Fastir pennar

Stytting vinnutíma forgangsmál

Samkvæmt rannsókn Evrópusambandsins vinna Norðmenn stysta vinnuviku í Evrópu eða 38,6 tíma á viku en Lettar þá lengstu eða 43,1 tíma á viku. Samkvæmt tölum Hagstofunnar frá síðasta ári vinna Íslendingar 42 stundir á viku að meðaltali og væru því í þriðja sæti ef það hefði verið með í könnuninni, á eftir Bretum sem vinna 43,1 stund á viku. Rúmenar kæmu næst á eftir Íslendingum en þeir vinna 41,8 stundir á viku samkvæmt könnun Evrópusambandsins. Ekki er að sökum að spyrja að Íslendingar vinna mest Norðurlandaþjóða og eru einir Norðurlandabúa um að vinna lengri vinnuviku en 40 stundir. Svíar eru þó nálægt því og vinna 39,9 stundir. Það sem er mest sláandi er hversu löng vinnuvika íslenskra karla er samanborið við vinnuviku karla í Evrópusambandslöndunum. Meðan Íslenskir karlmenn vinna 47,1 klukkutíma að meðaltali á viku, vinna karlar í Evrópusambandslöndunum 41 klukkutíma á viku en inni í því meðaltali eru öll nýju aðildarríki Evrópusambandsins en vinnuvika er yfirleitt lengri í jaðarríkjum sambandsins en í "gömlu" ríkjunum. Tölurnar frá Evrópusambandskönnuninni ná þó eingöngu til þeirra sem eru ráðnir í fullt starf meðan rannsókn Hagstofu Íslands nær til alls vinnumarkaðarins. Gera má ráð fyrir að mikill meirihluti karla sé þó í fullu starfi en erfiðara er að bera íslensku tölurnar um vinnutíma íslenskra kvenna, sem er 35,9 klukkutímar á viku, saman við vinnutíma kvenna í rannsókninni. Eftir stendur gríðarlegur munur á vinnutíma karla og kvenna. Hafa ber einnig í huga að um meðaltalstölur er að ræða sem segir að talsvert stór hluti karla vinnur meira en 50 tíma á viku og jafnvel miklu meira en það. Hvaða tíma hafa þessir menn til þess að rækta fjölskyldur sínar, mynda tengsl og rækta börn sín og sinna umgengnisrétti sínum og skyldum við börn sín sem búa annars staðar eins og svo algengt er? Hver er staða karlmanna sem vinna meira en 50 tíma á viku til að ganga til verka til móts við konur sínar á heimilum? Og hvernig fara þeir að því að rækta sjálfa sig og sinna vinum og stórfjölskyldu? Vissulega eru margir svo lánsamir að vinna þeirra er ekki bara áhugamál þeirra heldur jafnvel ástríða og þetta á örugglega við um marga þá sem vinna mest. Það breytir því þó ekki að tími til að sinna öðrum þeim verkefnum sem tilheyra því hlutverki að vera maður, fjölskyldumaður og þjóðfélagsþegn er lítill. Stytting vinnutíma, og þá einkum vinnutíma karlmanna ætti því að vera forgangsverkefni, bæði í verkalýðshreyfingunni og hjá hverjum og einum, ekki síst þeim sem vilja taka ábyrgð á því stórverkefni, sem langflestir taka sér á hendur, að eignast börn og koma þeim svo til manns. Íslendingar státa sig stundum af því að vera framarlega í jafnréttismálum. Ýmislegt bendir þó til þess að hér séum við aftar á merinni á þessu sviði en þau lönd sem við helst berum okkur saman við. Til dæmis vinna íslenskir karlmenn miklu lengri vinnudag en karlmenn í Evrópusambandslöndunum og 11,2 klukkutímum lengur að meðaltali en íslenskar konur. Þetta kemur í ljós þegar tölur um vinnuviku Íslendinga frá Hagstofu Íslands eru bornar saman við nýja vinnumarkaðskönnun Evrópusambandsins sem nær til 25 Evrópuríkja.





×