Náttúran minnir á sig Kristín Þorsteinsdóttir skrifar 31. janúar 2017 07:00 Á Íslandi tökum við nálægðinni við náttúruna og allar þær lystisemdir sem hún hefur upp á að bjóða sem gefnum hlut. Við stundum útivist á víðavangi í æ ríkari mæli – hlaup, hjólreiðar, fjallgöngur og skíði. Rannsóknir sýna að við erum ein feitasta þjóð í Evrópu. Með reglulegri hreyfingu getum við hvert og eitt dregið úr kostnaði í heilbrigðiskerfinu. Sá hluti þjóðarinnar sem stundar heilbrigða lífshætti greiðir niður þjónustu fyrir hin sem heima sitja og berjast við aukakílóin eins og Don Kíkóti við vindmyllurnar. Að búa í líflegri borg og geta á hálftíma skotist í skíðabrekkur í Bláfjöllum eða fjallgöngu í Esjunni er ómetanlegt. Sama á við í öðru þéttbýli. Akureyringar eiga heima við rætur skíðaparadísarinnar í Hlíðarfjalli með ósnortin skíðalönd Tröllaskaga innan seilingar. Ísfirðingar og grannar þeirra fyrir vestan hafa ægifagra náttúruna með óteljandi möguleikum til útivistar alltumlykjandi. Austfirðir eru engu líkir. Ferðamennirnir, sem flykkjast hingað í æ stærri hópum eru vitnisburður um, að umheimurinn hefur áttað sig á þessu. Þeir koma til að upplifa ósnortna náttúruna. Í hugum margra er Ísland land án fólks – enda ein strjálbýlasta byggð í víðri veröld. En reglulega fáum við áminningar um að á fjöllum leynast hættur. Ferðafólk lendir í hremmingum þegar veður eru válynd. Nú síðast fórst ungur maður voveiflega í snjóflóði í Esjunni. Við þurfum að læra af þessum sorgarsögum. Öryggið þarf ávallt að setja á oddinn þegar farið er á fjöll. Brýna þarf fyrir fólki að ferðast í hópum og hafa meðferðis búnað sem hæfir aðstæðum. Til að mynda snjóflóðabjörgunarbúnað; ýlur, skóflur og stangir þar sem snjóflóðahætta vofir yfir. Nauðsynlegt er að lesa vel í aðstæður þegar veður eru slæm og horfur óvissar. Þar kemur að hinu opinbera. Eins og sakir standa er engin snjóflóðavakt á suðvesturhorninu. Er tími til kominn að taka það til endurskoðunar? Slíkt mat þarf stöðugt að vera í gangi. Stjórnvöldum ber að sjá til þess að innviðir landsins beri átroðninginn. Að ferðamenn, heimafólk og útlendir gestir, geti farið um fjöll og firnindi eins öruggir og kostur er. Um leið og landið er verndað svo það glati ekki aðdráttarafli sínu þarf að sjá til þess að við getum notið þeirra gæða sem það býður. Ekki dugir að stóla einfaldlega á okkar frábæru björgunarsveitir. Þrátt fyrir hætturnar mun fjallaferðum eftir öllum sólarmerkjum að dæma fjölga á næstu árum. Það er keppikefli í sjálfu sér. En okkur ber að taka áminningar náttúrunnar alvarlega.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristín Þorsteinsdóttir Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun
Á Íslandi tökum við nálægðinni við náttúruna og allar þær lystisemdir sem hún hefur upp á að bjóða sem gefnum hlut. Við stundum útivist á víðavangi í æ ríkari mæli – hlaup, hjólreiðar, fjallgöngur og skíði. Rannsóknir sýna að við erum ein feitasta þjóð í Evrópu. Með reglulegri hreyfingu getum við hvert og eitt dregið úr kostnaði í heilbrigðiskerfinu. Sá hluti þjóðarinnar sem stundar heilbrigða lífshætti greiðir niður þjónustu fyrir hin sem heima sitja og berjast við aukakílóin eins og Don Kíkóti við vindmyllurnar. Að búa í líflegri borg og geta á hálftíma skotist í skíðabrekkur í Bláfjöllum eða fjallgöngu í Esjunni er ómetanlegt. Sama á við í öðru þéttbýli. Akureyringar eiga heima við rætur skíðaparadísarinnar í Hlíðarfjalli með ósnortin skíðalönd Tröllaskaga innan seilingar. Ísfirðingar og grannar þeirra fyrir vestan hafa ægifagra náttúruna með óteljandi möguleikum til útivistar alltumlykjandi. Austfirðir eru engu líkir. Ferðamennirnir, sem flykkjast hingað í æ stærri hópum eru vitnisburður um, að umheimurinn hefur áttað sig á þessu. Þeir koma til að upplifa ósnortna náttúruna. Í hugum margra er Ísland land án fólks – enda ein strjálbýlasta byggð í víðri veröld. En reglulega fáum við áminningar um að á fjöllum leynast hættur. Ferðafólk lendir í hremmingum þegar veður eru válynd. Nú síðast fórst ungur maður voveiflega í snjóflóði í Esjunni. Við þurfum að læra af þessum sorgarsögum. Öryggið þarf ávallt að setja á oddinn þegar farið er á fjöll. Brýna þarf fyrir fólki að ferðast í hópum og hafa meðferðis búnað sem hæfir aðstæðum. Til að mynda snjóflóðabjörgunarbúnað; ýlur, skóflur og stangir þar sem snjóflóðahætta vofir yfir. Nauðsynlegt er að lesa vel í aðstæður þegar veður eru slæm og horfur óvissar. Þar kemur að hinu opinbera. Eins og sakir standa er engin snjóflóðavakt á suðvesturhorninu. Er tími til kominn að taka það til endurskoðunar? Slíkt mat þarf stöðugt að vera í gangi. Stjórnvöldum ber að sjá til þess að innviðir landsins beri átroðninginn. Að ferðamenn, heimafólk og útlendir gestir, geti farið um fjöll og firnindi eins öruggir og kostur er. Um leið og landið er verndað svo það glati ekki aðdráttarafli sínu þarf að sjá til þess að við getum notið þeirra gæða sem það býður. Ekki dugir að stóla einfaldlega á okkar frábæru björgunarsveitir. Þrátt fyrir hætturnar mun fjallaferðum eftir öllum sólarmerkjum að dæma fjölga á næstu árum. Það er keppikefli í sjálfu sér. En okkur ber að taka áminningar náttúrunnar alvarlega.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu.