Covid-19 er að birtast Íslendingum aftur af fullum þunga vegna dómgreindarleysis stjórnvalda að endurvekja hagkerfið með óábyrgum hætti. Á sama tíma og yfirvöld biðla til þjóðarinnar að höfða til ábyrgðarkenndar gagnvart sóttvörnum streyma óábyrgir Íslendingar og ferðamenn til og frá landinu, eftirlitslítið í boði stjórnvalda. Það er til lítils fyrir hluta þjóðarinnar að sýna samfélagslega ábyrgð meðan stjórnvöld láta stjórnast af þrýstingi frá sérhagsmunaröflum, sem láta sig litlu varða hagsmuni og heilbrigði landsmanna.
Afraksturinn vegna afléttingar hafta á landamærum er að koma í ljós af mun meiri þunga en hefði þurft að eiga sér stað, einnig fyrir þá sem létu hvað hæst um að opna þyrfti landið, forkólfar ferðaþjónustunnar, sem munu uppskera eins og þeir sáðu. Til að kóróna bullið er skimun við landamæri framkvæmd frjálslega og með óábyrgum hætti. Það er löngu komið nóg af orðahjali hjá svokölluðu þríeyki og stjórnvöldum að höfða til ábyrgðarkenndar hjá almenningi.
Á sama tíma og sóttvarnalækni hefur tekist að heilaþvo þjóðina um að sóttvarnagrímur séu gagnslausar krefjast heilbrigðisyfirvöld að almenningur noti grímur (sem eru síðan illfáanlegar) þar sem ekki er hægt að koma tveggja metra reglunni við. Furðu sætir að sóttvarnalæknir leyfi sér að efast um að grímur komi að gagni, ef horft er til notkun þeirra víðast hvar um heimsbyggðina.
Það er tímabært að landlæknir hafi annað og meira fram að færa á svokölluðum stöðufundum en innantómt þakkarhjal yfir ekki neinu á sama tíma og heilbrigðiskerfið er á hliðinni. Tengill almannavarna með gylltu borðana ætti einnig að láta af orðahjali sínu um hversu góð við eigum að vera hvert við annað og höfða til ábyrgðarkenndar. Mun eðlilegra væri að teymið beindi tilmælum sínum til stjórnvalda að gæta sinnar samfélagslegu ábyrgðar. Ekki síst þar sem heilbrigðisyfirvöld ásamt stjórnvöldum halda vart vatni yfir hvað allt hafi tekist vel varðandi Covid-19.
Ellilífeyrisþegar, fólk með undirliggjandi sjúkdóma og fleiri, sem þurft hafa að sæta ströngum sóttvörnum mánuðum saman, þurfa enn og aftur að takast á við afleiðingar vegna núverandi sjálfskaparvítis stjórnvalda vegna utanaðkomandi þrýstings sérhagsmunarafla. Það eru líklega engin lýsingarorð til að lýsa því hvað sumt fólk hefur þurft að þola til að komast í gegnum margra mánaða sóttvarnir, sem sér ekki fyrir endann á.
Stjórnvöld ættu að íhuga hvað þau hafa gert til að létta þjáningar þeirra sem eru læstir inni á elli- og hjúkrunarheimilum og sjá ekki ástvini mánuðum saman. Stjórnvöld ættu einnig að íhuga (fari allt á versta veg í rússnesku rúllettunni sem þau sköpuðu sér) að þau munu ekki geta fríað sig allri ábyrgð, ef allt fer á versta veg.
Forstjóri Landspítalans var nánast jarðsettur í byrjun árs af sænskum sérfræðingum hversu óhæfir stjórnarhættir væru viðhafðir innan spítalans og hversu bágur rekstur bráðamóttöku væri. Engu að síður hefur forstjórinn, ásamt heilbrigðisráðherra, fengið að rausa óáreittur mánuðum saman á svokölluðum stöðufundum þar sem hann bendir í sífellu á hversu spítalanum sé vel stjórnað. Það er löngu orðið tímabært að stjórnarhættir Landspítalans séu teknir til endurskoðunar þar sem hann stendur vart undir kröfum sem gerðar eru til dýraspítala í nágrannalöndunum.
Rekstur spítalans einkennist af margra ára biðlistum og óstjórn með tilheyrandi þjáningum og hörmungum fyrir þúsundir sjúklinga vegna læknamistaka og langra biðlista undangenginna ára. Í ofanálag er tæplega gert ráð fyrir að sérfræðingar spítalans og aðrir séu tiltækir til starfa um helgar, nema stórslyss eigi sér stað. Það er íhugunarefni hve margir hafa kvatt þetta líf vegna þess að þjónusta um helgar og á kvöldin er ábótavant hjá svokölluðu háklassa sjúkrahúsi.
Jafnvel þó svo að Covid-19 hafi reddast í vor er ekki sjálfgefið að svo verði aftur. Í stað þess að heilbrigðisyfirvöld kæmu sér upp varanlegri sóttvarnaraðstöðu, Covid sjúkra- og gjörgæsluaðstöðu, sem nýttist til lengri tíma litið, eru verulegar líkur á að sjúklingar þurfi enn og aftur að takast á við kunnuglega biðlista vegna Covid-sjúklinga og húsnæðisskorts.
Yfirvöld þurfa að lesa með traustari hætti í ástandið á heimsvísu, hvað sé að gerast varðandi Covid-19. Núverandi ástandi hefði væntanlega mátt afstýra með fyrirhyggju og aga við opnun landamæra. Það eina góða sem getur hlotist af þessum hremmingum þjóðarinnar er að hún átti sig á hvað stjórnvöld eru óábyrg, þegar gambla skal með örlög og lýðheilsu almennings þar sem hlutirnir eiga bara að reddast.
Ábyrgðarleysið var svo yfirgengilegt að hvorki sjúkra- eða gjörgæsludeild var til staðar fyrr en síðla marsmánaðar til að takast á við faraldurinn ásamt sóttvarnabúnaði þegar allt stefndi í óefni. Í flestum siðmenntuðum löndum hefðu einhverjir þurft að taka poka sinn. Flestum ætti að vera ljóst að sú uppbygging sem náðist var á kostnað annarra legurýma, og væntanlega er sama staða uppi núna.
Það er íhugunarefni hvað sé til af sóttvarnabúnaði sé faraldurinn að stefna aftur í óefni ef haft er í huga það skeytingarleysi sem viðhaft var varðandi innkaup á sóttvarnabúnaði og aðstöðu fyrir sjúkra- og gjörgæslu Covid-sjúklinga. Loðin og flóttaleg svör landlæknis fyrir nokkrum dögum síðan, er hann var inntur eftir birgðahaldi, gefur fullt tilefni til að efast um að það sé í lagi. Það er illa komið fyrir þjóðinni ef heilbrigðisyfirvöld geta ekki lært af fyrri mistökum varðandi skort á pinnum og öðrum sóttvarnabúnaði.
Efnahagur ferðaþjónustunnar, og þeirra sem eru að fást við tekjubrest og afleiðingar vegna Covid-19, verður ekki endurreistur með óábyrgu háttalagi. Ítrekað var varað við opnun landamæra og hvaða afleiðingar gætu hlotist af því. Þó svo mikið hafi legið við gagnvart atvinnulífinu er vandséð að réttlætanlegt sé hvernig staðið var að verki.
Afraksturinn er kominn í ljós af meiri þunga en þurfti að eiga sér stað, það verður tæplega mikið að gera hjá Icelandair þennan veturinn, nema þá helst að sannfæra þjóðina um að moka tugum milljörðum í ógjaldfært félag. Samherjabaróninn ætti að geta á næstu misserum látið félög í sinni eigu ryksuga upp gjaldþrotafyrirtæki vítt og breitt um landið.
