Your own personal Jesus Gunnar Dan Wiium skrifar 2. apríl 2024 10:31 Bæklingur sem ég rakst á um ópíóda sem Lyfjafræðingafélag Íslands vann í samvinnu við Landlæknisembættið er alveg kostulegur. Hann er mjög vel unnin og allt er upp á borðum ólíkt því hvernig ástandið var fyrir 20 árum síðan. Þá var til dæmis Oxycodone kynnt sem ó-ávanabindandi ópióði og læknar með trega díluðu og víluðu á meðan menn í glansskóm hoppuðu hæð sína af kæti. Í greiningu Washington Post frá því árið 2019 sem fjallaði um ópíóðafaraldurinn kom fram að Actavis hafi verið næst stærsti framleiðandi ópíóðalyfja á bandarískum markaði á árunum 2006 til 2014. Á þessu tímabili nam markaðshlutdeild Actavis 32 prósentum en félagið seldi 32 milljarða pilla á tímabilinu. Bandaríska lyfjaeftirlitið nálgaðist Actavis í október 2012 og óskaði eftir því að það myndi minnka framleiðslu sína á ópíóíða lyfinu oxycodone um 30 til 40 prósent til að minnka magn þess í umferð. Stjórnendur Actavis urðu ekki við því og gáfu stjórnendur út að fyrirtækið bæri ekki á ábyrgð á misnotkun lyfjanna. Þó alríkislög þar í landi skyldi fyrirtækin til að fylgjast með mynstri, tíðni og magni lyfjapantana, þá geti Actavis ekki stjórnað því hvernig lyf þeirra væru á endanum notuð. Það voru skilaboðin. Actavis sem var keypt árið 2016 af ísraelska lyfjarisanum Teva var í eigu Íslendinga þegar faraldurinn stóð sem hæst. Róbert Wessman var forstjóri fyrirtækisins en Björgólfur Thor eignaðist það árið 2007. Þegar íslensku útrásarhetjurnar seldu lágu mörg hundrað þúsund í valnum en þeim var fagnað og baðaðir í konfetti. Rétt fyrir jól lenti ég í því að deila flugvél með einum svona lyfja-smákóng. Við vorum á leiðinni til London en í röðinni fyrir framan mig í ranann sagði hann við kunningja sinn sem hann hitti í röðinni að hann myndi örugglega eyða jólunum í Frakklandi og ég skil það vel því ég las að þar ætti hann kastala. Í Gucci frá toppi til táar var aðalmaðurinn, útrásarvíkingurinn á leið í kastalann sinn. Við fáum fréttir þegar þeir græða og þegar þeir tapa. Við lesum um þá þegar þeir hringja bjöllum í kauphöllum, það rignir yfir þá glimmer sem flýtur í hálffullum kampavínsglösunum, skiptir engu, því er bara hellt í vaskinn, þeir eiga nefnilega vínekrur þessir gæjar. Bjarni hringdi í mig byrjun 2017 viku áður en hann var myrtur. Hann var á einhverju hótelherbergi í slæmu ástandi. Hann hafði oft hringt í mig þrátt fyrir ungan aldur, hann var bara tvítugur. Hann sagði við mig í símann að honum vantaði hjálp, hann gæti ekki meira en ég hafði heyrt þetta svo oft og svo var föstudagur og ég á kafi í vinnu og heil vinnuhelgi framundan í skóla dóttur minnar svo ég hafði engan tíma til að díla við Bjarna. Ég bauð honum að ég gæti tekið hann með í vinnu á mánudeginum og hann þáði það. Ég sagðist samt ætla að hringja í hann þegar ég væri búin að vinna en ég gerði það ekki og mun alltaf sjá eftir því. Ég fann fyrir svo miklum vanmætti, mér fannst ég ekkert getað gert, ópíóðafíkn er bara rugl, maður getur ekkert gert, þeir deyja bara. Ég hringdi ekki í hann og hann hringdi ekki í mig og vikan leið og svo sé hann bara í dánartilkynningum meðan ég slafraði í mig Cherrios viku eftir að við töluðum saman. Hann hafði dáið á laugardagsmorgni, ópíóðar drápu hann á meðan einn eignaðist vínekru og ég hljóp á hamstrahjóli. Ég hef nokkrar svona sögur, farið í nokkrar svona jarðarfarir þar sem mæðrum er rúllað inn í hjólastólum. Þær eru lamaðar af sorg, í taugaáföllum. Meira að segja Jónas Oddur vinur minn til margra ára, hann var klettur og með mikið lyfjaþol, ég hélt að hann væri sá síðasti sem myndir hverfa þrátt fyrir að hann hafði dílað við ópíóðafíkn í örugglega 20 ár. Inn og út úr meðferðum og hann náði meira að segja að verða edrú nokkrum sinnum í nokkra mánuði og ár þess vegna. Þegar að hann hjálpaði mér með að grafa fyrir sólpallinum heima hjá mér var hann búin að vera edrú í smá tíma. Jónas var sjúklega duglegur, sjúklega fyndin og ógeðslega klár en hann var ópíóíða fíkill og eftir að hafa verið edrú í sirka ár stakk hann sig í handlegginn og hvarf. Ógeðslega skrítið þegar vinir manns hverfa svona, einn daginn sækir maður þá á fundi eða bíó og þeir sýna mér myndir af börnum og gæludýrum og allt í blóma og svo bara nokkrum vikum seinna eru þeir horfnir og skilja eftir sig ástvini í molum. Á Íslandi eru tugir íslendinga myrtir af ópíóðum og framleiðendum þeirra á hverju ári. Þessar tölur fara hækkandi með hverju ári þrátt fyrir alla fína bæklingana sem gefnir eru út. Bæklingar sem segja að ópíóðar séu sjúklega ávanabindandi og stórhættulegt efni. Bæklingar sem segja að sé ekkert annað í boði hvað varðar verkjastýringju nema ópíóðar, pilates og núvitund. Við veltum vöngum eins og hauslausar hænur yfir vanmætti okkar gagnvart ópíódafaraldri en horfum ekki á það augljósa. Ópíóðafaraldurinn er í boði skattgreiðanda, við kjósum þetta yfir okkur á meðan jakkafataklæddir menn á H.G.H hringja bjöllum, baðaðir í smjaðri og glimmer. Útrásarvíkingar og fjármála-hetjur út um allan heim með ósýnilegt blóð undir vel snyrtum nöglum. Höfundur starfar sem verslunarstjóri, hlaðvarpsstjórnandi Þvottahússins og umboðsmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Dan Wiium Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Látum hjartað ráða för Sigrún Traustadóttir skrifar Sjá meira
Bæklingur sem ég rakst á um ópíóda sem Lyfjafræðingafélag Íslands vann í samvinnu við Landlæknisembættið er alveg kostulegur. Hann er mjög vel unnin og allt er upp á borðum ólíkt því hvernig ástandið var fyrir 20 árum síðan. Þá var til dæmis Oxycodone kynnt sem ó-ávanabindandi ópióði og læknar með trega díluðu og víluðu á meðan menn í glansskóm hoppuðu hæð sína af kæti. Í greiningu Washington Post frá því árið 2019 sem fjallaði um ópíóðafaraldurinn kom fram að Actavis hafi verið næst stærsti framleiðandi ópíóðalyfja á bandarískum markaði á árunum 2006 til 2014. Á þessu tímabili nam markaðshlutdeild Actavis 32 prósentum en félagið seldi 32 milljarða pilla á tímabilinu. Bandaríska lyfjaeftirlitið nálgaðist Actavis í október 2012 og óskaði eftir því að það myndi minnka framleiðslu sína á ópíóíða lyfinu oxycodone um 30 til 40 prósent til að minnka magn þess í umferð. Stjórnendur Actavis urðu ekki við því og gáfu stjórnendur út að fyrirtækið bæri ekki á ábyrgð á misnotkun lyfjanna. Þó alríkislög þar í landi skyldi fyrirtækin til að fylgjast með mynstri, tíðni og magni lyfjapantana, þá geti Actavis ekki stjórnað því hvernig lyf þeirra væru á endanum notuð. Það voru skilaboðin. Actavis sem var keypt árið 2016 af ísraelska lyfjarisanum Teva var í eigu Íslendinga þegar faraldurinn stóð sem hæst. Róbert Wessman var forstjóri fyrirtækisins en Björgólfur Thor eignaðist það árið 2007. Þegar íslensku útrásarhetjurnar seldu lágu mörg hundrað þúsund í valnum en þeim var fagnað og baðaðir í konfetti. Rétt fyrir jól lenti ég í því að deila flugvél með einum svona lyfja-smákóng. Við vorum á leiðinni til London en í röðinni fyrir framan mig í ranann sagði hann við kunningja sinn sem hann hitti í röðinni að hann myndi örugglega eyða jólunum í Frakklandi og ég skil það vel því ég las að þar ætti hann kastala. Í Gucci frá toppi til táar var aðalmaðurinn, útrásarvíkingurinn á leið í kastalann sinn. Við fáum fréttir þegar þeir græða og þegar þeir tapa. Við lesum um þá þegar þeir hringja bjöllum í kauphöllum, það rignir yfir þá glimmer sem flýtur í hálffullum kampavínsglösunum, skiptir engu, því er bara hellt í vaskinn, þeir eiga nefnilega vínekrur þessir gæjar. Bjarni hringdi í mig byrjun 2017 viku áður en hann var myrtur. Hann var á einhverju hótelherbergi í slæmu ástandi. Hann hafði oft hringt í mig þrátt fyrir ungan aldur, hann var bara tvítugur. Hann sagði við mig í símann að honum vantaði hjálp, hann gæti ekki meira en ég hafði heyrt þetta svo oft og svo var föstudagur og ég á kafi í vinnu og heil vinnuhelgi framundan í skóla dóttur minnar svo ég hafði engan tíma til að díla við Bjarna. Ég bauð honum að ég gæti tekið hann með í vinnu á mánudeginum og hann þáði það. Ég sagðist samt ætla að hringja í hann þegar ég væri búin að vinna en ég gerði það ekki og mun alltaf sjá eftir því. Ég fann fyrir svo miklum vanmætti, mér fannst ég ekkert getað gert, ópíóðafíkn er bara rugl, maður getur ekkert gert, þeir deyja bara. Ég hringdi ekki í hann og hann hringdi ekki í mig og vikan leið og svo sé hann bara í dánartilkynningum meðan ég slafraði í mig Cherrios viku eftir að við töluðum saman. Hann hafði dáið á laugardagsmorgni, ópíóðar drápu hann á meðan einn eignaðist vínekru og ég hljóp á hamstrahjóli. Ég hef nokkrar svona sögur, farið í nokkrar svona jarðarfarir þar sem mæðrum er rúllað inn í hjólastólum. Þær eru lamaðar af sorg, í taugaáföllum. Meira að segja Jónas Oddur vinur minn til margra ára, hann var klettur og með mikið lyfjaþol, ég hélt að hann væri sá síðasti sem myndir hverfa þrátt fyrir að hann hafði dílað við ópíóðafíkn í örugglega 20 ár. Inn og út úr meðferðum og hann náði meira að segja að verða edrú nokkrum sinnum í nokkra mánuði og ár þess vegna. Þegar að hann hjálpaði mér með að grafa fyrir sólpallinum heima hjá mér var hann búin að vera edrú í smá tíma. Jónas var sjúklega duglegur, sjúklega fyndin og ógeðslega klár en hann var ópíóíða fíkill og eftir að hafa verið edrú í sirka ár stakk hann sig í handlegginn og hvarf. Ógeðslega skrítið þegar vinir manns hverfa svona, einn daginn sækir maður þá á fundi eða bíó og þeir sýna mér myndir af börnum og gæludýrum og allt í blóma og svo bara nokkrum vikum seinna eru þeir horfnir og skilja eftir sig ástvini í molum. Á Íslandi eru tugir íslendinga myrtir af ópíóðum og framleiðendum þeirra á hverju ári. Þessar tölur fara hækkandi með hverju ári þrátt fyrir alla fína bæklingana sem gefnir eru út. Bæklingar sem segja að ópíóðar séu sjúklega ávanabindandi og stórhættulegt efni. Bæklingar sem segja að sé ekkert annað í boði hvað varðar verkjastýringju nema ópíóðar, pilates og núvitund. Við veltum vöngum eins og hauslausar hænur yfir vanmætti okkar gagnvart ópíódafaraldri en horfum ekki á það augljósa. Ópíóðafaraldurinn er í boði skattgreiðanda, við kjósum þetta yfir okkur á meðan jakkafataklæddir menn á H.G.H hringja bjöllum, baðaðir í smjaðri og glimmer. Útrásarvíkingar og fjármála-hetjur út um allan heim með ósýnilegt blóð undir vel snyrtum nöglum. Höfundur starfar sem verslunarstjóri, hlaðvarpsstjórnandi Þvottahússins og umboðsmaður.
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun