Íslendingar eiga Norðurlandamet í neyslu transfitusýru 1. júlí 2008 17:06 Siv Friðleifsdóttir Í grein í 24 stundum í dag var fjallað um bann við neyslu hertra fita, sem eru betur þekktar sem transfitusýrur, í New York fylki í Bandaríkjunum. Íslendingar eiga Norðurlandamet í neyslu hertra fita og neyta svipað magn af þeim og Austur-Evrópubúar og Bandaríkjamenn. Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni er mælt með að neyslu transfitusýra fari ekki yfir 2 grömm á dag en hún er 3,6 grömm á dag að meðaltali á Íslandi. Tillaga um slíkt bann var lögð fyrir á síðasta þingi og var Siv Friðleifsdóttir fyrsti flutningsmaður tillögunnar. Í samtali við Vísi í dag sagði Siv að ekki hafi náðst að leggja málið fram á síðasta þingi en hún ætlaði að endurflytja það í haust. ,,Ég tel ráðlegt að farið yrði dönsku leiðina í takmörkun á transfitusýrumagni en hún gengur út á að ekki sé meira en 2% hert fita af fitumagni tiltekinnar vöru," sagði Siv. Samkvæmt upplýsingum frá Siv getur það hlutfall farið allt upp í 60% hér á landi. Hún benti á að ef neytt væri 5 grömm af hertri fitu á dag þá væri 25% meiri líkur á hjarta-og æðasjúkdómum og því myndu slíkar reglur þýða sparnað í heilbrigðisgeiranum. Ástæða þess að svo óhollar fitur eru notaðar er að sögn Sivjar sú að geymsluþol vörunnar eykst verulega þegar fitan er hert. Fitur þessar eru helst að finna í vörum sem börn og unglingar sækjast mikið í eins og snakk, sælgæti, kökum og kexi. Einnig eru þær að finna í vörum eins og smjörlíki og steikingarfeiti en Siv benti á í því samhengi að töluvert væri búið að ná meðaltalsneyslunni niður á Íslandi meðal annars vegna þess að búið væri að breyta innihaldi smjörlíkis. Þegar Danir settu sín lög var reynt að kæra þá til Evrópudómstóls þar sem talið væri um viðskiptahindrun að ræða en dómstóllinn þótti nægar vísindalegar sannanir liggja fyrir skaðsemi fitanna þannig að málið var dregið tilbaka. ,,Sumir vilja fara þá leið að setja merkingar á vörur en þær eru ekki til staðar á Íslandi í dag, en ég held að það væri auðveldara fyrir fólk að hafa skýrar reglur um þetta en þurfa alltaf að stauta sig fram úr merkingum," sagði Siv að lokum. Mest lesið Myndir: Allt á floti í Kringlunni Innlent Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Innlent Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Innlent „Þetta er stórtjón fyrir okkur“ Innlent Neita að borga tjón eftir að hafa mokað snjó yfir bíl Innlent Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Innlent Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Innlent Fá ekki fjármagn til að laga Flóttamannaleiðina fyrr en 2028 Innlent Fleiri fréttir Neita að borga tjón eftir að hafa mokað snjó yfir bíl Stútfull hátíðardagskrá um allt land á 17. júní „Þetta er stórtjón fyrir okkur“ Parísarhjól sprettur upp við höfnina Stefna á að opna Kringluna á þriðjudag Fá ekki fjármagn til að laga Flóttamannaleiðina fyrr en 2028 Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Það verði „drulluerfitt“ að rífa VG úr lægðinni Jarðaberjarækt í grænum iðngarði í Helguvík Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Slökkvistarf í Kringlunni og staða Vinstri grænna Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Ferðaþjónustan, þingmálin og Running Tide í Sprengisandi Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Myndir: Allt á floti í Kringlunni Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Konungsskip Dana í Reykjavík „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Safnað fyrir gróðurskála á Kirkjubæjarklaustri „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Sjá meira
Í grein í 24 stundum í dag var fjallað um bann við neyslu hertra fita, sem eru betur þekktar sem transfitusýrur, í New York fylki í Bandaríkjunum. Íslendingar eiga Norðurlandamet í neyslu hertra fita og neyta svipað magn af þeim og Austur-Evrópubúar og Bandaríkjamenn. Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni er mælt með að neyslu transfitusýra fari ekki yfir 2 grömm á dag en hún er 3,6 grömm á dag að meðaltali á Íslandi. Tillaga um slíkt bann var lögð fyrir á síðasta þingi og var Siv Friðleifsdóttir fyrsti flutningsmaður tillögunnar. Í samtali við Vísi í dag sagði Siv að ekki hafi náðst að leggja málið fram á síðasta þingi en hún ætlaði að endurflytja það í haust. ,,Ég tel ráðlegt að farið yrði dönsku leiðina í takmörkun á transfitusýrumagni en hún gengur út á að ekki sé meira en 2% hert fita af fitumagni tiltekinnar vöru," sagði Siv. Samkvæmt upplýsingum frá Siv getur það hlutfall farið allt upp í 60% hér á landi. Hún benti á að ef neytt væri 5 grömm af hertri fitu á dag þá væri 25% meiri líkur á hjarta-og æðasjúkdómum og því myndu slíkar reglur þýða sparnað í heilbrigðisgeiranum. Ástæða þess að svo óhollar fitur eru notaðar er að sögn Sivjar sú að geymsluþol vörunnar eykst verulega þegar fitan er hert. Fitur þessar eru helst að finna í vörum sem börn og unglingar sækjast mikið í eins og snakk, sælgæti, kökum og kexi. Einnig eru þær að finna í vörum eins og smjörlíki og steikingarfeiti en Siv benti á í því samhengi að töluvert væri búið að ná meðaltalsneyslunni niður á Íslandi meðal annars vegna þess að búið væri að breyta innihaldi smjörlíkis. Þegar Danir settu sín lög var reynt að kæra þá til Evrópudómstóls þar sem talið væri um viðskiptahindrun að ræða en dómstóllinn þótti nægar vísindalegar sannanir liggja fyrir skaðsemi fitanna þannig að málið var dregið tilbaka. ,,Sumir vilja fara þá leið að setja merkingar á vörur en þær eru ekki til staðar á Íslandi í dag, en ég held að það væri auðveldara fyrir fólk að hafa skýrar reglur um þetta en þurfa alltaf að stauta sig fram úr merkingum," sagði Siv að lokum.
Mest lesið Myndir: Allt á floti í Kringlunni Innlent Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Innlent Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Innlent „Þetta er stórtjón fyrir okkur“ Innlent Neita að borga tjón eftir að hafa mokað snjó yfir bíl Innlent Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Innlent Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Innlent Fá ekki fjármagn til að laga Flóttamannaleiðina fyrr en 2028 Innlent Fleiri fréttir Neita að borga tjón eftir að hafa mokað snjó yfir bíl Stútfull hátíðardagskrá um allt land á 17. júní „Þetta er stórtjón fyrir okkur“ Parísarhjól sprettur upp við höfnina Stefna á að opna Kringluna á þriðjudag Fá ekki fjármagn til að laga Flóttamannaleiðina fyrr en 2028 Isavia stefnir að því að hefja gjaldtöku í vikunni Það verði „drulluerfitt“ að rífa VG úr lægðinni Jarðaberjarækt í grænum iðngarði í Helguvík Búðareigendur aðstoðuðu slökkviliðsmenn Flúðu vettvang eftir harðan árekstur Slökkvistarf í Kringlunni og staða Vinstri grænna Laxateljari greinir eldislaxa frá villtum löxum Ferðaþjónustan, þingmálin og Running Tide í Sprengisandi Björgunarsveitir sinntu reiðslysi og gönguslysi í gær Myndir: Allt á floti í Kringlunni Umfangsmikið mengunarslys vegna rútuslyssins Konungsskip Dana í Reykjavík „Sumar búðir hafa sloppið vel, aðrar ekki“ Safnað fyrir gróðurskála á Kirkjubæjarklaustri „Við munum ekkert hreyfa okkur í sumar“ Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Sjá meira