Verðmæti í sérkennum miðborgarinnar 23. nóvember 2012 06:00 Miðborg Reykjavíkur hefur tekið miklum breytingum síðustu misseri. Hvati þeirra breytinga er fyrst og fremst vaxandi fjöldi erlendra ferðamanna sem eru orðnir mjög áberandi á götum borgarinnar. Verslanir fyrir ferðamenn spretta upp eins og gorkúlur og fjöldi veitingastaða og gistirýma fer einnig ört vaxandi. Nær allir erlendir ferðamenn sem koma til landsins dvelja í lengri eða styttri tíma í höfuðborginni. Viðhorfskannanir meðal erlendra ferðamanna benda til þess að einstæð náttúra Íslands sé það sem dregur þá fyrst og fremst til landsins, en Reykjavík er æ oftar nefnd sem mikilvægur áfangastaður Íslandsferðar. Í erlendum rannsóknum í ferðamálafræðum kemur skýrt fram að flestir ferðamenn hafa mikinn áhuga á sögu og sérkennum þeirra borga sem þeir sækja heim. Upplýsingar um uppruna (sögu) og sérkenni Reykjavíkur þurfa að vera aðgengilegar þeim erlendu ferðamönnum sem ganga um götur miðborgarinnar. Sögueyjan Ísland Þótt náttúran gegni lykilhlutverki í því að laða hingað erlenda ferðamenn má ekki gleyma því að Ísland hefur réttilega verið kallað Sögueyjan og geymir Reykjavík lyklana að þeim fjársjóði. Í borginni eru fornhandritin varðveitt, í miðborginni reisti fyrsti landsmaðurinn bæ sinn. Rætur þéttbýlis eða borgarmyndunar í landinu má rekja til Innréttinga Skúla Magnússonar sem lét byggja verksmiðjuhús í landi Víkur (Reykjavíkur). Þessar byggingar teygðu sig frá gamla Víkurbænum, sem stóð nærri núverandi gatnamótum Túngötu og Suðurgötu, norður í Gróf og mynduðu þar með fyrstu borgargötu á Íslandi, Aðalstræti. Það er ekki aðeins upphafssaga borgarinnar sem þyrfti að kynna betur t.d. með upplýsingaskiltum eða einhvers konar myndverkum. Íbúðahverfin í gamla bænum búa yfir sögu og sérkennum sem koma þarf til skila. Nokkur götuheiti í gamla bænum eru tekin úr fornsöguarfi þjóðarinnar og mynda sérstaka hverfahluta sem vert er að kynna betur á myndrænan hátt. Þetta eru; a) Íslendingasöguhverfi; Grettisgata, Njálsgata, Kjartansgata, Guðrúnargata o.fl. götur. b) Landafundahverfi; Eiríksgata, Leifsgata og Þorfinnsgata. c) Goðahverfi; Óðinsgata, Lokastígur, Baldursgata o.fl. götur. Þá eru nokkrar götur í borginni sem heita eftir persónum úr sögu Reykjavíkur, t.d. Ingólfsstræti, Hallveigarstígur, Skúlagata o.fl. götur. Einnig má nefna tengingar við atvinnusögu borgarinnar eins og Stýrimannastígur og Kolasund. Þá hafa margar götur í gamla bænum tekið nöfn eftir kotum og bæjum í borgarlandinu eins og Grjótagata, Sölvhólsgata og Bergstaðastræti. Goðahverfið myndskreytt Greinarhöfundur er ekki einn um að benda á mikilvægi þess að gera sögu Reykjavíkur sýnilegri gestum borgarinnar. Árið 1986 skrifað Steingrímur Gunnarsson leiðsögumaður borgaryfirvöldum bréf þar sem hvatt var til myndskreytingar götuheita í borginni þar sem götunöfn tengjast sögu, bókmenntum og horfnum mannvirkjum. Benti Steingrímur sérstaklega á Goðahverfið sem heppilegt svæði. Hverfið afmarkast af Skólavörðustíg, Bergstaðastræti og Barónsstíg og teljast 15 götur til Goðahverfisins. Vel var tekið í þessar tillögur af hálfu borgaryfirvalda en ekkert varð úr framkvæmdum. Árið 2007 lét Norræna félagið í Reykjavík undir forystu Þorvalds S. Þorvaldssonar arkitekts gera Vegvísi um Goðahverfið á Skólavörðuholti í tilefni af 85 ára afmæli félagsins. Bæklingurinn var unninn í samvinnu við Höfuðborgarstofu sem sá um dreifingu hans til erlendra ferðamanna. Bæklingurinn var gefinn út í 15 þúsund eintökum á íslensku, dönsku og ensku. Í bæklingnum eru tengsl götunafna við nöfn goða og híbýla þeirra rakin. Þann 30. október sl. boðuðu Hrönn Vilhelmsdóttir og Þórólfur Antonsson, sem reka veitingastaðinn Kaffi Loka, nokkra áhugamenn um ferðamennsku og sögu borgarinnar á fund til að kanna áhuga á að fylgja eftir tillögum Steingríms um myndskreytingu við götuhorn í Goðahverfinu. Á fundinum kom fram mikill áhugi á því að koma þessari hugmynd í framkvæmd. Fundarmenn töldu að efna þyrfti til samkeppni um gerð slíkra myndverka í samvinnu við Reykjavíkurborg. Merkingar og skreytingar í Goðahverfinu myndu leiða ferðamenn út fyrir hefðbundnar slóðir um Laugaveg og Skólavörðustíg og gæti orðið fyrirmynd fyrir önnur hverfi, t.d. Íslendingasagnahverfið norðan Skólavörðustígs. Þá kom fram hjá fundarmönnum að mikilvægt væri að kynna hugmyndina sem víðast, m.a. fyrir íbúum hverfisins til að fá sem víðtækastan stuðning við framkvæmdina. Þótt hér hafi aðallega verið fjallað um nauðsyn þess að kynna sögu borgarinnar fyrir erlendum ferðamönnum er fræðslugildið ekki síður mikilvægt fyrir þá sem borgina byggja; unga sem aldna. Ef vel tekst til gæti slíkt framtak gert borgina bæði fallegri og læsilegri. Erindi frá áhugahópnum um Goðahverfið verður fljótlega sent borgaryfirvöldum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty Skoðun Skoðun Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Sjá meira
Miðborg Reykjavíkur hefur tekið miklum breytingum síðustu misseri. Hvati þeirra breytinga er fyrst og fremst vaxandi fjöldi erlendra ferðamanna sem eru orðnir mjög áberandi á götum borgarinnar. Verslanir fyrir ferðamenn spretta upp eins og gorkúlur og fjöldi veitingastaða og gistirýma fer einnig ört vaxandi. Nær allir erlendir ferðamenn sem koma til landsins dvelja í lengri eða styttri tíma í höfuðborginni. Viðhorfskannanir meðal erlendra ferðamanna benda til þess að einstæð náttúra Íslands sé það sem dregur þá fyrst og fremst til landsins, en Reykjavík er æ oftar nefnd sem mikilvægur áfangastaður Íslandsferðar. Í erlendum rannsóknum í ferðamálafræðum kemur skýrt fram að flestir ferðamenn hafa mikinn áhuga á sögu og sérkennum þeirra borga sem þeir sækja heim. Upplýsingar um uppruna (sögu) og sérkenni Reykjavíkur þurfa að vera aðgengilegar þeim erlendu ferðamönnum sem ganga um götur miðborgarinnar. Sögueyjan Ísland Þótt náttúran gegni lykilhlutverki í því að laða hingað erlenda ferðamenn má ekki gleyma því að Ísland hefur réttilega verið kallað Sögueyjan og geymir Reykjavík lyklana að þeim fjársjóði. Í borginni eru fornhandritin varðveitt, í miðborginni reisti fyrsti landsmaðurinn bæ sinn. Rætur þéttbýlis eða borgarmyndunar í landinu má rekja til Innréttinga Skúla Magnússonar sem lét byggja verksmiðjuhús í landi Víkur (Reykjavíkur). Þessar byggingar teygðu sig frá gamla Víkurbænum, sem stóð nærri núverandi gatnamótum Túngötu og Suðurgötu, norður í Gróf og mynduðu þar með fyrstu borgargötu á Íslandi, Aðalstræti. Það er ekki aðeins upphafssaga borgarinnar sem þyrfti að kynna betur t.d. með upplýsingaskiltum eða einhvers konar myndverkum. Íbúðahverfin í gamla bænum búa yfir sögu og sérkennum sem koma þarf til skila. Nokkur götuheiti í gamla bænum eru tekin úr fornsöguarfi þjóðarinnar og mynda sérstaka hverfahluta sem vert er að kynna betur á myndrænan hátt. Þetta eru; a) Íslendingasöguhverfi; Grettisgata, Njálsgata, Kjartansgata, Guðrúnargata o.fl. götur. b) Landafundahverfi; Eiríksgata, Leifsgata og Þorfinnsgata. c) Goðahverfi; Óðinsgata, Lokastígur, Baldursgata o.fl. götur. Þá eru nokkrar götur í borginni sem heita eftir persónum úr sögu Reykjavíkur, t.d. Ingólfsstræti, Hallveigarstígur, Skúlagata o.fl. götur. Einnig má nefna tengingar við atvinnusögu borgarinnar eins og Stýrimannastígur og Kolasund. Þá hafa margar götur í gamla bænum tekið nöfn eftir kotum og bæjum í borgarlandinu eins og Grjótagata, Sölvhólsgata og Bergstaðastræti. Goðahverfið myndskreytt Greinarhöfundur er ekki einn um að benda á mikilvægi þess að gera sögu Reykjavíkur sýnilegri gestum borgarinnar. Árið 1986 skrifað Steingrímur Gunnarsson leiðsögumaður borgaryfirvöldum bréf þar sem hvatt var til myndskreytingar götuheita í borginni þar sem götunöfn tengjast sögu, bókmenntum og horfnum mannvirkjum. Benti Steingrímur sérstaklega á Goðahverfið sem heppilegt svæði. Hverfið afmarkast af Skólavörðustíg, Bergstaðastræti og Barónsstíg og teljast 15 götur til Goðahverfisins. Vel var tekið í þessar tillögur af hálfu borgaryfirvalda en ekkert varð úr framkvæmdum. Árið 2007 lét Norræna félagið í Reykjavík undir forystu Þorvalds S. Þorvaldssonar arkitekts gera Vegvísi um Goðahverfið á Skólavörðuholti í tilefni af 85 ára afmæli félagsins. Bæklingurinn var unninn í samvinnu við Höfuðborgarstofu sem sá um dreifingu hans til erlendra ferðamanna. Bæklingurinn var gefinn út í 15 þúsund eintökum á íslensku, dönsku og ensku. Í bæklingnum eru tengsl götunafna við nöfn goða og híbýla þeirra rakin. Þann 30. október sl. boðuðu Hrönn Vilhelmsdóttir og Þórólfur Antonsson, sem reka veitingastaðinn Kaffi Loka, nokkra áhugamenn um ferðamennsku og sögu borgarinnar á fund til að kanna áhuga á að fylgja eftir tillögum Steingríms um myndskreytingu við götuhorn í Goðahverfinu. Á fundinum kom fram mikill áhugi á því að koma þessari hugmynd í framkvæmd. Fundarmenn töldu að efna þyrfti til samkeppni um gerð slíkra myndverka í samvinnu við Reykjavíkurborg. Merkingar og skreytingar í Goðahverfinu myndu leiða ferðamenn út fyrir hefðbundnar slóðir um Laugaveg og Skólavörðustíg og gæti orðið fyrirmynd fyrir önnur hverfi, t.d. Íslendingasagnahverfið norðan Skólavörðustígs. Þá kom fram hjá fundarmönnum að mikilvægt væri að kynna hugmyndina sem víðast, m.a. fyrir íbúum hverfisins til að fá sem víðtækastan stuðning við framkvæmdina. Þótt hér hafi aðallega verið fjallað um nauðsyn þess að kynna sögu borgarinnar fyrir erlendum ferðamönnum er fræðslugildið ekki síður mikilvægt fyrir þá sem borgina byggja; unga sem aldna. Ef vel tekst til gæti slíkt framtak gert borgina bæði fallegri og læsilegri. Erindi frá áhugahópnum um Goðahverfið verður fljótlega sent borgaryfirvöldum.
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun