingarnir til þess að á hverju ári bíði 95.000 bandaríkjamenn eftir gjafanýra, en einungis 16.500 þeirra fái nýra. Þannig þurfi fjöldi fólks að sætta sig við langa bið og um 4.500 manns sem annars mætti bjarga látist árlega vegna biðarinnar. Þeir segja biðina afar slæma fyrir þá sem þurfa nauðsynlega nýtt nýra, enda sé biðtíminn að meðaltali fjögur og hálft ár. Á þessu tímabili búi margir við slæm lífsgæði og þurfi að gangast undir himnuskiljun á blóði. Fyrir vikið geti margir ekki unnið og í ofanálag kosti himnuskiljun á biðtímanum að meðaltali 350.000 dollara. Hagfræðingarnir áætla að með nýrnamarkaði megi eyða þessum langa biðtíma og þeim reiknast til að gjafanýra geti kostað á bilinu 5.000-25.000 dollara. Það sé mun lægri kostnaður en fylgi sjúkrahúskostnaði og vinnutapi af völdum skemmdra nýrna þeirra sem þurfa á líffæragjöfinni að halda.Segja markaðsaðferðirnar ekki ósiðlegar Hagfræðingarnir benda á að margir leggist gegn slíku fyrirkomulagi vegna þess að það feli í sér sölu fólks á líkamshlutum úr sjálfu sér. Mörgum þyki það siðlaust. Að þeirra mati stendur valið hins vegar á milli þess að láta fjölda fólks kveljast og deyja árlega eða heimila fólki að selja úr sér líffæri og bæta þannig lífsgæði og lífslíkur annarra. Þá telja þeir slíkt fyrirkomulag ekki koma sér verr fyrir fátæka heldur en aðra, þó að þeir segji að fátækir yrðu líklegastir til að selja úr sér líffærin. Það sé vegna þess að skortur á gjafalíffærum komi lang verst niður á hinum fátæku, vegna þess að efnamiklir geti á ýmsa vegu komist framar í biðröðum eða hreinlega farið til annarra landa til að komast hjá þeim. Að endingu segja hagfræðingarnir: „Fyrr en varir myndu kostir þess að heimila greiðslu fyrir líffæri verða augljósir. Þegar þangað yrði komið myndi fólk velta fyrir sér hvers vegna svona langan tíma hafi tekið að innleiða jafn skynsamlega og augljósa lausn og raun ber vitni við skorti á líffærum til ígræðslu." Nóbelsverðlaun Mest lesið „Það fyrsta sem ég segi er „Góða morgun““ Atvinnulíf Íslensk fyrirtæki geti endurheimt verulegar fjárhæðir Viðskipti innlent Í hópi þeirra sem hlutu Viator Experience-verðlaunin Viðskipti innlent Tvöfaldar tolla á innflutt stál og ál Viðskipti erlent Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Viðskipti innlent Gervigreindin og vaxandi vítahringur nýútskrifaðra Atvinnulíf Átök auðkýfinganna: „Ekki farið fram hjá neinum að á milli okkar hefur andað köldu“ Viðskipti innlent Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Viðskipti innlent Heiður Björk tekur við eftir brotthvarf Gunnars Egils Viðskipti innlent Sektaðar fyrir að trassa með verðmerkingar á Selfossi Neytendur Fleiri fréttir Tvöfaldar tolla á innflutt stál og ál Dómstóll ógilti tollahækkanir Trump Volvo segir upp þrjú þúsund manns Fangelsisdómar yfir stjórnendum Volkswagen vegna útblásturshneykslis X-ið hans Musk virðist liggja niðri Kallar eftir virðingu eftir tollahótanir Trump Hótar Evrópusambandinu og Apple háum tollum Reka forstjóra danska lyfjarisans sem malar gull á Ozempic Gamla nafnið verður nýja nafnið, aftur Íslenskt sund í New York Apple skoðar að stýra snjalltækjum með hugsunum Ofurtollarnir lækkaðir tímabundið Ríkið eignast hlut í Norwegian Hækkanir á Asíumörkuðum Ræða við „hrokafulla“ Kana vegna áhyggja af tollum Trumps Fluttu mun minna til Bandaríkjanna en meira annað Vilja nota geimflaugar til að flytja hergögn hvert sem er Ætlar ekki að deyja í smán og gefur frá sér auðæfin Bretar fyrstir til að semja við Trump Hyggja á opnun nýs Disney-skemmtigarðs í Abú Dabí Hætta við að reka OpenAI í hagnaðarskyni Buffett hættir sem forstjóri við lok árs Minni sala í skugga slæmra efnahagshorfa Sekta TikTok um tæpa áttatíu milljarða Engar viðræður fyrr en Trump fellir niður tolla Sjá meira
Bjarga mætti um 4.500 mannslífum árlega í Bandaríkjunum einum ef fólki væri heimilt að selja úr sér nýrun. Þetta segja bandarísku hagfræðingarnir Gary S. Becker og Julio J. Elias í pistli í Wall Street Journal. Þeir segja slíkan nýrnamarkað myndu leiða til þess að biðtími eftir nýrnagjöfum myndi þurrkast út, dauðsföllum fækka stórlega og þeim sem þyrftu langa sjúkrahúsvist fækka að sama skapi. Þeir segja markað með líffæri „augljósustu og rökréttustu lausnina á skorti á líffærum." Skortur á gjafalíffærum leiðir fjölda fólks til dauða á hverju ári og dregur úr lífsgæðum þeirra sem þurfa að bíða eftir gjafalíffærum. Þó að slíkt kerfi kunni í augum margra að virðast „ógeðslegt" myndu kostir þess fljótt koma í ljós og fólk myndi venjast tilhugsuninni, að sögn hagfræðinganna. Máli sínu til stuðnings vísa hagfræðingarnir til þess að á hverju ári bíði 95.000 bandaríkjamenn eftir gjafanýra, en einungis 16.500 þeirra fái nýra. Þannig þurfi fjöldi fólks að sætta sig við langa bið og um 4.500 manns sem annars mætti bjarga látist árlega vegna biðarinnar. Þeir segja biðina afar slæma fyrir þá sem þurfa nauðsynlega nýtt nýra, enda sé biðtíminn að meðaltali fjögur og hálft ár. Á þessu tímabili búi margir við slæm lífsgæði og þurfi að gangast undir himnuskiljun á blóði. Fyrir vikið geti margir ekki unnið og í ofanálag kosti himnuskiljun á biðtímanum að meðaltali 350.000 dollara. Hagfræðingarnir áætla að með nýrnamarkaði megi eyða þessum langa biðtíma og þeim reiknast til að gjafanýra geti kostað á bilinu 5.000-25.000 dollara. Það sé mun lægri kostnaður en fylgi sjúkrahúskostnaði og vinnutapi af völdum skemmdra nýrna þeirra sem þurfa á líffæragjöfinni að halda.Segja markaðsaðferðirnar ekki ósiðlegar Hagfræðingarnir benda á að margir leggist gegn slíku fyrirkomulagi vegna þess að það feli í sér sölu fólks á líkamshlutum úr sjálfu sér. Mörgum þyki það siðlaust. Að þeirra mati stendur valið hins vegar á milli þess að láta fjölda fólks kveljast og deyja árlega eða heimila fólki að selja úr sér líffæri og bæta þannig lífsgæði og lífslíkur annarra. Þá telja þeir slíkt fyrirkomulag ekki koma sér verr fyrir fátæka heldur en aðra, þó að þeir segji að fátækir yrðu líklegastir til að selja úr sér líffærin. Það sé vegna þess að skortur á gjafalíffærum komi lang verst niður á hinum fátæku, vegna þess að efnamiklir geti á ýmsa vegu komist framar í biðröðum eða hreinlega farið til annarra landa til að komast hjá þeim. Að endingu segja hagfræðingarnir: „Fyrr en varir myndu kostir þess að heimila greiðslu fyrir líffæri verða augljósir. Þegar þangað yrði komið myndi fólk velta fyrir sér hvers vegna svona langan tíma hafi tekið að innleiða jafn skynsamlega og augljósa lausn og raun ber vitni við skorti á líffærum til ígræðslu."
Nóbelsverðlaun Mest lesið „Það fyrsta sem ég segi er „Góða morgun““ Atvinnulíf Íslensk fyrirtæki geti endurheimt verulegar fjárhæðir Viðskipti innlent Í hópi þeirra sem hlutu Viator Experience-verðlaunin Viðskipti innlent Tvöfaldar tolla á innflutt stál og ál Viðskipti erlent Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Viðskipti innlent Gervigreindin og vaxandi vítahringur nýútskrifaðra Atvinnulíf Átök auðkýfinganna: „Ekki farið fram hjá neinum að á milli okkar hefur andað köldu“ Viðskipti innlent Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Viðskipti innlent Heiður Björk tekur við eftir brotthvarf Gunnars Egils Viðskipti innlent Sektaðar fyrir að trassa með verðmerkingar á Selfossi Neytendur Fleiri fréttir Tvöfaldar tolla á innflutt stál og ál Dómstóll ógilti tollahækkanir Trump Volvo segir upp þrjú þúsund manns Fangelsisdómar yfir stjórnendum Volkswagen vegna útblásturshneykslis X-ið hans Musk virðist liggja niðri Kallar eftir virðingu eftir tollahótanir Trump Hótar Evrópusambandinu og Apple háum tollum Reka forstjóra danska lyfjarisans sem malar gull á Ozempic Gamla nafnið verður nýja nafnið, aftur Íslenskt sund í New York Apple skoðar að stýra snjalltækjum með hugsunum Ofurtollarnir lækkaðir tímabundið Ríkið eignast hlut í Norwegian Hækkanir á Asíumörkuðum Ræða við „hrokafulla“ Kana vegna áhyggja af tollum Trumps Fluttu mun minna til Bandaríkjanna en meira annað Vilja nota geimflaugar til að flytja hergögn hvert sem er Ætlar ekki að deyja í smán og gefur frá sér auðæfin Bretar fyrstir til að semja við Trump Hyggja á opnun nýs Disney-skemmtigarðs í Abú Dabí Hætta við að reka OpenAI í hagnaðarskyni Buffett hættir sem forstjóri við lok árs Minni sala í skugga slæmra efnahagshorfa Sekta TikTok um tæpa áttatíu milljarða Engar viðræður fyrr en Trump fellir niður tolla Sjá meira
Átök auðkýfinganna: „Ekki farið fram hjá neinum að á milli okkar hefur andað köldu“ Viðskipti innlent
Átök auðkýfinganna: „Ekki farið fram hjá neinum að á milli okkar hefur andað köldu“ Viðskipti innlent