Jafnvægi atvinnu og einkalífs 10. apríl 2007 06:00 Páskafríið var flestum kærkomið. Langflestir fengu heila fimm daga í frí, að undanskildum þeim er starfa á sjúkrahúsum eða í störfum þar sem starfsemin þarfnast stanslausar viðveru starfsfólks. Fimm daga frí er þó munaður sem á undir högg að sækja með lengri og sveigjanlegri opnunartíma verslana og veitingastaða. Það er afleiðing breyttra tíma þar sem krafa er um aðgang að þjónustu allan sólarhringinn, sjö daga vikunnar. Aukin þjónusta hefur að vissu leyti jákvæð áhrif á atvinnulífið þar sem fleiri störf skapast. Á hinn bóginn leggur slík krafa þyngri byrðar á herðar starfsmanna sem þurfa að vera til taks nánast hvenær sem er. Með nútímatækni geta margir unnið vinnu sína heima við utan hins hefðbundna vinnutíma og hefur það færst í aukanna. Algengt er orðið að fólk sinni starfi sínu í tölvu á kvöldin og um helgar á kostnað einkalífsins. Auk þess er hægt er að nálgast fólk í gengum síma hvar og hvenær sem er og því auðvelt að kalla það inn til vinnu ef á þarf að halda. Fyrir vikið verður vinnutíminn óræður sem skapar togstreitu á milli atvinnu og einkalífs annarsvegar og milli atvinnurekanda og starfsmanns hinsvegar. Hjá mörgum fyrirtækjum tíðkast það að starfsmenn fái ekki greitt sérstaklega fyrir yfirvinnu. Ætlast er til að starfsmaður leggi til þann tíma í vinnu sem til þarf til að ljúka verkefnum. Á þetta oftast við um stjórnendur og sérfræðinga. Óræður vinnutími bitnar á skyldum starfsmanna utan vinnu og skyldur við fjölskylduna verða gjarnan útundan. Það heyrir til undantekninga að foreldrar barna séu heima þegar skóladegi lýkur. Í viðtali við Sirkus gerir Eva María Jónsdóttir þessi mál að umræðuefni. „Tíminn er lífsgæði eins og peningar," segir hún og talar um að fólk verði sjálft að inna fyrirtækin eftir fjölskyldustefnu. Skyldur við fjölskyldu og heimili eru því miður enn sem komið frekar í höndum kvenna en karla, sem þýðir að óræður vinnutími bitnar frekar á konum. Þær eru því líklegri en karlar til að sækjast eftir hlutastörfum. Slík störf eru þó af skornum skammti og bjóða ekki sömu tækifæri og önnur störf, þá sérstaklega hvað varðar laun og starfsframa. Þetta grefur undan jafnrétti. Erfitt er að finna hinn gullna meðalveg þegar gerðar eru kröfur til starfsmanns. Atvinnurekendur hljóta þó að hagnast af því að bera virðingu fyrir einkalífi starfsmanna og þörf þeirra fyrir hvíld. Þreyttur starfsmaður afkastar ekki sem skildi. Það er ekki síður hagur atvinnurekandans að gæta þess að starfsfólk fái nauðsynlegan hvíldartíma. Rannsóknir hafa sýnt að þó að vinnutíminn sé styttur minnka afköstin ekki, því fjarvera starfsmanns vegna veikinda minnkar á móti auk þess sem hann sinnir síður einkaerindum á vinnutíma. Atvinnurekendur og starfsmenn hafa um langa hríð togast á um vinnutímann. Starfsmenn þurfa að gæta þess að ekki sé of langt gengið og spyrna við fótum ef vinnan er farin að ganga um of á frístundir og fjölskyldulíf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristín Eva Þórhallsdóttir Mest lesið Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson Skoðun
Páskafríið var flestum kærkomið. Langflestir fengu heila fimm daga í frí, að undanskildum þeim er starfa á sjúkrahúsum eða í störfum þar sem starfsemin þarfnast stanslausar viðveru starfsfólks. Fimm daga frí er þó munaður sem á undir högg að sækja með lengri og sveigjanlegri opnunartíma verslana og veitingastaða. Það er afleiðing breyttra tíma þar sem krafa er um aðgang að þjónustu allan sólarhringinn, sjö daga vikunnar. Aukin þjónusta hefur að vissu leyti jákvæð áhrif á atvinnulífið þar sem fleiri störf skapast. Á hinn bóginn leggur slík krafa þyngri byrðar á herðar starfsmanna sem þurfa að vera til taks nánast hvenær sem er. Með nútímatækni geta margir unnið vinnu sína heima við utan hins hefðbundna vinnutíma og hefur það færst í aukanna. Algengt er orðið að fólk sinni starfi sínu í tölvu á kvöldin og um helgar á kostnað einkalífsins. Auk þess er hægt er að nálgast fólk í gengum síma hvar og hvenær sem er og því auðvelt að kalla það inn til vinnu ef á þarf að halda. Fyrir vikið verður vinnutíminn óræður sem skapar togstreitu á milli atvinnu og einkalífs annarsvegar og milli atvinnurekanda og starfsmanns hinsvegar. Hjá mörgum fyrirtækjum tíðkast það að starfsmenn fái ekki greitt sérstaklega fyrir yfirvinnu. Ætlast er til að starfsmaður leggi til þann tíma í vinnu sem til þarf til að ljúka verkefnum. Á þetta oftast við um stjórnendur og sérfræðinga. Óræður vinnutími bitnar á skyldum starfsmanna utan vinnu og skyldur við fjölskylduna verða gjarnan útundan. Það heyrir til undantekninga að foreldrar barna séu heima þegar skóladegi lýkur. Í viðtali við Sirkus gerir Eva María Jónsdóttir þessi mál að umræðuefni. „Tíminn er lífsgæði eins og peningar," segir hún og talar um að fólk verði sjálft að inna fyrirtækin eftir fjölskyldustefnu. Skyldur við fjölskyldu og heimili eru því miður enn sem komið frekar í höndum kvenna en karla, sem þýðir að óræður vinnutími bitnar frekar á konum. Þær eru því líklegri en karlar til að sækjast eftir hlutastörfum. Slík störf eru þó af skornum skammti og bjóða ekki sömu tækifæri og önnur störf, þá sérstaklega hvað varðar laun og starfsframa. Þetta grefur undan jafnrétti. Erfitt er að finna hinn gullna meðalveg þegar gerðar eru kröfur til starfsmanns. Atvinnurekendur hljóta þó að hagnast af því að bera virðingu fyrir einkalífi starfsmanna og þörf þeirra fyrir hvíld. Þreyttur starfsmaður afkastar ekki sem skildi. Það er ekki síður hagur atvinnurekandans að gæta þess að starfsfólk fái nauðsynlegan hvíldartíma. Rannsóknir hafa sýnt að þó að vinnutíminn sé styttur minnka afköstin ekki, því fjarvera starfsmanns vegna veikinda minnkar á móti auk þess sem hann sinnir síður einkaerindum á vinnutíma. Atvinnurekendur og starfsmenn hafa um langa hríð togast á um vinnutímann. Starfsmenn þurfa að gæta þess að ekki sé of langt gengið og spyrna við fótum ef vinnan er farin að ganga um of á frístundir og fjölskyldulíf.
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun