Opið bréf til landbúnaðarráðherra 31. ágúst 2011 06:00 Hæstvirti sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra Jón Bjarnason. Á undanförnum mánuðum hefur borið á mikilli fjölmiðlaumfjöllun um velferð eldisdýra. Þar hafa m.a. samtök um dýravelferð látið til sín taka og bent á að núgildandi reglugerðarákvæði heimili framleiðendum dýraafurða að halda eldisdýr við aðstæður sem eru ekki í samræmi við gildandi lög um dýravernd. Í lögunum er m.a. kveðið á um að dýrum skuli séð fyrir viðunandi vistarverum og þeim tryggt eðlilegt frelsi til hreyfingar samkvæmt viðurkenndri reynslu og þekkingu. Þessi skýru lagafyrirmæli er m.a. að finna í 3. gr. dýraverndarlaga nr. 15/1994. Upplýst hefur verið að þessu er ekki fylgt eftir í tilteknum greinum búfjárhalds, einkum þó í eggjaframleiðslu, alisvínarækt, loðskinnaframleiðslu (minka) og eggjaframleiðslu þar sem stuðst er við reglugerð um vistvæna landbúnaðarframleiðslu. Samkvæmt íslenskum stjórnskipunarrétti hefur ráðherra sem æðsti handhafi framkvæmdarvalds það meginhlutverk að fylgja eftir landslögum, sbr. 2. gr. stjórnarskrár lýðveldisins nr. 33/1944. Þrátt fyrir ábendingar um verulega hnökra í málefnum sem lúta að dýravelferð hefur ekki verið brugðist við þeim nema að mjög takmörkuðu leyti. Margir mánuðir eru nú liðnir frá því að fyrsta ábendingin kom fram um þetta efni en hún fjallaði um aðbúnað og meðferð alisvína skv. aðbúnaðarreglugerð. Í framhaldi af þeirri ábendingu var reglugerðinni um alisvínarækt breytt. Ný reglugerð nr. 353/2011 er til bóta en þó ekki hnökralaus og má sem dæmi nefna að gotstíur þar sem gyltur eru hafðar með grísum voru einungis rýmkaðar lítillega eða um 30 cm á breiddina og 10 cm á lengdina eða úr 1,5x2,4 m í 1,8x2,5 m. Þá þykir orðalag 12. gr. reglugerðarinnar afar óljóst með tilliti til dýravelferðar en þar segir m.a. „Ennfremur er óheimilt að gelda grísi án deyfingar eldri en 7 daga gamla". Spyrja má, er heimilt að gelda grísi án deyfingar yngri en 7 daga gamla? Skv. 15. gr. tillögu að nýjum dýravelferðarlögum verður fyrir það tekið, þau hafa hins vegar ekki tekið gildi og óvíst er hvort þetta bannákvæði verði samþykkt af Alþingi. Í upphafi árs 2010 skoraði Dýralæknafélag Íslands á ráðherra að beita sér fyrir breytingu á reglugerð um loðskinnaframleiðslu svo samrýmdist dýravelferðarsjónarmiðum og til samræmis við dýraverndarlög. Í svari sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytisins frá 15. mars 2010 kemur fram að það sé eindreginn ásetningur ráðuneytisins að beita sér fyrir breytingum í þessum efnum. Nú 16 mánuðum síðar hafa engar breytingar verið framkvæmdar. Á meðan ekkert er að gert er dýrunum skv. núgildandi reglugerð búnar óviðunandi aðstæður þar sem innilokun við þröngar aðstæður veldur þeim mikilli áþján og langvarandi kvalræði. Að óbreyttu mun það ástand vara áfram en þessum dýrum er gert að þola hinar þrengstu aðstæður í allt að fjögur ár sem er sá tími sem bestu eldisdýrunum er leyft að lifa þar til þau eru aflífuð með útblæstri frá vinnuvélum. Því ber að fagna að sú deyðingaraðferð verður bönnuð, ef ný lög taka gildi, óvíst er þó hvort þau verða samþykkt óbreytt. Eggjaframleiðsla skv. gildandi reglugerð er eitt umdeildasta búfjárhald á Íslandi í dag. Varphænur hafa rými sem samsvarar blaðstærðinni A4 og er í þessari framleiðslu á engan hátt komið til móts við eðlislægar þarfir fuglanna til hreyfingar auk þess sem þeir sjá aldrei dagsljós né geta andað að sér heilnæmu andrúmslofti. Eggjaframleiðendur sem framleiða egg samkvæmt reglugerð um vottun vistvænnar landbúnaðarframleiðslu fá undanþágu frá ákvæði í henni sem kveður á um að varphænur skuli fá útivist. Engin haldbær rök eru fyrir því lengur að veita slíkar undanþágur skv. upplýsingum frá framleiðendum sem framleiða skv. vottuninni. Þrátt fyrir að ekkert sé því til fyrirstöðu lengur hafa framleiðendur ekki sýnt neitt frumkvæði í þá veru að breyta þessu til samræmis við gildandi reglugerð og bæta þannig aðbúnað varpfuglanna. Þá er eftirlit með þessari framleiðslu í algeru lágmarki skv. upplýsingum frá framleiðendunum sjálfum. Það eftirlit er á vegum Matvælastofnunar og viðkomandi búnaðarfélaga undir yfirstjórn sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra. Það er borgaraleg skylda hvers manns að standa vörð um dýrin og huga að velferð þeirra. Sérstaklega ber að huga að eldisdýrunum, mállausum og oft á tíðum málsvaralausum, sem í mörgum tilvikum er gengið svo hart í fénýtingarskyni að ýtrustu þolmörkum þeirra er ofboðið. Helsti tilgangur og markmið starfshóps Samtaka lífrænna neytenda – Velferð búfjár, er að bæta aðbúnað eldisdýra og jafnframt að hvetja almenning til að breyta neysluvenjum sínum í átt til sjálfbærrar nýtingar náttúru og dýralífs. Með þessu bréfi óskar starfshópurinn, Velferð búfjár, eftir svörum frá ráðherra sem framkvæmdarvaldshafa skv. íslenskum stjórnlögum og æðsta hagsmunagæsluaðila íslensks búfjár. Þess er góðfúslega farið á leit að hann svari því hvernig og hvenær hann hyggst beita sér fyrir því að reglugerðarákvæðum sem kveða á um velferð dýra verði breytt í þá veru að þau samrýmist dýraverndarlögum. Hópurinn bendir á að þrátt fyrir að tillaga að nýjum dýravelferðarlögum geri ráð fyrir verulegum áherslubreytingum í átt að aukinni dýravelferð þá sé óviðunandi að láta dýrin þola meiri bið hvað varðar velferð þeirra enda með öllu óljóst hvaða meðferð hin nýja tillaga hlýtur hjá löggjafanum. Núgildandi reglugerðir eru ekki í samræmi við þau ákvæði sem kveða á um dýravelferð í gildandi lögum og því ber að breyta án frekari tafa að mati hópsins. Þá skorar hópurinn á ráðherra að leita til þeirra sem láta sig málefni dýraverndar og dýravelferðar varða í því skyni að afla sér sérfræðiþekkingar í sem víðustum skilningi. Þar telur starfshópurinn Velferð búfjár hjá Samtökum lífrænna neytenda sig hafa mikilvægu hlutverki að gegna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Skoðun Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Sjá meira
Hæstvirti sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra Jón Bjarnason. Á undanförnum mánuðum hefur borið á mikilli fjölmiðlaumfjöllun um velferð eldisdýra. Þar hafa m.a. samtök um dýravelferð látið til sín taka og bent á að núgildandi reglugerðarákvæði heimili framleiðendum dýraafurða að halda eldisdýr við aðstæður sem eru ekki í samræmi við gildandi lög um dýravernd. Í lögunum er m.a. kveðið á um að dýrum skuli séð fyrir viðunandi vistarverum og þeim tryggt eðlilegt frelsi til hreyfingar samkvæmt viðurkenndri reynslu og þekkingu. Þessi skýru lagafyrirmæli er m.a. að finna í 3. gr. dýraverndarlaga nr. 15/1994. Upplýst hefur verið að þessu er ekki fylgt eftir í tilteknum greinum búfjárhalds, einkum þó í eggjaframleiðslu, alisvínarækt, loðskinnaframleiðslu (minka) og eggjaframleiðslu þar sem stuðst er við reglugerð um vistvæna landbúnaðarframleiðslu. Samkvæmt íslenskum stjórnskipunarrétti hefur ráðherra sem æðsti handhafi framkvæmdarvalds það meginhlutverk að fylgja eftir landslögum, sbr. 2. gr. stjórnarskrár lýðveldisins nr. 33/1944. Þrátt fyrir ábendingar um verulega hnökra í málefnum sem lúta að dýravelferð hefur ekki verið brugðist við þeim nema að mjög takmörkuðu leyti. Margir mánuðir eru nú liðnir frá því að fyrsta ábendingin kom fram um þetta efni en hún fjallaði um aðbúnað og meðferð alisvína skv. aðbúnaðarreglugerð. Í framhaldi af þeirri ábendingu var reglugerðinni um alisvínarækt breytt. Ný reglugerð nr. 353/2011 er til bóta en þó ekki hnökralaus og má sem dæmi nefna að gotstíur þar sem gyltur eru hafðar með grísum voru einungis rýmkaðar lítillega eða um 30 cm á breiddina og 10 cm á lengdina eða úr 1,5x2,4 m í 1,8x2,5 m. Þá þykir orðalag 12. gr. reglugerðarinnar afar óljóst með tilliti til dýravelferðar en þar segir m.a. „Ennfremur er óheimilt að gelda grísi án deyfingar eldri en 7 daga gamla". Spyrja má, er heimilt að gelda grísi án deyfingar yngri en 7 daga gamla? Skv. 15. gr. tillögu að nýjum dýravelferðarlögum verður fyrir það tekið, þau hafa hins vegar ekki tekið gildi og óvíst er hvort þetta bannákvæði verði samþykkt af Alþingi. Í upphafi árs 2010 skoraði Dýralæknafélag Íslands á ráðherra að beita sér fyrir breytingu á reglugerð um loðskinnaframleiðslu svo samrýmdist dýravelferðarsjónarmiðum og til samræmis við dýraverndarlög. Í svari sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytisins frá 15. mars 2010 kemur fram að það sé eindreginn ásetningur ráðuneytisins að beita sér fyrir breytingum í þessum efnum. Nú 16 mánuðum síðar hafa engar breytingar verið framkvæmdar. Á meðan ekkert er að gert er dýrunum skv. núgildandi reglugerð búnar óviðunandi aðstæður þar sem innilokun við þröngar aðstæður veldur þeim mikilli áþján og langvarandi kvalræði. Að óbreyttu mun það ástand vara áfram en þessum dýrum er gert að þola hinar þrengstu aðstæður í allt að fjögur ár sem er sá tími sem bestu eldisdýrunum er leyft að lifa þar til þau eru aflífuð með útblæstri frá vinnuvélum. Því ber að fagna að sú deyðingaraðferð verður bönnuð, ef ný lög taka gildi, óvíst er þó hvort þau verða samþykkt óbreytt. Eggjaframleiðsla skv. gildandi reglugerð er eitt umdeildasta búfjárhald á Íslandi í dag. Varphænur hafa rými sem samsvarar blaðstærðinni A4 og er í þessari framleiðslu á engan hátt komið til móts við eðlislægar þarfir fuglanna til hreyfingar auk þess sem þeir sjá aldrei dagsljós né geta andað að sér heilnæmu andrúmslofti. Eggjaframleiðendur sem framleiða egg samkvæmt reglugerð um vottun vistvænnar landbúnaðarframleiðslu fá undanþágu frá ákvæði í henni sem kveður á um að varphænur skuli fá útivist. Engin haldbær rök eru fyrir því lengur að veita slíkar undanþágur skv. upplýsingum frá framleiðendum sem framleiða skv. vottuninni. Þrátt fyrir að ekkert sé því til fyrirstöðu lengur hafa framleiðendur ekki sýnt neitt frumkvæði í þá veru að breyta þessu til samræmis við gildandi reglugerð og bæta þannig aðbúnað varpfuglanna. Þá er eftirlit með þessari framleiðslu í algeru lágmarki skv. upplýsingum frá framleiðendunum sjálfum. Það eftirlit er á vegum Matvælastofnunar og viðkomandi búnaðarfélaga undir yfirstjórn sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra. Það er borgaraleg skylda hvers manns að standa vörð um dýrin og huga að velferð þeirra. Sérstaklega ber að huga að eldisdýrunum, mállausum og oft á tíðum málsvaralausum, sem í mörgum tilvikum er gengið svo hart í fénýtingarskyni að ýtrustu þolmörkum þeirra er ofboðið. Helsti tilgangur og markmið starfshóps Samtaka lífrænna neytenda – Velferð búfjár, er að bæta aðbúnað eldisdýra og jafnframt að hvetja almenning til að breyta neysluvenjum sínum í átt til sjálfbærrar nýtingar náttúru og dýralífs. Með þessu bréfi óskar starfshópurinn, Velferð búfjár, eftir svörum frá ráðherra sem framkvæmdarvaldshafa skv. íslenskum stjórnlögum og æðsta hagsmunagæsluaðila íslensks búfjár. Þess er góðfúslega farið á leit að hann svari því hvernig og hvenær hann hyggst beita sér fyrir því að reglugerðarákvæðum sem kveða á um velferð dýra verði breytt í þá veru að þau samrýmist dýraverndarlögum. Hópurinn bendir á að þrátt fyrir að tillaga að nýjum dýravelferðarlögum geri ráð fyrir verulegum áherslubreytingum í átt að aukinni dýravelferð þá sé óviðunandi að láta dýrin þola meiri bið hvað varðar velferð þeirra enda með öllu óljóst hvaða meðferð hin nýja tillaga hlýtur hjá löggjafanum. Núgildandi reglugerðir eru ekki í samræmi við þau ákvæði sem kveða á um dýravelferð í gildandi lögum og því ber að breyta án frekari tafa að mati hópsins. Þá skorar hópurinn á ráðherra að leita til þeirra sem láta sig málefni dýraverndar og dýravelferðar varða í því skyni að afla sér sérfræðiþekkingar í sem víðustum skilningi. Þar telur starfshópurinn Velferð búfjár hjá Samtökum lífrænna neytenda sig hafa mikilvægu hlutverki að gegna.
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun