Mjög troðnir marvaðar mitt í dal Svarfaðar Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar 6. desember 2012 11:30 Hér liggur skáld eftir Þórarinn Eldjárn. Bækur. Hér liggur skáld. Þórarinn Eldjárn. Vaka Helgafell Þorleifs þáttur jarlsskálds hefur orðið Þórarni Eldjárn innblástur til ritunar bókarinnar Hér liggur skáld. Fyrir þau sem ekki bera kennsl á þann Íslendingaþátt skal sagt að hann er nátengdur Svarfdæla sögu og fjallar um Þorleif, sem er bróðir Yngvildar fagurkinnar, einn Ásgeirssona. Í Svarfdæla sögu er Þorleifur ekki nálægt því jafn eftirminnileg persóna og Yngvildur systir hans, en hlutverk hans er þó ekki lítið, þar sem hann drepur t.d. ódáminn Klaufa í félagi við bróður sinn. Þorleifur gufar þó hálfvegis upp úr sögunni en skýtur upp kollinum í þætti þeim er við hann er kenndur. Þorleifs þáttur jarlsskálds er örstuttur, en hann hefur Þórarinn nýtt til þess að draga upp helstu atriði bókar sinnar. Hann fyllir svo í göt og eyður af miklu listfengi, m.a. með atburðum Svarfdæla sögu - og vitaskuld eigin óþrjótandi skáldgáfu. Frásögnin af Hallbirni hala rammar inn söguna, en tvö hundruð árum eftir víg Þorleifs situr sá sauðamaður við haug skáldsins á Þingvöllum og óskar sér þess að verða sjálfur skáld. Hann reynir að yrkja um Þorleif, sem bregst við kallinu, ljóðar á Hallbjörn og gefur honum þannig rödd. Bergmál þessara tveggja skálda má síðan heyra í skáldskap þess þriðja, Þórarins Eldjárn. Kynngi skáldskaparins er Þórarni skiljanlega hugleikið viðfangsefni í Hér liggur skáld. Sagan af því hvernig Þorleifur hlaut sitt viðurnefni er áhrifamikil og ansi blóðug. Líkt og margir skáldbræður hans fór hann utan að flytja kvæði sín konungi en varð fyrir ógurlegri árás Hákonar Hlaðajarls sem þekktur var fyrir "mannillsku og guðníðingsskap" og myrti menn Þorleifs á hroðalegan hátt. Kraftakveðskap notar Þorleifur til þess að ná sér niður á þeim arma hundi, en síðar mætir hann sjálfur þeim örlögum sem honum voru ráðin strax í frumbernsku. Engum manni er betur treystandi til þess en Þórarni Eldjárn að yrkja í orðastað fornra skálda og skrifa af þeim sögur. Textinn er ákaflega vandaður, það er mikill húmor í frásögninni og enn fremur gróteskar lýsingar. Þarna eru firn mikil, iður falla út, hausar fjúka og orðstír sem deyr aldregi. Allt sem prýða má góða Íslendingasögu og ég leyfi mér að fullyrða að sagnanördar munu falla í stafi yfir þessari bók. Og lýkur hér að segja frá henni. Niðurstaða: Ný Íslendingasaga eftir einn okkar albestu höfunda. Áhrifamikil og blóðug, eins og slíkar sögur eiga að vera. Gagnrýni Mest lesið Springsteen aflýsir nokkrum tónleikum af heilsufarsástæðum Lífið Forsetaáskorunin: Hefur aldrei lent í slagsmálum Lífið Kosningalag: Örþrifaráð eða snilldarútspil? Lífið Balti hélt að Pálmi myndi aldrei mæta Bíó og sjónvarp Skönnuðu Aldísi frá toppi til táar og gleymdu ekki tönnunum Lífið Af vængjum fram: Ekki viss um að hann myndi þekkja lyktina af hassi Lífið Brauðtertuveisla í brauðtertusamkeppni á Selfossi Lífið Binni Glee hrundi til jarðar í Köben Lífið Tónleikum Nicki Minaj aflýst vegna fíkniefnahandtöku Tónlist Millie Bobby Brown og sonur Bon Jovi orðin hjón Lífið Fleiri fréttir Ekkert mjálm í Unu Torfa og Sinfó Falleg tónlist GDRN hljómaði ekki nógu vel Love Lies Bleeding: Ekið af hraðbraut og út í skurð Mislukkuð sýning í Borgarleikhúsinu með góðum sprettum Knox Goes Away: Gamlir en ekki sigraðir Ripley: Listaverk Tom Ripleys fullkomnað Blue Lights: Fljúgandi start Sjá meira
Bækur. Hér liggur skáld. Þórarinn Eldjárn. Vaka Helgafell Þorleifs þáttur jarlsskálds hefur orðið Þórarni Eldjárn innblástur til ritunar bókarinnar Hér liggur skáld. Fyrir þau sem ekki bera kennsl á þann Íslendingaþátt skal sagt að hann er nátengdur Svarfdæla sögu og fjallar um Þorleif, sem er bróðir Yngvildar fagurkinnar, einn Ásgeirssona. Í Svarfdæla sögu er Þorleifur ekki nálægt því jafn eftirminnileg persóna og Yngvildur systir hans, en hlutverk hans er þó ekki lítið, þar sem hann drepur t.d. ódáminn Klaufa í félagi við bróður sinn. Þorleifur gufar þó hálfvegis upp úr sögunni en skýtur upp kollinum í þætti þeim er við hann er kenndur. Þorleifs þáttur jarlsskálds er örstuttur, en hann hefur Þórarinn nýtt til þess að draga upp helstu atriði bókar sinnar. Hann fyllir svo í göt og eyður af miklu listfengi, m.a. með atburðum Svarfdæla sögu - og vitaskuld eigin óþrjótandi skáldgáfu. Frásögnin af Hallbirni hala rammar inn söguna, en tvö hundruð árum eftir víg Þorleifs situr sá sauðamaður við haug skáldsins á Þingvöllum og óskar sér þess að verða sjálfur skáld. Hann reynir að yrkja um Þorleif, sem bregst við kallinu, ljóðar á Hallbjörn og gefur honum þannig rödd. Bergmál þessara tveggja skálda má síðan heyra í skáldskap þess þriðja, Þórarins Eldjárn. Kynngi skáldskaparins er Þórarni skiljanlega hugleikið viðfangsefni í Hér liggur skáld. Sagan af því hvernig Þorleifur hlaut sitt viðurnefni er áhrifamikil og ansi blóðug. Líkt og margir skáldbræður hans fór hann utan að flytja kvæði sín konungi en varð fyrir ógurlegri árás Hákonar Hlaðajarls sem þekktur var fyrir "mannillsku og guðníðingsskap" og myrti menn Þorleifs á hroðalegan hátt. Kraftakveðskap notar Þorleifur til þess að ná sér niður á þeim arma hundi, en síðar mætir hann sjálfur þeim örlögum sem honum voru ráðin strax í frumbernsku. Engum manni er betur treystandi til þess en Þórarni Eldjárn að yrkja í orðastað fornra skálda og skrifa af þeim sögur. Textinn er ákaflega vandaður, það er mikill húmor í frásögninni og enn fremur gróteskar lýsingar. Þarna eru firn mikil, iður falla út, hausar fjúka og orðstír sem deyr aldregi. Allt sem prýða má góða Íslendingasögu og ég leyfi mér að fullyrða að sagnanördar munu falla í stafi yfir þessari bók. Og lýkur hér að segja frá henni. Niðurstaða: Ný Íslendingasaga eftir einn okkar albestu höfunda. Áhrifamikil og blóðug, eins og slíkar sögur eiga að vera.
Gagnrýni Mest lesið Springsteen aflýsir nokkrum tónleikum af heilsufarsástæðum Lífið Forsetaáskorunin: Hefur aldrei lent í slagsmálum Lífið Kosningalag: Örþrifaráð eða snilldarútspil? Lífið Balti hélt að Pálmi myndi aldrei mæta Bíó og sjónvarp Skönnuðu Aldísi frá toppi til táar og gleymdu ekki tönnunum Lífið Af vængjum fram: Ekki viss um að hann myndi þekkja lyktina af hassi Lífið Brauðtertuveisla í brauðtertusamkeppni á Selfossi Lífið Binni Glee hrundi til jarðar í Köben Lífið Tónleikum Nicki Minaj aflýst vegna fíkniefnahandtöku Tónlist Millie Bobby Brown og sonur Bon Jovi orðin hjón Lífið Fleiri fréttir Ekkert mjálm í Unu Torfa og Sinfó Falleg tónlist GDRN hljómaði ekki nógu vel Love Lies Bleeding: Ekið af hraðbraut og út í skurð Mislukkuð sýning í Borgarleikhúsinu með góðum sprettum Knox Goes Away: Gamlir en ekki sigraðir Ripley: Listaverk Tom Ripleys fullkomnað Blue Lights: Fljúgandi start Sjá meira