Siðaðra manna samfélag 1. september 2012 06:00 Þúsundir ólögráða unglinga hefja þessa dagana nám í nýjum framhaldsskóla. Það er ákaflega mismunandi hvernig samnemendur þeirra taka á móti þeim, eins og kemur fram í Fréttablaðinu í dag. Í sumum framhaldsskólum tíðkast enn „busavígslur" þar sem fólk er útatað í einhverju ógeði, látið innbyrða skemmdan eða óætan mat og atyrt og niðurlægt á ýmsan hátt. Annars staðar er tekið á móti krökkunum með kaffi eða kvöldvöku. Kristín Linda Jónsdóttir blaðamaður skrifaði góða grein hér í blaðið fyrr í vikunni, þar sem hún gerir „hefðir" sumra framhaldsskóla að umtalsefni, undir fyrirsögninni „Þegar niðurlæging og ofbeldi er fyndið og flott". „Einmitt núna er þetta skipulagða ferli niðurlægingar og jafnvel ofbeldis fram undan hér á landinu okkar. Settar eru upp aðstæður þar sem börn eru í besta falli útilokuð frá ákveðnum svæðum á eigin vinnustað, flokkuð óæðri, látin lúta höfði fyrir böðlum sínum, þjóna þeim og sýna þeim undirgefni, ganga innan þröngrar línu, skríða, ganga í bandi eða þau gerð að aðhlátursefni," skrifar Kristín. „Í versta falli er þeim misboðið með beinu ofbeldi, þvinguð til innbyrðingar, bundin saman eða við staur, ötuð ógeði, hífð upp í kös með krana í fiskineti og bleytt með háþrýstidælu, neydd ofan í kar með slori, kaffærð." Það er rétt hjá Kristínu Lindu að þessi framkoma eldri bekkinga, sem flestir teljast fullorðið fólk, við ólögráða börn er utan við allt siðferði. „Fyrirslátturinn er hefðir, ómenning og sú neikvæða siðvenja að til að verða fullgildur í hópi skuli einstaklingur niðurlægður til hlýðni og ótta við þá sem fyrir eru. Að ekki sé talað um rökleysuna að þetta hafi alltaf verið svona og að þeir sem hafi eitt sinn verið niðurlægðir sem busar hafi rétt á að vera böðlar og niðurlægja aðra. Hvaða bull er þetta?" skrifar hún. Skólameistari Verkmenntaskóla Austurlands, þar sem vatni var sprautað á nýnema, þeir látnir baða sig í slori og ís og velta sér upp úr drullu, er greinilega ósammála. „Eigum við ekki að segja að þetta sé hefð og hefðir miða ekkert alltaf að því sem er uppbyggilegt," segir hann í Fréttablaðinu í dag. Og svo finnst nýnemunum þetta víst alveg mátulegt, segir skólameistarinn. Hann er þá líklega að gleyma því hvað það getur verið erfitt, ekki sízt á þessum aldri, að taka sig út úr hópnum og neita að taka þátt í hefðinni ef manni finnst hún niðurlægjandi. Það er gott hjá krökkum, sem vilja ekki láta fara illa með sig, að taka ekki þátt í þessum athöfnum. Það er gott hjá foreldrum sem vilja ekki láta fara þannig með börnin sín að segja þeim bara að sleppa því. Og allra bezt er þegar forsvarsmenn framhaldsskóla átta sig á því að ofbeldi og niðurlæging á aldrei heima í skólanum og gera allt slíkt útlægt. Það á að bjóða krakkana velkomna í samfélag, sem við verðum að vona að sé sæmilega siðað. Þá verða þeir eldri líka að haga sér í samræmi við það. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Ólafur Stephensen Skoðanir Mest lesið Halldór 23.8.2025 Halldór Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun
Þúsundir ólögráða unglinga hefja þessa dagana nám í nýjum framhaldsskóla. Það er ákaflega mismunandi hvernig samnemendur þeirra taka á móti þeim, eins og kemur fram í Fréttablaðinu í dag. Í sumum framhaldsskólum tíðkast enn „busavígslur" þar sem fólk er útatað í einhverju ógeði, látið innbyrða skemmdan eða óætan mat og atyrt og niðurlægt á ýmsan hátt. Annars staðar er tekið á móti krökkunum með kaffi eða kvöldvöku. Kristín Linda Jónsdóttir blaðamaður skrifaði góða grein hér í blaðið fyrr í vikunni, þar sem hún gerir „hefðir" sumra framhaldsskóla að umtalsefni, undir fyrirsögninni „Þegar niðurlæging og ofbeldi er fyndið og flott". „Einmitt núna er þetta skipulagða ferli niðurlægingar og jafnvel ofbeldis fram undan hér á landinu okkar. Settar eru upp aðstæður þar sem börn eru í besta falli útilokuð frá ákveðnum svæðum á eigin vinnustað, flokkuð óæðri, látin lúta höfði fyrir böðlum sínum, þjóna þeim og sýna þeim undirgefni, ganga innan þröngrar línu, skríða, ganga í bandi eða þau gerð að aðhlátursefni," skrifar Kristín. „Í versta falli er þeim misboðið með beinu ofbeldi, þvinguð til innbyrðingar, bundin saman eða við staur, ötuð ógeði, hífð upp í kös með krana í fiskineti og bleytt með háþrýstidælu, neydd ofan í kar með slori, kaffærð." Það er rétt hjá Kristínu Lindu að þessi framkoma eldri bekkinga, sem flestir teljast fullorðið fólk, við ólögráða börn er utan við allt siðferði. „Fyrirslátturinn er hefðir, ómenning og sú neikvæða siðvenja að til að verða fullgildur í hópi skuli einstaklingur niðurlægður til hlýðni og ótta við þá sem fyrir eru. Að ekki sé talað um rökleysuna að þetta hafi alltaf verið svona og að þeir sem hafi eitt sinn verið niðurlægðir sem busar hafi rétt á að vera böðlar og niðurlægja aðra. Hvaða bull er þetta?" skrifar hún. Skólameistari Verkmenntaskóla Austurlands, þar sem vatni var sprautað á nýnema, þeir látnir baða sig í slori og ís og velta sér upp úr drullu, er greinilega ósammála. „Eigum við ekki að segja að þetta sé hefð og hefðir miða ekkert alltaf að því sem er uppbyggilegt," segir hann í Fréttablaðinu í dag. Og svo finnst nýnemunum þetta víst alveg mátulegt, segir skólameistarinn. Hann er þá líklega að gleyma því hvað það getur verið erfitt, ekki sízt á þessum aldri, að taka sig út úr hópnum og neita að taka þátt í hefðinni ef manni finnst hún niðurlægjandi. Það er gott hjá krökkum, sem vilja ekki láta fara illa með sig, að taka ekki þátt í þessum athöfnum. Það er gott hjá foreldrum sem vilja ekki láta fara þannig með börnin sín að segja þeim bara að sleppa því. Og allra bezt er þegar forsvarsmenn framhaldsskóla átta sig á því að ofbeldi og niðurlæging á aldrei heima í skólanum og gera allt slíkt útlægt. Það á að bjóða krakkana velkomna í samfélag, sem við verðum að vona að sé sæmilega siðað. Þá verða þeir eldri líka að haga sér í samræmi við það.