Landsbyggðarskattar og leigubílafrumvarp Erna Bjarnadóttir skrifar 14. júlí 2022 08:00 Júlímánuður hefur lengi verið kenndur við gúrkutíð í fjölmiðlum. Í því skjóli hafa ríkistjórnir löngum skákað og sloppið furðuvel frá málum sem á góðum degi á Alþingi, hefðu landað nokkrum munnlegum fyrirspurnum eða skarkala í störfum þingsins. Sá mánuður sem nú er enn ekki hálfnaður hefur verið býsna „gjöfull“ að þessu leyti. Spilling meðal stjórnmálamanna Fyrst ber að nefna gagnalekan frá farveitunni Uber sem sýnir þá víðtæku aðstoð sem fyrirtækið fékk frá Emmanuel Macron, forseta Frakklands og Neelie Kroese fyrrver-andi framkvæmdastjóra ESB sem og öðrum stjórnmálamönnum. Gögnin afhjúpuðu hvernig Uber beitti sér í samskiptum við hátt setta stjórnmálamenn. Ég hef hins vegar ekki tekið eftir að fjölmiðlar eða stjórnmálamenn hafi spurt hvort íslenskir stjórnmálamenn komi þarna við sögu. Verður sama kapp og fyrr lagt á að koma umdeildu „leigubílafrumvarpi“ ríkisstjórnarinnar í gegnum þingið? Eða fækkar e.t.v. bréfunum frá ESA þar sem þrýst er á að þetta mál fái afgreiðslu. Félög leigubifreiðastjóra hafa gagnrýnt að í frumvarpinu felist aðför að atvinnugreininni og að boðaðar breytingar geti stefnt lífsviðurværi heillar stéttar, atvinnuréttindum og eignarréttindum stefnt í voða. Vegtollar á landsbyggðinni Öllu stærra mál er þó útspil innviðaráðherra þegar hann boðar gjaldtöku í öllum jarðgöngum landsins. Nú á að fjármagna ein tiltekin jarðgöng (í fyrstu atrennu alla vega) með gjaldtöku í öllum jarðgöngum landsins. Rétt er að rifja upp að þegar er í gangi gjaldtaka í Vaðlaheiðargöngum, líklega á þá að hækka gjaldið þar eða hvað? Hvalfjarðargöng hafa þegar verið greidd upp með gjaldtöku af umferð um þau. Stendur þá til að hefja gjaldtöku þar á ný?. Strákagöng, Múlagöng og göng undir Breiðadals- og Botnsheiði uppfylla ekki kröfur dagsins í dag. Er forsvaranlegt að hefja gjaldtöku um þau? Þá eru ekki eftir nema fimm göng, sem teljast uppfylla nútíma kröfur. Það eru Dýrafjarðargöng, Bolungarvíkurgöng, Héðinsfjarðargöng, Norðfjarðargöng og Fáskrúðsfjarðargöng. Umferð um þau stendur vart undir tekjum sem skipta máli í stóra samhenginu. Vestmannaeyingar þekkja skatt af þessu tagi vel þar sem þjóðvegurinn til Eyja með Herjólfi er gjaldskyldur. Sá skattur hefur enn ekki verið notaður til að kaupa nýja ferju yfir Breiðafjörð, sem þó er full þörf á. Yrði höfðinu engu að síður barið við steininn er ljóst að hér er á ferðinni nýr landsbyggðarskattur sem gengur að auki þvert á fyrri fyrirheit um að umferð um nær öll fyrrnefnd jarðgöng yrði gjaldfrjáls. Brúatollar næsta tekjulindin Hvað er þá næst? Gjaldtaka á gömlu Ölfusárbrúnni á þjóðvegi eitt um Selfoss? Það liggur jú mikið við að byggja nýja brú og er langlundargeð kjósenda í kjördæminu með ólíkindum. Auðvitað var ráðherrann ekki spurður út í þetta í kvöldfréttum Stöðvar 2 þann 12. júlí. Slíkt hefði fengið hárin á landsmönnum til að rísa því margfalt fleiri fara um þá brú en t.d. um Fáskrúðsfjarðargöng. En rökin sem færð eru fram fyrir gjaldtöku á umferð um jarðgöng hljóta að eiga ekki síður vel við um brýr sem ekki er vanþörf á að byggja upp vítt og breitt um landið. Gjaldtaka á Borgarfjarðarbrúnni og Skeiðarárbrúnni og Ölfusárbrúnni er mun gjöfulli tekjulind en á umferð um jarðgöng á Vestfjörðum. Þó nefnt hafi verið sem röksemd fyrir gjaldtöku í jarðgöngum að slíkt sé gert í Færeyjum er líkast til síður tekið gjald þar af umferð yfir brýr yfir jökulár af augljósum ástæðum. Góðar samgöngur tryggja byggð í landinu Viðsnúningur Framsóknarflokksins í þessum málaflokki er umhugsunarefni. Lengi vel hafði flokkurinn engin áform um vegtolla og sagðist vera á móti þeim. Fyrir síðustu kosningar, sem fram fóru í september 2021, sagðist Framsókn þetta í stefnuskrá sinni um fjármögnun vegakerfisins: „Ljúka þarf mótun framtíðarstefnu um fjármögnun vegakerfisins. Það er stefna Framsóknar að núverandi tekjur ríkisins af olíu- og bensíngjöldum, auk skatttekna af innflutningi ökutækja eigi að renna til reksturs, viðhalds og uppbyggingar á vegakerfi landsmanna.“ Ný gjaldtaka í öllum jarðgöngum á Vestfjörðum eða Austfjörðum rímar illa við þessa stefnu – er í raun dæmi um fullkomna u-beygju í málaflokknum. Komið í bakið á brothættum byggðum Nei hæstvirtur ráðherra, hér þarf að hugsa hlutina í víðara samhengi. Með þessu er ég ekki að útloka að gjaldtaka fyrir nýtingu samgöngu mannvirkja geti verið liður í uppbyggingu samgöngukerfisins á Íslandi. En að koma með þessum hætti í bakið á brothættum byggðum sem sumar hafa fengið nýtt líf með nútíma samgöngubótum er aðferð sem undirritaðri hugnast ekki. Höfundur er ökuþór og varaþingmaður Miðflokksins í Suðurkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Erna Bjarnadóttir Samgöngur Leigubílar Miðflokkurinn Byggðamál Mest lesið Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon skrifar Skoðun Umbylting ríkisfjármála á átta mánuðum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Sjá meira
Júlímánuður hefur lengi verið kenndur við gúrkutíð í fjölmiðlum. Í því skjóli hafa ríkistjórnir löngum skákað og sloppið furðuvel frá málum sem á góðum degi á Alþingi, hefðu landað nokkrum munnlegum fyrirspurnum eða skarkala í störfum þingsins. Sá mánuður sem nú er enn ekki hálfnaður hefur verið býsna „gjöfull“ að þessu leyti. Spilling meðal stjórnmálamanna Fyrst ber að nefna gagnalekan frá farveitunni Uber sem sýnir þá víðtæku aðstoð sem fyrirtækið fékk frá Emmanuel Macron, forseta Frakklands og Neelie Kroese fyrrver-andi framkvæmdastjóra ESB sem og öðrum stjórnmálamönnum. Gögnin afhjúpuðu hvernig Uber beitti sér í samskiptum við hátt setta stjórnmálamenn. Ég hef hins vegar ekki tekið eftir að fjölmiðlar eða stjórnmálamenn hafi spurt hvort íslenskir stjórnmálamenn komi þarna við sögu. Verður sama kapp og fyrr lagt á að koma umdeildu „leigubílafrumvarpi“ ríkisstjórnarinnar í gegnum þingið? Eða fækkar e.t.v. bréfunum frá ESA þar sem þrýst er á að þetta mál fái afgreiðslu. Félög leigubifreiðastjóra hafa gagnrýnt að í frumvarpinu felist aðför að atvinnugreininni og að boðaðar breytingar geti stefnt lífsviðurværi heillar stéttar, atvinnuréttindum og eignarréttindum stefnt í voða. Vegtollar á landsbyggðinni Öllu stærra mál er þó útspil innviðaráðherra þegar hann boðar gjaldtöku í öllum jarðgöngum landsins. Nú á að fjármagna ein tiltekin jarðgöng (í fyrstu atrennu alla vega) með gjaldtöku í öllum jarðgöngum landsins. Rétt er að rifja upp að þegar er í gangi gjaldtaka í Vaðlaheiðargöngum, líklega á þá að hækka gjaldið þar eða hvað? Hvalfjarðargöng hafa þegar verið greidd upp með gjaldtöku af umferð um þau. Stendur þá til að hefja gjaldtöku þar á ný?. Strákagöng, Múlagöng og göng undir Breiðadals- og Botnsheiði uppfylla ekki kröfur dagsins í dag. Er forsvaranlegt að hefja gjaldtöku um þau? Þá eru ekki eftir nema fimm göng, sem teljast uppfylla nútíma kröfur. Það eru Dýrafjarðargöng, Bolungarvíkurgöng, Héðinsfjarðargöng, Norðfjarðargöng og Fáskrúðsfjarðargöng. Umferð um þau stendur vart undir tekjum sem skipta máli í stóra samhenginu. Vestmannaeyingar þekkja skatt af þessu tagi vel þar sem þjóðvegurinn til Eyja með Herjólfi er gjaldskyldur. Sá skattur hefur enn ekki verið notaður til að kaupa nýja ferju yfir Breiðafjörð, sem þó er full þörf á. Yrði höfðinu engu að síður barið við steininn er ljóst að hér er á ferðinni nýr landsbyggðarskattur sem gengur að auki þvert á fyrri fyrirheit um að umferð um nær öll fyrrnefnd jarðgöng yrði gjaldfrjáls. Brúatollar næsta tekjulindin Hvað er þá næst? Gjaldtaka á gömlu Ölfusárbrúnni á þjóðvegi eitt um Selfoss? Það liggur jú mikið við að byggja nýja brú og er langlundargeð kjósenda í kjördæminu með ólíkindum. Auðvitað var ráðherrann ekki spurður út í þetta í kvöldfréttum Stöðvar 2 þann 12. júlí. Slíkt hefði fengið hárin á landsmönnum til að rísa því margfalt fleiri fara um þá brú en t.d. um Fáskrúðsfjarðargöng. En rökin sem færð eru fram fyrir gjaldtöku á umferð um jarðgöng hljóta að eiga ekki síður vel við um brýr sem ekki er vanþörf á að byggja upp vítt og breitt um landið. Gjaldtaka á Borgarfjarðarbrúnni og Skeiðarárbrúnni og Ölfusárbrúnni er mun gjöfulli tekjulind en á umferð um jarðgöng á Vestfjörðum. Þó nefnt hafi verið sem röksemd fyrir gjaldtöku í jarðgöngum að slíkt sé gert í Færeyjum er líkast til síður tekið gjald þar af umferð yfir brýr yfir jökulár af augljósum ástæðum. Góðar samgöngur tryggja byggð í landinu Viðsnúningur Framsóknarflokksins í þessum málaflokki er umhugsunarefni. Lengi vel hafði flokkurinn engin áform um vegtolla og sagðist vera á móti þeim. Fyrir síðustu kosningar, sem fram fóru í september 2021, sagðist Framsókn þetta í stefnuskrá sinni um fjármögnun vegakerfisins: „Ljúka þarf mótun framtíðarstefnu um fjármögnun vegakerfisins. Það er stefna Framsóknar að núverandi tekjur ríkisins af olíu- og bensíngjöldum, auk skatttekna af innflutningi ökutækja eigi að renna til reksturs, viðhalds og uppbyggingar á vegakerfi landsmanna.“ Ný gjaldtaka í öllum jarðgöngum á Vestfjörðum eða Austfjörðum rímar illa við þessa stefnu – er í raun dæmi um fullkomna u-beygju í málaflokknum. Komið í bakið á brothættum byggðum Nei hæstvirtur ráðherra, hér þarf að hugsa hlutina í víðara samhengi. Með þessu er ég ekki að útloka að gjaldtaka fyrir nýtingu samgöngu mannvirkja geti verið liður í uppbyggingu samgöngukerfisins á Íslandi. En að koma með þessum hætti í bakið á brothættum byggðum sem sumar hafa fengið nýtt líf með nútíma samgöngubótum er aðferð sem undirritaðri hugnast ekki. Höfundur er ökuþór og varaþingmaður Miðflokksins í Suðurkjördæmi.
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun