Þess vegna þarf nýja forystu í VR Arnar Guðmundsson skrifar 10. mars 2023 11:01 Samstaða samtaka launafólks í komandi kjarasamningagerð, í stað innbyrðis átaka, skiptir okkur öll máli af þremur megin ástæðum. Í fyrsta lagi af því einungis þannig næst raunverulegur árangur í að bæta kjör og réttindi þeirra sem veikast standa á vinnumarkaði. Í öðru lagi af því innbyrðis samstaða er forsenda þess að mæta stjórnvöldum og knýja á um stóru samfélagslegu verkefnin á borð við jafnréttismál og launamun kynjanna, húsnæðisvandann, jöfnunaráhrif skattkerfisins, vaxtabyrðarnar, skerðingar lífeyrisréttinda almannatrygginga og kostnaðarþátttöku sjúklinga í heilbrigðiskerfinu. Í þriðja lagi af því samstaðan er hinn raunverulegi slagkraftur verkalýðshreyfingarinnar og grundvöllur verðmætrar og sérstakrar stöðu hennar í samfélaginu sem varin er af lögum og alþjóðasamningum. Hatrömm innbyrðis átök grafa undan þeirri stöðu og skapa andstæðingum samtaka launafólks bæði átyllu og stöðu til að láta til skarar skríða og því miður gætum við þurft að fást við slíkar tilraunir núna. Grundvallaratriðin framar persónulegum skoðunum Fólkið sem fjöldi ólíks félagsfólks samtaka okkar velur sér til forystu í sínum félögum, á sínum eigin forsendum, er ólíkt og sumir eru virkir innan ólíkra stjórnmálaflokka. Eina grundvallar krafan sem við félagsfólk gerum er að hver og einn einasti starfi alltaf og undantekningarlaust í þágu grundvallarhugsjóna verkalýðshreyfingarinnar og í þágu hagsmuna síns félagsfólks, burtséð frá eigin persónulega eða pólitísku hagsmunum. Þannig upplifði ég persónulega fjölda fyrrum forystufólks sem ég sat með á ótal miðstjórnarfundum ASÍ, formannafundum og fundum formanna landssambanda. Þegar á reyndi réði grundvöllur verkalýðshreyfingarinnar og flokksskírteinin viku enda gátu stjórnar- og stjórnarandstöðuflokkar skipt um sæti með litlum fyrirvara án þess að það breytti viðfangsefnum eða stefnu samtaka launafólks. Þess vegna er Ragnar Þór ekki minn formaður Einmitt út af öllu framansögðu er Ragnar Þór Ingólfsson því miður ekki minn formaður í VR þótt ég hafi verið þar félagi í áratugi. Þegar á reyndi vegna fordæmalausrar hópuppsagnar af hálfu stéttarfélags og alvarlegra opinberra ásakana í garð hóps félagsfólks VR, vænti þetta fólks stuðnings og viðbragða frá sínu stéttarfélagi enda ekki í nein önnur hús að venda. En formaður VR beitti afli sínu af þunga gegn opinberum viðbrögðum bæði miðstjórnar ASÍ og fulltrúaráðs VR, að því er virðist til þess eins að styggja ekki félagið sem tók sér svo afgerandi stöðu sem harðsvíraður atvinnurekandi. Persónulegur metnaður formannsins stóð til þess að verða forseti ASÍ og til þess þurfti atkvæðamagn félagsins. Öllu lægra verður ekki lotið að mínu mati og ég ætla ekki að reyna að lýsa persónulegum sárindum og vonbrigðum þess félagsfólks VR sem fyrir varð. Á sama tíma og forysta VR þagði opinberlega var hlutverk óbreytts starfsfólks VR að styðja við og aðstoða einstaklingana við að vinna úr áfallinu. Í miðri hrinu skipulagðs netofbeldis og staðlausra ásakana gegn hópi eigin félagsfólks kaus svo formaður stéttarfélags þess sama fólks að skrifa grein um „skuggastjórnun“ í verkalýðshreyfingunni, sem gaf hatursorðræðunni byr undir báða vængi í stað þess að verja sitt fólk. Svo fór að lokum að Drífa Snædal forseti ASÍ sagði af sér vegna þess að ólíft væri að starfa við slíkar aðstæður og þá heift sem réði ríkjum innan samtaka launafólks. Að éta bæði kökuna og eiga hana, sitjandi á grindverkinu Af eðlilegum ástæðum gat hvorki VR né nokkuð annað stéttarfélag með lausa kjarasamninga frá 1. nóvember sl. beðið eftir stéttarfélaginu Eflingu sem skilaði ekki kröfugerð fyrr en daginn áður en samningar runnu út. Og VR gat vegna samsetningar félagsfólks ekki uppfyllt þá kröfur Eflingar að byggja eingöngu á krónutöluhækkunum. Því var sú ákvörðun að semja með félögum iðnaðarmanna um blandaða leið mjög skiljanleg. En þegar samningar voru undirritaðir var boðið upp á sérkennilegan leikþátt. Formaður VR undirritaði sumsé kjarasamning innan ramma SGS samninganna en treysti sér af einhverjum ástæðum ekki til að vera með á fréttamynd um þann atburð. Og svo virðist sem sumum þyki fréttamyndin afdrifaríkari en sjálf undirskriftin þegar litið er til ólíkra örlaga formanns SGS, sem varð á einni nóttu að stéttsvikara, og formanns VR sem er enn talin til vonarstjarna þeirra sem kenna það við „róttæka verkalýðsbaráttu“ að berja fyrst og síðast á félögum sínum eða jafnvel eigin starfsfólki. Verkefnið fram undan krefst samstöðu Lífskjarasamningarnir 2019, sem eru almennt lofaðir af samtökum launafólks, voru afsprengi víðtækrar samstöðu. Nýgerðir skammtímasamningar fóru fram í skugga innbyrðis átaka en þó báru nær öll félög Starfsgreinasambandsins gæfu til þess að mæta bæði tímanlega, vel undirbúin og sameinuð til leiks og svo fór að verslunarmenn tóku höndum saman við iðnfélögin um að semja á sömu nótum. Loks samþykkti félagsfólk Eflingar miðlunartillögu um sambærilegan samning með mun meira afgerandi hætti en lífskjarasamningana 2019. En vinnan við gerð heildarkjarasamninga sem eiga að taka við og duga öllu launafólki bæði sem vörn og lífskjarabót frá byrjun næsta árs og til næstu ára, er þegar hafin í skugga verðbólgu og óvissu í alþjóðamálum. Þar dugir engin sundrung til að ná raunverulegum árangri. Þess vegna legg ég við hlustir þegar fram kemur öflugur formannsframbjóðandi sem lofar mátt samstöðu í stað innbyrðis átaka. Og við erum komin í sérkennilega stöðu þegar sama netofbeldissveit og snúist hefur gegn fyrrum starfsfólki Eflingar, fyrrverandi forseta ASÍ og forystufólki SGS, ræðst nú á þennan frambjóðanda með því að leggja áherslu á samtakamátt að jöfnu við svik við láglaunafólk. Sami hópur mun eflaust ekki draga af sér í fordæmingu á þessum pistli eða mér sem höfundi hans. En ég hef þá trú að félagsfólk VR hafi meiri áhuga á árangri á þeim fjölmörgu sviðum sem skipta hvað mestu máli en að félagið sé áfram verkfæri í hatrömmum innbyrðis átökum innan heildarsamtaka launafólks. VR á einfaldlega að hafa þar leiðandi hlutverk í krafti stærðar og málflutnings. Til þess þarf félagið leiðtoga og í það hlutverk treysti ég Elvu Hrönn. Hvet alla VR félaga til að skrá sig inn á VR.is og kjósa fyrir 15. mars. Höfundur er félagi í VR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Stéttarfélög Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Sjá meira
Samstaða samtaka launafólks í komandi kjarasamningagerð, í stað innbyrðis átaka, skiptir okkur öll máli af þremur megin ástæðum. Í fyrsta lagi af því einungis þannig næst raunverulegur árangur í að bæta kjör og réttindi þeirra sem veikast standa á vinnumarkaði. Í öðru lagi af því innbyrðis samstaða er forsenda þess að mæta stjórnvöldum og knýja á um stóru samfélagslegu verkefnin á borð við jafnréttismál og launamun kynjanna, húsnæðisvandann, jöfnunaráhrif skattkerfisins, vaxtabyrðarnar, skerðingar lífeyrisréttinda almannatrygginga og kostnaðarþátttöku sjúklinga í heilbrigðiskerfinu. Í þriðja lagi af því samstaðan er hinn raunverulegi slagkraftur verkalýðshreyfingarinnar og grundvöllur verðmætrar og sérstakrar stöðu hennar í samfélaginu sem varin er af lögum og alþjóðasamningum. Hatrömm innbyrðis átök grafa undan þeirri stöðu og skapa andstæðingum samtaka launafólks bæði átyllu og stöðu til að láta til skarar skríða og því miður gætum við þurft að fást við slíkar tilraunir núna. Grundvallaratriðin framar persónulegum skoðunum Fólkið sem fjöldi ólíks félagsfólks samtaka okkar velur sér til forystu í sínum félögum, á sínum eigin forsendum, er ólíkt og sumir eru virkir innan ólíkra stjórnmálaflokka. Eina grundvallar krafan sem við félagsfólk gerum er að hver og einn einasti starfi alltaf og undantekningarlaust í þágu grundvallarhugsjóna verkalýðshreyfingarinnar og í þágu hagsmuna síns félagsfólks, burtséð frá eigin persónulega eða pólitísku hagsmunum. Þannig upplifði ég persónulega fjölda fyrrum forystufólks sem ég sat með á ótal miðstjórnarfundum ASÍ, formannafundum og fundum formanna landssambanda. Þegar á reyndi réði grundvöllur verkalýðshreyfingarinnar og flokksskírteinin viku enda gátu stjórnar- og stjórnarandstöðuflokkar skipt um sæti með litlum fyrirvara án þess að það breytti viðfangsefnum eða stefnu samtaka launafólks. Þess vegna er Ragnar Þór ekki minn formaður Einmitt út af öllu framansögðu er Ragnar Þór Ingólfsson því miður ekki minn formaður í VR þótt ég hafi verið þar félagi í áratugi. Þegar á reyndi vegna fordæmalausrar hópuppsagnar af hálfu stéttarfélags og alvarlegra opinberra ásakana í garð hóps félagsfólks VR, vænti þetta fólks stuðnings og viðbragða frá sínu stéttarfélagi enda ekki í nein önnur hús að venda. En formaður VR beitti afli sínu af þunga gegn opinberum viðbrögðum bæði miðstjórnar ASÍ og fulltrúaráðs VR, að því er virðist til þess eins að styggja ekki félagið sem tók sér svo afgerandi stöðu sem harðsvíraður atvinnurekandi. Persónulegur metnaður formannsins stóð til þess að verða forseti ASÍ og til þess þurfti atkvæðamagn félagsins. Öllu lægra verður ekki lotið að mínu mati og ég ætla ekki að reyna að lýsa persónulegum sárindum og vonbrigðum þess félagsfólks VR sem fyrir varð. Á sama tíma og forysta VR þagði opinberlega var hlutverk óbreytts starfsfólks VR að styðja við og aðstoða einstaklingana við að vinna úr áfallinu. Í miðri hrinu skipulagðs netofbeldis og staðlausra ásakana gegn hópi eigin félagsfólks kaus svo formaður stéttarfélags þess sama fólks að skrifa grein um „skuggastjórnun“ í verkalýðshreyfingunni, sem gaf hatursorðræðunni byr undir báða vængi í stað þess að verja sitt fólk. Svo fór að lokum að Drífa Snædal forseti ASÍ sagði af sér vegna þess að ólíft væri að starfa við slíkar aðstæður og þá heift sem réði ríkjum innan samtaka launafólks. Að éta bæði kökuna og eiga hana, sitjandi á grindverkinu Af eðlilegum ástæðum gat hvorki VR né nokkuð annað stéttarfélag með lausa kjarasamninga frá 1. nóvember sl. beðið eftir stéttarfélaginu Eflingu sem skilaði ekki kröfugerð fyrr en daginn áður en samningar runnu út. Og VR gat vegna samsetningar félagsfólks ekki uppfyllt þá kröfur Eflingar að byggja eingöngu á krónutöluhækkunum. Því var sú ákvörðun að semja með félögum iðnaðarmanna um blandaða leið mjög skiljanleg. En þegar samningar voru undirritaðir var boðið upp á sérkennilegan leikþátt. Formaður VR undirritaði sumsé kjarasamning innan ramma SGS samninganna en treysti sér af einhverjum ástæðum ekki til að vera með á fréttamynd um þann atburð. Og svo virðist sem sumum þyki fréttamyndin afdrifaríkari en sjálf undirskriftin þegar litið er til ólíkra örlaga formanns SGS, sem varð á einni nóttu að stéttsvikara, og formanns VR sem er enn talin til vonarstjarna þeirra sem kenna það við „róttæka verkalýðsbaráttu“ að berja fyrst og síðast á félögum sínum eða jafnvel eigin starfsfólki. Verkefnið fram undan krefst samstöðu Lífskjarasamningarnir 2019, sem eru almennt lofaðir af samtökum launafólks, voru afsprengi víðtækrar samstöðu. Nýgerðir skammtímasamningar fóru fram í skugga innbyrðis átaka en þó báru nær öll félög Starfsgreinasambandsins gæfu til þess að mæta bæði tímanlega, vel undirbúin og sameinuð til leiks og svo fór að verslunarmenn tóku höndum saman við iðnfélögin um að semja á sömu nótum. Loks samþykkti félagsfólk Eflingar miðlunartillögu um sambærilegan samning með mun meira afgerandi hætti en lífskjarasamningana 2019. En vinnan við gerð heildarkjarasamninga sem eiga að taka við og duga öllu launafólki bæði sem vörn og lífskjarabót frá byrjun næsta árs og til næstu ára, er þegar hafin í skugga verðbólgu og óvissu í alþjóðamálum. Þar dugir engin sundrung til að ná raunverulegum árangri. Þess vegna legg ég við hlustir þegar fram kemur öflugur formannsframbjóðandi sem lofar mátt samstöðu í stað innbyrðis átaka. Og við erum komin í sérkennilega stöðu þegar sama netofbeldissveit og snúist hefur gegn fyrrum starfsfólki Eflingar, fyrrverandi forseta ASÍ og forystufólki SGS, ræðst nú á þennan frambjóðanda með því að leggja áherslu á samtakamátt að jöfnu við svik við láglaunafólk. Sami hópur mun eflaust ekki draga af sér í fordæmingu á þessum pistli eða mér sem höfundi hans. En ég hef þá trú að félagsfólk VR hafi meiri áhuga á árangri á þeim fjölmörgu sviðum sem skipta hvað mestu máli en að félagið sé áfram verkfæri í hatrömmum innbyrðis átökum innan heildarsamtaka launafólks. VR á einfaldlega að hafa þar leiðandi hlutverk í krafti stærðar og málflutnings. Til þess þarf félagið leiðtoga og í það hlutverk treysti ég Elvu Hrönn. Hvet alla VR félaga til að skrá sig inn á VR.is og kjósa fyrir 15. mars. Höfundur er félagi í VR.
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar