Skjótfenginn gróði í boði íslensks almennings Kristrún Frostadóttir skrifar 12. apríl 2022 16:30 Í viðtali að morgni Íslandsbankaútboðsins sagði fjármálaráðherra „að horft hafi verið til þess að nýir eigendur vilji byggja bankann upp til lengri tíma í stað þess að leita að skjótfengnum gróða.“ Nú hafa birst gögn sem benda til þess að af þeim rúmlega 200 fjárfestum sem keyptu í útboðinu hafi um 130 aðilar einmitt komið inn aðeins fyrir skjótfenginn gróða. Þessir 130 aðilar fengu úthlutað 35% af hlutunum sem til sölu voru á afslætti. Biðu í örfáa sólarhringa og seldu sig svo út úr bankanum. Hagnaður þessara fjárfesta var líklega um 1,5 milljarður króna miðað við verð bréfanna frá útboðinu. Líkur eru á því að flestir þeirra hafi ekki þurft að leggja fram sjálfir nema brot upphæðarinnar sem tryggingu og ávöxtun þeirra því ævintýraleg. Grunur vaknaði að eitthvað væri ekki eins og það ætti að vera þegar upplýsingar um viðskipti innherja bárust stuttu eftir útboðið. Þar voru einstaklingar að kaupa fyrir lágar upphæðir, þrátt fyrir að rökin fyrir slíkum afslætti væru að laða að aðila sem tækju á sig markaðsáhættu með því að kaupa stóran hlut í bankanum. Spurningar voru spurðar um hversu margir slíkir aðilar hefðu fengið að fljóta með í útboðinu. Listinn var loks birtur í síðustu viku. Nú hefur birst uppfærður listi þar sem fram kemur að yfirgnæfandi hluti þeirra fjárfesta sem keyptu fyrir lágar upphæðir hafa selt. Sömu sögu er að segja af erlendum sjóðum sem tóku jafnframt snúning á ríkiseigninni í fyrsta útboðinu – og var boðin þátttaka á ný. Allt kvittað upp á af Bankasýslunni og fjármálaráðherra sem samþykkir söluna. Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur hefur varið fjármálaráðherra frá fyrsta degi þrátt fyrir að ýmsir misbrestir hafi nú þegar verið staðfestir. Spákaupmenn selja lífeyrissjóðunum (íslenskum almenningi) bréfin til baka á hærra verði Það sem vekur athygli er hverjir hafa keypt þessi bréf sem seld voru á dögunum eftir útboðið með skjótfengnum gróða. Það eru stofnanafjárfestarnir sem stór hluti þjóðarinnar taldi að ættu að vera aðalfjárfestarnir í þessu útboði. Lífeyrissjóðir, tryggingafélög og verðbréfasjóðir sem fjárfesta til langs tíma. Þessir fjárfestar virðast hafa keypt ígildi 45% af þeim hlutum sem skammtíma fjárfestarnir seldu. Samkvæmt þessum gögnum virðist atburðarásin eftirfarandi: Fjármálaráðherra og Bankasýslan gefa nokkrum fjármálafyrirtækjum frítt spil til að bjóða viðskiptavinum á sínum hringilista tækifæri til að taka snúning á eign almennings með skjótfengnum gróða. Fjármálafyrirtækin fá greitt fyrir þann snúning með almannafé. Háar þóknanir úr samræmi við það sem gengur og gerist á íslenskum fjármálamarkaði. Til að gera þessum fjárfestum kleift að taka snúning voru langtímafjárfestar skornir niður í útboðinu, fengu ekki það magn af hlutum sem þeir sóttust eftir. Fjármálafyrirtækin selja svo lífeyrisjóðunum, í eigu almennings, hlutina eftir útboðið á enn hærra verði. Og þiggja aftur fyrir það þóknanir. Ekkert sem fjármálaráðherra eða Bankasýslan hafa sagt á undanförnum dögum stenst nú. Þessi gögn staðfesta að lífeyrissjóðir og aðrir langtímastofnanafjárfestar voru tilbúnir að greiða hærra verð fyrir hlutina í Íslandsbanka en meðalverðið var í útboðinu. Enda keyptu þessir aðilar umrædda hluti síðar meir á enn hærra gengi af spákaupmönnum. Rök um dreift eignarhald sem réttlættu að skera niður tilboð lífeyrissjóða og annarra stofnanafjárfesta halda heldur ekki vatni. Enda entist dreifða eignarhaldið í örfáa daga. Virðingarleysið við íslenskan almenning er fullkomið í þessu ferli. Fjármálaráðherra stendur ekki vörð um almannahagsmuni og hefur kvittað upp á gjafagjörning til fjármálafyrirtækja og auðugra einstaklinga með aðgang að rétta miðlaranum. Bankasýslan hefur sýnt fram á gagnsleysi sitt í ferli sem átti að vera gagnsætt og traust. Fjármálaeftirlitið þarf að rannsaka fjárfestingar starfsmanna og eigenda fjármálafyrirtækja í þessu útboði á eign almennings. Rannsóknarnefnd þarf að skipa strax til að skoða söluna. Fyrri hluti sölunnar á Íslandsbanka skoðast nú líka í öðru ljósi fyrst svona fór í þetta skiptið – hvað hefur verið í gangi? Þetta söluferli er áfall fyrir íslenskan fjármálamarkað, íslenskt samfélag og risastór áfellisdómur yfir fjármálaráðherra – sem forsætisráðherra hefur stutt við bakið á í öllu þessu ferli þrátt fyrir augljósa misbresti. Það stendur nú á ríkisstjórninni að skýra málið. Ef það sem gögnin gefa til kynna er staðfest er ljóst að fjármálaráðherrann verður að víkja. Hér var enginn að huga að hagsmunum almennings. Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristrún Frostadóttir Salan á Íslandsbanka Íslenskir bankar Mest lesið „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Í viðtali að morgni Íslandsbankaútboðsins sagði fjármálaráðherra „að horft hafi verið til þess að nýir eigendur vilji byggja bankann upp til lengri tíma í stað þess að leita að skjótfengnum gróða.“ Nú hafa birst gögn sem benda til þess að af þeim rúmlega 200 fjárfestum sem keyptu í útboðinu hafi um 130 aðilar einmitt komið inn aðeins fyrir skjótfenginn gróða. Þessir 130 aðilar fengu úthlutað 35% af hlutunum sem til sölu voru á afslætti. Biðu í örfáa sólarhringa og seldu sig svo út úr bankanum. Hagnaður þessara fjárfesta var líklega um 1,5 milljarður króna miðað við verð bréfanna frá útboðinu. Líkur eru á því að flestir þeirra hafi ekki þurft að leggja fram sjálfir nema brot upphæðarinnar sem tryggingu og ávöxtun þeirra því ævintýraleg. Grunur vaknaði að eitthvað væri ekki eins og það ætti að vera þegar upplýsingar um viðskipti innherja bárust stuttu eftir útboðið. Þar voru einstaklingar að kaupa fyrir lágar upphæðir, þrátt fyrir að rökin fyrir slíkum afslætti væru að laða að aðila sem tækju á sig markaðsáhættu með því að kaupa stóran hlut í bankanum. Spurningar voru spurðar um hversu margir slíkir aðilar hefðu fengið að fljóta með í útboðinu. Listinn var loks birtur í síðustu viku. Nú hefur birst uppfærður listi þar sem fram kemur að yfirgnæfandi hluti þeirra fjárfesta sem keyptu fyrir lágar upphæðir hafa selt. Sömu sögu er að segja af erlendum sjóðum sem tóku jafnframt snúning á ríkiseigninni í fyrsta útboðinu – og var boðin þátttaka á ný. Allt kvittað upp á af Bankasýslunni og fjármálaráðherra sem samþykkir söluna. Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur hefur varið fjármálaráðherra frá fyrsta degi þrátt fyrir að ýmsir misbrestir hafi nú þegar verið staðfestir. Spákaupmenn selja lífeyrissjóðunum (íslenskum almenningi) bréfin til baka á hærra verði Það sem vekur athygli er hverjir hafa keypt þessi bréf sem seld voru á dögunum eftir útboðið með skjótfengnum gróða. Það eru stofnanafjárfestarnir sem stór hluti þjóðarinnar taldi að ættu að vera aðalfjárfestarnir í þessu útboði. Lífeyrissjóðir, tryggingafélög og verðbréfasjóðir sem fjárfesta til langs tíma. Þessir fjárfestar virðast hafa keypt ígildi 45% af þeim hlutum sem skammtíma fjárfestarnir seldu. Samkvæmt þessum gögnum virðist atburðarásin eftirfarandi: Fjármálaráðherra og Bankasýslan gefa nokkrum fjármálafyrirtækjum frítt spil til að bjóða viðskiptavinum á sínum hringilista tækifæri til að taka snúning á eign almennings með skjótfengnum gróða. Fjármálafyrirtækin fá greitt fyrir þann snúning með almannafé. Háar þóknanir úr samræmi við það sem gengur og gerist á íslenskum fjármálamarkaði. Til að gera þessum fjárfestum kleift að taka snúning voru langtímafjárfestar skornir niður í útboðinu, fengu ekki það magn af hlutum sem þeir sóttust eftir. Fjármálafyrirtækin selja svo lífeyrisjóðunum, í eigu almennings, hlutina eftir útboðið á enn hærra verði. Og þiggja aftur fyrir það þóknanir. Ekkert sem fjármálaráðherra eða Bankasýslan hafa sagt á undanförnum dögum stenst nú. Þessi gögn staðfesta að lífeyrissjóðir og aðrir langtímastofnanafjárfestar voru tilbúnir að greiða hærra verð fyrir hlutina í Íslandsbanka en meðalverðið var í útboðinu. Enda keyptu þessir aðilar umrædda hluti síðar meir á enn hærra gengi af spákaupmönnum. Rök um dreift eignarhald sem réttlættu að skera niður tilboð lífeyrissjóða og annarra stofnanafjárfesta halda heldur ekki vatni. Enda entist dreifða eignarhaldið í örfáa daga. Virðingarleysið við íslenskan almenning er fullkomið í þessu ferli. Fjármálaráðherra stendur ekki vörð um almannahagsmuni og hefur kvittað upp á gjafagjörning til fjármálafyrirtækja og auðugra einstaklinga með aðgang að rétta miðlaranum. Bankasýslan hefur sýnt fram á gagnsleysi sitt í ferli sem átti að vera gagnsætt og traust. Fjármálaeftirlitið þarf að rannsaka fjárfestingar starfsmanna og eigenda fjármálafyrirtækja í þessu útboði á eign almennings. Rannsóknarnefnd þarf að skipa strax til að skoða söluna. Fyrri hluti sölunnar á Íslandsbanka skoðast nú líka í öðru ljósi fyrst svona fór í þetta skiptið – hvað hefur verið í gangi? Þetta söluferli er áfall fyrir íslenskan fjármálamarkað, íslenskt samfélag og risastór áfellisdómur yfir fjármálaráðherra – sem forsætisráðherra hefur stutt við bakið á í öllu þessu ferli þrátt fyrir augljósa misbresti. Það stendur nú á ríkisstjórninni að skýra málið. Ef það sem gögnin gefa til kynna er staðfest er ljóst að fjármálaráðherrann verður að víkja. Hér var enginn að huga að hagsmunum almennings. Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun