Vilja verk sem Jónas frá Hriflu færði MA Sveinn Arnarsson skrifar 18. desember 2014 07:00 Menntaskólinn er sú stofnun utan safna sem á hvað ríkulegasta safn listmuna. Um þrjú hundruð listaverk eru í eigu skólans, þar af um eitt hundrað málverk. Mynd/Kristján J. Kristjánsson Óvíst er um eignarhald á málverkinu Baulu eftir Ásgrím Jónsson listmálara sem hefur verið til sýnis í Menntaskólanum á Akureyri allt frá árinu 1927. Listasafn Íslands telur sig eiga málverkið en forsvarsmenn MA telja skólann vera réttmætan eiganda. Málið á rætur að rekja til 29. október árið 1927. Þá var menntaskólanum, sem þá hét Gagnfræðaskólinn á Akureyri, veitt heimild til að útskrifa stúdenta. Við þau tímamót gaf Jónas Jónsson frá Hriflu, og þáverandi kennslumálaráðherra, skólanum málverkið Baulu eftir Ásgrím Jónsson að gjöf. Málverkið var keypt til Listasafns Íslands þetta sama ár og eru áhöld um það hvort Jónas frá Hriflu hafi haft heimild til að ráðstafa því einn síns liðs. Fyrrverandi safnstjóri Listasafns Íslands, Selma Jónsdóttir, reyndi að fá verkið aftur til safnsins. MA neitaði að afhenda verkið og benti á skjal þess efnis að um gjöf hefði verið að ræða frá Jónasi.Halldór Björn RunólfssonHalldór Björn Runólfsson, safnstjóri Listasafns Íslands, segir málið hálfgerða sorgarsögu. „Verkið er með réttu keypt inn til Listasafnsins árið 1927. Að mínum dómi tók Jónas verkið norður ófrjálsri hendi. Þarna fór hann með ríkiseigu eins og persónulegt góss. Ég tel samt sem áður ekkert hægt að gera í þessum efnum úr því sem komið er.“ „Þarna mætist kannski nýi og gamli tíminn,“ segir Jón Már Héðinsson, rektor Menntaskólans á Akureyri. „Hér takast á sjónarmið hvernig ráðamenn þess tíma litu á umboð sitt. Með höfðingsskap veitti Jónas þessa gjöf í tilefni þess að skólinn fékk leyfi til að útskrifa stúdenta. Jónas var merkur maður og einn sá mesti framfarasinni á sviði menntunar á Íslandi. Hann útskrifaðist frá skólanum með mjög hátt próf,“ segir Jón Már. Tryggvi Gíslason, fyrrverandi skólameistari, segist tvívegis hafa fengið bréf frá Listasafninu á þeim þremur áratugum sem hann var skólameistari við skólann. Hann þekki vel til sögunnar. „Ég neitaði því að skila málverkinu og fékk tvær beiðnir þess efnis. Benti ég á gjafabréf sem til er í skjalasafni skólans, undirritað af Jónasi Jónassyni.“„Ögraði embættismannakerfinu.“ Guðjón Friðriksson sagnfræðingur hefur skrifað þrjár bækur um Jónas frá Hriflu. Hann telur söguna um málverkið skólabókardæmi um embættisfærslur Jónasar. „Hann fór sínu fram og ráðskaðist með mál án þess að tala við nokkurn mann. Hann var ávallt í stríði við embættismenn og gerði oft á tíðum hluti upp á eigin spýtur. Með því að veita gagnfræðaskólanum leyfi til að útskrifa stúdenta var hann að ögra embættismannakerfinu í Reykjavík og takmarkaði í leiðinni fjöldann sem MR mátti útskrifa á ári hverju niður í 25 stúdenta. Þetta var hans leið til að setja ofan í við gamla kerfið,“ segir Guðjón Friðriksson.“Baula eftir Ásgrím Jónsson Mest lesið Enginn ávinningur annar en einfaldlega hrært vatn Innlent „Hver sofnaði á verðinum?“ Innlent Grunaður um að hafa brotið á konu um borð í Polar Nanoq Innlent Siggi stormur stendur við spána Innlent Hraun runnið að Grindavíkurvegi Innlent Skrifaði á sig í gríð og erg og fær engar bætur eftir uppsögn Innlent Vanhæfur þegar hann dæmdi mann til að greiða 142 milljónir Innlent Drápu 93 við að bjarga gíslunum fjórum Erlent Vinstri græn geti farið í sögubækurnar Innlent Fjórir gíslar frelsaðir á Gasa Erlent Fleiri fréttir Ótrúlegt sjónarspil á Grindavíkurvegi Borgarstjóri á hvolfi hátt yfir Reykjavík Vanhæfur þegar hann dæmdi mann til að greiða 142 milljónir Tvö þúsund manns heimsóttu Guðna í síðasta sinn Ekki lagaheimild fyrir einhliða viðskiptaþvingunum gegn Ísrael Sækja tvo slasaða eftir bílveltu Telur að lokast hafi fyrir gíginn að hluta Grunaður um að hafa brotið á konu um borð í Polar Nanoq Blóðbað við björgun gísla og bein útsending frá Grindavíkurvegi Áhlaupinu lokið en annað ekki útilokað „Verið að ráðast á lýðræðið og boðar aldrei gott“ „Hver sofnaði á verðinum?“ Vinstri græn geti farið í sögubækurnar Brennó, pönnukökubakstur og stígvélakast á landsmóti „Þetta er nánast allt eins og við áttum von á“ Grindavíkurvegur undir hraun og alvarleg árás á forsætisráðherra Skrifaði á sig í gríð og erg og fær engar bætur eftir uppsögn Hraun runnið að Grindavíkurvegi Enginn ávinningur annar en einfaldlega hrært vatn Borgarstjórinn tekinn í listflug á flugsýningu Engin orð sem lýsa deginum örlagaríka í Grindavík Siggi stormur stendur við spána Lyfjarisinn veitir offitufræðslu: „Hvaðan á þetta að koma?“ Telur kjördæmin of stór og vill jafna vægi atkvæða Þyngri dómur fyrir að nauðga barnungri mágkonu 12 þúsundasti íbúi Árborgar heiðraður Dómar vegna manndrápsins í Hafnarfirði þyngdir Krísufundur VG, ónýt stúka og tónleikar í beinni „Finnum að það er upplifun einhverra íbúa að okkur sé alveg sama“ Fluttur á sjúkrahús eftir árekstur nærri Hvalfjarðargöngum Sjá meira
Óvíst er um eignarhald á málverkinu Baulu eftir Ásgrím Jónsson listmálara sem hefur verið til sýnis í Menntaskólanum á Akureyri allt frá árinu 1927. Listasafn Íslands telur sig eiga málverkið en forsvarsmenn MA telja skólann vera réttmætan eiganda. Málið á rætur að rekja til 29. október árið 1927. Þá var menntaskólanum, sem þá hét Gagnfræðaskólinn á Akureyri, veitt heimild til að útskrifa stúdenta. Við þau tímamót gaf Jónas Jónsson frá Hriflu, og þáverandi kennslumálaráðherra, skólanum málverkið Baulu eftir Ásgrím Jónsson að gjöf. Málverkið var keypt til Listasafns Íslands þetta sama ár og eru áhöld um það hvort Jónas frá Hriflu hafi haft heimild til að ráðstafa því einn síns liðs. Fyrrverandi safnstjóri Listasafns Íslands, Selma Jónsdóttir, reyndi að fá verkið aftur til safnsins. MA neitaði að afhenda verkið og benti á skjal þess efnis að um gjöf hefði verið að ræða frá Jónasi.Halldór Björn RunólfssonHalldór Björn Runólfsson, safnstjóri Listasafns Íslands, segir málið hálfgerða sorgarsögu. „Verkið er með réttu keypt inn til Listasafnsins árið 1927. Að mínum dómi tók Jónas verkið norður ófrjálsri hendi. Þarna fór hann með ríkiseigu eins og persónulegt góss. Ég tel samt sem áður ekkert hægt að gera í þessum efnum úr því sem komið er.“ „Þarna mætist kannski nýi og gamli tíminn,“ segir Jón Már Héðinsson, rektor Menntaskólans á Akureyri. „Hér takast á sjónarmið hvernig ráðamenn þess tíma litu á umboð sitt. Með höfðingsskap veitti Jónas þessa gjöf í tilefni þess að skólinn fékk leyfi til að útskrifa stúdenta. Jónas var merkur maður og einn sá mesti framfarasinni á sviði menntunar á Íslandi. Hann útskrifaðist frá skólanum með mjög hátt próf,“ segir Jón Már. Tryggvi Gíslason, fyrrverandi skólameistari, segist tvívegis hafa fengið bréf frá Listasafninu á þeim þremur áratugum sem hann var skólameistari við skólann. Hann þekki vel til sögunnar. „Ég neitaði því að skila málverkinu og fékk tvær beiðnir þess efnis. Benti ég á gjafabréf sem til er í skjalasafni skólans, undirritað af Jónasi Jónassyni.“„Ögraði embættismannakerfinu.“ Guðjón Friðriksson sagnfræðingur hefur skrifað þrjár bækur um Jónas frá Hriflu. Hann telur söguna um málverkið skólabókardæmi um embættisfærslur Jónasar. „Hann fór sínu fram og ráðskaðist með mál án þess að tala við nokkurn mann. Hann var ávallt í stríði við embættismenn og gerði oft á tíðum hluti upp á eigin spýtur. Með því að veita gagnfræðaskólanum leyfi til að útskrifa stúdenta var hann að ögra embættismannakerfinu í Reykjavík og takmarkaði í leiðinni fjöldann sem MR mátti útskrifa á ári hverju niður í 25 stúdenta. Þetta var hans leið til að setja ofan í við gamla kerfið,“ segir Guðjón Friðriksson.“Baula eftir Ásgrím Jónsson
Mest lesið Enginn ávinningur annar en einfaldlega hrært vatn Innlent „Hver sofnaði á verðinum?“ Innlent Grunaður um að hafa brotið á konu um borð í Polar Nanoq Innlent Siggi stormur stendur við spána Innlent Hraun runnið að Grindavíkurvegi Innlent Skrifaði á sig í gríð og erg og fær engar bætur eftir uppsögn Innlent Vanhæfur þegar hann dæmdi mann til að greiða 142 milljónir Innlent Drápu 93 við að bjarga gíslunum fjórum Erlent Vinstri græn geti farið í sögubækurnar Innlent Fjórir gíslar frelsaðir á Gasa Erlent Fleiri fréttir Ótrúlegt sjónarspil á Grindavíkurvegi Borgarstjóri á hvolfi hátt yfir Reykjavík Vanhæfur þegar hann dæmdi mann til að greiða 142 milljónir Tvö þúsund manns heimsóttu Guðna í síðasta sinn Ekki lagaheimild fyrir einhliða viðskiptaþvingunum gegn Ísrael Sækja tvo slasaða eftir bílveltu Telur að lokast hafi fyrir gíginn að hluta Grunaður um að hafa brotið á konu um borð í Polar Nanoq Blóðbað við björgun gísla og bein útsending frá Grindavíkurvegi Áhlaupinu lokið en annað ekki útilokað „Verið að ráðast á lýðræðið og boðar aldrei gott“ „Hver sofnaði á verðinum?“ Vinstri græn geti farið í sögubækurnar Brennó, pönnukökubakstur og stígvélakast á landsmóti „Þetta er nánast allt eins og við áttum von á“ Grindavíkurvegur undir hraun og alvarleg árás á forsætisráðherra Skrifaði á sig í gríð og erg og fær engar bætur eftir uppsögn Hraun runnið að Grindavíkurvegi Enginn ávinningur annar en einfaldlega hrært vatn Borgarstjórinn tekinn í listflug á flugsýningu Engin orð sem lýsa deginum örlagaríka í Grindavík Siggi stormur stendur við spána Lyfjarisinn veitir offitufræðslu: „Hvaðan á þetta að koma?“ Telur kjördæmin of stór og vill jafna vægi atkvæða Þyngri dómur fyrir að nauðga barnungri mágkonu 12 þúsundasti íbúi Árborgar heiðraður Dómar vegna manndrápsins í Hafnarfirði þyngdir Krísufundur VG, ónýt stúka og tónleikar í beinni „Finnum að það er upplifun einhverra íbúa að okkur sé alveg sama“ Fluttur á sjúkrahús eftir árekstur nærri Hvalfjarðargöngum Sjá meira