Forsetaefnin fjalla um utanríkisstefnu forseta 9. júní 2012 13:02 Forsetaefnin fjölluðu um hlutverk forseta á alþjóðavettvangi í Fréttablaðinu í dag. Spurt var: Á forseti markvisst að lýsa eigin sjónarmiðum á alþjóðavettvangi, jafnvel þótt þau gangi gegn stefnu sitjandi ríkisstjórnar?Andrea Ólafsdóttir segir forsetann vera öryggisvörð lýðræðisins Ef lýðræðið virkar eins og það á að gera í raun, þá ætti ríkisstjórn lýðveldisins að tala í takt við meirihlutaviljann og þegar allt er í eðlilegu horfi þá tala fulltrúar ríkisstjórnarinnar fyrir stefnu sinni, bæði utan ríkis sem innan. Það er þó ekki útilokað að það komi upp mjög óvenjulegar aðstæður og tilvik þar sem ríkisstjórn talar ekki máli meirihlutaviljans eða gengur þvert gegn hagsmunum þjóðarinnar og þá er það skylda forseta að tala fyrir þeim. Hlutverk forseta er fyrst og fremst að vera öryggisvörður um lýðræðið og réttindi fólksins í landinu og hann getur þurft að tala fyrir þeim réttindum í neyðartilvikum.Ari Trausti segir forseta eiga að útskýra málstað síns fólks Nei, enda þótt telja megi að hann hafi neyðarrétt ef svo ber undir. Forseti hefur aldrei sett fram altæka, pólitíska utanríkisstefnu né útfærða heildarstefnu í öðrum helstu málaflokkum enda ekki eins manns pólitískur flokkur (eða vingull sem er með utanríkisafstöðu eins stjórnmálaflokks í einu máli og afstöðu annars í öðru) heldur þjóðkjörinn trúnaðarmaður sem útskýrir málstaði síns fólks. Seinni tíma tilbúningur um „utanríkisstefnu forseta" er í andstöðu við eðlileg og stjórnarskrárbundin samskipti forseta, ráðherra, þings og almennings. Forseti hefur málfrelsi eins og aðrir en hann er embættismaður sem stuðlar að samræðum, lausnum og góðri kynningu á því er lýðræðislegur meirihluti þeirra, sem hann er í forsvari fyrir, hefur valið. Utanríkisstefnan er mótuð á Alþingi hverju sinni og um einstök atriði hennar er sjaldan full sátt meðal kjósenda og við það situr. Forseti getur ekki valið sér viðhlæjendur.Hannes Bjarnason segir forseta beitia sér í félagslega pólitískum málum Forseti á að vera hreinn og beinn, hann á að vera einlægur og sannur. Forsetinn á að vera fyrirmynd að samfélagi sem hefur sannleika, réttlæti handa öllum og lýðræði að leiðarljósi. Hann á að geta sagt sína skoðun á hlutum, samtímis sem hann er meðvitaður um það að hann á ekki að beita sér í pólitískum málum. Og þar á ég við flokkspólitískum málum. Forsetinn á að sjálfsögðu að geta beitt sér í samfélagslegum, pólitískum málum. Forseti á að mínu mati ekki að berjast fyrir eigin utanríkisstefnu en á samt að geta talað gegn stefnu ríkisstjórnar ef sú stefna brýtur gegn hans innri sannfæringu. Þetta ættu þó forseti og ríkisstjórn að geta tekið á í sameiningu og fundið lausn á hvernig best er að haga málflutningi með hagsmuni Íslands að leiðarljósi.Herdís Þorgeirsdóttir segir forseta þurfa að hafa hagsmuni þjóðarinnar að leiðarljósi Forseti Íslands er talsmaður þjóðarinnar og því eru það hagsmunir hennar sem hann hefur að leiðarljósi í afstöðu sinni. Á alþjóðavettvangi gætir forseti að virðingu þjóðarinnar og íslenska ríkisins, hagsmunum þjóðarinnar og ábyrgð okkar í samfélagi þjóðanna. Hagsmunum þjóðarinnar er best borgið ef að málsvarar hennar tali einum rómi út á við. Það er þó ekki útilokað að aðstæður gætu verið þess eðlis að forseti teldi sig knúinn til að tala máli þjóðarinnar vegna þess að hags munum hennar væri ógnað og stór hluti þjóðarinnar væri þeirrar skoðunar sjálfur. Það er sannfæring mín að forseti sem talar fyrir grundvallargildum mannréttinda, lýðræðis og réttarríkis geti ekki farið gegn stefnu stjórnvalda nema þau séu komin af leið.Ólafur Ragnar Grímsson segir samhljóm æskilegan Eins og ég hef ítrekað hvað eftir annað er æskilegast að samhljómur ríki milli forseta og ríkisstjórnar á þeim vettvangi. Þó geta komið á dagskrá stór mál þar sem forseti telur nauðsynlegt að fylgja framsýnum áherslum. Það gerði Ásgeir Ásgeirsson 1956-1958. Það gerði ég í Icesave-málinu. Forseti getur líka tekið frumkvæði í utanríkismálum eins og ég hef gert í rúm 10 ár í málefnum Norðurslóða. Á undanförnum misserum hafa bæði ríkisstjórn og Alþingi mótað sína stefnu í samræmi við þær áherslur. Það er fagnaðarefni.Þóra Arnórsdóttir segir stjórnvöld og forseta eiga að tala einni röddu á alþjóðavettvangi Nei, ég tel það ekki eðlilegt. Við Íslendingar eigum helst að tala einni röddu á alþjóðavettvangi þegar kemur að hagsmunum lands og þjóðar. Þess eru mörg dæmi í sögunni að forsetinn væri ekki sammála ríkisstjórn en fyrri forsetar, þ.e. þeir sem komu á undan þeim sem nú situr, gagnrýndu aldrei stefnu ríkisstjórnar opinberlega. Forsetakosningar 2012 Mest lesið Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglunds Innlent Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Innlent Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Innlent Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Innlent Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Innlent Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Innlent Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Innlent Umferðartafir vegna framkvæmda við Kringlumýrarbraut í sumar Innlent Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Innlent Segja ógnarstjórn ríkja á Þjóðminjasafninu Innlent Fleiri fréttir Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglunds Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Umferðartafir vegna framkvæmda við Kringlumýrarbraut í sumar Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Sóttu veikan mann í rússneskan togara Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Rannsókn lokið í manndrápsmáli Lögðu hald á nokkuð magn fíkniefna og hnífa Sláandi tölur: Kyrkingartökum og eltihrellum fer fjölgandi Mætti með steikarhníf á leikskóla Kyrkingartök og elltihrellahegðun fara vaxandi og myndband af áreitni í miðborginni Grill í ljósum logum úti á svölum Vilja endurbyggja verkstæðið en nágrannar mótmæla harðlega Margra kílómetra bílaröð eftir árekstur á Vesturlandsvegi Halda framkvæmdastjóra Félagsbústaða þrátt fyrir alvarlegt vantraust Telja að maðurinn sé fundinn „Þetta er mjög þungt og erfitt“ „Ég vara mjög við því að menn beiti þessu úrræði“ „Verið að búa til óseðjandi kerfi þar sem bátum mun fjölga“ Eldur kviknaði í vörubíl á Reykjanesbraut Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi „Yndisleg kvöldstund í þessum þunga harmi okkar“ Leit hefst á ný eftir hádegi Klúðursleg rannsókn lögreglu leiddi til sýknu skipstjóra Reknir fyrir að vinna ekki nógu mikið Færa boðuð gagnmótmæli gegn rasisma vegna ofbeldisógnar Telja manninn hafa örmagnast við sjósundsæfingar Sjá meira
Forsetaefnin fjölluðu um hlutverk forseta á alþjóðavettvangi í Fréttablaðinu í dag. Spurt var: Á forseti markvisst að lýsa eigin sjónarmiðum á alþjóðavettvangi, jafnvel þótt þau gangi gegn stefnu sitjandi ríkisstjórnar?Andrea Ólafsdóttir segir forsetann vera öryggisvörð lýðræðisins Ef lýðræðið virkar eins og það á að gera í raun, þá ætti ríkisstjórn lýðveldisins að tala í takt við meirihlutaviljann og þegar allt er í eðlilegu horfi þá tala fulltrúar ríkisstjórnarinnar fyrir stefnu sinni, bæði utan ríkis sem innan. Það er þó ekki útilokað að það komi upp mjög óvenjulegar aðstæður og tilvik þar sem ríkisstjórn talar ekki máli meirihlutaviljans eða gengur þvert gegn hagsmunum þjóðarinnar og þá er það skylda forseta að tala fyrir þeim. Hlutverk forseta er fyrst og fremst að vera öryggisvörður um lýðræðið og réttindi fólksins í landinu og hann getur þurft að tala fyrir þeim réttindum í neyðartilvikum.Ari Trausti segir forseta eiga að útskýra málstað síns fólks Nei, enda þótt telja megi að hann hafi neyðarrétt ef svo ber undir. Forseti hefur aldrei sett fram altæka, pólitíska utanríkisstefnu né útfærða heildarstefnu í öðrum helstu málaflokkum enda ekki eins manns pólitískur flokkur (eða vingull sem er með utanríkisafstöðu eins stjórnmálaflokks í einu máli og afstöðu annars í öðru) heldur þjóðkjörinn trúnaðarmaður sem útskýrir málstaði síns fólks. Seinni tíma tilbúningur um „utanríkisstefnu forseta" er í andstöðu við eðlileg og stjórnarskrárbundin samskipti forseta, ráðherra, þings og almennings. Forseti hefur málfrelsi eins og aðrir en hann er embættismaður sem stuðlar að samræðum, lausnum og góðri kynningu á því er lýðræðislegur meirihluti þeirra, sem hann er í forsvari fyrir, hefur valið. Utanríkisstefnan er mótuð á Alþingi hverju sinni og um einstök atriði hennar er sjaldan full sátt meðal kjósenda og við það situr. Forseti getur ekki valið sér viðhlæjendur.Hannes Bjarnason segir forseta beitia sér í félagslega pólitískum málum Forseti á að vera hreinn og beinn, hann á að vera einlægur og sannur. Forsetinn á að vera fyrirmynd að samfélagi sem hefur sannleika, réttlæti handa öllum og lýðræði að leiðarljósi. Hann á að geta sagt sína skoðun á hlutum, samtímis sem hann er meðvitaður um það að hann á ekki að beita sér í pólitískum málum. Og þar á ég við flokkspólitískum málum. Forsetinn á að sjálfsögðu að geta beitt sér í samfélagslegum, pólitískum málum. Forseti á að mínu mati ekki að berjast fyrir eigin utanríkisstefnu en á samt að geta talað gegn stefnu ríkisstjórnar ef sú stefna brýtur gegn hans innri sannfæringu. Þetta ættu þó forseti og ríkisstjórn að geta tekið á í sameiningu og fundið lausn á hvernig best er að haga málflutningi með hagsmuni Íslands að leiðarljósi.Herdís Þorgeirsdóttir segir forseta þurfa að hafa hagsmuni þjóðarinnar að leiðarljósi Forseti Íslands er talsmaður þjóðarinnar og því eru það hagsmunir hennar sem hann hefur að leiðarljósi í afstöðu sinni. Á alþjóðavettvangi gætir forseti að virðingu þjóðarinnar og íslenska ríkisins, hagsmunum þjóðarinnar og ábyrgð okkar í samfélagi þjóðanna. Hagsmunum þjóðarinnar er best borgið ef að málsvarar hennar tali einum rómi út á við. Það er þó ekki útilokað að aðstæður gætu verið þess eðlis að forseti teldi sig knúinn til að tala máli þjóðarinnar vegna þess að hags munum hennar væri ógnað og stór hluti þjóðarinnar væri þeirrar skoðunar sjálfur. Það er sannfæring mín að forseti sem talar fyrir grundvallargildum mannréttinda, lýðræðis og réttarríkis geti ekki farið gegn stefnu stjórnvalda nema þau séu komin af leið.Ólafur Ragnar Grímsson segir samhljóm æskilegan Eins og ég hef ítrekað hvað eftir annað er æskilegast að samhljómur ríki milli forseta og ríkisstjórnar á þeim vettvangi. Þó geta komið á dagskrá stór mál þar sem forseti telur nauðsynlegt að fylgja framsýnum áherslum. Það gerði Ásgeir Ásgeirsson 1956-1958. Það gerði ég í Icesave-málinu. Forseti getur líka tekið frumkvæði í utanríkismálum eins og ég hef gert í rúm 10 ár í málefnum Norðurslóða. Á undanförnum misserum hafa bæði ríkisstjórn og Alþingi mótað sína stefnu í samræmi við þær áherslur. Það er fagnaðarefni.Þóra Arnórsdóttir segir stjórnvöld og forseta eiga að tala einni röddu á alþjóðavettvangi Nei, ég tel það ekki eðlilegt. Við Íslendingar eigum helst að tala einni röddu á alþjóðavettvangi þegar kemur að hagsmunum lands og þjóðar. Þess eru mörg dæmi í sögunni að forsetinn væri ekki sammála ríkisstjórn en fyrri forsetar, þ.e. þeir sem komu á undan þeim sem nú situr, gagnrýndu aldrei stefnu ríkisstjórnar opinberlega.
Forsetakosningar 2012 Mest lesið Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglunds Innlent Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Innlent Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Innlent Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Innlent Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Innlent Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Innlent Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Innlent Umferðartafir vegna framkvæmda við Kringlumýrarbraut í sumar Innlent Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Innlent Segja ógnarstjórn ríkja á Þjóðminjasafninu Innlent Fleiri fréttir Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglunds Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Umferðartafir vegna framkvæmda við Kringlumýrarbraut í sumar Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Sóttu veikan mann í rússneskan togara Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Rannsókn lokið í manndrápsmáli Lögðu hald á nokkuð magn fíkniefna og hnífa Sláandi tölur: Kyrkingartökum og eltihrellum fer fjölgandi Mætti með steikarhníf á leikskóla Kyrkingartök og elltihrellahegðun fara vaxandi og myndband af áreitni í miðborginni Grill í ljósum logum úti á svölum Vilja endurbyggja verkstæðið en nágrannar mótmæla harðlega Margra kílómetra bílaröð eftir árekstur á Vesturlandsvegi Halda framkvæmdastjóra Félagsbústaða þrátt fyrir alvarlegt vantraust Telja að maðurinn sé fundinn „Þetta er mjög þungt og erfitt“ „Ég vara mjög við því að menn beiti þessu úrræði“ „Verið að búa til óseðjandi kerfi þar sem bátum mun fjölga“ Eldur kviknaði í vörubíl á Reykjanesbraut Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi „Yndisleg kvöldstund í þessum þunga harmi okkar“ Leit hefst á ný eftir hádegi Klúðursleg rannsókn lögreglu leiddi til sýknu skipstjóra Reknir fyrir að vinna ekki nógu mikið Færa boðuð gagnmótmæli gegn rasisma vegna ofbeldisógnar Telja manninn hafa örmagnast við sjósundsæfingar Sjá meira