Flettu varlega, Fréttablaðið gæti verið banvænt Sif Sigmarsdóttir skrifar 28. nóvember 2015 07:00 Ef allt hefur gengið að óskum er ég nú stödd á jólamarkaði í Belgíu að belgja mig út af súkkulaði, vöfflum og bjór. En ég var næstum hætt við þessa helgarreisu Höfuðpaurar hryðjuverkaárásanna í París fyrir tveimur vikum komu frá Brussel. Hæsta viðbúnaðarstig ríkir því í borginni og er fólki um alla Belgíu ráðlagt að vera á varðbergi. Þegar lestarfélagið sem ég keypti miðana af bauð mér að fresta ferðalaginu vegna aðstæðna fannst mér allt í einu eins og ég væri að draga fjölskylduna í jólafrí til Sýrlands. Var belgískt jólasúkkulaði í alvörunni nógu gott til að maður hætti fyrir það lífinu? Líkindafræðileg blinda Æsingamenn hafa verið yfirlýsingaglaðir í kjölfar árásanna í París. Sumir hafa kallað þær stríð, aðrir þriðju heimsstyrjöldina og enn aðrir „mestu ógn okkar tíma“. Ekki er ástæða til að gera lítið úr harmleiknum í París eða sorg þeirra sem misstu ástvini í árásunum. Staðreyndin er hins vegar sú að svo lengi sem við höldum okkur frá blóðugustu átakasvæðum veraldarinnar eru meiri líkur á því að verða fyrir eldingu en tilræði hryðjuverkamanna. Þessi líkindafræðilega blinda sem við þjáumst flest af – sérstaklega þegar við erum hrædd – má hins vegar ekki verða til þess að við missum sjónar á því sem okkur stafar raunveruleg hætta af. Margir hafa til að mynda bent á að gróðurhúsaáhrifin séu í raun helsta váin sem menn glími við um þessar mundir. Áhugavert verður að sjá hvort alþjóðleg loftslagsráðstefna sem fram fer í París í næstu viku veki okkur jafnharkalega til umhugsunar um eigin ódauðleika og þeir óhugnanlegu atburðir sem áttu sér þar stað fyrir tveimur vikum. En loftslagsbreytingar eru ekki eina hættan sem keppir um titilinn „mesta ógn okkar tíma“. Á sama tíma og við stóðum á öndinni yfir óhugnaðinum í París bárust fréttir af atburði sem hefur sannarlega burði til að útrýma mannkyninu. Það fór þó furðu lítið fyrir honum. Skalli og getuleysi Stundin sem vísindamenn hafa varað við árum saman er runnin upp. Í síðustu viku var greint frá því að í Kína hafi fundist ofurbaktería sem er ónæm fyrir öllum sýklalyfjum sem til eru í forðabúri læknavísindanna – líka lyfinu kólistín sem sparað er fyrir tilfelli þegar öll önnur sýklalyf bregðast. Afleiðingarnar gætu markað endalok nútíma lækninga. Án sýklalyfja eru hvers konar skurðaðgerðir, krabbameinsmeðferðir, meðferðir við sykursýki og líffæraígræðsla nánast ómögulegar. Skráma er dauðadómur ef í hana kemst sýking. Það er best, lesandi góður, að fletta Fréttablaðinu varlega, pappírsskurður gæti verið banvænn. Ástæða þess að í óefni er komið er sú að mannkynið hlítti ekki ráðum Alexander Fleming. Skotinn sem uppgötvaði pensilín árið 1928 varaði eindregið við misnotkun á sýklalyfinu. Hann sagði að ef maður með óbreytta hálsbólgu leyfði sér slíkt kæruleysi að taka inn pensilín við krankleika sínum yrði hann valdur að dauða annars manns með lungnabólgu. En við hlustuðum ekki. Það er ekki nóg með að við bryðjum sýklalyf eins og Smarties. Gegndarlaus notkun sýklalyfja í landbúnaði, meðal annars sem vaxtarhvata fyrir búfé, stefnir nú framtíð mannkyns í hreina tvísýnu. Þróun á nýjum sýklalyfjum er kostnaðarsöm og hafa lyfjafyrirtæki séð hag sínum betur borgið með því að forða miðaldra körlum frá skalla og getuleysi en mannkyninu frá útrýmingarhættu. Þriðja heimsstyrjöldin ISIS hryðjuverkasamtökin eru ekki „mesta ógn okkar tíma“. Mesta ógn okkar tíma er skammsýni, flónska, stjórnlaus græðgi, sjálfselska og síðast en ekki síst pólitískir lýðskrumarar sem afvegaleiða umræðuna svo að kjarni málsins týnist undir illa lyktandi haug af hatri og sundrungartali. Þetta er það sem gæti í alvörunni hrundið af stað þriðju heimsstyrjöldinni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sif Sigmarsdóttir Mest lesið Halldór 23.8.2025 Halldór „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun
Ef allt hefur gengið að óskum er ég nú stödd á jólamarkaði í Belgíu að belgja mig út af súkkulaði, vöfflum og bjór. En ég var næstum hætt við þessa helgarreisu Höfuðpaurar hryðjuverkaárásanna í París fyrir tveimur vikum komu frá Brussel. Hæsta viðbúnaðarstig ríkir því í borginni og er fólki um alla Belgíu ráðlagt að vera á varðbergi. Þegar lestarfélagið sem ég keypti miðana af bauð mér að fresta ferðalaginu vegna aðstæðna fannst mér allt í einu eins og ég væri að draga fjölskylduna í jólafrí til Sýrlands. Var belgískt jólasúkkulaði í alvörunni nógu gott til að maður hætti fyrir það lífinu? Líkindafræðileg blinda Æsingamenn hafa verið yfirlýsingaglaðir í kjölfar árásanna í París. Sumir hafa kallað þær stríð, aðrir þriðju heimsstyrjöldina og enn aðrir „mestu ógn okkar tíma“. Ekki er ástæða til að gera lítið úr harmleiknum í París eða sorg þeirra sem misstu ástvini í árásunum. Staðreyndin er hins vegar sú að svo lengi sem við höldum okkur frá blóðugustu átakasvæðum veraldarinnar eru meiri líkur á því að verða fyrir eldingu en tilræði hryðjuverkamanna. Þessi líkindafræðilega blinda sem við þjáumst flest af – sérstaklega þegar við erum hrædd – má hins vegar ekki verða til þess að við missum sjónar á því sem okkur stafar raunveruleg hætta af. Margir hafa til að mynda bent á að gróðurhúsaáhrifin séu í raun helsta váin sem menn glími við um þessar mundir. Áhugavert verður að sjá hvort alþjóðleg loftslagsráðstefna sem fram fer í París í næstu viku veki okkur jafnharkalega til umhugsunar um eigin ódauðleika og þeir óhugnanlegu atburðir sem áttu sér þar stað fyrir tveimur vikum. En loftslagsbreytingar eru ekki eina hættan sem keppir um titilinn „mesta ógn okkar tíma“. Á sama tíma og við stóðum á öndinni yfir óhugnaðinum í París bárust fréttir af atburði sem hefur sannarlega burði til að útrýma mannkyninu. Það fór þó furðu lítið fyrir honum. Skalli og getuleysi Stundin sem vísindamenn hafa varað við árum saman er runnin upp. Í síðustu viku var greint frá því að í Kína hafi fundist ofurbaktería sem er ónæm fyrir öllum sýklalyfjum sem til eru í forðabúri læknavísindanna – líka lyfinu kólistín sem sparað er fyrir tilfelli þegar öll önnur sýklalyf bregðast. Afleiðingarnar gætu markað endalok nútíma lækninga. Án sýklalyfja eru hvers konar skurðaðgerðir, krabbameinsmeðferðir, meðferðir við sykursýki og líffæraígræðsla nánast ómögulegar. Skráma er dauðadómur ef í hana kemst sýking. Það er best, lesandi góður, að fletta Fréttablaðinu varlega, pappírsskurður gæti verið banvænn. Ástæða þess að í óefni er komið er sú að mannkynið hlítti ekki ráðum Alexander Fleming. Skotinn sem uppgötvaði pensilín árið 1928 varaði eindregið við misnotkun á sýklalyfinu. Hann sagði að ef maður með óbreytta hálsbólgu leyfði sér slíkt kæruleysi að taka inn pensilín við krankleika sínum yrði hann valdur að dauða annars manns með lungnabólgu. En við hlustuðum ekki. Það er ekki nóg með að við bryðjum sýklalyf eins og Smarties. Gegndarlaus notkun sýklalyfja í landbúnaði, meðal annars sem vaxtarhvata fyrir búfé, stefnir nú framtíð mannkyns í hreina tvísýnu. Þróun á nýjum sýklalyfjum er kostnaðarsöm og hafa lyfjafyrirtæki séð hag sínum betur borgið með því að forða miðaldra körlum frá skalla og getuleysi en mannkyninu frá útrýmingarhættu. Þriðja heimsstyrjöldin ISIS hryðjuverkasamtökin eru ekki „mesta ógn okkar tíma“. Mesta ógn okkar tíma er skammsýni, flónska, stjórnlaus græðgi, sjálfselska og síðast en ekki síst pólitískir lýðskrumarar sem afvegaleiða umræðuna svo að kjarni málsins týnist undir illa lyktandi haug af hatri og sundrungartali. Þetta er það sem gæti í alvörunni hrundið af stað þriðju heimsstyrjöldinni.