Vinnustaður í kjölfar uppsagna Rakel Sveinsdóttir skrifar 1. desember 2022 07:00 Rannsóknir hafa sýnt að starfsfólk upplifir margar tilfinningar í kjölfar uppsagna á vinnustaðnum. Til dæmis samviskubit eða að ná ekki að afkasta eins vel og fleira. Þá upplifir sumt fólk sorg, sérstaklega ef góður vinur reyndist í hópi þeirra sem missti vinnuna sína. Vísir/Getty Eins og eðlilegt er, eru fyrstu viðbrögðin okkar þegar uppsagnir eru á vinnustað að hugsa um það samstarfsfólk okkar sem var rétt í þessu að missa vinnuna. Við upplifum samkenndina og umhyggjuna. Vonum það besta fyrir viðkomandi í atvinnuleitinni framundan. Þegar ein dyr lokast opnast aðrar ekki satt? En það eru alls kyns aðrar tilfinningar sem láta bæra á sér líka í kjölfar uppsagna. Til dæmis léttirinn hjá þeim sem eftir eru, yfir því að hafa ekki verið sagt upp. Þakklæti líka. Síðan samviskubitið yfir því að finna þennan feginleika. Jafnvel samviskubit yfir því að hafa haldið vinnunni, að einhverjum öðrum hafi verið sagt upp en okkur. Í umfjöllun Harvard Business Review er sagt frá niðurstöðum rannsóknar um það hvernig starfsfólk upplifir áhrif uppsagna á vinnustað fyrst eftir að þeim lýkur. Helstu niðurstöður eru: 74% segja að uppsagnirnar hafi haft áhrif á afkastagetuna 69% á gæði vinnuframlags þeirra. Þegar svarendur voru beðnir um að skýra hvaða líðan hjá þeim hefði þau áhrif að það væri að bitna á afköst eða gæðum, voru svörin helst: Samviskubit, kvíði, reiði/uppnám. Stjórnendum er því bent á að í kjölfar uppsagna á vinnustað, er mikilvægt að hlúa að hópnum með tilliti til þess að starfsfólk er að upplifa alls kyns tilfinningar. Að starfsfólk sé vel upplýst og upplifi tilgang eru ráð sem nefnd eru sérstaklega. Þá sýna rannsóknir að sýnileiki stjórnenda í kjölfar uppsagna er mjög mikilvægur. Þannig sýna niðurstöður rannsókna að á þeim vinnustöðum þar sem starfsfólk upplifði stjórnendur sýnilega og til staðar í kjölfar uppsagna, voru líkurnar á áhrifum á afkastagetu eða gæðum mun minni en ella. Sýnileiki stjórnenda eykur jafnframt líkurnar á að tilfinningarnar sem bærast hjá starfsfólki í kjölfar uppsagna, verða skammlífari. Þó þarf að huga að þeim áhrifum sem uppsagnir geta haft á sumt starfsfólk umfram annað. Því í sumum tilvikum upplifir fólk sorg í kjölfar uppsagna. Það skýrist einfaldlega af því að hjá okkur flestum er vinnan og lífið ekki tvö aðskilin fyrirbæri: Við eignumst og eigum góða vini í vinnunni. Þetta þýðir að starfsfólk sem missti góðan vin úr vinnu vegna uppsagna á vinnustaðnum, getur liðið illa í langan tíma á eftir. Upplifað sorg og leiða, verið utan við sig og svo framvegis. Vinnustaðurinn Vinnustaðamenning Stjórnun Góðu ráðin Tengdar fréttir Margt gott við að verða T-laga starfsmaður Það geta allir orðið T-laga starfsmaður, sama við hvað við störfum. En hvað þýðir það að vera T-laga í starfi? 27. júní 2022 07:01 Starfsfólki tryggt aðgengi að sálfræðingum með lágmarksbiðtíma Það á að vera gaman í vinnunni, sveigjanleikinn á að vera mikill, jafnrétti, fjölbreytileiki og síðast en ekki síst góð andleg heilsa. 20. júní 2022 07:01 Að kveðja á síðasta vinnudeginum Eitt af því skemmtilega við vinnuna er að flest okkar eignumst góða vini á lífsleiðinni, einmitt í gegnum starfsframan. En það að kveðja á síðasta vinnudeginum getur oft valdið ákveðnum heilabrotum. 24. febrúar 2022 07:01 Að takast á við atvinnuleysi og næstu skref En birtir upp um síðir og þjóðin sem reis með goskrafti uppúr bankahruninu mun rísa upp á ný. 20. apríl 2020 11:00 „Þegar atvinnuleysið lá fyrir fór ég í ofur-gírinn og var ofur-duglegur með börnin og að heimsækja mömmu“ Jón Jóasafat Björnsson kynntist atvinnuleysi af eigin raun eftir tíu ár í góðri stjórnendastöðu. Hann hvetur fólk til að nýta tímann vel. 29. september 2020 09:00 Mest lesið „Krakkar sem gistu hjá okkur vissu ekki hvað var að gerast!“ Atvinnulíf Icelandair segir upp 57 flugmönnum Viðskipti innlent Brimborg lækkar verð á rafbílnum Volvo EX30 Samstarf Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum Neytendur Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Neytendur Nýr Peugeot E-3008 rafbíll frumsýndur í Brimborg Samstarf Festi fær að kaupa Lyfju Neytendur Leiðtogakulnun: Þegar yfirmaðurinn er alveg búinn á því Atvinnulíf „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum Neytendur Danir höndla ekki kóresku pakkanúðlurnar Viðskipti erlent Fleiri fréttir „Krakkar sem gistu hjá okkur vissu ekki hvað var að gerast!“ Níu manns sagt upp hjá Veitum Leiðtogakulnun: Þegar yfirmaðurinn er alveg búinn á því Að sækja um starf eftir uppsögn Hefur óeðlilega þörf fyrir að strauja allt frá skyrtum í barnasamfellur Að standa upp til að gera eitthvað og muna síðan ekkert hvað það var „Orðið var við aukna umræðu um að vinnan eigi ekki að valda álagi“ Ekkert einkamál: Áhrif vinnustaða á geðheilsu jafn stór og makans „Þú varst aumingi ef þú fórst á hausinn en glæpamaður ef þú græddir“ „Katrín Olga, þetta er eingöngu hálftími af þínu lífi“ Að gera ekki algeng mistök sem stjórnandi í fyrsta sinn „Ég nenni ekki að standa í einhverju veseni“ „Hann eyðileggur alltaf alla stemningu um leið og hann kemur“ „Ég einfaldlega spurði kennarann: Ertu ekki að djóka?!“ Vopnfirska kjötsúpan stoltið hjá efnahagsráðgjafa ríkistjórnarinnar „Oft sömu aðilar og verða öskureiðir ef þú rangkynjar köttinn þeirra eða hundinn“ „Ég var pæja sem vildi ekki vera með ljótan gulan hatt á hausnum“ „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ „Í dag fæ ég næstum því bara hrós við matarborðið“ Svona getur þú sagt Nei í vinnunni án þess að fá samviskubit Að endurskapa ásýndina á að vera skemmtileg vinna en ekki kvöð Ópíóíða, róandi- og svefnlyf: „Það geta allir orðið háðir þessum lyfjum ómeðvitað“ „Fólk heldur kannski að það sé saklaust að kaupa eina falsaða tösku“ Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Sjá meira
En það eru alls kyns aðrar tilfinningar sem láta bæra á sér líka í kjölfar uppsagna. Til dæmis léttirinn hjá þeim sem eftir eru, yfir því að hafa ekki verið sagt upp. Þakklæti líka. Síðan samviskubitið yfir því að finna þennan feginleika. Jafnvel samviskubit yfir því að hafa haldið vinnunni, að einhverjum öðrum hafi verið sagt upp en okkur. Í umfjöllun Harvard Business Review er sagt frá niðurstöðum rannsóknar um það hvernig starfsfólk upplifir áhrif uppsagna á vinnustað fyrst eftir að þeim lýkur. Helstu niðurstöður eru: 74% segja að uppsagnirnar hafi haft áhrif á afkastagetuna 69% á gæði vinnuframlags þeirra. Þegar svarendur voru beðnir um að skýra hvaða líðan hjá þeim hefði þau áhrif að það væri að bitna á afköst eða gæðum, voru svörin helst: Samviskubit, kvíði, reiði/uppnám. Stjórnendum er því bent á að í kjölfar uppsagna á vinnustað, er mikilvægt að hlúa að hópnum með tilliti til þess að starfsfólk er að upplifa alls kyns tilfinningar. Að starfsfólk sé vel upplýst og upplifi tilgang eru ráð sem nefnd eru sérstaklega. Þá sýna rannsóknir að sýnileiki stjórnenda í kjölfar uppsagna er mjög mikilvægur. Þannig sýna niðurstöður rannsókna að á þeim vinnustöðum þar sem starfsfólk upplifði stjórnendur sýnilega og til staðar í kjölfar uppsagna, voru líkurnar á áhrifum á afkastagetu eða gæðum mun minni en ella. Sýnileiki stjórnenda eykur jafnframt líkurnar á að tilfinningarnar sem bærast hjá starfsfólki í kjölfar uppsagna, verða skammlífari. Þó þarf að huga að þeim áhrifum sem uppsagnir geta haft á sumt starfsfólk umfram annað. Því í sumum tilvikum upplifir fólk sorg í kjölfar uppsagna. Það skýrist einfaldlega af því að hjá okkur flestum er vinnan og lífið ekki tvö aðskilin fyrirbæri: Við eignumst og eigum góða vini í vinnunni. Þetta þýðir að starfsfólk sem missti góðan vin úr vinnu vegna uppsagna á vinnustaðnum, getur liðið illa í langan tíma á eftir. Upplifað sorg og leiða, verið utan við sig og svo framvegis.
Vinnustaðurinn Vinnustaðamenning Stjórnun Góðu ráðin Tengdar fréttir Margt gott við að verða T-laga starfsmaður Það geta allir orðið T-laga starfsmaður, sama við hvað við störfum. En hvað þýðir það að vera T-laga í starfi? 27. júní 2022 07:01 Starfsfólki tryggt aðgengi að sálfræðingum með lágmarksbiðtíma Það á að vera gaman í vinnunni, sveigjanleikinn á að vera mikill, jafnrétti, fjölbreytileiki og síðast en ekki síst góð andleg heilsa. 20. júní 2022 07:01 Að kveðja á síðasta vinnudeginum Eitt af því skemmtilega við vinnuna er að flest okkar eignumst góða vini á lífsleiðinni, einmitt í gegnum starfsframan. En það að kveðja á síðasta vinnudeginum getur oft valdið ákveðnum heilabrotum. 24. febrúar 2022 07:01 Að takast á við atvinnuleysi og næstu skref En birtir upp um síðir og þjóðin sem reis með goskrafti uppúr bankahruninu mun rísa upp á ný. 20. apríl 2020 11:00 „Þegar atvinnuleysið lá fyrir fór ég í ofur-gírinn og var ofur-duglegur með börnin og að heimsækja mömmu“ Jón Jóasafat Björnsson kynntist atvinnuleysi af eigin raun eftir tíu ár í góðri stjórnendastöðu. Hann hvetur fólk til að nýta tímann vel. 29. september 2020 09:00 Mest lesið „Krakkar sem gistu hjá okkur vissu ekki hvað var að gerast!“ Atvinnulíf Icelandair segir upp 57 flugmönnum Viðskipti innlent Brimborg lækkar verð á rafbílnum Volvo EX30 Samstarf Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum Neytendur Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Neytendur Nýr Peugeot E-3008 rafbíll frumsýndur í Brimborg Samstarf Festi fær að kaupa Lyfju Neytendur Leiðtogakulnun: Þegar yfirmaðurinn er alveg búinn á því Atvinnulíf „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum Neytendur Danir höndla ekki kóresku pakkanúðlurnar Viðskipti erlent Fleiri fréttir „Krakkar sem gistu hjá okkur vissu ekki hvað var að gerast!“ Níu manns sagt upp hjá Veitum Leiðtogakulnun: Þegar yfirmaðurinn er alveg búinn á því Að sækja um starf eftir uppsögn Hefur óeðlilega þörf fyrir að strauja allt frá skyrtum í barnasamfellur Að standa upp til að gera eitthvað og muna síðan ekkert hvað það var „Orðið var við aukna umræðu um að vinnan eigi ekki að valda álagi“ Ekkert einkamál: Áhrif vinnustaða á geðheilsu jafn stór og makans „Þú varst aumingi ef þú fórst á hausinn en glæpamaður ef þú græddir“ „Katrín Olga, þetta er eingöngu hálftími af þínu lífi“ Að gera ekki algeng mistök sem stjórnandi í fyrsta sinn „Ég nenni ekki að standa í einhverju veseni“ „Hann eyðileggur alltaf alla stemningu um leið og hann kemur“ „Ég einfaldlega spurði kennarann: Ertu ekki að djóka?!“ Vopnfirska kjötsúpan stoltið hjá efnahagsráðgjafa ríkistjórnarinnar „Oft sömu aðilar og verða öskureiðir ef þú rangkynjar köttinn þeirra eða hundinn“ „Ég var pæja sem vildi ekki vera með ljótan gulan hatt á hausnum“ „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ „Í dag fæ ég næstum því bara hrós við matarborðið“ Svona getur þú sagt Nei í vinnunni án þess að fá samviskubit Að endurskapa ásýndina á að vera skemmtileg vinna en ekki kvöð Ópíóíða, róandi- og svefnlyf: „Það geta allir orðið háðir þessum lyfjum ómeðvitað“ „Fólk heldur kannski að það sé saklaust að kaupa eina falsaða tösku“ Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Sjá meira
Margt gott við að verða T-laga starfsmaður Það geta allir orðið T-laga starfsmaður, sama við hvað við störfum. En hvað þýðir það að vera T-laga í starfi? 27. júní 2022 07:01
Starfsfólki tryggt aðgengi að sálfræðingum með lágmarksbiðtíma Það á að vera gaman í vinnunni, sveigjanleikinn á að vera mikill, jafnrétti, fjölbreytileiki og síðast en ekki síst góð andleg heilsa. 20. júní 2022 07:01
Að kveðja á síðasta vinnudeginum Eitt af því skemmtilega við vinnuna er að flest okkar eignumst góða vini á lífsleiðinni, einmitt í gegnum starfsframan. En það að kveðja á síðasta vinnudeginum getur oft valdið ákveðnum heilabrotum. 24. febrúar 2022 07:01
Að takast á við atvinnuleysi og næstu skref En birtir upp um síðir og þjóðin sem reis með goskrafti uppúr bankahruninu mun rísa upp á ný. 20. apríl 2020 11:00
„Þegar atvinnuleysið lá fyrir fór ég í ofur-gírinn og var ofur-duglegur með börnin og að heimsækja mömmu“ Jón Jóasafat Björnsson kynntist atvinnuleysi af eigin raun eftir tíu ár í góðri stjórnendastöðu. Hann hvetur fólk til að nýta tímann vel. 29. september 2020 09:00