Krefjast bóta vegna þrælahalds Þorgils Jónsson skrifar 26. júlí 2013 13:00 Ríki í og við Karíbahaf hyggjast sækja skaðabætur til Bretlands, Frakklands og Hollands vegna þrælahalds fyrr á öldum. Ralph Goncalves, forsætisráðherra Sankti Vinsent og Grenadíneyja, fer fyrir ríkjahópnum sem var myndaður um þetta verkefni. Mynd/AP Fjórtán ríki í og við Karíbahaf hafa hafið ferli til þess að sækja í sameiningu skaðabætur til þriggja fyrrum nýlenduvelda vegna áhrifa sem þau segja enn gæta vegna þrælasölu og þjóðarmorða á sínum tíma. Í því sjónarmiði var myndaður samráðsvettvangur fyrr í þessum mánuði undir forsætisráðherrum allra ríkjanna sem hyggst sækja málið af krafti. Ralph Goncalves, forsætisráðherra Sankti Vinsent og Grenadíneyja, sem hefur farið fyrir verkefninu, segir að formlegrar afsökunarbeiðnar verði krafist, en það eitt og sér muni ekki nægja. „Við krefjumst viðeigandi miskabóta,“ segir hann, en hugmyndir um að sækja bætur til þeirra ríkja sem högnuðust á þrælaverslun og þrælahaldi hafa lengi verið í deiglunni. Engin ákveðin upphæð hefur verið nefnd í þessu tilliti en Goncalves og Verene Shepard, formaður skaðabótanefndar Jamaíku, hafa bæði getið þess að þegar þrælahald var endanlega bannað árið 1834 hafi þrælahaldarar á breskum nýlendum fengið bætur sem framreikna megi upp í 200 milljarða punda að núvirði. „En forfeður okkar fengu ekki neitt,“ segir Shepard. „Þeim var bara sleppt lausum og sagt að sjá um sig sjálf.“ David Fitton, fulltrúi breskra stjórnvalda á Jamaíka, sagði í útvarpsviðtali í vikunni að breska stjórnin væri andsnúin greiðslu skaðabóta vegna þrælahalds. „Við erum ekki á þeirri skoðun að skaðabætur séu rétta leiðin til að nálgast þetta mál,“ sagði Fitton. „Það er ekki rétta leiðin til að nálgast vandamál sem tengjast sögunni.“ Bretar lögðu bann við verslun með þræla árið 1807 og bönnuðu þrælahald frá og með árinu 1838. Allt frá sextándu öld og fram að því höfðu milljónir þræla verið flutt frá Afríku til Karíbahafsins þar sem þeirra beið ömurleg vist í þrælkunarvinnu á sykurplantekrum. Þrátt fyrir afnám þrælahalds voru aðstæður fyrrum þræla afleitar þar sem lög og reglur gerðu þeim erfitt fyrir að koma undir sig fótunum. Árið 2007, tveimur öldum eftir að þrælaverslun var bönnuð, baðst Tony Blair, þáverandi forsætisráðherra Bretlands, afsökunar á þeim þjáningum sem orsökuðust af þátttöku Breta í þrælaverslun. Eftir hörmungarnar sem riðu yfir Haítí í jarðskjálftanum árið 2010 gekkst Nicolas Sarkozy, þáverandi forsætisráðherra Frakklands, við því að sár nýlendutímans væru enn til staðar. Aðspurður um hvort ekki væri þá ráð að bæta ríkjunum skaðann vegna þrælahalds, svaraði hann því til að Frakkar hefðu gefið eftir hluta af skuldum sem nam 56 milljöðrum evra auk þess sem þeir höfðu veitt Haítí fjárstyrk að upphæð 40 milljónum evra. Mest lesið Fylgdu ekki fyrirmælum um að skýra skrópgjaldið betur og fá sekt Neytendur Trump-tollarnir hafa tekið gildi Viðskipti innlent Atvinnuleysi 2,8 prósent í júní Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Ráðin framkvæmdastjóri Magio – viðburðasmiðju Viðskipti innlent Ísland klemmist á milli í alþjóðlegu tollastríði Viðskipti innlent Vonbrigði með makrílinn en síldin og loðnan veki von Viðskipti innlent Alaska Airlines hefur daglegt flug til Keflavíkur næsta sumar Viðskipti innlent Á ég að greiða inn á lánið eða spara? Viðskipti innlent Trúa varla að tollahækkanirnar séu að skella á Viðskipti innlent Fleiri fréttir Stærsti olíu- og gasfundur olíurisa í 25 ár Tíu prósenta tollur á færeyskar vörur Leist ekki á hagtölur og rak yfirmann stofnunarinnar Hagnaðist um 2,2 billjónir króna Gengi Novo Nordisk steypist niður Samkomulagið það besta mögulega í erfiðum aðstæðum Stærsti olíufundur Evrópu í áratug í Póllandi Hampiðjan kaupir ástralskan kaðlaframleiðanda Japanskir bílaframleiðendur í skýjunum eftir tollasamkomulag Hagnaðurinn af Labubu sagður hafa aukist um 350 prósent Hótar þrjátíu prósenta tolli á ESB Hótar Kanadamönnum hærri tollgjöldum Forstjóri X hættir óvænt Kynna nýtt kerfi gegn „gervigreindarsópum“ SAS í sókn og kaupir 55 brasilískar vélar Sjá meira
Fjórtán ríki í og við Karíbahaf hafa hafið ferli til þess að sækja í sameiningu skaðabætur til þriggja fyrrum nýlenduvelda vegna áhrifa sem þau segja enn gæta vegna þrælasölu og þjóðarmorða á sínum tíma. Í því sjónarmiði var myndaður samráðsvettvangur fyrr í þessum mánuði undir forsætisráðherrum allra ríkjanna sem hyggst sækja málið af krafti. Ralph Goncalves, forsætisráðherra Sankti Vinsent og Grenadíneyja, sem hefur farið fyrir verkefninu, segir að formlegrar afsökunarbeiðnar verði krafist, en það eitt og sér muni ekki nægja. „Við krefjumst viðeigandi miskabóta,“ segir hann, en hugmyndir um að sækja bætur til þeirra ríkja sem högnuðust á þrælaverslun og þrælahaldi hafa lengi verið í deiglunni. Engin ákveðin upphæð hefur verið nefnd í þessu tilliti en Goncalves og Verene Shepard, formaður skaðabótanefndar Jamaíku, hafa bæði getið þess að þegar þrælahald var endanlega bannað árið 1834 hafi þrælahaldarar á breskum nýlendum fengið bætur sem framreikna megi upp í 200 milljarða punda að núvirði. „En forfeður okkar fengu ekki neitt,“ segir Shepard. „Þeim var bara sleppt lausum og sagt að sjá um sig sjálf.“ David Fitton, fulltrúi breskra stjórnvalda á Jamaíka, sagði í útvarpsviðtali í vikunni að breska stjórnin væri andsnúin greiðslu skaðabóta vegna þrælahalds. „Við erum ekki á þeirri skoðun að skaðabætur séu rétta leiðin til að nálgast þetta mál,“ sagði Fitton. „Það er ekki rétta leiðin til að nálgast vandamál sem tengjast sögunni.“ Bretar lögðu bann við verslun með þræla árið 1807 og bönnuðu þrælahald frá og með árinu 1838. Allt frá sextándu öld og fram að því höfðu milljónir þræla verið flutt frá Afríku til Karíbahafsins þar sem þeirra beið ömurleg vist í þrælkunarvinnu á sykurplantekrum. Þrátt fyrir afnám þrælahalds voru aðstæður fyrrum þræla afleitar þar sem lög og reglur gerðu þeim erfitt fyrir að koma undir sig fótunum. Árið 2007, tveimur öldum eftir að þrælaverslun var bönnuð, baðst Tony Blair, þáverandi forsætisráðherra Bretlands, afsökunar á þeim þjáningum sem orsökuðust af þátttöku Breta í þrælaverslun. Eftir hörmungarnar sem riðu yfir Haítí í jarðskjálftanum árið 2010 gekkst Nicolas Sarkozy, þáverandi forsætisráðherra Frakklands, við því að sár nýlendutímans væru enn til staðar. Aðspurður um hvort ekki væri þá ráð að bæta ríkjunum skaðann vegna þrælahalds, svaraði hann því til að Frakkar hefðu gefið eftir hluta af skuldum sem nam 56 milljöðrum evra auk þess sem þeir höfðu veitt Haítí fjárstyrk að upphæð 40 milljónum evra.
Mest lesið Fylgdu ekki fyrirmælum um að skýra skrópgjaldið betur og fá sekt Neytendur Trump-tollarnir hafa tekið gildi Viðskipti innlent Atvinnuleysi 2,8 prósent í júní Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Ráðin framkvæmdastjóri Magio – viðburðasmiðju Viðskipti innlent Ísland klemmist á milli í alþjóðlegu tollastríði Viðskipti innlent Vonbrigði með makrílinn en síldin og loðnan veki von Viðskipti innlent Alaska Airlines hefur daglegt flug til Keflavíkur næsta sumar Viðskipti innlent Á ég að greiða inn á lánið eða spara? Viðskipti innlent Trúa varla að tollahækkanirnar séu að skella á Viðskipti innlent Fleiri fréttir Stærsti olíu- og gasfundur olíurisa í 25 ár Tíu prósenta tollur á færeyskar vörur Leist ekki á hagtölur og rak yfirmann stofnunarinnar Hagnaðist um 2,2 billjónir króna Gengi Novo Nordisk steypist niður Samkomulagið það besta mögulega í erfiðum aðstæðum Stærsti olíufundur Evrópu í áratug í Póllandi Hampiðjan kaupir ástralskan kaðlaframleiðanda Japanskir bílaframleiðendur í skýjunum eftir tollasamkomulag Hagnaðurinn af Labubu sagður hafa aukist um 350 prósent Hótar þrjátíu prósenta tolli á ESB Hótar Kanadamönnum hærri tollgjöldum Forstjóri X hættir óvænt Kynna nýtt kerfi gegn „gervigreindarsópum“ SAS í sókn og kaupir 55 brasilískar vélar Sjá meira