Hagsmunir heildarinnar - Þriðji kafli: Skálmöld Hannes Örn Blandon skrifar 17. maí 2025 13:01 Í Völuspá segir á einum stað: Bræður munu berjast og að bönum verðast, [...] (vers 44) Ég uggi orðið mjög um framtíð barna minna og reyndar allra barna í þessum heimi. Það eru víða kolsvartar blikur á lofti og um næstum allan heim berast menn á banaspjót. Enginn veit fyrir víst hvenær maðurinn birtist fyrst á fold, en eitt er ljóst að hann lærði fljótt að drepa sér til matar og síðar fóru ættbálkar að ráða hver á annan í baráttu um svæði og gæði og stendur sú barátta enn. Hefur maðurinn síðan þroskast eitthvað eða erum við andlega enn á steinaldarstigi? Fyrir um það bil sexþúsund árum kom fram á sjónarsviðið þjóð við ósa Efrat og Tígris eru kölluðust Súmerar. Þeir tóku aldeilis til höndinni. Byggðu borgir en ein af þeim hét Úr (meira um hana í næsta pistli). Þeir byggðu skóla, sjúkrahús, hallir og heimili. Þeir lögðu stund á læknisfræði, lögfræði og landbúnað. Þeir veltu vöngum yfir gæðum lands, vökvuðu akra og engi og tömdu sér húsdýr. Þeir hugðu að gangi himintungla og fetuðu guðavegi og ákölluðu guði er þessa þjóð hafði skapað (meira um þá síðar). Friðsamir voru þeir og fengu lengi vel að una í friði frá sínum herskáu grönnum, Assýringum og Babýlóníumönnum sem þurftu síðar nauðsynlega að leggja undir sig grannþjóðir og hneppa í ánauð og gerast stórveldi. Af þeirra völdum og annarra hurfu Súmerarar af sjónarsviðinu. Á hverri öld hafa heimsveldi risið til lengri eða skemmri tíma og hnigið og ekki þarf upp að telja. Diktatorar og týrannar taka völd á hverju árhundruði og stundum margir í senn. Þessa stundina er þeir nánast um allan heim og þar sem þeir ríkja má ekki hafa skoðanir hvað hafa uppi gagnrýni. Dæmi: Í Kína situr einn og hugar að landvinningum. Hann gerir kröfur til Kínahafs. Annar trónir í Tyrklandi og verða Kúrdar að þjóna og þeyja, sitja og standa eins og hann vill. Rússlandi stjórnar nú nýr Stalín og í skjóli hans öskrar Kremlarbjörn í vestur og berar tennur og mundar klær. Hann á sér leynda vini í Evrópu svo sem Ungverja og Slóvaka sem langar að því er virðist að ganga erinda Kremlarbjössa. Ísrael er undir stjórn heittrúðaðra leiddir af manni, sem hagar sér eins og fasisti, eða hvað annað á að kalla þjóðarmorðingja? Í Bandaríkjunum er stórfurðu- og hættulegur forseti sem gefur frat í mannréttindi og lýðræði í landinu sem jafnrétti og trúfrelsi var sett í sjórnarskrá. Yfir hana telur hann sig hafinn sem og lög og rétt. Allir þessir aðilar gefa dauðann og djöfulinn í frelsi, jafnrétti og bræðalag en það sem verra er að mannslíf eru einskis virði í þeirra hugum. Þá vilja þeir sýnast trúaðir sumir því þeir sjást stöku sinnum í kirkjum, moskum og sýnagógum. Leiðtogi ísraelsmanna hefur það á stefnuskrá að bola öllum palestínumönnum burt úr Ísrael þvert á alþjóðleg lög. Þetta hafa landar hans raunar haft að leiðarljósi allar götur síðan ríki gyðinga var stofnað árið 1948. Týranninn í Kreml fetar dyggilega í slóð forvera sinna og beinir spjótum sínum Evrópu í sama mund og hann murkar lífið úr frændum sínum í Úkraínu og ef verðandi diktator Bandaríkjanna kemur ekki til hjálpar ef og þegar styrjöld brýst út verða ráðamenn vesturlanda að herða vopnaframleiðslu sem ákafast. Og ef diktatorinn áðurnefndur ákveður að sölsa undir sig Grænland hvort mun þá Nató bregðast við? Í framhjáhlaupi er stutt yfir sundið til Íslands og Jörgen heitinn hundadagakóngur þurfti ekki nema 150 manns til þess til þess að leggja undir sig land og þjóð. Og ég spyr enn: Erum við þá enn á andlegu steinaldarstigi, herskáir hirðingjar og safnarar ef ekki víkingar? Hver er þroskinn, þróunin, hin andlega vakning? Sagan endurtekur sig í sífellu og mannkyn hefur ekkert lært í Völuspá segir: [...] skeggöld, skálmöld, skildir eru klofnir, vindöld, vargöld, áður veröld steypist, mun engi maður öðrum þyrma. Völuspá ku vera ort a.m.k. fyrir landnám íslands. Höfundur er Praep.hon.emeritus Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson skrifar Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Í Völuspá segir á einum stað: Bræður munu berjast og að bönum verðast, [...] (vers 44) Ég uggi orðið mjög um framtíð barna minna og reyndar allra barna í þessum heimi. Það eru víða kolsvartar blikur á lofti og um næstum allan heim berast menn á banaspjót. Enginn veit fyrir víst hvenær maðurinn birtist fyrst á fold, en eitt er ljóst að hann lærði fljótt að drepa sér til matar og síðar fóru ættbálkar að ráða hver á annan í baráttu um svæði og gæði og stendur sú barátta enn. Hefur maðurinn síðan þroskast eitthvað eða erum við andlega enn á steinaldarstigi? Fyrir um það bil sexþúsund árum kom fram á sjónarsviðið þjóð við ósa Efrat og Tígris eru kölluðust Súmerar. Þeir tóku aldeilis til höndinni. Byggðu borgir en ein af þeim hét Úr (meira um hana í næsta pistli). Þeir byggðu skóla, sjúkrahús, hallir og heimili. Þeir lögðu stund á læknisfræði, lögfræði og landbúnað. Þeir veltu vöngum yfir gæðum lands, vökvuðu akra og engi og tömdu sér húsdýr. Þeir hugðu að gangi himintungla og fetuðu guðavegi og ákölluðu guði er þessa þjóð hafði skapað (meira um þá síðar). Friðsamir voru þeir og fengu lengi vel að una í friði frá sínum herskáu grönnum, Assýringum og Babýlóníumönnum sem þurftu síðar nauðsynlega að leggja undir sig grannþjóðir og hneppa í ánauð og gerast stórveldi. Af þeirra völdum og annarra hurfu Súmerarar af sjónarsviðinu. Á hverri öld hafa heimsveldi risið til lengri eða skemmri tíma og hnigið og ekki þarf upp að telja. Diktatorar og týrannar taka völd á hverju árhundruði og stundum margir í senn. Þessa stundina er þeir nánast um allan heim og þar sem þeir ríkja má ekki hafa skoðanir hvað hafa uppi gagnrýni. Dæmi: Í Kína situr einn og hugar að landvinningum. Hann gerir kröfur til Kínahafs. Annar trónir í Tyrklandi og verða Kúrdar að þjóna og þeyja, sitja og standa eins og hann vill. Rússlandi stjórnar nú nýr Stalín og í skjóli hans öskrar Kremlarbjörn í vestur og berar tennur og mundar klær. Hann á sér leynda vini í Evrópu svo sem Ungverja og Slóvaka sem langar að því er virðist að ganga erinda Kremlarbjössa. Ísrael er undir stjórn heittrúðaðra leiddir af manni, sem hagar sér eins og fasisti, eða hvað annað á að kalla þjóðarmorðingja? Í Bandaríkjunum er stórfurðu- og hættulegur forseti sem gefur frat í mannréttindi og lýðræði í landinu sem jafnrétti og trúfrelsi var sett í sjórnarskrá. Yfir hana telur hann sig hafinn sem og lög og rétt. Allir þessir aðilar gefa dauðann og djöfulinn í frelsi, jafnrétti og bræðalag en það sem verra er að mannslíf eru einskis virði í þeirra hugum. Þá vilja þeir sýnast trúaðir sumir því þeir sjást stöku sinnum í kirkjum, moskum og sýnagógum. Leiðtogi ísraelsmanna hefur það á stefnuskrá að bola öllum palestínumönnum burt úr Ísrael þvert á alþjóðleg lög. Þetta hafa landar hans raunar haft að leiðarljósi allar götur síðan ríki gyðinga var stofnað árið 1948. Týranninn í Kreml fetar dyggilega í slóð forvera sinna og beinir spjótum sínum Evrópu í sama mund og hann murkar lífið úr frændum sínum í Úkraínu og ef verðandi diktator Bandaríkjanna kemur ekki til hjálpar ef og þegar styrjöld brýst út verða ráðamenn vesturlanda að herða vopnaframleiðslu sem ákafast. Og ef diktatorinn áðurnefndur ákveður að sölsa undir sig Grænland hvort mun þá Nató bregðast við? Í framhjáhlaupi er stutt yfir sundið til Íslands og Jörgen heitinn hundadagakóngur þurfti ekki nema 150 manns til þess til þess að leggja undir sig land og þjóð. Og ég spyr enn: Erum við þá enn á andlegu steinaldarstigi, herskáir hirðingjar og safnarar ef ekki víkingar? Hver er þroskinn, þróunin, hin andlega vakning? Sagan endurtekur sig í sífellu og mannkyn hefur ekkert lært í Völuspá segir: [...] skeggöld, skálmöld, skildir eru klofnir, vindöld, vargöld, áður veröld steypist, mun engi maður öðrum þyrma. Völuspá ku vera ort a.m.k. fyrir landnám íslands. Höfundur er Praep.hon.emeritus
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar