Enn þenslumerki 14. september 2006 00:01 Verðbólgan virðist vera á undanhaldi, samkvæmt tölum sem Hagstofa Íslands birti í fyrradag. Almennar verðhækkanir náðu hámarki í ágúst og miðað við þróun neysluverðsvísitölunnar í september hægist á hækkununum. Verðbólgutölur eru þó hærri en Íslendingar hafa átt að venjast og langt frá verðbólgumarkmiði Seðlabanka Íslands. Og enn eru ákveðin þenslumerki í íslensku efnahagslífi. Atvinnuleysi er í algjöru lágmarki og hagvöxtur á síðasta ári er meiri en áður mældist samkvæmt tölum Hagstofunnar, sem birtar voru í gær. Þetta hefur bankastjórn Seðlabanka Íslands, sem skipuð er öllum þremur bankastjórunum, líklega haft í huga við vaxtaákvörðun bankans, sem tilkynnt verður um í dag. Greiningaraðilar hjá erlendum og innlendum bönkum spá því að stýrivextir verði hækkaðir um 0,5 prósentustig, í fjórtán prósent. Hannes G. Sigurðsson, forstöðumaður hagdeildar Samtaka atvinnulífsins, sagði í viðtali við Fréttablaðið í gær að full ástæða væri fyrir Seðlabankann að hefja vaxtalækkunarferli í ljósi nýrra verðbólgutalna. Stjórnmálamenn hafa líka varað við frekari stýrivaxtahækkunum. Til dæmis fögnuðu Halldór Ásgrímsson og Geir H. Haarde því að stýrivextirnir voru hækkaðir um 0,25 prósentustig í byrjun desember 2005, þegar sérfræðingar töldu þörf á mun meiri hækkun vegna verðbólguþróunar. Sú stýrivaxtaákvörðun var á sínum tíma óheppileg því Davíð Oddsson hafði nýtekið við af Birgi Ísleifi Gunnarssyni í Seðlabankanum. Trúverðugleiki bankans, að honum væri alvara um að halda verðbólgu í skefjum, var í hættu. Um sumarið hafði Seðlabankinn verið spurður að því hvort peningamálastefnan hefði farið í sumarfrí! Ekki hefði verið brugðist við hættumerkjum sem blöstu við. Í kjölfarið hækkaði Seðlabankinn stýrivexti um 0,75 prósentustig 29. september 2005, daginn áður en Birgir Ísleifur hætti störfum í bankanum. ¿Seðlabankinn telur brýnt að peningastefnan standist þessa prófraun og að verðbólga víki ekki nema skamma hríð umtalsvert frá verðbólgumarkmiði hans. Að öðrum kosti er hætt við að trúverðugleiki bankans og peningastefnunnar bíði skaða sem erfitt getur reynst að endurheimta,¿ sagði hann við það tilefni. Til að hlúa að trúverðugleika Seðlabankans nú er nauðsynlegt fyrir seðlabankastjórana að horfa á þenslumerki, sem enn er að finna í íslensku efnahagslífi. Þeir mega ekki láta undan þrýstingi fulltrúa atvinnulífsins og stjórnmálamanna. Annars er hætta á að verðbólgan hjaðni ekki eins hratt og væntingar eru um. Það bitnar á almenningi. En ábyrgðin hvílir ekki öll á herðum seðlabankastjóranna. Ríki og sveitarfélög hafa mikið að segja um þróun innlendrar eftirspurnar næstu mánuðina. Í kjölfar birtingar verðbólgutalna sagði Árni Mathiesen fjármálaráðherra í Fréttablaðinu í gær: "Framhaldið er hins vegar undir okkur neytendum sjálfum komið og því að við höldum að okkur höndum." Eftir rúmar tvær vikur kynnir fjármálaráðherra fjárlagafrumvarp næsta árs. Ríkisstjórnin hefur réttilega verið gagnrýnd fyrir að sýna ekki nógu mikið aðhald og láta Seðlabankanum einum eftir baráttuna við verðbólguna. Það er því ekki nóg fyrir ráðherrann að reyna að höfða til ábyrgðar fjölskyldna í landinu. Hann verður að hafa stjórn á útgjaldagleði þingmanna og samráðherra á kosningavetri. Það getur reynst þrautin þyngri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björgvin Guðmundsson Skoðanir Mest lesið Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Halldór 02.08.2025 Halldór Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun Fólkið í flokknum Helgi Áss Grétarsson Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir Skoðun
Verðbólgan virðist vera á undanhaldi, samkvæmt tölum sem Hagstofa Íslands birti í fyrradag. Almennar verðhækkanir náðu hámarki í ágúst og miðað við þróun neysluverðsvísitölunnar í september hægist á hækkununum. Verðbólgutölur eru þó hærri en Íslendingar hafa átt að venjast og langt frá verðbólgumarkmiði Seðlabanka Íslands. Og enn eru ákveðin þenslumerki í íslensku efnahagslífi. Atvinnuleysi er í algjöru lágmarki og hagvöxtur á síðasta ári er meiri en áður mældist samkvæmt tölum Hagstofunnar, sem birtar voru í gær. Þetta hefur bankastjórn Seðlabanka Íslands, sem skipuð er öllum þremur bankastjórunum, líklega haft í huga við vaxtaákvörðun bankans, sem tilkynnt verður um í dag. Greiningaraðilar hjá erlendum og innlendum bönkum spá því að stýrivextir verði hækkaðir um 0,5 prósentustig, í fjórtán prósent. Hannes G. Sigurðsson, forstöðumaður hagdeildar Samtaka atvinnulífsins, sagði í viðtali við Fréttablaðið í gær að full ástæða væri fyrir Seðlabankann að hefja vaxtalækkunarferli í ljósi nýrra verðbólgutalna. Stjórnmálamenn hafa líka varað við frekari stýrivaxtahækkunum. Til dæmis fögnuðu Halldór Ásgrímsson og Geir H. Haarde því að stýrivextirnir voru hækkaðir um 0,25 prósentustig í byrjun desember 2005, þegar sérfræðingar töldu þörf á mun meiri hækkun vegna verðbólguþróunar. Sú stýrivaxtaákvörðun var á sínum tíma óheppileg því Davíð Oddsson hafði nýtekið við af Birgi Ísleifi Gunnarssyni í Seðlabankanum. Trúverðugleiki bankans, að honum væri alvara um að halda verðbólgu í skefjum, var í hættu. Um sumarið hafði Seðlabankinn verið spurður að því hvort peningamálastefnan hefði farið í sumarfrí! Ekki hefði verið brugðist við hættumerkjum sem blöstu við. Í kjölfarið hækkaði Seðlabankinn stýrivexti um 0,75 prósentustig 29. september 2005, daginn áður en Birgir Ísleifur hætti störfum í bankanum. ¿Seðlabankinn telur brýnt að peningastefnan standist þessa prófraun og að verðbólga víki ekki nema skamma hríð umtalsvert frá verðbólgumarkmiði hans. Að öðrum kosti er hætt við að trúverðugleiki bankans og peningastefnunnar bíði skaða sem erfitt getur reynst að endurheimta,¿ sagði hann við það tilefni. Til að hlúa að trúverðugleika Seðlabankans nú er nauðsynlegt fyrir seðlabankastjórana að horfa á þenslumerki, sem enn er að finna í íslensku efnahagslífi. Þeir mega ekki láta undan þrýstingi fulltrúa atvinnulífsins og stjórnmálamanna. Annars er hætta á að verðbólgan hjaðni ekki eins hratt og væntingar eru um. Það bitnar á almenningi. En ábyrgðin hvílir ekki öll á herðum seðlabankastjóranna. Ríki og sveitarfélög hafa mikið að segja um þróun innlendrar eftirspurnar næstu mánuðina. Í kjölfar birtingar verðbólgutalna sagði Árni Mathiesen fjármálaráðherra í Fréttablaðinu í gær: "Framhaldið er hins vegar undir okkur neytendum sjálfum komið og því að við höldum að okkur höndum." Eftir rúmar tvær vikur kynnir fjármálaráðherra fjárlagafrumvarp næsta árs. Ríkisstjórnin hefur réttilega verið gagnrýnd fyrir að sýna ekki nógu mikið aðhald og láta Seðlabankanum einum eftir baráttuna við verðbólguna. Það er því ekki nóg fyrir ráðherrann að reyna að höfða til ábyrgðar fjölskyldna í landinu. Hann verður að hafa stjórn á útgjaldagleði þingmanna og samráðherra á kosningavetri. Það getur reynst þrautin þyngri.
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun