Að skrifa söguna sjálfur Jón Kaldal skrifar 19. ágúst 2008 08:00 Skiptar skoðanir eru á því hvort rétt sé hjá Matthíasi Johannessen, fyrrverandi ritstjóra Morgunblaðsins, að opna aðgang að dagbókum sínum á netsíðu sinni matthias.is. Sérstaklega hafa verið settir fyrirvarar við allra nýjustu dagbókarfærslur hans, frá 1997 og 1998, sem bættust við eldri árganga á dögunum. Þar þykir Matthías meðal annars ganga fulldjarflega fram í frásögnum af því sem nafngreindir menn létu falla í einkasamtölum við hann. Þetta eru óþarfa áhyggjur. Það er jákvætt og þarft verk hjá Matthíasi að opinbera þau trúnaðarsamtöl sem hann átti við dagbók sína þegar hann var ritstjóri Morgunblaðsins. Færslur ritstjórans fyrrverandi eru merkileg söguleg heimild. Þeir sem lesa dagbækurnar þurfa þó að gæta sín á því að taka þær ekki of bókstaflega, því þær eru ekki endilega rétt heimild um samtímann eins og hann var í raun og veru. Dagbækur Matthíasar eru hins vegar örugglega mjög nákvæm heimild um það hvernig höfundurinn upplifði samtíma sinn. Og jafnvel hvernig hann vill að hans sé minnst. Eða svo notuð séu orð Bjarna Benediktssonar, fyrrverandi formanns Sjálfstæðisflokksins, sem Matthías segir frá í einni færslu sinni: „Við eigum að skrifa söguna sjálfir, hinum er ekki treystandi til þess(!)" Það er ekki síst að þessu leyti sem dagbækur Matthíasar eru stórfróðlegur lestur fyrir alla þá sem hafa áhuga á stjórnmálum, viðskiptalífi og fjölmiðlum. Og það í þessari röð. Dagbækurnar gefa ómetanlega innsýn í hvernig ritstjórn Morgunblaðsins var flækt inn í ýmis mál á stjórnmálasviðinu og í viðskiptalífinu. Hlutverk ritstjóranna var gjarnan að ráðleggja við lausn mála, bera boð á milli manna, koma á samböndum og lægja öldur. Að afla frétta og flytja þær lesendum blaðsins virðist hins vegar ekki hafa verið ofarlega í forgangsröðinni. Skemmtilegasti hluti dagbókanna eru einmitt upplýsingar um mál sem Mogginn vissi af, en sagði ekki frá, og eru jafnvel að líta núna fyrst dagsins ljós. Fyrir áhugamenn um fjölmiðla eru dagbækurnar því fyrst og fremst kennslubók um hvernig á ekki að standa að verki. Af þeim má til dæmis draga þann lærdóm að blaðamenn mega ekki vera í of nánu vinfengi við valdamenn. Og alls ekki líta á sjálfa sig sem slíka. Þeirra vinna er að segja fréttir, ekki búa þær til. Í dagbókum sínum segir Matthías meðal annars frá því hvernig hann og kollegi hans, Styrmir Gunnarsson, komu að stóratburðum á borð við myndun á ríkisstjórnum landsins. Í því samhengi má rifja upp að fyrr á árinu var fréttakona á Stöð 2 gripin við að spyrja upptökustjórann sinn í bríarí hvort hún ætti að fá mótmælanda til að kasta eggi þegar útsending hæfist. Hún taldi sig nauðbeygða til að segja upp þar sem trúnaður hennar sem fréttamanns hefði beðið hnekki. Reyndi hún þó að hanna eggjakast, en ekki ríkisstjórn. Svona hafa tímarnir breyst. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jón Kaldal Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Þrír dæmigerðir dagar skemmtiferðaskipafarþega í júlí Ingvar Örn Ingvarsson Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Dagur til umhugsunar Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Minnisleysi eða þekkingarskortur? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Að leysa vandann með quick fix Guðbrandur Einarsson Skoðun Dáin og deyjandi dýr en engin neyð? Linda Karen Gunnarsdóttir Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun
Skiptar skoðanir eru á því hvort rétt sé hjá Matthíasi Johannessen, fyrrverandi ritstjóra Morgunblaðsins, að opna aðgang að dagbókum sínum á netsíðu sinni matthias.is. Sérstaklega hafa verið settir fyrirvarar við allra nýjustu dagbókarfærslur hans, frá 1997 og 1998, sem bættust við eldri árganga á dögunum. Þar þykir Matthías meðal annars ganga fulldjarflega fram í frásögnum af því sem nafngreindir menn létu falla í einkasamtölum við hann. Þetta eru óþarfa áhyggjur. Það er jákvætt og þarft verk hjá Matthíasi að opinbera þau trúnaðarsamtöl sem hann átti við dagbók sína þegar hann var ritstjóri Morgunblaðsins. Færslur ritstjórans fyrrverandi eru merkileg söguleg heimild. Þeir sem lesa dagbækurnar þurfa þó að gæta sín á því að taka þær ekki of bókstaflega, því þær eru ekki endilega rétt heimild um samtímann eins og hann var í raun og veru. Dagbækur Matthíasar eru hins vegar örugglega mjög nákvæm heimild um það hvernig höfundurinn upplifði samtíma sinn. Og jafnvel hvernig hann vill að hans sé minnst. Eða svo notuð séu orð Bjarna Benediktssonar, fyrrverandi formanns Sjálfstæðisflokksins, sem Matthías segir frá í einni færslu sinni: „Við eigum að skrifa söguna sjálfir, hinum er ekki treystandi til þess(!)" Það er ekki síst að þessu leyti sem dagbækur Matthíasar eru stórfróðlegur lestur fyrir alla þá sem hafa áhuga á stjórnmálum, viðskiptalífi og fjölmiðlum. Og það í þessari röð. Dagbækurnar gefa ómetanlega innsýn í hvernig ritstjórn Morgunblaðsins var flækt inn í ýmis mál á stjórnmálasviðinu og í viðskiptalífinu. Hlutverk ritstjóranna var gjarnan að ráðleggja við lausn mála, bera boð á milli manna, koma á samböndum og lægja öldur. Að afla frétta og flytja þær lesendum blaðsins virðist hins vegar ekki hafa verið ofarlega í forgangsröðinni. Skemmtilegasti hluti dagbókanna eru einmitt upplýsingar um mál sem Mogginn vissi af, en sagði ekki frá, og eru jafnvel að líta núna fyrst dagsins ljós. Fyrir áhugamenn um fjölmiðla eru dagbækurnar því fyrst og fremst kennslubók um hvernig á ekki að standa að verki. Af þeim má til dæmis draga þann lærdóm að blaðamenn mega ekki vera í of nánu vinfengi við valdamenn. Og alls ekki líta á sjálfa sig sem slíka. Þeirra vinna er að segja fréttir, ekki búa þær til. Í dagbókum sínum segir Matthías meðal annars frá því hvernig hann og kollegi hans, Styrmir Gunnarsson, komu að stóratburðum á borð við myndun á ríkisstjórnum landsins. Í því samhengi má rifja upp að fyrr á árinu var fréttakona á Stöð 2 gripin við að spyrja upptökustjórann sinn í bríarí hvort hún ætti að fá mótmælanda til að kasta eggi þegar útsending hæfist. Hún taldi sig nauðbeygða til að segja upp þar sem trúnaður hennar sem fréttamanns hefði beðið hnekki. Reyndi hún þó að hanna eggjakast, en ekki ríkisstjórn. Svona hafa tímarnir breyst.
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun